Chrześcijański pogląd na władze zwierzchnie

„Każda dusza niech będzie podporządkowana władzom zwierzchnim, bo nie ma władzy, jak tylko za sprawą Boga; istniejące władze zajmują poszczególne pozycje za sprawą Boga” (RZYMIAN 13:1).

 1, 2. (a) Dlaczego Paweł znalazł się jako więzień w Rzymie? (b) Jakie pytania nasuwają się w związku z tym, że Paweł odwołał się do cesarza?

POWYŻSZE słowa napisał do Rzymian apostoł Paweł około 56 roku n.e. W kilka lat później sam znalazł się w Rzymie jako więzień. Dlaczego? Został zaatakowany w Jeruzalem przez motłoch, ale żołnierze rzymscy wybawili go z opresji. Po przewiezieniu do Cezarei postawiono mu szereg niesłusznych zarzutów, przed którymi umiejętnie bronił się w obecności namiestnika rzymskiego Feliksa. Urzędnik ten liczył na łapówkę, toteż przez dwa lata przetrzymywał Pawła w więzieniu. W końcu apostoł zażądał od jego następcy, Festusa, żeby sprawę rozpatrzył cesarz (Dzieje Apostolskie 21:27-32; 24:1 do 25:12).

² Jako obywatel rzymski, Paweł miał do tego pełne prawo. Czy jednak postąpił właściwie, odwołując się do cesarza, skoro według wypowiedzi Jezusa rzeczywistym „władcą świata” jest Szatan, którego sam Paweł nazwał „bogiem tego systemu rzeczy”? (Jana 14:30; 2 Koryntian 4:4). Czy władze rzymskie zajmowały taką ‛poszczególną pozycję’, że Paweł słusznie mógł zabiegać u nich o ochronę swoich praw? I czy z wcześniejszej wypowiedzi apostołów: „Słuchać jako władcy musimy Boga bardziej niż ludzi” faktycznie wynika, że chrześcijanie zawsze powinni być posłuszni władzom ludzkim, jeśli nie równa się to nieposłuszeństwu wobec Boga? (Dzieje Apostolskie 5:29).

 3. Jaki dojrzały pogląd wyłuszczył Paweł i jaką rolę odgrywa tu sumienie?

³ Paweł pomaga nam znaleźć odpowiedzi na te pytania w swoim Liście do Rzymian, w którym wyłuszczył dojrzały pogląd na ludzkie zwierzchności. W rozdziale 13, wersetach od 1 do 7, wyjaśnia, jaką rolę w godzeniu bezwzględnego posłuszeństwa wobec Najwyższego Władcy, Jehowy Boga, z warunkowym posłuszeństwem wobec „władz zwierzchnich” ma odgrywać chrześcijańskie sumienie.

Rozpoznanie tożsamości „władz zwierzchnich”

 4. Jakiej zmiany w zapatrywaniach dokonano w 1962 roku i jakie to nasuwa pytanie?

⁴ Do roku 1962 Świadkowie Jehowy uważali, że „władzami zwierzchnimi” są Jehowa Bóg i Chrystus Jezus. Kiedy jednak zgodnie z Księgą Przysłów 4:18 na kwestię tę padło jaśniejsze światło, skorygowano ten pogląd, co niektórym może nasuwać pewne pytania. Czy słusznie twierdzimy teraz, że owe władze to królowie, prezydenci, premierzy, burmistrzowie, sędziowie i inne osoby sprawujące władzę świecką, i że należy się im warunkowe podporządkowanie?

 5. Jak kontekst Listu do Rzymian 13:1 pomaga ustalić, kim są władze zwierzchnie, i jak uwydatniają to różne przekłady Biblii?

