Bądźmy zjednoczeni tak jak Jehowa i Jezus
„Proszę (...), żeby oni wszyscy byli jedno, tak jak ty, Ojcze, jesteś w jedności ze mną” (JANA 17:20, 21).
1, 2. (a) O co poprosił Jezus, kiedy po raz ostatni modlił się z apostołami? (b) Dlaczego Jezus mógł martwić się o jedność wśród swoich uczniów?
JEZUSOWI zależało na tym, żeby wśród jego uczniów panowała jedność. Widać to było podczas ostatniego posiłku z apostołami. Kiedy się modlił, wyraził pragnienie, żeby wszyscy jego uczniowie „byli jedno” tak jak on i jego Ojciec (odczytaj Jana 17:20, 21). Jedność między uczniami miała wyraźnie dowodzić, że to Jehowa posłał Jezusa na ziemię. Cechą rozpoznawczą chrześcijan miała być miłość, która umacnia jedność (Jana 13:34, 35).
2 Jezus podkreślił potrzebę zachowywania jedności, bo zauważył, że apostołowie mają z tym problem. Było to widoczne nawet w trakcie ich ostatniego wspólnego posiłku. Tak jak to już bywało wcześniej, pokłócili się, „kto z nich wydaje się największy” (Łuk. 22:24-27; Marka 9:33, 34). Przy innej okazji Jakub i Jan poprosili Jezusa, żeby w swoim Królestwie zapewnił im zaszczytne stanowiska (Marka 10:35-40).
3. Co mogło zagrozić jedności wśród uczniów Chrystusa i na jakie pytania odpowiemy?
3 Jednak nie tylko pragnienie zdobycia pozycji zagrażało jedności naśladowców Chrystusa. W tamtych czasach ludzi dzieliły uprzedzenia i nienawiść. Uczniowie Jezusa musieli więc przezwyciężyć takie uczucia. W tym artykule przeanalizujemy następujące pytania: Jak Jezus podchodził do uprzedzeń? Jak uczył swoich naśladowców traktować wszystkich sprawiedliwie i zachowywać jedność? I w jaki sposób jego nauki pomogą nam o nią dbać?
UPRZEDZENIA WOBEC JEZUSA I JEGO NAŚLADOWCÓW
4. Podaj przykład uprzedzeń, których ofiarą padł Jezus.
4 Nawet Jezus padł ofiarą uprzedzeń. Kiedy Filip poinformował Natanaela, że znalazł Mesjasza, Natanael odpowiedział: „Czy z Nazaretu może wyjść coś dobrego?” (Jana 1:46). Natanael najwyraźniej znał proroctwo z Księgi Micheasza 5:2 i uznał, że Nazaret jest zbyt mało znaczący, żeby mógł stamtąd pochodzić Mesjasz. Jezusem gardzili też wpływowi Judejczycy, bo był on Galilejczykiem (Jana 7:52). Wielu Judejczyków uważało mieszkańców Galilei za gorszych. Inni Żydzi, chcąc obrazić Jezusa, nazwali go Samarytaninem (Jana 8:48). Samarytanie stanowili oddzielny naród i wyznawali inną religię. Ani Judejczycy, ani Galilejczycy nie szanowali Samarytan i ich unikali (Jana 4:9).
5. Ofiarą jakich uprzedzeń padli uczniowie Jezusa?
5 Żydowscy przywódcy religijni pogardzali też naśladowcami Jezusa. Faryzeusze zaliczali ich do „ludzi przeklętych” (Jana 7:47-49). W gruncie rzeczy każdego człowieka, który nie uczył się w szkołach rabinicznych albo nie trzymał się tradycji, uznawali za zasługującego na pogardę prostaka (Dzieje 4:13). Uprzedzenia, z którymi stykali się Jezus i jego uczniowie, wynikały z podziałów na tle religijnym, społecznym i etnicznym. Taki sposób myślenia udzielał się również uczniom. Żeby zachować jedność, musieli zmienić nastawienie.
