Pouczenia niosące pomoc w naszych krytycznych czasach
„Wiedz, iż w dniach ostatnich nastaną krytyczne czasy trudne do zniesienia. (...) Ludzie niegodziwi i oszuści będą się posuwać od złego ku gorszemu, wprowadzając w błąd i będąc w błąd wprowadzani” (2 TYMOTEUSZA 3:1, 13, NW).
1, 2. Dlaczego rodzaj pouczeń, z których korzystamy, ma dla nas istotne znaczenie?
CZY ci dopomogły, czy raczej przyniosły szkodę? Wybawiły cię z kłopotów, czy ich przysporzyły? O co chodzi? O pouczenia, które otrzymujesz. Mogą one bowiem wywierać ogromny wpływ na twe życie, zmienić je na lepsze lub na gorsze.
2 Zagadnienie to przeanalizowało niedawno troje profesorów, a wyniki ich dociekań zostały opublikowane w czasopiśmie poświęconym badaniom naukowym nad religią (Journal for the Scientific Study of Religion). To prawda, że zapewne nie rozmawiali z tobą ani z twoją rodziną. Niemniej ich badania wykazały, że istnieje ścisła zależność między otrzymywanymi pouczeniami a umiejętnością radzenia sobie w obecnych krytycznych czasach. W następnym artykule zapoznamy się bliżej ze spostrzeżeniami tych uczonych.
3, 4. Co świadczy o tym, że żyjemy w czasach krytycznych?
3 Wcześniej jednak zastanów się: Czy zgadzasz się z opinią, że dzisiaj nie jest łatwo dawać sobie w życiu radę? Jeżeli odpowiadasz twierdząco, to niewątpliwie dostrzegasz dowody, że są to naprawdę „krytyczne czasy trudne do zniesienia” (2 Tymoteusza 3:1-5; w obu artykułach do studium wszystkie cytaty z 3 rozdziału Listu 2 do Tymoteusza pochodzą z przekładu NW). Fakt ten w różny sposób odbija się na życiu ludzi. Na przykład wiadomo ci zapewne o krajach rozdzieranych walkami o władzę, toczonymi przez rozmaite ugrupowania. Gdzie indziej powodem rozlewu krwi są różnice religijne bądź etniczne. A do poszkodowanych nie należą bynajmniej sami żołnierze. Pomyśl o mnóstwie brutalnie traktowanych kobiet i dziewcząt oraz o starcach skazanych na głód, chłód i poniewierkę. Niezliczone rzesze ludzi doznają niewypowiedzianych cierpień. W rezultacie ruszają fale uchodźców, którym przypada w udziale gorzki los.
4 Charakterystyczną cechą naszych czasów są też trudności gospodarcze oraz ich skutki: zamknięte fabryki, bezrobocie, utracone zasiłki i renty, spadek wartości pieniądza, skąpe i nieregularne posiłki. Czy potrafiłbyś uzupełnić tę listę problemów? Zapewne tak. Dalsze miliony ludzi na całym świecie cierpią z powodu chorób i niedożywienia. Prawdopodobnie widziałeś makabryczne zdjęcia z Afryki Wschodniej, ukazujące wynędzniałych mężczyzn, kobiety i dzieci. Podobnych udręk doznają miliony mieszkańców Azji.
5, 6. Dlaczego można powiedzieć, że choroby również należą do czynników ogromnie utrudniających życie w naszych krytycznych czasach?
5 Wszyscy słyszeliśmy o przerażających chorobach, szerzących się w coraz szybszym tempie. Dziennik The New York Times z 25 stycznia 1993 roku informował: „Epidemia AIDS w Ameryce Łacińskiej, rozwijająca się w atmosferze swobody seksualnej, obłudy i sporadycznie stosowanej profilaktyki, jest na najlepszej drodze do tego, by przybrać rozmiary większe niż w USA (...) Do jej rozwoju w znacznym stopniu przyczynia się rosnący współczynnik zakażeń wśród (...) kobiet”. W październiku 1992 roku tygodnik U.S.News & World Report podał: „Jeszcze 20 lat temu lekarz naczelny USA twierdził, iż nadszedł czas na ‛zamknięcie księgi chorób zakaźnych’, i obwołał to historycznym sukcesem służby zdrowia”. A jak sytuacja wygląda dzisiaj? „Szpitale znowu są pełne ofiar chorób epidemicznych, które uchodziły już za pokonane. (...) Drobnoustroje stosują coraz bardziej pomysłowe strategie genetyczne, pozwalające im rozwijać się szybciej, niż powstają nowe antybiotyki. (...) ‚Wkraczamy w nową erę chorób zakaźnych’”.