⁵ Jak podaje Ireneusz, pisarz z II stulecia, niektórzy z jego współczesnych sądzili, że w Liście do Rzymian 13:1 chodzi „o moce anielskie [lub] o niewidzialnych władców”. Jednakże on sam uważał, iż „władzami zwierzchnimi” są „istniejące władze ludzkie”. Kontekst omawianych słów Pawła wskazuje, że Ireneusz miał rację. W końcowych wersetach 12 rozdziału Listu do Rzymian apostoł wyjaśnia, jak chrześcijanie powinni postępować wobec „wszystkich ludzi” i że mają okazywać miłość i względy nawet ‛nieprzyjaciołom’ (Rzymian 12:17-21). Wyrażenie „wszyscy ludzie” najwyraźniej odnosi się do osób spoza zboru. Dlatego „władze zwierzchnie”, o których dalej pisze Paweł, również muszą się znajdować poza zborem chrześcijańskim. W związku z tym warto zwrócić uwagę, jak w różnych przekładach Biblii przetłumaczono pierwszą część Listu do Rzymian 13:1: „Każdy powinien być poddany władzom, które zarządzają daną społecznością” (Romaniuk); „każdy musi być posłuszny władzom państwowym” (Today’s English Version); „każdy musi się podporządkować rządzącym władzom” (New International Version); „każdy powinien być posłuszny władzy cywilnej” (New Testament in Modern English, przekład Phillipsa).

 6. Jak wypowiedź Pawła o płaceniu danin i podatków wyjawia, że władzami zwierzchnimi muszą być władze świeckie?

⁶ Następnie Paweł zaznacza, iż władze te żądają podatków i danin (Rzymian 13:6, 7). Zbór chrześcijański nie pobiera takich opłat, nie wymaga ich również Jehowa, Jezus ani żaden inny „niewidzialny władca” (2 Koryntian 9:7). Tylko rządy świeckie ściągają podatki. Zgodnie z tym użyte przez Pawła w Liście do Rzymian 13:7 słowa greckie tłumaczone na „podatek” i „daninę” oznaczają przede wszystkim pieniądze wpłacane na rzecz państwa.a

 7, 8. (a) Jak różne wersety harmonizują z poglądem, że chrześcijanie powinni być podporządkowani władzom świeckim? (b) Jedynie w jakiej sytuacji chrześcijanie nie mogą spełnić poleceń „zwierzchności”?

⁷ Co więcej, okoliczność, że Paweł wzywa do podporządkowania się władzom zwierzchnim, harmonizuje z podanym przez Jezusa nakazem ‛spłacania Cezarowi, co należy do Cezara’, wyobrażającego władzę świecką (Mateusza 22:21). Zgadza się to z późniejszą wypowiedzią Pawła, zawartą w Liście do Tytusa: „Przypominaj im, aby zwierzchnościom i władzom poddani i posłuszni byli, gotowi do wszelkiego dobrego uczynku” (Tytusa 3:1, Bw). Kiedy więc rządy zlecają jakieś prace na rzecz społeczeństwa, chrześcijanie słusznie je wykonują, chyba że miałyby w ramach kompromisu zastępować jakąś służbę sprzeczną z Biblią lub w inny sposób naruszałyby zasady Pisma Świętego, na przykład z Księgi Izajasza 2:4.

⁸ Apostoł Piotr również potwierdził, że mamy być poddani władzom świeckim. Napisał: „Poddajcie się ze względu na Pana wszelkiemu stworzeniu ludzkiemu, czy to królowi jako wyższemu, czy namiestnikom jako posłanym przez niego dla wymierzania kary złoczyńcom i udzielania pochwały tym, którzy czynią dobro” (1 Piotra 2:13, 14). Dlatego chrześcijanie powinni usłuchać wezwania, jakie Paweł skierował do Tymoteusza: „Przede wszystkim więc napominam, aby zanosić błagania, modlitwy, prośby, dziękczynienia za wszystkich ludzi, za królów i za wszystkich przełożonych, abyśmy ciche i spokojne życie wiedli”b (1 Tymoteusza 2:1, 2, Bw).

 9. Dlaczego określanie ludzkich władz mianem „zwierzchnich” nie ujmuje chwały Jehowie?

⁹ Ale czy określając władze świeckie mianem „zwierzchnich” nie odejmujemy Jehowie należnego Mu szacunku? Nie, gdyż nie jest On zwykłym zwierzchnikiem — jest „Panem Wszechwładnym”, „Najwyższym” (Psalm 73:28; Daniela 7:18, 22, 25, 27; Objawienie 4:11; 6:10). Stosowne podporządkowanie człowieczym władzom zwierzchnim bynajmniej nie koliduje z oddawaniem czci Najwyższemu Władcy, Suwerennemu Panu Jehowie. W jakiej więc mierze sprawują one zwierzchnictwo? Czynią to tylko w stosunku do innych ludzi w podległej im sferze działalności. Mają zarządzać społeczeństwem i zapewniać mu ochronę i w tym celu ustanawiają przepisy regulujące życie publiczne.

