Stale szukaj Królestwa i sprawiedliwości Bożej
„Stale więc szukajcie wpierw Królestwa i sprawiedliwości Jego, a wszystkie te drugie rzeczy będą wam dołożone” (MATEUSZA 6:33).
1, 2. W co faryzeusze i uczeni w Piśmie zamienili spełnianie uczynków, które same w sobie były dobre, i jakiej przestrogi Jezus udzielił swoim uczniom?
UCZENI w Piśmie i faryzeusze zabiegali o sprawiedliwość według własnych reguł, niezgodnych z wolą Bożą. Co więcej, spełnianie uczynków, które same w sobie były dobre, zamienili w obłudne widowisko, bo chcieli być podziwiani. Służyli nie Bogu, lecz własnej próżności. Jezus ostrzegł uczniów przed prowadzeniem takiej gry: „Pilnie zważajcie, żebyście nie ukazywali swej sprawiedliwości przed ludźmi — po to, aby was widziano; w przeciwnym razie nie otrzymacie żadnej nagrody od waszego Ojca, który jest w niebiosach” (Mateusza 6:1).
2 Jehowa ceni sobie, gdy ktoś wspomaga ubogich, ale nie można tego robić tak jak faryzeusze. Jezus uprzedził uczniów, żeby nie brali z nich przykładu: „Kiedy więc dajesz dary miłosierne, nie dmij przed sobą w trąbę, jak to czynią obłudnicy w synagogach i na ulicach, aby ich ludzie chwalili. Zaprawdę, powiadam wam: już odbierają w pełni swoją nagrodę” (Mateusza 6:2).
3. (a) Jak uczeni w Piśmie i faryzeusze otrzymywali pełną zapłatę za swe jałmużny? (b) Jaki odmienny pogląd wyraził Jezus?
3 Słowo greckie a·peʹcho, oddane tu zwrotem ‛odebrać w pełni’, często występowało w pokwitowaniach handlowych. Użycie go w Kazaniu na Górze wskazuje, że obłudnicy już ‛odebrali swą nagrodę’, to znaczy „potwierdzili na piśmie jej otrzymanie: zrealizowali swe prawo do niej i pokwitowali jej odbiór” (W. E. Vine, An Expository Dictionary of New Testament Words). Do udzielania wsparcia ubogim zobowiązywano się publicznie na ulicach. Imiona ofiarodawców wyczytywano w synagogach. Najhojniejsi mieli przywilej siedzieć w czasie nabożeństw obok rabinów. Ponieważ dali po to, by ich widziano, i faktycznie byli widziani i podziwiani, więc na poświadczeniu o otrzymaniu zapłaty za swą dobroczynność mogliby napisać: „Kwituję odbiór całej kwoty”. Jakże odmiennie brzmiała rada Jezusa! Dawaj „w skrytości; wtedy ci odpłaci Ojciec twój, który patrzy na to, co w skrytości” (Mateusza 6:3, 4; Przysłów 19:17).
Modlitwy podobające się Bogu
4. Dlaczego w związku z modlitwami faryzeuszy Jezus nazwał ich obłudnikami?
4 Jehowa wysłuchuje modlitwy, ale nie takie, jakie zanosili do Niego faryzeusze. Jezus powiedział swoim naśladowcom: „Gdy się modlicie, nie bądźcie jak obłudnicy; oni bowiem lubią się modlić, stojąc w synagogach i na rogach szerokich ulic, aby ich ludzie widzieli. Zaprawdę, powiadam wam: już odbierają w pełni swoją nagrodę” (Mateusza 6:5). Faryzeusze codziennie odmawiali wiele modlitw; obowiązywały ich one w określonych porach niezależnie od tego, gdzie by się znaleźli. Teoretycznie mieli się modlić na osobności, ale gdy zbliżała się godzina modlitwy, celowo stawali „na rogach szerokich ulic”, żeby ich widzieli przechodnie podążający we wszystkich czterech kierunkach.
5. (a) Z jakiego jeszcze powodu faryzeusze nie mogli liczyć na to, że Bóg wysłucha ich modlitwy? (b) Jakie sprawy Jezus umieścił na początku modlitwy wzorcowej i czy ludzie zgodnie z tym postępują?
