TRZĘSIENIE ZIEMI

Nagły wstrząs lub drżenie powierzchni ziemi spowodowane przez siły działające we wnętrzu planety. Hebrajski rzeczownik ráʽasz odnosi się nie tylko do „trzęsienia ziemi” (1Kl 19:11; Am 1:1); określa się nim także „dudnienie” biegnącego konia albo maszerującej armii (Hi 39:24; Iz 9:5, przyp. w NW), „turkot” rydwanów wojennych (Jer 47:3) i „potrząsanie” oszczepem (Hi 41:29). Greckie słowo seismòs, tłumaczone na „trzęsienie ziemi”, oznacza wstrząs, potrząsanie lub drżenie (Mt 27:54; por. Mt 27:51; 28:4; Obj 6:13).

W czasach biblijnych ziemia czasami drżała bądź trzęsła się w wyniku działania naturalnych sił geologicznych (Za 14:5), a niekiedy także wskutek bezpośredniej ingerencji Boga, który w ten sposób wykonywał wyrok lub ingerował w wydarzenia ze względu na swych sług. Geologia obszaru Izraela wyjaśnia dawne przejawy aktywności sejsmicznej, trwającej zresztą do dziś.

Teren świątyni jerozolimskiej leży w pasie strukturalnie niestabilnego podłoża. Wzniesiony tam meczet Al-Aksa (nie chodzi o tzw. Kopułę na Skale) wielokrotnie już uszkodziły trzęsienia ziemi.

Silne trzęsienie, któremu najwyraźniej towarzyszyła działalność wulkaniczna, stanowiło budzącą lęk oprawę zawarcia przymierza Prawa u stóp Synaju (Wj 19:18; Ps 68:8). Był to bezpośredni przejaw mocy Jehowy, który przemawiał z tej góry za pośrednictwem anioła (Wj 19:19; Gal 3:19; Heb 12:18-21).

Czasami przerażające trzęsienia ziemi były świadectwem sądu Jehowy nad tymi, którzy przekraczali Jego prawa (Nah 1:3-6). Jehowa posłużył się trzęsieniem ziemi do wykonania wyroku na buntownikach: Datanie, Abiramie i domu Koracha; ziemia ‛otworzyła swą paszczę’ i żywcem pochłonęła ich do Szeolu (Lb 16:27, 32, 33). Ziemia zatrzęsła się także, zanim Jehowa przemówił do Eliasza, by skorygować jego punkt widzenia i powierzyć mu nowe zadania w służbie (1Kl 19:11-18). Za pomocą wstrząsów sejsmicznych Jehowa w cudowny sposób pomagał swemu ludowi, np. wtedy, gdy Jonatan i jego giermek odważnie zaatakowali filistyńską placówkę. Jehowa nagrodził ich wiarę i spowodował trzęsienie ziemi, co wywołało zamieszanie w całym obozie Filistynów, którzy pozabijali się nawzajem; „pogrom był bardzo wielki” (1Sm 14:6, 10, 12, 15, 16, 20, 23).

W dniu śmierci Jezusa, ok. godziny trzeciej po południu, nastąpiło trzęsienie ziemi. Pękały masywy skalne i otwierały się „grobowce pamięci”, z których powypadały ciała zmarłych. Zasłona w sanktuarium świątyni odbudowanej przez Heroda rozdarła się na dwoje z góry na dół. Wcześniej całą krainę ogarnęła ciemność. Niektórzy uważają, że stało się to w następstwie działalności wulkanicznej, gdyż wulkany często wyrzucają dym i pył, które przesłaniają niebo. Ale nie ma konkretnych dowodów na to, by owo trzęsienie ziemi było związane z jakąś erupcją wulkaniczną (Mt 27:45, 51-54; Łk 23:44, 45). Do innego wstrząsu doszło w dniu zmartwychwstania Jezusa, gdy z nieba zstąpił anioł i odtoczył kamień sprzed jego grobowca (Mt 28:1, 2). Kiedy apostoł Paweł i towarzyszący mu Sylas znaleźli się w więzieniu w Filippi, ich modlitwy oraz pieśni wysławiania zostały wysłuchane — wielkie trzęsienie ziemi otworzyło drzwi więzienia i rozluźniło osadzonym więzy. W wyniku tego zdarzenia nawrócił się dozorca więzienny i jego domownicy (Dz 16:25-34).

