„Ręka Jehowy była z nimi”
„Tak to słowo Jehowy potężnie rosło i przemagało” (DZIEJE APOSTOLSKIE 19:20).
1. (a) Z jakim oskarżeniem wystąpili w I wieku n.e. przeciwnicy chrystianizmu? (b) Do czego dochodziło wszędzie tam, gdzie misjonarz Paweł głosił dobrą nowinę o Królestwie Bożym, i co zawsze towarzyszyło pierwszym chrześcijanom?
PONAD 1900 lat temu przeciwnicy chrześcijańskiego orędzia, wrogo usposobieni do działalności misjonarskiej apostoła Pawła, wystąpili z oskarżeniem: „Ci ludzie, którzy wywracają zamieszkaną ziemię, pojawili się i tutaj, (...) działają wbrew rozporządzeniom Cezara, powiadając, że jest inny król, Jezus” (Dzieje Apostolskie 17:6, 7). Gdziekolwiek chrześcijański misjonarz Paweł obwieszczał dobrą nowinę o Królestwie Jehowy, wywoływało to poruszenie, które nierzadko doprowadzało do prześladowań. To samo przechodzili inni chrześcijanie. Zawsze jednak „ręka Jehowy była z nimi” (Dzieje Apostolskie 11:21).
2. Kto i w jaki sposób zapoczątkował chrześcijańską działalność misjonarską?
2 Kto zapoczątkował tę prężną chrześcijańską działalność misjonarską? Jezus, człowiek wybitny, który w niezwykły sposób głosił elektryzujące orędzie. Jak wiadomo był Synem Boga i przyszedł do narodu żydowskiego z oszałamiającą wieścią o Królestwie Bożym. Ale Żydów interesowało tylko własne zbawienie na podstawie uczynków Prawa (Mateusza 4:17; Łukasza 8:1; 11:45, 46).
„Wszystkim narodom”
3. Jakie proroctwo Jezusa musiało zaskoczyć jego żydowskich uczniów i dlaczego?
3 Można więc sobie wyobrazić zdziwienie żydowskich uczniów Jezusa, gdy na trzy dni przed śmiercią powiedział do nich: „Ta dobra nowina o Królestwie będzie głoszona po całej zamieszkanej ziemi na świadectwo wszystkim narodom, a wtedy nadejdzie koniec”. Z pewnością zastanawiali się, czy to w ogóle możliwe, by głosić dobrą nowinę „wszystkim narodom”. W jaki sposób ich maleńka grupka miałaby podołać tak ogromnemu zadaniu? (Mateusza 24:14; Marka 13:10).
4. Jakie polecenie Jezus dał uczniom po zmartwychwstaniu?
4 Kiedy Jezus został wskrzeszony z martwych, jego naśladowcy otrzymali od niego kolejne polecenie. Rzekł im: „Dano mi wszelką władzę w niebie i na ziemi. Idźcie więc i pozyskujcie uczniów wśród ludzi ze wszystkich narodów, chrzcząc ich w imię Ojca i Syna, i ducha świętego, ucząc ich przestrzegać wszystkiego, co wam przykazałem”. Mieli zatem nieść orędzie swego Mistrza „ludziom ze wszystkich narodów” (Mateusza 28:18-20).
5, 6. (a) W jaki sposób dobra nowina o Królestwie Bożym dotarła do pogan i z jakim skutkiem? (b) Jak zareagowali starsi zboru w Jeruzalem, gdy Piotr opowiedział im, co się stało u poganina Korneliusza?
5 Nakaz ów przewidywał głoszenie wśród pogan, co wymagało pokonania pewnych przeszkód. Dowodzi tego postawa, jaką w trzy lata później zajął apostoł Piotr. Powiedziano mu w widzeniu, by spożywał nieczyste zwierzęta. Wyjaśnienie od Boga, że to, co dawniej uchodziło za skalane, teraz należy uznać za czyste, całkiem zbiło go z tropu. Następnie za pośrednictwem ducha Bożego został skierowany do domu poganina imieniem Korneliusz, który był setnikiem rzymskim. Dopiero tam Piotr uświadomił sobie, że choć dotychczas uważał przestawanie z ludźmi innej rasy za niezgodne z prawem, to jednak wolą Bożą jest, aby teraz im głosił. Kiedy przemawiał, na słuchającą go pogańską rodzinę padł duch święty, co w gruncie rzeczy wskazywało, iż chrześcijanie mają odtąd rozszerzyć zakres swej działalności misjonarskiej i objąć nią świat nieżydowski (Dzieje Apostolskie 10:9-16, 28, 34, 35, 44).