6 Jako przykład może posłużyć doniesienie z tygodnika Newsweek z 11 stycznia 1993 roku: „Obecnie pasożyty malarii zarażają co roku szacunkowo 270 milionów ludzi, 2 miliony zabijają (...) i powodują co najmniej 100 milionów ostrych zachorowań. (...) Jednocześnie są coraz bardziej odporne na skuteczne niegdyś leki. (...) Zakażenia niektórymi szczepami wkrótce mogą się stać nieuleczalne”. Na samą myśl o tym mrowie przechodzi po skórze.
7. W jaki sposób niejeden reaguje na dzisiejsze trudności?
7 Może zauważyłeś, że w tych krytycznych czasach, trudnych do zniesienia, wiele osób szuka pomocy w rozwiązywaniu swych problemów. Niektórzy sięgają po książki na temat radzenia sobie ze stresem lub z jakąś nową chorobą. Inni gorączkowo poszukują wskazówek w sprawie nieudanego małżeństwa, opieki nad dziećmi, kłopotów z alkoholem bądź narkotykami albo też w kwestii zachowania równowagi między obowiązkami zawodowymi i domowymi. Ludzie ci rzeczywiście potrzebują pomocy. A czy ty również masz kłopoty osobiste lub znosisz cierpienia spowodowane wojną, głodem lub chorobą? Nawet jeśli wygląda na to, że jakiegoś dokuczliwego problemu nie da się rozwiązać, masz prawo zapytać: Dlaczego znaleźliśmy się w tak opłakanej sytuacji?
8. Dlaczego mądrości i kierownictwa powinniśmy szukać w Biblii?
8 Aby skutecznie dawać sobie radę w życiu i osiągnąć w nim zadowolenie — zarówno teraz, jak i w przyszłości — musimy wiedzieć, dlaczego nastały tak krytyczne czasy. Powiedzmy otwarcie: W związku z tym każdy z nas powinien sięgnąć do Biblii. Dlaczego właśnie do Biblii? Ponieważ tylko ona zawiera dokładne proroctwa, czyli historię opisaną z góry, i ukazuje w nich, jakie są przyczyny obecnych trudności, gdzie się znajdujemy w strumieniu czasu i co nas jeszcze czeka.
Nauka płynąca z historii
9, 10. Jak proroctwo Jezusa z 24 rozdziału Ewangelii według Mateusza spełniło się w I wieku?
9 W Strażnicy z 15 lutego bieżącego roku wspaniale omówiono pasjonujące proroctwo Jezusa zanotowane w 24 rozdziale Ewangelii według Mateusza. Jeżeli otworzysz swą Biblię na tym rozdziale, z wersetu trzeciego dowiesz się, iż apostołowie zapytali Jezusa o znak jego przyjścia i końca świata, a mówiąc dokładniej, o znak jego przyszłej obecności oraz zakończenia systemu rzeczy. Następnie, w wersetach od 5 do 14, Jezus przepowiedział pojawienie się fałszywych Chrystusów oraz wojny, braki żywności, prześladowanie chrześcijan, bezprawie i głoszenie na szeroką skalę o Królestwie Bożym.
10 Historia dowodzi, że wszystko to wydarzyło się podczas zakończenia żydowskiego systemu rzeczy. Gdybyś żył w tamtym okresie, czy nie uznałbyś, iż są to trudne czasy? Jednakże wydarzenia te zmierzały do punktu kulminacyjnego, do bezprzykładnego ucisku, który spadł na Jeruzalem i system żydowski. Począwszy od wersetu 15 czytamy o rozwoju wypadków po ataku Rzymian na Jeruzalem w roku 66 n.e. Zakończyły się one uciskiem zapowiedzianym przez Jezusa w wersecie 21 — był to największy ucisk, jaki kiedykolwiek dosięgnął Jeruzalem, i oznaczał dla niego zagładę w roku 70. Niemniej jak wiadomo, historia nie dobiegła wtedy kresu. Jezus zresztą niczego takiego nie twierdził. W wersetach od 23 do 28 wskazał, że po udręce z roku 70 miały się rozegrać jeszcze inne wydarzenia.
11. Jakie znaczenie mają obecnie wydarzenia z I wieku stanowiące spełnienie zapowiedzi z 24 rozdziału Ewangelii według Mateusza?