5 Obnosząc się ze swoją fałszywą „świętością”, uczeni w Piśmie i faryzeusze ‛dla pozoru odprawiali długie modły’ (Łukasza 20:47, Bw). Tradycja żydowska głosi: „Dawniej pobożni mężczyźni czekali godzinę, zanim odmówili Tefillah [modlitwę]” (Miszna). Przez ten czas wszyscy mogli zobaczyć, jak pobożny jest taki człowiek, i mogli go podziwiać! Ale jego prośby nie sięgały powyżej czubka jego głowy. Jezus kazał się modlić na osobności i bez czczego powtarzania, a wzorzec, który pod tym względem ustanowił, jest bardzo prosty (Mateusza 6:6-8; Jana 14:6, 14; 1 Piotra 3:12). Pierwszeństwo mają w nim sprawy najważniejsze: „Ojcze nasz, który jesteś w niebie, niech się święci imię Twoje. Niech przyjdzie królestwo Twoje; niech Twoja wola spełnia się na ziemi” (Mateusza 6:9-13, BT). Niewiele osób zna dziś imię Boga, a jeszcze mniej pragnie je uświęcać. W ten sposób stawiają Go w rzędzie bezimiennych bóstw. „Niech przyjdzie królestwo Twoje”? Wielu sądzi, że już przyszło i że jest w nich. I chociaż proszą, by się spełniała Jego wola, z reguły robią wszystko po swojemu (Przysłów 14:12).
6. Dlaczego Jezus potępił żydowskie posty jako pozbawione wartości?
6 Jehowa uznaje posty, ale nie takie, jakich przestrzegali faryzeusze i uczeni w Piśmie. Jezus odrzucił je, gdyż były bezwartościowe, tak samo jak ich jałmużny i modlitwy. Powiedział: „Kiedy pościcie, przestańcie przybierać smętny wyraz twarzy jak obłudnicy, bo ci szpecą twarze, aby pokazać ludziom, że poszczą. Zaprawdę, powiadam wam: już odbierają w pełni swoją nagrodę” (Mateusza 6:16). Zgodnie z wymogami ustnej tradycji faryzeusze w czasie postu nie myli się ani nie nacierali oliwą, natomiast smarowali sobie głowy popiołem. W innych okresach Żydzi regularnie się myli i namaszczali.
7. (a) Jak mieli się zachowywać naśladowcy Jezusa, gdy pościli? (b) Czego Jehowa oczekiwał za dni Izajasza, jeśli chodzi o posty?
7 W sprawie postów Jezus pouczył swych naśladowców: „Natłuść głowę i umyj twarz, abyś pokazał, że pościsz, nie ludziom, tylko Ojcu” (Mateusza 6:17, 18). Za czasów Izajasza odstępczy Izraelici lubowali się w postach — umartwiali swe dusze, zwieszali głowy i siedzieli w worach pokutnych i popiele. Tymczasem Jehowa chciał, żeby puścili wolno uciśnionych, nakarmili głodnych, przyodziali nagich i dali schronienie bezdomnym (Izajasza 58:3-7).
Gromadź skarby w niebie
8. Co sprawiło, że uczeni w Piśmie i faryzeusze stracili z oczu pozyskiwanie uznania Bożego, i jakiej zasady, podanej później przez Pawła, nie brali pod uwagę?
8 W swoim dążeniu do sprawiedliwości uczeni w Piśmie i faryzeusze stracili z oczu pozyskiwanie uznania u Boga, a skoncentrowali się na wzbudzaniu podziwu w ludziach. Hołdowanie ludzkim tradycjom pochłonęło ich tak dalece, że przestali zwracać uwagę na spisane Słowo Boże. Sercem bardziej lgnęli do ziemskich zaszczytów niż do skarbu w niebie. Zlekceważyli podstawową zasadę, na którą po latach powołał się pewien faryzeusz nawrócony na chrystianizm: „Cokolwiek czynicie, pracujcie nad tym całą duszą jak dla Jehowy, a nie dla ludzi, bo wiecie, że przecież od Jehowy otrzymacie należną nagrodę dziedzictwa” (Kolosan 3:23, 24).