6 Później Piotr zrelacjonował owo zdarzenie starszym w Jeruzalem, a oni „uspokoili się i wychwalali Boga, mówiąc: ‛A więc również ludziom z narodów udostępnił Bóg skruchę, [która wiedzie] ku życiu’” (Dzieje Apostolskie 11:18). Odtąd dobra nowina o Chrystusie i jego Królestwie bez przeszkód mogła docierać do narodów pogańskich.
Misjonarze wysłani do narodów
7. Jak w krajach śródziemnomorskich zaczęła się rozwijać chrześcijańska działalność misjonarska i jak się na nią zapatrywał Jehowa?
7 Dzieło świadczenia, które po zamordowaniu Szczepana nabrało tempa, teraz weszło w zupełnie nowy okres. Zbór w Jeruzalem z wyjątkiem apostołów był rozproszony. Na początku prześladowani wyznawcy pochodzenia żydowskiego głosili tylko Żydom w Fenicji, Antiochii i na Cyprze. „Było jednak (...) paru mężczyzn z Cypru i Cyreny, którzy (...) zaczęli rozmawiać z ludźmi mówiącymi po grecku, opowiadając dobrą nowinę o Panu Jezusie”. Jak na tę działalność wśród narodów zapatrywał się Jehowa? „Ręka Jehowy była z nimi i wielka liczba tych, którzy uwierzyli, zwróciła się do Pana”. Dzięki odwadze tych pierwszych chrześcijan zaczęła się rozwijać w basenie Morza Śródziemnego owocna działalność misjonarska. Ale były to dopiero początki (Dzieje Apostolskie 4:31; 8:1; 11:19-21).
8. Jak Bóg zalecił dokonanie kroku, który w pracy misjonarskiej okazał się momentem przełomowym?
8 Około 47-48 roku n.e. Bóg przez ducha świętego zalecił dokonanie posunięcia, które w rozwoju pracy misjonarskiej stało się momentem przełomowym. W sprawozdaniu z Księgi Dziejów Apostolskich 13:2-4 czytamy: „Rzekł duch święty: ‛Wydzielcie mi spośród ogółu Barnabasza i Saula do dzieła, do którego ich powołałem’ (...) Zatem ci mężowie, będąc wysłani przez ducha świętego, zeszli do Seleucji [portu w pobliżu Antiochii Syryjskiej], a stamtąd odpłynęli na Cypr”. Wyobraźmy sobie, jak podnieceni musieli być Paweł i Barnabasz, gdy wyruszali na swój pierwszy teren zagraniczny! Apostoł Paweł odegrał dominującą rolę w chrześcijańskiej działalności misjonarskiej. Położył też podwaliny pod dzieło, które miało być zakończone teraz, w XX wieku.
9. Co osiągnął apostoł Paweł w swoich podróżach misjonarskich?
9 W Biblii opisano trzy wyprawy misyjne Pawła oraz podróż, którą odbył do Rzymu jako więzień. Pozwoliły mu one zainicjować działalność w szeregu miast europejskich, obwieścić orędzie Królestwa mieszkańcom takich wysp, jak Cypr, Kreta, Malta i Sycylia, oraz głosić na terenach dzisiejszej Syrii, Turcji i Grecji. Być może dotarł nawet do Hiszpanii. W wielu miastach przyczynił się do utwierdzenia zborów. Czemu zawdzięczał tak skuteczne pełnienie służby misjonarskiej?
Skuteczne nauczanie
10. Dlaczego Paweł tak skutecznie pełnił służbę misjonarską?
10 W sposobie nauczania Paweł wzorował się na Chrystusie. Wiedział, jak się odnosić do ludzi. Wiedział również, jak nauczać oraz jak szkolić innych, by byli nauczycielami. Opierał swoje wywody na Piśmie Świętym. Nie próbował imponować drugim mądrością, lecz przekonywał ich na podstawie Pism (Dzieje Apostolskie 17:2, 3). Umiał też dostosować się do słuchaczy i jako odskocznię do głoszenia wykorzystać miejscowe warunki. Sam powiedział: „Uczyniłem siebie niewolnikiem wszystkich, aby pozyskać jak najwięcej osób. I tak dla Żydów stałem się jak Żyd (...). Dla żyjących bez prawa stałem się jak ktoś bez prawa (...). Dla słabych stałem się słaby, abym pozyskał słabych. Stałem się wszystkim dla ludzi wszelkiego pokroju, abym koniecznie wybawił niektórych” (1 Koryntian 9:19-23; Dzieje Apostolskie 17:22, 23).