11 Dzisiaj niektórzy byliby skłonni zbyć to wszystko słowami: „No i co z tego?” Ale czyniąc tak, popełniliby błąd. Spełnienie się wówczas proroctwa Jezusa ma bowiem ogromne znaczenie. Dlaczego? Ponieważ wojny, głód, trzęsienia ziemi, zarazy i prześladowania, które wystąpiły w końcowych dniach systemu żydowskiego, miały się powtórzyć na większą skalę po roku 1914, kiedy dobiegły kresu „wyznaczone czasy narodów” (Łukasza 21:24, NW). Sporo żyjących obecnie ludzi oglądało na własne oczy pierwszą wojnę światową, gdy rozpoczęło się współczesne spełnienie tego proroctwa. Ale nawet jeśli urodziłeś się po roku 1914, jesteś świadkiem, iż prorocza zapowiedź Jezusa się sprawdza. Wydarzenia XX wieku niezbicie dowodzą, że żyjemy w czasie końca obecnego złego systemu.
12. Czego zgodnie ze słowami Jezusa możemy jeszcze oczekiwać?
12 Oznacza to, iż czeka nas jeszcze „udręka” wspomniana w Ewangelii według Mateusza 24:29. Ukażą się wtedy zjawiska niebieskie, których chyba nie potrafimy sobie nawet wyobrazić. Z wersetu 30 wynika, że ludzie ujrzą wówczas odmienny znak — znak wskazujący na rychłą zagładę. Jak podaje równoległe sprawozdanie z Ewangelii według Łukasza 21:25-28, w owym zbliżającym się okresie „ludzie omdlewać będą z trwogi w oczekiwaniu tych rzeczy, które przyjdą na świat”. Doniesienie Łukasza mówi także, iż chrześcijanie podniosą wtedy swe głowy, gdyż ich wyzwolenie będzie już bardzo bliskie.
13. Jakim dwom kluczowym kwestiom warto poświęcić uwagę?
13 Może powiesz: „Wszystko to bardzo pięknie, ale sądziłem, iż będzie tu mowa o tym, jak się rozeznać w naszych trudnych czasach i jak dawać sobie w nich radę”. Masz rację. Chodzi nam głównie o to, by rozpoznać najistotniejsze problemy i dowiedzieć się, w jaki sposób ich unikać. A z tym wiąże się też druga kwestia: Jak pouczenia biblijne mogą już teraz wywierać pozytywny wpływ na nasze życie? Sięgnijmy zatem do Listu 2 do Tymoteusza, rozdziału 3, i zobaczmy, jak słowa apostoła Pawła pomagają nam radzić sobie w tym krytycznym okresie.
Proroctwo o naszych czasach
14. Dlaczego możemy być przekonani, że odniesiemy korzyść z rozważenia Listu 2 do Tymoteusza 3:1-5?
14 Pisząc w natchnieniu od Boga, Paweł podał wiernemu chrześcijaninowi Tymoteuszowi wiele pięknych rad, pomocnych w prowadzeniu bardziej satysfakcjonującego i szczęśliwszego życia. Fragment tego listu dotyczy głównie naszych dni. Zechciej teraz zwrócić baczną uwagę na te prorocze słowa z Listu 2 do Tymoteusza 3:1-5, nawet jeśli sądzisz, że dobrze je znasz. Paweł napisał: „Wiedz, iż w dniach ostatnich nastaną krytyczne czasy trudne do zniesienia. Albowiem ludzie będą rozmiłowani w samych sobie, rozmiłowani w pieniądzach, zarozumiali, wyniośli, bluźniercy, nieposłuszni rodzicom, niewdzięczni, nielojalni, wyzuci z naturalnego uczucia, nieskłonni do jakiejkolwiek ugody, oszczercy, nie panujący nad sobą, zajadli, nie miłujący dobroci, zdrajcy, nieprzejednani, nadęci pychą, miłujący bardziej rozkosze niż miłujący Boga, zachowujący formę pobożności, ale sprzeniewierzający się jej mocy”.
15. Dlaczego List 2 do Tymoteusza 3:1 zasługuje dziś na szczególną uwagę?
15 Zauważ, iż wymieniono tu 19 cech. Zanim je przeanalizujemy i postaramy się odnieść z tego pożytek, obejmijmy myślą całe proroctwo. Spójrzmy na werset pierwszy. Paweł zapowiedział: „W dniach ostatnich nastaną krytyczne czasy trudne do zniesienia”. O jakie „dni ostatnie” tu chodzi? Były już najróżniejsze dni ostatnie, na przykład ostatnie dni Pompejów, różnych królów i dynastii. Nawet Biblia wspomina o rozmaitych dniach ostatnich, między innymi o dniach ostatnich systemu żydowskiego (Dzieje 2:16, 17). Niemniej pewne słowa Jezusa pozwalają nam zrozumieć, iż Paweł mówił tu o naszych czasach.