„Zajmują poszczególne pozycje za sprawą Boga”

10. (a) Na co odnośnie do władzy samego Jehowy wskazuje wypowiedź Pawła o ‛zajmowaniu pozycji’ przez władze zwierzchnie? (b) Na co Jehowa zezwala, jeśli chodzi o ‛zajmowanie pozycji’ przez niektórych władców, i jak staje się to próbą dla Jego sług?

¹⁰ O wyższości Jehowy nad władzami świeckimi świadczy fakt, że ‛zajmują one poszczególne pozycje za sprawą Boga’. Nasuwa to jednak pewne pytanie. W kilka lat po napisaniu powyższych słów przez apostoła Pawła cesarz rzymski Neron rozpętał zaciekłe prześladowanie chrześcijan. Czy wyniósł go na stanowisko sam Bóg? W żadnym wypadku! Nie jest prawdą, jakoby Bóg dobierał każdego panującego i osadzał go na tronie „z Bożej łaski”. To Szatan czasem chytrze doprowadza do objęcia rządów przez bezwzględnych ludzi. Jehowa do tego dopuszcza i toleruje próby, którym tacy władcy poddają Jego sług zachowujących prawość (por. Hioba 2:2-10).

11, 12. Jakie znamy wypadki, gdy Jehowa osobiście kierował postępowaniem władz świeckich albo je usuwał?

¹¹ Niemniej zdarzało się, że Jehowa osobiście ingerował w sprawy pewnych królów bądź rządów z uwagi na swoje wzniosłe zamierzenie. Na przykład za czasów Abrahama pozwolił Kananejczykom pozostać w ich krainie, ale później ich wytracił, a ziemię Kanaan dał potomkom Abrahama. Kiedy Izraelici przebywali na pustyni, Jehowa nie pozwolił im zająć terytorium Ammonu, Moabu i góry Seir. Kazał natomiast spustoszyć królestwa Sychona i Oga (Rodzaju 15:18-21; 24:37; Wyjścia 34:11; Powtórzonego Prawa 2:4, 5, 9, 19, 24; 3:1, 2).

¹² Po osiedleniu się Izraelitów w Kanaanie Jehowa w dalszym ciągu osobiście interesował się władcami, którzy mieli do czynienia z Jego ludem. Gdy Izrael grzeszył, Jehowa dopuszczał, by brali nad nim górę poganie, a gdy okazywał skruchę, Bóg uwalniał kraj od ich rządów (Sędziów 2:11-23). W końcu pozwolił, by Judę, podobnie jak wiele innych narodów, zagarnęli pod swe panowanie Babilończycy (Izajasza 14:28 do 19:17; 23:1-12; 39:5-7). Kiedy Izraelici znaleźli się u nich w niewoli, Jehowa przepowiedział powstanie i upadek mocarstw światowych, które od czasów Babilonu aż po dziś dzień miały odgrywać określoną rolę w dziejach ludu Bożego (Księga Daniela, rozdziały 2, 7, 8 i 11).

13. (a) Dlaczego, według pieśni Mojżesza, Jehowa wyznaczał ludom granice? (b) Dlaczego później Bóg ponownie przywiódł Izraelitów do ich kraju?

¹³ Mojżesz śpiewał o Jehowie: „Kiedy Najwyższy dawał narodom dziedzictwo, kiedy rozdzielał synów Adama jednych od drugich, ustalał ludom granice z uwzględnieniem liczby synów Izraela. Gdyż działem Jehowy jest Jego lud; Jakub — wyznaczonym Mu dziedzictwem” (Powtórzonego Prawa 32:8, 9; por. Dzieje Apostolskie 17:26). Istotnie, w celu zrealizowania swoich zamierzeń Bóg ustalił wtedy, które władze będą mogły pozostać, a które muszą zginąć. W ten sposób wyznaczył potomkom Abrahama pewną krainę jako dziedzictwo, a później ponownie ich do niej przywiódł, dzięki czemu zgodnie z proroctwem mogło się tam w końcu pojawić obiecane Nasienie (Daniela 9:25, 26; Micheasza 5:2 [5:1, Bw]).