Jezus przepowiedział, że częste i silne trzęsienia ziemi będą jednym z elementów znaku jego obecności (Mt 24:3, 7, 8; Łk 21:11). Po roku 1914 liczba takich wstrząsów wzrosła, co sprowadziło wiele udręk. Na podstawie informacji uzyskanych z Państwowego Ośrodka Danych Geofizycznych w Boulder (stan Kolorado, USA) i uzupełnionych innymi miarodajnymi opracowaniami sporządzono w roku 1984 tabelę obejmującą tylko te trzęsienia ziemi, których natężenie wyniosło co najmniej 7,5 stopnia w skali Richtera i które spowodowały straty materialne przekraczające pięć milionów dolarów albo pociągnęły za sobą śmierć co najmniej 100 osób. Ustalono, że w ciągu 2000 lat przed rokiem 1914 zdarzyło się 856 takich trzęsień ziemi. Natomiast w ciągu zaledwie 69 lat po roku 1914 było ich 605. Za wynikami tymi kryje się ogrom cierpień wywołanych w tym czasie przez wstrząsy tektoniczne.

Znaczenie przenośne i symboliczne. Trzęsienia ziemi często mają w Biblii znaczenie symboliczne; odnoszą się wtedy do zachwiania narodami i królestwami oraz do ich obalenia. Starożytni Babilończycy pokładali ufność w fałszywych bogach, takich jak Nebo czy Marduk, i wyobrażali sobie, że zamieszkują oni niebiosa. Bardzo mocno polegali też na sile swego oręża, ale Bóg skierował przeciw Babilonowi następujące słowa: „Sprawię, że niebo zadrży, a ziemia się zakołysze i usunie się ze swego miejsca w czasie strasznego zagniewania Jehowy Zastępów” (Iz 13:13). Upadek imperium babilońskiego, utrata podległych mu terytoriów i okoliczność, że trzecia potęga światowa stała się zaledwie prowincją imperium perskiego, musiały być wielkim zaskoczeniem (Dn 5:30, 31).

W innych miejscach Dawid wspomniał, że Jehowa walczył za niego za pomocą trzęsienia ziemi (2Sm 22:8; Ps 18:7). Jehowa zapowiada, że dla dobra swego ludu zakołysze niebiosami i ziemią, morzem i suchym lądem oraz wszystkimi narodami, aby się wyłoniły kosztowności tych narodów, po czym napełni swój dom chwałą (Ag 2:6, 7).

Apostoł Paweł przyrównał napawające lękiem wydarzenia u stóp góry Synaj do większego i bardziej zdumiewającego zgromadzenia chrześcijańskiego zboru pierworodnych przed Bogiem i Jego Synem jako Pośrednikiem przy niebiańskiej górze Syjon. W dalszej części tego wywodu Paweł podaje symboliczne znaczenie trzęsienia ziemi pod górą Synaj, zachęcając chrześcijan, by dalej odważnie i wiernie usługiwali ze świadomością, że Królestwo i ci, którzy się go trzymają, zdołają się ostać, podczas gdy wszystkie inne elementy symbolicznych niebios i ziemi rozpadną się w pył (Heb 12:18-29).

Największe ze wszystkich trzęsień ziemi dopiero nadejdzie, będzie miało charakter symboliczny i związane jest z ostatnią z siedmiu plag opisanych w Objawieniu. Powiedziano o nim, że spustoszy nie jedno czy dwa miasta, jak niektóre z najsilniejszych dotąd trzęsień, lecz „miasta narodów”. Jan tak opisał ten kataklizm: „Nastąpiło wielkie trzęsienie ziemi, jakiego nie było, odkąd są ludzie na ziemi, tak rozległe trzęsienie ziemi, tak wielkie. I wielkie miasto [Babilon Wielki] rozdzieliło się na trzy części, i miasta narodów upadły” (Obj 16:18, 19).