16. Jaka sytuacja miała panować w naszych czasach zgodnie z przypowieścią o pszenicy i chwastach?
16 Mamy na myśli przypowieść Jezusa o pszenicy i chwastach. Rośliny te wysiano na pole i pozwolono im rosnąć. Jezus wyjaśnił, iż przedstawiają one ludzi — prawdziwych i fałszywych chrześcijan. Wspominamy o tym proroctwie, gdyż dowiadujemy się z niego, że po upływie długiego czasu miał nastać okres zakończenia całego niegodziwego systemu rzeczy. Właśnie wtedy coś miało się w pełni rozwinąć. Co takiego? Odstępstwo, czyli odejście od prawdziwego chrystianizmu, wydające niezwykle obfity plon niegodziwości. Inne proroctwa biblijne potwierdzają, iż tak miały wyglądać dni ostatnie tego znikczemniałego systemu. A zatem żyjemy w okresie zakończenia obecnego systemu rzeczy (Mateusza 13:24-30, 36-43).
17. Co na temat zakończenia systemu rzeczy powiedziano w Liście 2 do Tymoteusza 3:1-5?
17 Czy zdajesz sobie sprawę, co to znaczy? List 2 do Tymoteusza 3:1-5 podobnie ukazuje, iż w czasie zakończenia tego systemu, czyli w jego dniach ostatnich, wokół chrześcijan miało się rozplenić zło. Paweł nie chciał powiedzieć, że owych 19 czynników stanowi główny znak rozpoznawczy nadejścia dni ostatnich. Chciał nas raczej ostrzec, że właśnie z czymś takim trzeba się będzie borykać w tym okresie. Werset pierwszy mówi o „krytycznych czasach trudnych do zniesienia”. Grecki odpowiednik tego wyrażenia znaczy dosłownie „srogie czasy wyznaczone” (Kingdom Interlinear). Czy nie przyznasz, że określenie „srogi” trafnie opisuje dzisiejszą sytuację? Za pomocą tego natchnionego fragmentu Biblii Bóg daje nam wgląd w nasze czasy.
18. Na czym powinniśmy się skoncentrować w trakcie rozważania proroczych słów Pawła?
18 Dzięki zapoznaniu się z tym proroctwem dostrzeżemy tragiczne przykłady ukazujące, jak krytyczne czy też jak srogie są obecne czasy. Przypomnijmy sobie nasze dwa główne cele: 1) pragniemy się dowiedzieć, dlaczego tak ciężko jest dzisiaj żyć i jak uniknąć problemów, które to powodują, oraz 2) chcemy usłuchać naprawdę praktycznych pouczeń, mogących zmienić nasze życie na lepsze. Nie będziemy więc podkreślać rzeczy negatywnych, lecz skoncentrujemy się na radach, które w tych trudnych czasach mogą się okazać pomocne dla nas i naszych rodzin.
Zaznaj obfitych błogosławieństw
19. Jakie dostrzegasz dowody, iż ludzie są „rozmiłowani w samych sobie”?
19 Paweł zaczął swe wyliczenie od zapowiedzi, iż w dniach ostatnich „ludzie będą rozmiłowani w samych sobie” (2 Tymoteusza 3:2). Co to znaczy? Prawdą jest, że na świecie nigdy nie brakowało zarozumiałych i egoistycznie nastawionych mężczyzn i kobiet. Jednakże dzisiaj ta przywara bez wątpienia stała się nagminna. U wielu ludzi widać ją jak na dłoni, a w świecie polityki i handlu jest niemal regułą. Mężczyźni i kobiety za wszelką cenę dążą do władzy i sławy. Zazwyczaj dzieje się to kosztem innych, gdyż takich samolubów w ogóle nie obchodzi, jak bardzo cierpią na tym drudzy. Są skorzy do procesowania się lub do oszukiwania. Łatwo więc zrozumieć, dlaczego wielu mówi o pokoleniu egoistów. Wszędzie wprost roi się od ludzi napuszonych niczym paw i zapatrzonych w siebie.
