Szanujmy ludzi wszelkiego pokroju
„Szanujcie ludzi wszelkiego pokroju, (...) Boga się bójcie, króla miejcie w poszanowaniu” (1 PIOTRA 2:17).
1. (a) Komu oprócz Boga i Chrystusa należy się szacunek? (b) W jakich dziedzinach, w myśl 1 Piotra 2:17, trzeba darzyć ludzi szacunkiem?
Z POPRZEDNICH artykułów dowiedzieliśmy się, że mamy obowiązek okazywać szacunek Jehowie Bogu i Jezusowi Chrystusowi. Jest to słuszne, mądre i świadczy o miłości. Niemniej Słowo Boże wskazuje, że powinniśmy także szanować bliźnich. Czytamy: „Szanujcie ludzi wszelkiego pokroju” (1 Piotra 2:17). Werset ten kończy się nakazem: „Króla miejcie w poszanowaniu”, co nasuwa myśl, że pewnym osobom względy takie przysługują z racji zajmowanego stanowiska. Komu zatem należy się nasz respekt? Osób tych jest znacznie więcej niż się czasem wydaje. Można wyróżnić cztery dziedziny, w których powinniśmy okazywać drugim szacunek.
Szanuj władze świeckie
2. Skąd wiemy, że „królem” wspomnianym w 1 Piotra 2:17 jest każdy człowieczy król lub przywódca polityczny?
2 Pierwsza dziedzina ma związek z władzami świeckimi. Musimy okazywać respekt rządzącym. Skąd jednak wiadomo, że to do nich odnoszą się słowa Piotra: „Króla miejcie w poszanowaniu”? Otóż apostoł omawia tu sytuację poza zborem chrześcijańskim. Nieco wcześniej napisał: „Bądźcie poddani każdej ludzkiej zwierzchności (...): czy to królowi jako mającemu władzę, czy to namiestnikom jako przez niego posłanym”. Warto podkreślić, że osobno wspomina o Bogu, a osobno o „królu”: „Boga się bójcie, króla miejcie w poszanowaniu” (1 Piotra 2:13, 14, BT). Tak więc ‛królami’, których według Piotra musimy szanować, są ziemscy królowie lub inni władcy polityczni.
3. Kim są „władze zwierzchnie” i co się im należy?
3 Podobny nakaz dał apostoł Paweł: ‛Bądźcie podporządkowani władzom zwierzchnim’. Władzami tymi nie są Jehowa Bóg i Jezus Chrystus, lecz rządzący politycy, ludzie na odpowiedzialnych stanowiskach. Toteż Paweł pisze dalej: „Oddajcie każdemu, co mu się należy: (...) kto żąda szacunku, temu taki szacunek”. Osoby, którym Bóg pozwala pełnić władzę polityczną, mają prawo oczekiwać szacunku (Rzymian 13:1, 7).
4. (a) Jak można okazać szacunek rządzącym? (b) Jaki przykład dał apostoł Paweł w darzeniu szacunkiem ludzi sprawujących władzę?
4 Jak możemy okazywać respekt rządzącym? Chociażby przez zwracanie się do nich z głębokim szacunkiem (por. 1 Piotra 3:15, 16, Bw). Przysługuje im to z racji piastowanego urzędu, nawet jeśli są niegodziwi. Historyk rzymski Tacyt opisał namiestnika Feliksa jako człowieka, który „sądził, że (...) może wszelakie złoczyństwa bezkarnie popełniać”. Mimo to, stojąc przed nim, apostoł Paweł rozpoczął swoją obronę w sposób nacechowany szacunkiem. Z podobnym respektem zwrócił się do króla Heroda Agryppy II. Powiedział: „Uważam się za szczęśliwego, (...) że mogę się dziś wobec ciebie bronić”, chociaż był świadom, iż Agryppa żył w związku kazirodczym. Paweł okazał szacunek również namiestnikowi Festusowi, którego nazwał „najdostojniejszym”, nie bacząc na to, iż Festus był czcicielem bożków (Dzieje Apostolskie 24:10; 26:2, 3, 24, 25, Bw).