6. Wyjaśnij na przykładzie, jak uprzedzenia mogą na nas wpływać.
6 Obecnie świat, który nas otacza, jest pełen uprzedzeń. Być może padamy ich ofiarą albo sami jesteśmy w jakiś sposób uprzedzeni do innych. Pewna siostra z Australii, która obecnie jest pionierką, wyjaśnia: „Ponieważ skupiałam się na niesprawiedliwości, która do dziś dotyka Aborygenów, narastała we mnie nienawiść do białych. Podsycały ją też nadużycia, których sama doświadczyłam”. A brat z Kanady tak opowiada o swoich dawnych uprzedzeniach związanych z językiem: „Uważałem, że osoby francuskojęzyczne są lepsze od innych, i rozwinąłem w sobie niechęć do osób mówiących po angielsku”.
7. Jak Jezus podchodził do uprzedzeń?
7 Tak jak w czasach Jezusa również obecnie uprzedzenia mogą być głęboko zakorzenione. Jak Jezus do nich podchodził? Po pierwsze, nigdy im nie uległ — był całkowicie bezstronny. Głosił bogatym i biednym, faryzeuszom i Samarytanom, a nawet poborcom podatkowym i grzesznikom. Po drugie, swoimi naukami i przykładem pokazywał uczniom, że nie mogą być podejrzliwi i nietolerancyjni wobec innych.
MIŁOŚĆ I POKORA POMAGAJĄ ZWALCZAĆ UPRZEDZENIA
8. Jaka zasada jest fundamentem chrześcijańskiej jedności? Wyjaśnij.
8 Jezus wskazał swoim naśladowcom na zasadę, która jest fundamentem naszej jedności. Powiedział: „Wy wszyscy jesteście braćmi” (odczytaj Mateusza 23:8, 9). Jesteśmy „braćmi” między innymi dlatego, że pochodzimy od Adama (Dzieje 17:26). Ale to nie wszystko. Jezus wyjaśnił, że jego uczniowie są braćmi i siostrami, bo uznają Jehowę za swojego niebiańskiego Ojca (Mat. 12:50). Poza tym stali się członkami wielkiej rodziny duchowej, których jednoczy miłość i wiara. Dlatego apostołowie w swoich listach często nazywają współchrześcijan braćmi i siostrami (Rzym. 1:13; 1 Piotra 2:17; 1 Jana 3:13)a.
9, 10. (a) Dlaczego Żydzi nie mieli podstaw do przejawiania dumy rasowej? (b) Jak Jezus uczył przezwyciężania uprzedzeń rasowych? (Zobacz ilustrację tytułową).
9 Po wyjaśnieniu, że powinniśmy widzieć w innych naszych braci i siostry, Jezus podkreślił potrzebę okazywania pokory (odczytaj Mateusza 23:11, 12). Jak się przekonaliśmy, niezdrowa duma apostołów zaburzyła ich jedność. Problemem mogła też być duma związana z pochodzeniem. Czy Żydzi rzeczywiście mogli szczycić się tym, że pochodzą od Abrahama? Wielu z nich było o tym głęboko przekonanych. Ale Jan Chrzciciel powiedział im: „Bóg ma moc wzbudzić Abrahamowi dzieci z tych kamieni” (Łuk. 3:8).
10 Jezus potępił dumę rasową. Zrobił to na przykład, kiedy pewien uczony w piśmie zapytał: „Kto właściwie jest moim bliźnim?”. Żeby odpowiedzieć na to pytanie, Jezus opowiedział historię o Samarytaninie, który życzliwie pomógł Żydowi pobitemu przez złodziei. Przechodzący tamtędy Żydzi zignorowali cierpiącego człowieka, ale Samarytanin okazał mu współczucie. Na koniec Jezus powiedział uczonemu w piśmie, żeby też tak postępował (Łuk. 10:25-37). W ten sposób pokazał, że Samarytanin może nauczyć Żydów, na czym polega szczera miłość do bliźnich.
11. Dlaczego uczniowie Jezusa musieli być bezstronni i jak Jezus pomógł im to zrozumieć?
11 Uczniowie Jezusa musieli zwalczyć w sobie uprzedzenia oraz dumę, żeby móc wywiązać się ze zleconego im zadania. Przed wstąpieniem do nieba Jezus polecił im głosić „zarówno w Jerozolimie, jak i w całej Judei i Samarii, i aż do najodleglejszego miejsca na ziemi” (Dzieje 1:8). Byli przygotowani do tego zadania, bo Jezus już wcześniej pomagał im dostrzec pozytywne cechy obcokrajowców. Na przykład pochwalił za niezwykłą wiarę setnika, który był innej narodowości (Mat. 8:5-10). A w Nazarecie, z którego pochodził, wspomniał, jak Jehowa w przeszłości pomógł fenickiej wdowie z Carefat i trędowatemu Syryjczykowi Naamanowi (Łuk. 4:25-27). Poza tym Jezus głosił Samarytance, a nawet spędził dwa dni w samarytańskim mieście, bo ludzie interesowali się tam jego naukami (Jana 4:21-24, 40).