9. Co może zagrażać ziemskim skarbom i dzięki czemu prawdziwe bogactwo jest dobrze zabezpieczone?
9 Jehowa nie interesuje się stanem twego konta bankowego, lecz tym, czy jesteś Mu oddany. Wie, że twoje serce jest tam, gdzie jest twój skarb. Czy nie mogą go zniszczyć mole i rdza? Czy nie dokopią się do niego złodzieje, aby go ukraść? Czy obecnie, gdy sytuacja gospodarcza jest tak niepewna, siła nabywcza twego skarbu nie skurczy się z powodu inflacji, a może nawet spadnie do zera wskutek krachu na giełdzie? Czy gwałtownie rosnąca przestępczość nie spowoduje, że zostaniesz z niego obrabowany? Nigdy do tego nie dojdzie, jeśli twój skarb jest w niebie i jeśli twoje oko — niczym lampa oświetlająca całe ciało — jest czyste, wpatrzone w Królestwo Boże i Jego sprawiedliwość. Majątek potrafi się łatwo ulotnić. „Nie trudź się, aby zdobyć bogactwo; zaniechaj takiej mądrości; gdy na nie skierujesz swój wzrok, znika, bo przyprawia sobie skrzydła jak orzeł, który ulatuje ku niebu” (Przypowieści [Przysłów] 23:4, 5, Bw). Po cóż więc z jego powodu cierpieć na bezsenność? „Bogaczowi obfitość nie daje spać spokojnie” (Kaznodziei 5:11, Bw [5:12, NW]). Pamiętaj o przestrodze Jezusa: „Nie zdołacie być niewolnikami Boga i Bogactwa” (Mateusza 6:19-24).
Wiara rozprasza troski
10. Dlaczego to takie ważne, żeby pokładać wiarę w Bogu, a nie w dobrach materialnych, i jakiej rady udzielił Jezus?
10 Jehowa życzy sobie, byś pokładał wiarę w Nim, a nie w dobrach materialnych. „Bez wiary nie można zdobyć Jego upodobania, bo kto się zbliża do Boga, musi wierzyć, że On istnieje i że nagradza tych, którzy Go pilnie szukają” (Hebrajczyków 11:6). Jezus powiedział: „Choćby ktoś opływał w dostatki, życie jego nie zależy od tego, co posiada” (Łukasza 12:15). Miliony złożone w banku nie podtrzymają pracy chorych płuc ani nie wzmocnią osłabionego serca. Właśnie dlatego Jezus radził w Kazaniu na Górze: „Przestańcie się martwić o swe dusze ze względu na to, co będziecie jedli lub pili, albo o swe ciała ze względu na to, co będziecie na sobie nosili. Czyż dusza nie znaczy więcej niż pokarm, a ciało — niż odzienie?” (Mateusza 6:25).
11. Gdzie Jezus znajdował materiał do licznych przypowieści i jak się to uwidoczniło w Kazaniu na Górze?
11 Jezus po mistrzowsku posługiwał się obrazami słownymi. Upatrywał ich na każdym kroku. Dostrzegł kobietę stawiającą zapaloną lampę na świeczniku i ułożył o niej przypowieść. Zobaczył pasterza oddzielającego owce od kozłów i już miał następny przykład. Ujrzał dzieci bawiące się na rynku i też wykorzystał to w unaocznieniu. Nie inaczej było z Kazaniem na Górze. Mówiąc o troskach doczesnych, nawiązał do fruwających wokół ptaków i do lilii rosnących na zboczu góry. Czy ptaki sieją albo żną? Nie. Czy lilie przędą lub tkają? Też nie. Stworzył je Bóg i On się o nie troszczy. A ty jesteś wart więcej niż ptaki czy lilie (Mateusza 6:26, 28-30). Nie dla nich posłał Bóg swego Syna, lecz dla ciebie (Jana 3:16).
12. (a) Czy przypowieści o ptakach i kwiatach oznaczają, jakoby uczniowie Jezusa nie musieli pracować? (b) Na co wskazał Jezus w związku z pracą i wiarą?
12 Jezus nie mówił tu uczniom, jakoby nie musieli pracować na żywność i odzież (zob. Kaznodziei 2:24; Efezjan 4:28; 2 Tesaloniczan 3:10-12). Tego wiosennego poranka ptaki były zajęte wyszukiwaniem pożywienia, zalotami, wiciem gniazd, wysiadywaniem jaj, karmieniem piskląt. Pracowały, nie musiały się jednak zamartwiać. Kwiaty drążyły korzeniami glebę w poszukiwaniu wody i składników mineralnych oraz wypuszczały liście, by chłonąć nimi światło. Miały wyrosnąć, zakwitnąć i wydać nasiona, zanim obumrą. Też pracowały, ale nie musiały się zamartwiać. Bóg pamięta i o ptakach, i o liliach. ‛Czy tym bardziej nie zatroszczy się o was, wy małej wiary?’ (Mateusza 6:30).