5. Na czym jeszcze polega poszanowanie władzy i jaki dobry przykład dają pod tym względem Świadkowie Jehowy?
5 Apostoł Paweł zwrócił uwagę na jeszcze inny sposób darzenia szacunkiem funkcjonariuszy państwowych, pisząc o oddawaniu władzom tego, co im się należy. Wyjaśnił, że trzeba płacić ‛temu, kto żąda podatku, podatek; kto żąda daniny, temu daninę’ (Rzymian 13:7). Świadkowie Jehowy regulują te należności bez względu na to, w którym kraju mieszkają. Włoska gazeta La Stampa podała: „Trudno sobie wymarzyć lojalniejszych obywateli: nie uchylają się od płacenia podatków ani nie usiłują dla własnej korzyści obejść niewygodnych przepisów”. A w dzienniku The Post, wydawanym w Palm Beach na Florydzie, tak napisano o Świadkach Jehowy: „Płacą należne podatki. Zalicza się ich do najuczciwszych obywateli w państwie”.
Okazuj szacunek pracodawcom
6. Kogo jeszcze należy szanować w myśl słów Pawła i Piotra?
6 Drugą dziedziną, w której trzeba okazywać szacunek, jest praca zarobkowa. Apostołowie Paweł i Piotr podkreślają znaczenie właściwego stosunku chrześcijan do pracodawców. Paweł napisał: „Wszyscy, którzy dźwigają jarzmo niewolników, niech uważają swych właścicieli za godnych pełnego szacunku, żeby o imieniu Bożym i o nauce nigdy nie mówiono szkodliwie. A ci, którzy mają wierzących właścicieli, niech nie spoglądają na nich z góry, gdyż są braćmi. Przeciwnie, niech będą niewolnikami z tym większą gotowością”. Piotr zaś nalegał: „Niewolnicy! Z całą bojaźnią bądźcie poddani panom nie tylko dobrym i łagodnym, ale również surowym” (1 Tymoteusza 6:1, 2; 1 Piotra 2:18, BT; Efezjan 6:5; Kolosan 3:22, 23).
7. (a) Jakie zastosowanie mają dziś zasady biblijne dotyczące szanowania „właścicieli” przez „niewolników”? (b) Na co muszą pilnie zważać chrześcijanie, których pracodawcami lub przełożonymi są współwyznawcy?
7 Oczywiście niewolnictwo nie jest dziś na porządku dziennym. Jednakże zasady, którymi chrześcijanie kierowali się w stosunkach niewolnik — właściciel, mają też zastosowanie na płaszczyźnie zawodowej. Toteż chrześcijański pracownik ma okazywać szacunek nawet surowemu zwierzchnikowi. A jeśli szef jest współwyznawcą? Zamiast z tego tytułu oczekiwać szczególnych względów, zatrudniony brat lub siostra będzie u niego pracować z tym większą gotowością, nigdy nie starając się jakoś go wykorzystać.
Szacunek w gronie rodzinnym
8, 9. (a) Kogo mają darzyć respektem dzieci? (b) Dlaczego dzieci powinny okazywać taki szacunek i jak go mogą wyrażać?
8 Trzecia dziedzina, w której konieczne jest okazywanie szacunku, to życie rodzinne. Na przykład dzieci mają obowiązek szanować rodziców. Jest to nie tylko wymóg Prawa danego Mojżeszowi, lecz także chrześcijańska powinność, gdyż Paweł napisał: „Dzieci, bądźcie posłuszne rodzicom w jedności z Panem, bo to jest sprawiedliwe: ‛Miej w poszanowaniu ojca i matkę’” (Efezjan 6:1, 2; Wyjścia 20:12).
9 Dlaczego dzieci mają szanować rodziców? Ze względu na daną im przez Boga władzę rodzicielską, jak również z uwagi na to, że zawdzięczają im przyjście na świat, utrzymanie i wychowanie. Jak powinny wyrażać taki szacunek? Przede wszystkim posłuszeństwem i uległością (Przysłów 23:22, 25, 26; Kolosan 3:20). Dorosłe dzieci mające sędziwych rodziców lub dziadków mogą im okazywać taki szacunek udzielaniem wsparcia materialnego i duchowego. Działania takie trzeba mądrze godzić z innymi powinnościami, na przykład wobec własnych dzieci albo w odniesieniu do pełnego udziału w zebraniach i służbie polowej (Efezjan 5:15-17; 1 Tymoteusza 5:8; 1 Jana 3:17).