20. Jakie jaskrawe przeciwieństwo występuje między radami biblijnymi a dominującym dziś samolubnym nastawieniem?
20 Nie trzeba nam przypominać, jak nieprzyjemne są kontakty z osobami „rozmiłowanymi w samych sobie”. Jednakże przez szczere naświetlenie tego problemu Biblia pomaga nam dostrzec sposób uniknięcia tej pułapki. Oto jej słowa: „Nie róbcie niczego z chęci wywyższania się ani z próżności, ale bądźcie wobec siebie pokorni, uważając jedni drugich za lepszych od siebie. Niech każdy bardziej dba o dobro bliźniego niż o swoje”. „Napominam każdego z was, aby nie myślał o sobie, że jest kimś większym niż jest naprawdę; niech każdy myśli o sobie z umiarem”. Te wspaniałe rady pochodzą z Listu do Filipian 2:3, 4 oraz do Rzymian 12:3 w brzmieniu Współczesnego przekładu.
21, 22. (a) Jaki przedstawiono tu niezbity dowód, iż powyższe rady są pomocne w dobie obecnej? (b) Jaki wpływ wywierają na zwykłych ludzi pouczenia Boże?
21 Ktoś mógłby zaoponować: „Brzmi to bardzo pięknie, ale to nieżyciowe”. Ależ te rady są życiowe! Mogą mieć — i faktycznie mają — praktyczną wartość dla zwykłych, współcześnie żyjących ludzi. W roku 1990 wydawnictwo Uniwersytetu Oksfordzkiego opublikowało książkę The Social Dimensions of Sectarianism (Społeczne wymiary sekciarstwa). Rozdział ósmy nosi tytuł „Świadkowie Jehowy w państwie katolickim” i opisuje badania naukowe przeprowadzone w Belgii. Czytamy tam: „Przechodząc do pytania, co poza samą ‚Prawdą’ przyciąga ich do Świadków, respondenci znów nierzadko podawali więcej niż jedną cechę. (...) Najczęściej wymieniano serdeczność, życzliwość, miłość i jedność, ale do zalet cenionych przez Świadków należą także uczciwość i postępowanie ‚zgodne z zasadami biblijnymi’”.
22 Opis ten można przyrównać do zdjęcia zrobionego obiektywem szerokokątnym. Gdybyś zamiast niego posłużył się obiektywem zmiennoogniskowym lub teleobiektywem, mógłbyś się temu przyjrzeć dokładniej i przeanalizować przeżycia wielu konkretnych osób. Dostrzegłbyś mężczyzn, którzy kiedyś byli aroganccy, apodyktyczni lub skrajnie samolubni, lecz nauczyli się przejawiać łagodność, a jako mężowie i ojcowie są wobec żon, dzieci oraz innych osób bardziej serdeczni i życzliwi. Ujrzałbyś także kobiety, które były władcze i nieczułe, obecnie zaś pomagają innym kroczyć prawdziwie chrześcijańską drogą życiową. Tego typu przykładów można podać setki tysięcy. A teraz powiedz szczerze: Czy przebywając w otoczeniu takich ludzi, nie czułbyś się znacznie lepiej niż wtedy, gdy musisz stale stykać się z mężczyznami i kobietami miłującymi nade wszystko samych siebie? Czy nie byłoby ci łatwiej radzić sobie w tych krytycznych czasach? Czyż więc kierowanie się takimi wskazówkami biblijnymi nie przysporzyłoby ci szczęścia?
23. Dlaczego warto przeanalizować także dalszą część wypowiedzi z Listu 2 do Tymoteusza 3:2-5?
23 Rozważyliśmy dopiero pierwszą cechę wymienioną przez Pawła w Liście 2 do Tymoteusza 3:2-5. A co z pozostałymi? Czy szczegółowe ich przeanalizowanie także przyczyni się do tego, iż będziemy znali najważniejsze problemy naszych czasów, umieli ich unikać oraz wiedzieli, jakim postępowaniem możemy zapewnić sobie i swym bliskim najwięcej szczęścia? Następny artykuł pomoże nam znaleźć odpowiedź na to pytanie oraz zaznać dzięki temu obfitych błogosławieństw.
Myśli do zapamiętania
◻ Co świadczy o tym, że żyjemy w czasach krytycznych?
◻ Dlaczego możemy być pewni, iż nastały dni ostatnie?
◻ Jakie dwa cele możemy osiągnąć podczas analizy Listu 2 do Tymoteusza 3:1-5?
◻ Jak pouczenia z Biblii pomagają ludowi Jehowy w dzisiejszych czasach, gdy tyle ludzi jest rozmiłowanych w samych sobie?
[Prawa własności do ilustracji, strona 8]
Zdjęcie u góry po lewej: Andy Hernandez/Sipa Press; u dołu po prawej: Jose Nicolas/Sipa Press