ZWALCZANIE UPRZEDZEŃ W I WIEKU
12, 13. (a) Jak uczniowie zareagowali, kiedy zobaczyli, że Jezus rozmawia z Samarytanką? (Zobacz ilustrację tytułową). (b) Skąd wiemy, że Jakub i Jan nie wyciągnęli wniosków z przykładu Jezusa?
12 Jednak wyzbywanie się uprzedzeń nie przychodziło apostołom łatwo. Byli zaskoczeni tym, że Jezus chętnie rozmawia z Samarytanką (Jana 4:9, 27). Żydowscy przywódcy religijni nigdy nie pozwoliliby sobie na rozmowę z kobietą w miejscu publicznym, a już tym bardziej z Samarytanką o wątpliwej reputacji. Kiedy apostołowie namawiali Jezusa, żeby coś zjadł, on dał im do zrozumienia, że rozmowa na tematy duchowe jest dla niego ważniejsza niż głód. Głoszenie — nawet Samarytance — było zgodne z wolą jego Ojca i Jezus traktował je jak pokarm (Jana 4:31-34).
13 Jakub i Jan nie wyciągnęli wtedy wniosków z przykładu Jezusa. Pewnego razu podczas podróży przez Samarię szukali noclegu w jednej z tamtejszych wiosek. Kiedy Samarytanie ich nie przyjęli, Jakub i Jan tak się zdenerwowali, że chcieli, by z nieba zstąpił ogień i zniszczył tę wioskę. Jezus stanowczo ich za to zganił (Łuk. 9:51-56). Prawdopodobnie nie zareagowaliby w ten sposób, gdyby chodziło o wioskę w ich rodzinnej Galilei. Wydaje się, że to uprzedzenia były przyczyną ich złości i niechęci. Być może Jan wstydził się swojego wybuchu gniewu, kiedy później brał udział w bardzo owocnej kampanii głoszenia wśród Samarytan (Dzieje 8:14, 25).
14. Jak rozwiązano problem, który powstał prawdopodobnie z powodu różnic językowych?
14 Krótko po dniu Pięćdziesiątnicy 33 roku n.e. w zborze doszło do dyskryminacji. Podczas rozdzielania żywności między potrzebujące wdowy przeoczano siostry mówiące po grecku (Dzieje 6:1). Być może przyczyną były uprzedzenia z powodu języka. Apostołowie szybko zajęli się tą sprawą i wyznaczyli do rozdzielania żywności wykwalifikowanych mężczyzn. Wszyscy oni mieli greckie imiona, co przypuszczalnie zostało dobrze przyjęte przez urażone wdowy.
15. Dzięki czemu Piotr nauczył się bezstronności? (Zobacz ilustrację tytułową).
15 W roku 36 n.e. uczniowie Jezusa zaczęli głosić ludziom różnych narodowości. Apostoł Piotr miał zwyczaj przebywać wyłącznie w towarzystwie Żydów. Ale kiedy Bóg wyraźnie wskazał, że chrześcijanie nie powinni być stronniczy, Piotr dał świadectwo Korneliuszowi — rzymskiemu żołnierzowi (odczytaj Dzieje 10:28, 34, 35). Później spędzał czas z chrześcijanami pochodzenia pogańskiego. Jednak po wielu latach, podczas pobytu w Antiochii, przestał jadać z braćmi, którzy nie byli Żydami (Gal. 2:11-14). Wtedy Paweł słusznie udzielił mu skarcenia, które Piotr najwidoczniej przyjął. Kiedy Piotr pisał swój pierwszy list do chrześcijan pochodzenia żydowskiego i pogańskiego z Azji Mniejszej, ciepło wyrażał się o „całej społeczności braci” (1 Piotra 1:1; 2:17).