10. Kogo żony muszą mieć w poszanowaniu i jak mogą to uzewnętrzniać?
10 Ale obowiązek darzenia szacunkiem innych członków rodziny spoczywa nie tylko na dzieciach. Żony mają szanować mężów. Apostoł Paweł oświadczył, że ‛powinny okazywać mężom głęboki respekt’ (Efezjan 5:33; 1 Piotra 3:1, 2). „Głęboki respekt” to na pewno także szacunek. Sara w dowód szacunku dla Abrahama, swego męża, nazywała go „panem” (1 Piotra 3:6). A zatem, żony, naśladujcie Sarę. Darzcie szacunkiem swych partnerów przez uznawanie i popieranie ich decyzji. Okazujecie mężom respekt, gdy pomagacie im ze wszystkich sił, zamiast utrudniać noszenie ich brzemion.
11. Co i dlaczego są obowiązani czynić mężowie, jeśli chodzi o okazywanie szacunku?
11 A mężowie? Słowo Boże radzi: „Mężowie, podobnie mieszkajcie z nimi [ze swoimi żonami] stosownie do wiedzy, darząc je szacunkiem jako naczynia słabsze, żeńskie, skoro jesteście też wraz z nimi dziedzicami niezasłużonej łaski życia, aby wasze modlitwy nie napotykały przeszkód” (1 Piotra 3:7). Każdy mąż z pewnością ma się nad czym zastanowić. Mógłby sobie wyobrazić, że żona nosi etykietę: „Drogocenna. Delikatna. Ostrożnie! Darzyć szacunkiem!” Niech więc mężowie pamiętają, że jeśli nie będą szanować żon przez okazywanie im należnych względów, to osłabią swoją więź z Jehową, bo ich modlitwy napotkają przeszkody. Wzajemne przejawy szacunku naprawdę przynoszą pożytek wszystkim członkom rodziny.
W zborze
12. (a) Na kim ciąży powinność okazywania szacunku w zborze? (b) Jak Jezus dał do zrozumienia, że przyjmowanie wyrazów szacunku jest najzupełniej stosowne?
12 Każdego z nas obowiązuje też okazywanie szacunku w zborze chrześcijańskim. Biblia radzi: „Wyprzedzajcie się we wzajemnym wyrażaniu szacunku” (Rzymian 12:10). W jednej z przypowieści Jezus dał do zrozumienia, że nie ma nic złego w korzystaniu z dowodów szacunku. Jeżeli jesteśmy zaproszeni na przyjęcie, to w myśl jego rady powinniśmy usiąść na najpośledniejszym miejscu, a wtedy gospodarz wskaże nam zaszczytniejsze, tak iż zostaniemy uhonorowani wobec innych gości (Łukasza 14:10). Skoro więc wszyscy cenimy sobie szacunek drugich, to czy nie powinniśmy wczuwać się w ich położenie i nawzajem się poważać? Jak można to robić?
13. Jak możemy dawać dowody szacunku innym członkom zboru?
13 Jeden ze sposobów polega na wyrażeniu uznania dla kogoś, kto się w czymś dobrze spisał. Można na przykład pochwalić za wygłoszenie przemówienia lub za danie odpowiedzi na zebraniu. Możemy też darzyć się wzajemnie szacunkiem, przepasując się kornością umysłu wobec naszych duchowych braci i sióstr oraz okazując im szczególne względy (1 Piotra 5:5). W ten sposób dajemy poznać, że ich cenimy jako wartościowych współtowarzyszy w służbie dla Jehowy Boga.
14. (a) Jak bracia w zborze mogą darzyć siostry należnym szacunkiem? (b) Co świadczy o tym, że szacunek można okazywać między innymi wręczaniem darów?