13. (a) Dlaczego mówiąc o przedłużeniu życia ludzkiego Jezus nawiązał do literalnej miary długości, jaką jest łokieć? (b) Jak — mówiąc obrazowo — można przedłużyć swe życie o niezliczone miliony kilometrów?
13 Nie trać więc wiary. Nie zamartwiaj się. To niczego nie zmieni. Jezus zapytał: „Kto z was, starając się usilnie, zdoła do długości swego życia dodać choć jeden łokieć?” (Mateusza 6:27). Dlaczego jednak do życia, mierzonego upływem czasu, zastosował literalną miarę długości? Być może dlatego, że Biblia często przyrównuje życie człowieka do podróży; występują w niej takie wyrażenia, jak „droga grzeszników”, „ścieżka sprawiedliwych”, ‛szeroka droga prowadząca do zagłady’ i ‛ciasna droga do życia’ (Psalm 1:1; Przysłów 4:18; Mateusza 7:13, 14). Zamartwianie się o codzienne potrzeby nie przedłuży niczyich dni nawet o drobną cząstkę, o „łokieć”. Ale istnieje możliwość przedłużenia sobie życia — mówiąc obrazowo — o niezliczone miliony kilometrów. Zamiast się zamartwiać i mówić: ‛Co będziemy jeść?’, ‛Co będziemy pić?’ albo ‛Czym będziemy się przyodziewać?’, trzeba okazywać wiarę i wykonywać nakaz Jezusa: „Starajcie się naprzód o królestwo Boga i o Jego sprawiedliwość, a to wszystko będzie wam dodane” (Mateusza 6:31-33, BT).
Jak osiągnąć Królestwo Boże i Jego sprawiedliwość
14. (a) Co jest głównym tematem Kazania na Górze? (b) W jaki opaczny sposób szukali Królestwa i sprawiedliwości uczeni w Piśmie i faryzeusze?
14 W pierwszym zdaniu Kazania na Górze Jezus oświadcza, że Królestwo Niebios należy do tych, którzy są świadomi swych potrzeb duchowych. W czwartym zapewnia, że zostaną nasyceni łaknący i pragnący sprawiedliwości. Teraz wysuwa na pierwszy plan zarówno Królestwo, jak i sprawiedliwość Jehowy. Stanowią one główny temat Kazania na Górze, a zarazem jedyny sposób na zaspokojenie potrzeb całej ludzkości. Ale jak osiągnąć Królestwo Boże i Jego sprawiedliwość? Jak się o nie ubiegać? Nie tak, jak faryzeusze i uczeni w Piśmie. Ich zdaniem droga do Królestwa i sprawiedliwości prowadziła przez przestrzeganie Prawa Mojżeszowego i ustnej tradycji uważanej za jego część składową, wierzyli bowiem, że Bóg dał ją Mojżeszowi na Synaju razem z Prawem pisanym.
15. (a) Kiedy w mniemaniu Żydów powstała ich ustna tradycja i jak wywyższyli ją ponad spisane Prawo Mojżeszowe? (b) Kiedy w rzeczywistości zaczęła się kształtować tradycja żydowska i jak się to odbiło na Prawie Mojżeszowym?
15 Tradycja żydowska głosi: „Mojżesz otrzymał Prawo [w przypisie: ‛Prawo ustne’] na górze Synaj i przekazał je Jozuemu, Jozue starszyźnie, starszyzna Prorokom, a Prorocy przekazali je mężom Wielkiej Synagogi”. Z czasem tradycję ustną wywyższono ponad Prawo pisane: „Kto wykracza poza słowa Prawa [pisanego], nie jest winny”, ale „kto dodaje do słów uczonych w Piśmie [czyli do ustnej tradycji], ten jest winny”. W rzeczywistości jednak tradycja wcale nie powstała na Synaju. Zaczęła się gwałtownie rozwijać jakieś dwa stulecia przed Chrystusem. Przez dodawanie do spisanego Prawa Mojżeszowego lub ujmowanie z niego Żydzi doprowadzili do tego, że przestało ono spełniać swoje zadanie (por. Powtórzonego Prawa 4:2; 12:32 [13:1, Bw]).