14. Głównie w jakim sensie Jehowa ustanawia ludzkie zwierzchności na poszczególnych pozycjach?

¹⁴ Najczęściej jednak Jehowa powierza rządzącym poszczególne stanowiska w tym sensie, że dopuszcza, by obejmowali władzę, co stawia ich na różnych pozycjach względem siebie, ale zawsze podległych Jemu. Dlatego Jezus stojąc przed Piłatem rzekł: „Nie miałbyś żadnej władzy nade mną, gdyby ci nie była przyznana z góry” (Jana 19:11). Nie oznaczało to, jakoby Piłat został zamianowany przez samego Boga, oznaczało natomiast, że władzę nad życiem i śmiercią Jezusa otrzymał wyłącznie z przyzwolenia Bożego.

„Bóg tego systemu rzeczy”

15. W jaki sposób Szatan sprawuje władzę nad światem?

¹⁵ A jak wyjaśnić zawartą w Biblii informację, że bogiem, czyli władcą tego świata, jest Szatan? (Jana 12:31; 2 Koryntian 4:4). Co sądzić o jego przechwałkach, gdy pokazał Jezusowi wszystkie królestwa świata i rzekł: „Dam ci całą tę władzę (...), gdyż została mi przekazana, a daję ją komu zechcę”? (Łukasza 4:6). Jezus nie zaprzeczył temu chełpliwemu twierdzeniu. Zresztą jest ono zgodne z tym, co apostoł Paweł później napisał do Efezjan: „Nie zmagamy się z krwią i ciałem, lecz z rządcami, ze zwierzchnościami, z władcami świata tej ciemności, ze złymi mocami duchowymi w miejscach niebiańskich” (Efezjan 6:12). A w Księdze Objawienia przedstawiono Szatana jako ogromnego smoka, który symbolowi światowego systemu politycznego przyrównanemu do dzikiego zwierza dał „swoją moc i tron swój, i wielką władzę” (Objawienie 13:2).

16. (a) Co świadczy o tym, że władza Szatana jest ograniczona? (b) Dlaczego Jehowa zezwala Szatanowi panować nad ludzkością?

¹⁶ Zwróćmy jednak uwagę, że w związku z posiadaną władzą Szatan powiedział do Jezusa: „Została mi przekazana”; tak więc i on rządzi wyłącznie dzięki przyzwoleniu. Dlaczego je otrzymał? Jego kariera jako władcy świata zaczęła się już w Edenie, gdzie publicznie podniósł zarzut, że Bóg kłamie i nadużywa swej suwerenności (Rodzaju 3:1-6). Adam i Ewa poszli za Szatanem i wypowiedzieli Jehowie Bogu posłuszeństwo. W tej sytuacji Jehowa mógł go zgładzić wraz z obojgiem jego zwolenników i wcale nie naruszałoby to wymogów doskonałej sprawiedliwości (Rodzaju 2:16, 17). Jednakże wypowiedź Szatana była w gruncie rzeczy osobistym wyzwaniem rzuconym Jehowie. Toteż Bóg w swej mądrości pozwolił mu jeszcze żyć, a Adamowi i Ewie wydać przed śmiercią potomstwo. Dał przez to czas i sposobność, by dowieść, iż twierdzenia Szatana są fałszywe (Rodzaju 3:15-19).

17, 18. (a) Dlaczego można powiedzieć, że Szatan jest bogiem tego świata? (b) Pod jakim względem w obecnym świecie „nie ma władzy, jak tylko za sprawą Boga”?

¹⁷ Rozwój wydarzeń od czasów Edenu wykazał, że oskarżenia wytoczone przez Diabła to wierutne kłamstwa. Potomkowie Adama nie zaznali szczęścia ani pod władzą Szatana, ani pod rządami ludzi (Kaznodziei 8:9 [8:10, Bw]). Natomiast postępowanie Boga z Jego czcicielami dowiodło wyższości władzy Bożej (Izajasza 33:22). Ponieważ jednak większość potomków Adama nie uznaje zwierzchnictwa Jehowy, świadomie lub nieświadomie służą Szatanowi jako swemu bogu (Psalm 14:1; 1 Jana 5:19).

¹⁸ Kwestie podniesione w ogrodzie Eden już wkrótce zostaną rozstrzygnięte. Królestwo Boże roztoczy nadzór nad wszystkimi sprawami ludzkości, a Szatan zostanie wtrącony do otchłani (Izajasza 11:1-5; Objawienie 20:1-6). Na razie jednak konieczne było jakieś zorganizowanie, uporządkowanie świata ludzkiego, umożliwiające w miarę normalne życie. Jehowa „nie jest Bogiem nieporządku, ale pokoju” (1 Koryntian 14:33). Dopuścił więc, by w społeczeństwach, które się rozwinęły poza ogrodem Eden, powstały struktury władzy, i pozwolił ludziom sprawować zwierzchnictwo w ramach takiego porządku. Oto dlaczego „nie ma władzy, jak tylko za sprawą Boga”.