14 Apostoł Paweł radził młodemu Tymoteuszowi traktować starsze chrześcijanki jak matki, a młodsze — jak siostry cielesne, „we wszelkiej czystości moralnej”. Istotnie, gdy bracia w kontaktach z chrześcijańskimi siostrami unikają zbytniej swobody, na przykład pozwalania sobie na niestosowną poufałość, okazują im w ten sposób szacunek. Paweł napisał dalej: „Szanuj wdowy, które są rzeczywiście wdowami”. Można to robić między innymi przez udzielanie im niezbędnej pomocy materialnej, pod warunkiem jednak, że ‛dają o nich świadectwo szlachetne uczynki’ (1 Tymoteusza 5:2-10). W związku z darami materialnymi Łukasz napisał o mieszkańcach Malty: „Ponadto okazywali nam szacunek licznymi darami, a gdy mieliśmy odpływać, obficie zaopatrzyli nas w to, czego potrzebowaliśmy” (Dzieje Apostolskie 28:10). A zatem można wyrażać szacunek również darami materialnymi.
15. (a) Kto zasługuje na nasz szczególny szacunek? (b) W jaki sposób możemy otaczać szacunkiem tych, którzy przewodzą?
15 W dalszej części listu do Tymoteusza Paweł pisze: „Starsi, którzy przewodniczą we właściwy sposób, niech będą poczytywani za godnych podwójnego szacunku, zwłaszcza ci, co się trudzą w przemawianiu i nauczaniu” (1 Tymoteusza 5:17). Jakimi sposobami można okazywać szacunek starszym, czyli nadzorcom? Paweł wzywa: „Bierzcie sobie wzór ze mnie, tak jak ja biorę z Chrystusa” (1 Koryntian 11:1). Kiedy zgodnie z tą zachętą naśladujemy Pawła, darzymy go poważaniem. Dotyczy to również braci, którzy dziś sprawują wśród nas przewodnictwo. Miarą naszego szacunku dla nich jest to, jak dalece się na nich wzorujemy.
16. Jak jeszcze można wyrażać uznanie dla tych, którzy nam przewodzą?
16 Oznaką szacunku dla nadzorców jest też stosowanie się do stanowczej rady: „Bądźcie posłuszni tym, którzy pośród was przewodzą, i bądźcie im ulegli, czuwają bowiem nad waszymi duszami jako mający zdać z tego sprawę” (Hebrajczyków 13:17). Tak jak dzieci posłuszeństwem okazują respekt rodzicom, tak my swą uległością i podporządkowaniem wyrażamy szacunek dla braci, którzy nam przewodzą. I jak Paweł wraz z towarzyszami zostali w dowód szacunku obdarowani przez życzliwych mieszkańców Malty, tak podróżujący przedstawiciele Towarzystwa raz po raz spotykają się z różnymi przejawami uznania. Oczywiście nigdy nie powinni prosić o dary ani dawać do zrozumienia, że byłyby im potrzebne lub mile widziane.
17. Do czego są zobowiązane osoby sprawujące nadzór, jeśli chodzi o okazywanie szacunku?
17 Z drugiej strony wszyscy sprawujący nadzór w organizacji teokratycznej — czy to starsi w miejscowym zborze, czy nadzorcy podróżujący w obwodzie lub okręgu, czy wreszcie bracia usługujący w biurach oddziałów Towarzystwa Strażnica albo głowy rodzin — mają obowiązek darzyć szacunkiem współwyznawców powierzonych ich pieczy. Wymaga to od nich wyrozumiałości i wczuwania się w cudze położenie. Muszą być zawsze przystępni, łagodni oraz pokorni w sercu i umyśle, jak to o sobie powiedział Jezus (Mateusza 11:29, 30, BT).
Pracujmy nad okazywaniem sobie szacunku
18. (a) Co może przeszkadzać w szanowaniu ludzi, którzy na to zasługują? (b) Dlaczego nie da się usprawiedliwić przejawiania negatywnego, krytycznego nastawienia?