11. Co dowodzi, że służba misjonarska Pawła i jego współtowarzyszy była skuteczna, i jak daleko sięgnęła działalność pierwszych chrześcijan?
11 Praca misjonarska Pawła i jego współtowarzyszy dawała pomyślne rezultaty. Byli niezłomni i wytrwali, toteż gdziekolwiek się pojawili, tam zakładali i umacniali zbory (Dzieje Apostolskie 13:14, 43, 48, 49; 14:19-28). Działalność pierwszych chrześcijan zatoczyła tak szerokie kręgi, że po pewnym czasie apostoł mógł pisać „o prawdzie co do dobrej nowiny, która do was dotarła, ponieważ owocuje i wzrasta po całym świecie, (...) i która była głoszona całemu stworzeniu pod niebem” (Kolosan 1:5, 6, 23).
12. Co spowodowało, że prawdziwa działalność misjonarska na jakiś czas ustała?
12 Jednakże na początku II wieku do zboru chrześcijańskiego wkradało się już odstępstwo, o którym uprzedzał Jezus i apostołowie (Mateusza 7:15, 21-23; Dzieje Apostolskie 20:29, 30; 1 Jana 2:18, 19). W następnych stuleciach teologia i nauki pogańskie zagłuszyły orędzie Królestwa. Chrześcijaństwo wysyłało misjonarzy, ale nie po to, by głosić o Królestwie Bożym, lecz by narzucać bezbronnym ludom — często za pomocą miecza — królestwo oparte na zależności politycznej od różnych panów i mocodawców. Prawdziwie chrześcijańska praca misjonarska ustała, lecz nie na zawsze.
13. Jak się rozpoczęła kampania misjonarska w czasach nowożytnych i co w niej osiągnięto do roku 1916?
13 Potrzebę wznowienia działalności misjonarskiej dostrzegł pod koniec XIX wieku pierwszy prezes Towarzystwa Strażnica, Charles T. Russell. Zorganizował więc rozległą kampanię świadczenia, odwiedził osobiście szereg miast w Stanach Zjednoczonych, a prócz tego podróżował morzem, by dotrzeć do jak największej liczby krajów świata. Jego publikacje o treści biblijnej ukazywały się w 35 językach. Ocenia się, że zanim zmarł w roku 1916, przemierzył ponad półtora miliona kilometrów i wygłosił przeszło 30 000 kazań.
14. Jak popierał działalność misjonarską Joseph F. Rutherford?
14 Jego następca, Joseph F. Rutherford, również zdawał sobie sprawę, jak bardzo potrzebna jest działalność misjonarska. Na początku lat dwudziestych rozesłał do różnych krajów zdolnych mężczyzn, aby pomogli tam w ugruntowaniu pracy ewangelizacyjnej. Ci misjonarze utorowali drogę głoszeniu o Królestwie w Hiszpanii, Ameryce Południowej oraz zachodniej Afryce. W roku 1931 zwrócono się z wezwaniem do tych, którzy dobrowolnie chcieliby umocnić dzieło w Hiszpanii. Na apel odpowiedziało trzech młodych Anglików, którzy przez cztery lata służyli w tym kraju w bardzo ciężkich i dokuczliwych warunkach, aż do wybuchu wojny domowej w roku 1936. Potem musieli uciekać, aby ratować życie.
15. Jakie wydarzenie w latach czterdziestych wielce się przyczyniło do rozwoju działalności misjonarskiej?
15 Jeszcze pomyślniejsze dla działalności misjonarskiej miały się okazać lata czterdzieste. Z trzecim prezesem Towarzystwa Strażnica, którym był Nathan H. Knorr, współpracował zespół gorliwych chrześcijan. W roku 1942, najwyraźniej pod kierownictwem ducha świętego, brat Knorr dostrzegł potrzebę założenia szkoły misjonarskiej, która pomogłaby sprostać zadaniom, jakie się wyłonią po wojnie. Toczyła się ona jeszcze w całej pełni, gdy ujął w swe ręce inicjatywę, dzięki czemu w lutym 1943 roku w północnej części stanu Nowy Jork otworzono Biblijną Szkołę Strażnicy Gilead. Co sześć miesięcy ponad 100 gorliwych kaznodziejów zwanych pionierami, mężczyzn i kobiet, odbierało w niej przeszkolenie do służby misjonarskiej, udzielane przez czterech wykładowców. Jak skutecznie ją potem pełnili?
16. (a) Ilu Świadków głosiło w roku 1943, a ilu jest ich obecnie? (b) W jakiej mierze przyczynili się do tego rozwoju misjonarze? Wyjaśnij to.