Władze wolne od stronniczości

19. Czy każdy człowieczy władca pozostaje pod bezpośrednim wpływem Szatana?

¹⁹ Od dni Edenu Szatan miał wielką swobodę działania w świecie ludzkim i jak wynika z jego chełpliwej rozmowy z Jezusem, wykorzystywał ją do sterowania wydarzeniami na ziemi (Hioba 1:7; Mateusza 4:1-10). Nie znaczy to jednak, iż każdy rządzący podlega bezpośrednio jego władzy. Niektórzy — tacy jak w I stuleciu Neron albo w naszych czasach Hitler — przejawiali iście szatańskie usposobienie. Ale nie wszyscy. Sergiusz Paweł, prokonsul Cypru, był „człowiekiem rozumnym” i „pragnął posłuchać Słowa Bożego” (Dzieje Apostolskie 13:7, Bw). Gallion, prokonsul Achai, nie uległ naciskowi Żydów oskarżających Pawła (Dzieje Apostolskie 18:12-17). Wielu innych sprawowało swe funkcje sumiennie i godnie (por. Rzymian 2:15).

20, 21. Jakie wydarzenia z bieżącego stulecia wskazują, że ziemscy władcy nie zawsze spełniają wolę Szatana?

²⁰ W Księdze Objawienia zapowiedziano nawet, że w „dniu Pańskim”, który rozpoczął się w roku 1914, Jehowa tak pokieruje władzami ludzkimi, by pokrzyżować zamysły Diabła. Czytamy w niej, iż powódź prześladowań, wznieconych przez Szatana przeciwko chrześcijanom namaszczonym duchem, została wchłonięta przez „ziemię” (Objawienie 1:10; 12:16). Czynniki wchodzące w skład owej „ziemi”, czyli społeczeństwa ludzkiego zamieszkującego nasz glob, miały ochronić lud Jehowy przed atakiem Szatana.

²¹ Czy coś takiego istotnie się wydarzyło? Tak. Na przykład w latach trzydziestych i czterdziestych Świadkowie Jehowy w USA byli przedmiotem zaciekłej wrogości — napadani przez motłoch i często niesłusznie wtrącani do aresztu. Doznali ulgi, gdy Sąd Najwyższy wydał szereg orzeczeń uznających legalność prowadzonej przez nich działalności. Również w innych krajach władze przyszły ludowi Bożemu z pomocą. Około 40 lat temu w irlandzkim mieście Cork tłum katolików zaatakował dwóch Świadków Jehowy. Miejscowy policjant wyratował ich z opresji, a sąd ukarał winnych. W ubiegłym roku na wyspach Fidżi odbyło się posiedzenie naczelników, na którym wysunięto wniosek, by zakazać Świadkom Jehowy ich działalności. Jeden z naczelników śmiało stanął w ich obronie i wniosek upadł.

22. Jakie kwestie zostaną jeszcze omówione?

²² A zatem władze świeckie nie zawsze służą celom Szatana. Chrześcijanie mogą być im poddani, wcale nie podlegając jego wpływom. Co więcej, będą im podporządkowani, dopóki Bóg pozwoli im istnieć. Ale na czym polega takie podporządkowanie? I czego słudzy Boży mogą w zamian oczekiwać od władz zwierzchnich? Zagadnienia te omówiono w artykułach do studium, zamieszczonych w dalszej części tego numeru Strażnicy.

[Przypisy]

Jak byś odpowiedział?

◻ Kim są „władze zwierzchnie”?

◻ Dlaczego można powiedzieć, że „nie ma władzy, jak tylko za sprawą Boga”?

◻ Dlaczego Jehowa dozwala, by świat podlegał władzy Szatana?

◻ W jakim sensie Bóg ustanawia zwierzchności ludzkie „na poszczególnych pozycjach”?

[Ilustracja na stronie 13]

Po pożarze Rzymu Neron przejawiał iście szatańskie usposobienie

[Ilustracja na stronie 15]

Sergiusz Paweł, prokonsul Cypru, pragnął posłuchać Słowa Bożego