18 Darzenie się wzajemnym szacunkiem wymaga dokładania usilnych starań, mamy bowiem do pokonania bardzo poważną przeszkodę. Jest nią nasze niedoskonałe serce. „Skłonność serca człowieczego jest zła już od młodości” — wyjaśnia Biblia (Rodzaju 8:21). Do ludzkich przywar, które mogą utrudniać okazywanie drugim należnego szacunku, zalicza się negatywne, krytyczne usposobienie. Wszyscy jesteśmy grzesznymi, niedoskonałymi ludźmi, potrzebującymi miłosierdzia i niezasłużonej życzliwości Jehowy (Rzymian 3:23, 24). Rozumiejąc to, wystrzegajmy się skupiania uwagi na słabościach naszych braci lub podawania w wątpliwość ich pobudek.
19. Co nam pomoże zwalczać negatywne skłonności?
19 Takim negatywnym skłonnościom przeciwdziała miłość i panowanie nad sobą. Zawsze powinniśmy być nastawieni do braci w sposób pozytywny, nacechowany wyrozumiałością i lojalnością, koncentrując się na ich zaletach. Jeżeli czegoś nie jesteśmy pewni, bądźmy gotowi rozstrzygać wątpliwości na ich korzyść i kierujmy się następującą radą Piotra: „Nade wszystko miejcie żarliwą miłość jedni do drugich, ponieważ miłość zakrywa mnóstwo grzechów” (1 Piotra 4:8). Musimy zdobywać się na taką miłość, jeśli mamy darzyć naszych braci należnym szacunkiem.
20, 21. (a) Jaka jeszcze skłonność może nam przeszkadzać w okazywaniu wzajemnego szacunku? (b) Co nam ułatwi wyzbycie się tej przywary?
20 Inną wadą mogącą przeszkadzać w okazywaniu drugim szacunku jest przewrażliwienie. Sama wrażliwość jest najzupełniej stosowna. Artyści muszą być wrażliwi na dźwięki lub barwy, bo tego wymaga ich profesja. Ale w kontaktach z innymi ludźmi przeczulenie stanowiące formę samolubstwa mogłoby nas ograbiać ze spokoju i powstrzymywać od wyrażania bliźnim szacunku.
21 Dobrą radę na ten temat znajdujemy w Księdze Kaznodziei 7:9: „Nie śpiesz się w duchu swoim do obrazy, bo właśnie obraza spoczywa w zanadrzu nierozgarniętych”. Kto zatem jest przeczulony lub łatwo się obraża, ten zdradza brak miłości, mądrości i zdrowego rozsądku. Musimy się strzec, by grzeszne skłonności, takie jak negatywne myślenie, nadmierny krytycyzm albo przewrażliwienie, nie utrudniały nam okazywania szacunku każdemu, komu się on należy.
22. Jak można krótko scharakteryzować nasz obowiązek okazywania drugim szacunku?
22 Mamy naprawdę niejeden powód, by szanować drugich. Jak się przekonaliśmy, możemy to robić na wiele, wiele sposobów. Zawsze musimy zważać, żeby nie przeszkadzało nam w tym egoistyczne lub negatywne nastawienie. Ze szczególną dbałością powinniśmy zabiegać o szacunek w rodzinie: mąż i żona mają okazywać go sobie nawzajem, a dzieci są obowiązane szanować rodziców. Musimy poważać wszystkich członków zboru, zwłaszcza tych, którzy wśród nas ciężko pracują jako nadzorcy. W każdej z tych dziedzin darzenie drugich szacunkiem służy naszej pomyślności, gdyż Jezus powiedział: „Więcej szczęścia wynika z dawania niż z otrzymywania” (Dzieje Apostolskie 20:35).
Jak byś odpowiedział?
◻ Dlaczego i jak mamy okazywać szacunek władzom świeckim?
◻ Jakie rady biblijne można odnieść do stosunków między pracownikiem a pracodawcą?
◻ Jak należy okazywać szacunek w gronie rodzinnym?
◻ Kogo w zborze należy darzyć szczególnym respektem i dlaczego?
◻ Jak można się pozbyć ludzkich przywar, utrudniających okazywanie drugim szacunku?