16 W roku 1943 zaledwie 126 329 Świadków obwieszczało dobrą nowinę w 54 krajach świata. A dziś? Po upływie 45 lat jest ich 28 razy więcej, na terenie 212 państw i wysp morskich działa bowiem przeszło trzy i pół miliona aktywnych kaznodziejów. Wzrost ten w dużej mierze nastąpił dzięki trwałej podstawie założonej przez ponad 6000 misjonarzy, którzy ukończyli Szkołę Gilead. Wywodzą się z 59 krajów i w ciągu ostatnich 50 lat zostali wysłani do 148 różnych państw świata. Dzięki temu już w dziesięciu krajach liczba osób, które głoszą dobrą nowinę i pozyskują uczniów, przekroczyła 100 000, a więc w każdym z nich wynosi mniej więcej tyle, ile 45 lat temu było na całej kuli ziemskiej. W większości tych państw na czele pracy ewangelizacyjnej stali misjonarze z Gilead.
17. Jakie trzy istotne czynniki stanowiły o skutecznej pracy misjonarskiej w czasach starożytnych i stanowią o niej obecnie?
17 O skuteczności chrześcijańskiej pracy misjonarskiej, czy to w czasach starożytnych czy obecnie, decydowało i decyduje kilka istotnych czynników. Pierwszy z nich polega na nawiązywaniu bezpośredniego kontaktu z ludźmi w służbie od drzwi do drzwi i podczas głoszenia nieoficjalnego oraz na studiowaniu z nimi Pisma Świętego w ich domach (Jana 4:7-26; Dzieje Apostolskie 20:20). Drugim jest proste i zrozumiałe orędzie biblijne, które wskazuje, iż trwałym środkiem zaradczym na bolączki ludzkości może być tylko Królestwo Boże (Dzieje Apostolskie 19:8; 28:16, 23, 30, 31). A wielu naszych misjonarzy służy w krajach słabo rozwiniętych, gdzie bardzo wyraźnie widać, jak potrzebne jest sprawiedliwe Boskie panowanie. Trzeci czynnik to miłość, której uczył Chrystus i którą dzisiejsi misjonarze okazują na co dzień ludziom wszelkiego rodzaju, bez względu na pochodzenie. Nie ulega wątpliwości, że w ciągu ostatnich 45 lat ci przedstawiciele Towarzystwa Strażnica wydatnie się przyczynili do ogólnoświatowego rozrostu organizacji Jehowy (Rzymian 1:14-17; 1 Koryntian 3:5, 6).
Rozwija się duch pionierski
18. Komu udzielił się duch gorliwości misjonarskiej, którym pałają absolwenci Szkoły Gilead?
18 O absolwentach Szkoły Gilead śmiało można powiedzieć, że swoim przykładem zachęcili do podjęcia służby pełnoczasowej innych. Dziś już setki tysięcy Świadków Jehowy Boga zaraziło się duchem gorliwości misjonarskiej. Są pionierami — i to w rzeczywistym znaczeniu tego słowa, gdyż idą śladem Jezusa, „Pioniera naszego zbawienia” (Hebrajczyków 2:10; 12:2, Moffatt).
19. Na co dobrowolnie zdecydowało się wielu Świadków mających ducha pionierskiego i jak czują się za to wynagrodzeni?
19 Od początku lat sześćdziesiątych w wielu krajach piętrzą się poważne przeszkody, jeśli chodzi o przyjmowanie misjonarzy. W miarę możności i stosownie do wyłaniających się potrzeb Biblijna Szkoła Strażnicy Gilead w dalszym ciągu wysyła tych kaznodziejów na tereny zagraniczne. Na całym świecie otworzyło się jednak ogromne pole do działania dla Świadków, którzy mają prawdziwego ducha pionierskiego. Wielu z nich dobrowolnie poczyniło niezbędne kroki, by służyć tam, gdzie są większe potrzeby. Czy mógłbyś się do nich przyłączyć? Często mówią, że radość, jakiej się doznaje w uboższych krajach dzięki karmieniu osób przyrównanych do owiec prawdą o Królestwie, z nawiązką wynagradza trudy i wyrzeczenia. Otrzymują stokroć więcej, znajdując nowych ‛braci i siostry’, nowe ‛matki i dzieci’ i dzieląc się z nimi cudowną nadzieją życia wiecznego w „nadchodzącym systemie rzeczy” (Marka 10:28-30).
20. (a) Kto w wielu krajach wykonuje dużą część pracy kaznodziejskiej? (b) Dlaczego w Japonii poświęca się rocznie więcej godzin na służbę polową niż niemal w każdym innym kraju? (c) Nad jakim pytaniem warto się zastanowić?