16. Z czego byli znani pierwsi chrześcijanie?
16 Widzimy więc, że apostołowie nauczyli się od Jezusa kochać „ludzi wszelkiego pokroju” (Jana 12:32; 1 Tym. 4:10). Chociaż wymagało to czasu, zmienili sposób myślenia. Pierwsi chrześcijanie byli znani z okazywania sobie wzajemnej miłości. Tertulian, pisarz żyjący w II wieku n.e., zanotował, co mówiono o chrześcijanach: „Ci się kochają nawzajem (...) jeden za drugiego gotów jest umrzeć” (Apologetyk, tłum. J. Sajdak). Pierwsi chrześcijanie ‛przyodziali się w nową osobowość’ i dlatego uważali wszystkich ludzi za równych w oczach Boga (Kol. 3:10, 11).
17. Jak możemy wyzbywać się uprzedzeń? Podaj przykłady.
17 My też możemy dostrzec u siebie potrzebę wyzbycia się uprzedzeń. Pewna siostra z Francji tak opowiada o swojej wewnętrznej walce: „Jehowa pokazuje mi, czym jest miłość, na czym polega dawanie i jak kochać wszystkich ludzi. Ale ciągle uczę się przezwyciężania uprzedzeń wobec innych i nie zawsze jest to łatwe. Dlatego cały czas modlę się w tej sprawie”. Siostra z Hiszpanii toczy podobną walkę: „Czasami zmagam się z negatywnymi uczuciami wobec pewnej grupy etnicznej i zazwyczaj udaje mi się je pokonać. Ale wiem, że muszę nadal walczyć. Dzięki Jehowie należę do zjednoczonej rodziny”. Każdy z nas może dokonać szczerej samoanalizy. Czy my też tak jak te dwie siostry musimy walczyć z jakimiś uprzedzeniami?
UPRZEDZENIA ZNIKAJĄ TAM, GDZIE JEST MIŁOŚĆ
18, 19. (a) Dlaczego powinniśmy dobrze odnosić się do wszystkich ludzi? (b) Jak możemy to robić?
18 Powinniśmy pamiętać, że przez pewien czas wszyscy byliśmy „obcy”, inaczej mówiąc, oddaleni od Boga (Efez. 2:12). Ale Jehowa przyciągnął nas „sznurami miłości” (Oz. 11:4; Jana 6:44). Również Chrystus nas przyjął. Dał nam możliwość wejścia do rodziny Bożej (odczytaj Rzymian 15:7). Skoro mimo naszej niedoskonałości zostaliśmy tak wspaniale potraktowani, jest nie do pomyślenia, żebyśmy sami kogoś odrzucali!
19 Ponieważ zbliżamy się do zakończenia tego niegodziwego systemu, podziały, uprzedzenia i wrogość na pewno będą się nasilały (Gal. 5:19-21; 2 Tym. 3:13). Ale jako słudzy Jehowy staramy się kierować „mądrością z góry”, która jest bezstronna i pobudza do dbania o pokój (Jak. 3:17, 18). Cieszymy się, że możemy mieć przyjaciół z innych krajów — akceptujemy istniejące między nami różnice kulturowe, a nawet uczymy się ich języka. Dzięki temu ‛nasz pokój jest jak rzeka, a nasza prawość — jak fale morskie’ (Izaj. 48:17, 18).
20. Co się dzieje, kiedy miłość kształtuje nasze umysły i serca?
20 Wspomniana wcześniej siostra z Australii mówi: „Otworzyła się przede mną brama do prawdziwej wiedzy”. Tak opowiada, jak wpłynęło na nią studium Biblii: „Ukształtowało się we mnie nowe serce i umysł. Wtedy zakorzenione uprzedzenia i nienawiść po prostu znikły”. A brat z Kanady teraz już rozumie, że „matką rasizmu jest ignorancja i że cechy człowieka nie zależą od jego miejsca urodzenia”. Co ciekawe, brat ten ożenił się z anglojęzyczną siostrą! Takie zmiany w sposobie myślenia dowodzą, że chrześcijańska miłość wygrywa z uprzedzeniami. Jest to nierozerwalna więź, która nas jednoczy (Kol. 3:14).
a Określenie „bracia” może też obejmować chrześcijanki. Paweł napisał swój list do „braci” w Rzymie, ale na pewno miał też na myśli siostry, bo o kilku z nich wspomniał imiennie (Rzym. 16:3, 6, 12). W Strażnicy od dawna współwyznawców nazywa się braćmi i siostrami.