16. Jak ludzie uzyskują sprawiedliwość Bożą?
16 Sprawiedliwość Boża nie przychodzi za pośrednictwem Prawa, lecz w sposób od niego niezależny: „Z uczynków Prawa żaden człowiek nie może dostąpić usprawiedliwienia w Jego oczach. Przez Prawo bowiem jest tylko większa znajomość grzechu. Ale teraz jawną się stała sprawiedliwość Boża niezależna od Prawa, poświadczana przez Prawo i Proroków. Jest to sprawiedliwość Boża przez wiarę w Jezusa Chrystusa” (Rzymian 3:20-22, BT). A zatem sprawiedliwość Boża jest osiągalna dzięki wierze w Chrystusa Jezusa — wyraźnie ‛poświadcza to Prawo i Prorocy’. Na Jezusie spełniły się proroctwa mesjańskie. On też wypełnił Prawo Mojżeszowe, które następnie zostało usunięte przez przybicie go wraz z nim do pala męki (Łukasza 24:25-27, 44-46; Kolosan 2:13, 14; Hebrajczyków 10:1).
17. Jak apostoł Paweł wyjaśnił, dlaczego Żydzi nie poznali sprawiedliwości Bożej?
17 Apostoł Paweł napisał o niepowodzeniu Żydów w osiągnięciu sprawiedliwości: „Bo muszę im wydać świadectwo, że pałają żarliwością ku Bogu, nie opartą jednak na pełnym zrozumieniu. Albowiem nie chcąc uznać, że usprawiedliwienie pochodzi od Boga, i uporczywie trzymając się własnej drogi usprawiedliwienia, nie poddali się usprawiedliwieniu pochodzącemu od Boga. A przecież kresem Prawa jest Chrystus dla usprawiedliwienia każdego, kto wierzy” (Rzymian 10:2-4, BT). A w związku z Chrystusem Jezusem oznajmił: „Tego, który nie znał grzechu, [Bóg] za nas grzechem uczynił, abyśmy w nim stali się sprawiedliwością Bożą” (2 Koryntian 5:21, Bw).
18. Jak na „Chrystusa przybitego do pala” zapatrywali się rzecznicy tradycji żydowskiej, filozofowie greccy oraz „powołani”?
18 W oczach Żydów umierający Mesjasz był słabeuszem, po prostu niczym. A filozofowie greccy szyderczo odrzucali takiego Mesjasza jako głupstwo. Ale Paweł oświadczył: „Żydzi pytają o znaki, (...) Grecy szukają mądrości, ale my głosimy Chrystusa przybitego do pala, dla Żydów przyczynę zgorszenia, a dla narodów głupstwo; jednakże dla powołanych — tak dla Żydów, jak i Greków — Chrystus mocą Bożą i mądrością Bożą. Albowiem co głupie od Boga, jest mędrsze niż ludzie, i co słabe od Boga, jest mocniejsze niż ludzie” (1 Koryntian 1:22-25). W Chrystusie Jezusie objawiła się moc i mądrość Jehowy; on też jest narzędziem Bożym, przez które ludzie posłuszni mogą osiągnąć sprawiedliwość i życie wieczne. „I nie ma w nikim innym zbawienia; albowiem nie ma żadnego innego imienia pod niebem, danego ludziom, przez które moglibyśmy być zbawieni” (Dzieje Apostolskie 4:12, Bw).
19. Co wykaże następny artykuł?
19 Następny artykuł wykazuje, że jeśli chcemy uniknąć zagłady i zyskać życie wieczne, to musimy stale szukać Królestwa Bożego i Jego sprawiedliwości. W tym celu trzeba nie tylko słuchać wypowiedzi Jezusa, lecz także zgodnie z nimi postępować.
Pytania do powtórki
◻ W co religianci żydowscy zamienili swoje jałmużny, modlitwy i posty?
◻ Gdzie jest bezpieczne miejsce na przechowywanie naszych skarbów?
◻ Dlaczego powinniśmy unikać zamartwiania się o potrzeby materialne?
◻ Jaki fałszywy pogląd mieli Żydzi na pochodzenie ustnej tradycji?
◻ Jedynie w jaki sposób można osiągnąć Królestwo Boga i Jego sprawiedliwość?
[Ilustracja na stronie 16]
Faryzeusze z upodobaniem modlili się stojąc na rogach ulic, gdzie mogli być widziani przez ludzi