20 Prócz tego setki tysięcy sług Jehowy co miesiąc składa sprawozdanie ze świętej służby jako pionierzy stali lub pomocniczy. Większość z nich pilnie głosi w pobliżu miejsca zamieszkania. W niejednym kraju wykonują większą część pracy kaznodziejskiej i nierzadko tydzień w tydzień zachodzą do tych samych domów. Ożywieni nadzieją Królestwa i jaśniejący radością, pozyskują na swych terenach nowych przyjaciół i odnajdują licznych zainteresowanych. Gdy rosną szeregi pionierów, znacznie zwiększa się liczba godzin poświęcanych wychwalaniu Boga. W Japonii, gdzie Świadkowie Jehowy to najczęściej dawni wyznawcy buddyzmu, od przeszło 10 lat rokrocznie przeznacza się na służbę polową więcej czasu niż w jakimkolwiek innym kraju oprócz USA. Przyczyna leży w tym, że blisko połowa tamtejszych głosicieli Królestwa jest pionierami. Czy ty nie mógłbyś tak ułożyć swoich spraw, by przypadł ci w udziale niezrównany przywilej pełnienia tej służby?
21. (a) Jak Świadkowie, którym okoliczności nie pozwalają na pełnienie stałej służby pionierskiej, mogą mimo wszystko okazywać ducha pionierskiego? (b) Jak młodzież może okazywać ducha pionierskiego?
21 Są jeszcze inni Świadkowie ‛gorliwi w szlachetnych uczynkach’ (Tytusa 2:14). Należą do nich starsi wiekiem, osoby słabego zdrowia, obarczeni obowiązkami rodzinnymi oraz ucząca się młodzież, której warunki mogą nie pozwalać na podjęcie stałej służby pionierskiej. Wszyscy oni mogą przejawiać ducha pionierskiego przez wspieranie pionierów, nieszczędzenie im zachęt, współpracę z nimi, jak dalece jest to możliwe, oraz wykorzystywanie nadarzających się okazji, by świadczyć. Młodzi mogą zdążać do celu, jakim jest służenie dla Królestwa pełnoczasowo, a jeśli są ochrzczeni — okresowo brać udział w pomocniczej służbie pionierskiej. Mogą podobnie jak Tymoteusz rozmyślać nad tymi rzeczami, aby wraz z całym ludem Bożym robić postępy pod względem duchowym (1 Tymoteusza 4:15, 16).
22. Na co powinniśmy być zdecydowani bez względu na naszą sytuację życiową i jaki dobry rezultat to przyniesie?
22 Oby każdego z nas, bez względu na sytuację życiową, duch Jehowy pobudzał do pełnego udziału w służbie. Oby z każdym z nas stale była ręka Jehowy, a o naszych pokornych wysiłkach oby można było powiedzieć, że dzięki nim „słowo Jehowy potężnie rosło i przemagało” (Dzieje Apostolskie 11:21; 19:20).
Pytania powtórkowe
◻ Jak się rozpoczęła chrześcijańska działalność misjonarska i jak bardzo miał się zwiększyć jej zasięg?
◻ Jaką rolę w rozwoju działalności misjonarskiej odegrał apostoł Paweł?
◻ Jak działalność misjonarska odżyła w czasach nowożytnych?
◻ Jakie czynniki decydują o skuteczności służby pionierskiej i misjonarskiej?
◻ Jak możemy dziś wchłaniać ducha pionierskiego?
[Tabela na stronie 13]
Dzieło głoszenia o Królestwie w dziesięciu krajach w roku 1988
(W każdym z nich składało sprawozdania ponad 100 000 głosicieli)
Kraj Najwyższa Przeciętna Godzin Obecnych
liczba pionierów poświęconych na Pamiątce
głosicieli na głoszenie
USA 797 104 96 947 161 478 732 1 822 607
Meksyk 248 822 32 117 58 061 457 1 004 062
Brazylia 245 610 22 725 44 218 022 718 414
Włochy 160 584 25 477 43 354 687 330 461
Nigeria 134 543 14 022 27 800 623 398 555
Japonia 128 817 52 183 60 626 840 297 171
RFN 125 068 8 416 22 029 942 215 385
Wielka Brytania 113 412 11 927 22 103 713 211 060
Filipiny 107 679 21 320 26 337 621 305 087
Francja 103 734 9 189 21 598 308 205 256
[Ilustracja na stronie 10]
Paweł i Barnabasz wyruszają w drogę, aby rozpocząć działalność misjonarską