ANIOŁOWIE

Hebrajski wyraz malʼách oraz jego grecki odpowiednik ággelos dosłownie znaczą „posłaniec”. W całej Biblii pojawiają się one niemal 400 razy. Gdy odnoszą się do stworzeń duchowych, są tłumaczone na ‛aniołowie’, a gdy wyraźnie chodzi o ludzi — na „posłańcy” (Rdz 16:7; 32:3; Jak 2:25; Obj 22:8; zob. POSŁANIEC). Jednakże w pełnej symboli Księdze Objawienia pewne wzmianki o ‛aniołach’ mogą dotyczyć ludzi (Obj 2:1, 8, 12, 18; 3:1, 7, 14).

Aniołów — jako istoty niewidzialne i potężne — nazywa się niekiedy duchami. Na przykład czytamy: ‛Wystąpił pewien duch i stanął przed Jehową’ albo „Czyż oni wszyscy nie są duchami do publicznej służby?” (1Kl 22:21; Heb 1:14). Ponieważ mają niewidzialne ciała duchowe, mieszkają „w niebiosach” (Mk 12:25; 1Ko 15:44, 50). Poza tym odnoszą się do nich takie określenia, jak „synowie prawdziwego Boga”, „gwiazdy poranne” i „święte miriady” (lub „święci”, BWP) (Hi 1:6; 2:1; 38:7; Pwt 33:2).

Aniołowie nie wstępują w związki małżeńskie ani nie wydają na świat potomstwa; każdego z nich osobno stworzył Jehowa poprzez swego pierworodnego Syna, który jest „początkiem stworzenia Bożego” (Obj 3:14; Mt 22:30). „Za jego [tego pierworodnego Syna, zwanego Słowem] pośrednictwem zostało stworzone wszystko inne w niebiosach (...) co niewidzialne (...). On też jest przed wszystkim innym i za jego pośrednictwem wszystko inne zostało powołane do istnienia” (Kol 1:15-17; Jn 1:1-3). Aniołowie pojawili się na długo przed człowiekiem, gdyż w czasie ‛zakładania ziemi’ „wespół radośnie wołały gwiazdy poranne i zaczęli z uznaniem wykrzykiwać wszyscy synowie Boży” (Hi 38:4-7).

Jeśli chodzi o liczbę tych niebiańskich stworzeń, Daniel zobaczył, jak „tysiąc tysięcy mu [Bogu] usługiwało, a stało przed nim dziesięć tysięcy dziesiątek tysięcy” (Dn 7:10; Heb 12:22; Judy 14).

Zorganizowanie. Dziedzina niewidzialna, podobnie jak ta widzialna, jest zorganizowana. Aniołowie zajmują różne stanowiska. Najpotężniejszym z nich — zarówno pod względem mocy, jak i władzy — jest archanioł Michał (Dn 10:13, 21; 12:1; Judy 9; Obj 12:7; zob. ARCHANIOŁ; MICHAŁ). Ponieważ jest najwyższy rangą i został nazwany ‛wielkim księciem stojącym dla dobra synów ludu Bożego’, przypuszczalnie to on był aniołem, który prowadził Izraelitów przez pustkowie (Wj 23:20-23). Wyjątkowe przywileje i zaszczytne zadania powierzono też serafom (Iz 6:2, 6; zob. SERAFOWIE). Częściej jednak (ok. 90 razy) Pismo Święte wspomina o cherubach; z opisu ich obowiązków wynika, że również oni zajmują wśród aniołów szczególną pozycję (Rdz 3:24; Eze 10:1-22; zob. CHERUBOWIE). Oprócz tego jest cała rzesza anielskich posłańców, którzy przekazują ludziom informacje od Boga. Jednakże ich zadania się na tym nie kończą. Występują w imieniu Najwyższego Boga, który posługuje się nimi do realizacji swego zamierzenia, np. do ochronienia i wybawienia swych sług lub do zgładzenia niegodziwców (Rdz 19:1-26).

Obdarzeni cechami indywidualnymi. Niektórzy twierdzą, iż poszczególni aniołowie nie mają cech indywidualnych — że są to bezosobowe siły spełniające w różnych miejscach wolę Bożą. Ale Biblia uczy czegoś innego. Imię sugeruje odrębny, indywidualny byt. A aniołowie mają imiona, czego wystarczającym potwierdzeniem jest wymienienie dwóch z nich — Michała i Gabriela (Dn 12:1; Łk 1:26). Brak informacji o innych imionach chroni ludzi przed okazywaniem tym stworzeniom nienależnego im szacunku nacechowanego czcią. Bóg posyła aniołów, by występowali w Jego imieniu, a nie swoim własnym. Jeden z nich, zapytany przez Jakuba o imię, nie wyjawił go (Rdz 32:29). Kiedy Jozue poprosił przybyłego anioła o przedstawienie się, ten odrzekł tylko, że jest „księciem wojska Jehowy” (Joz 5:14). Podobnie gdy rodzice Samsona chcieli poznać imię pewnego anioła, ten wymijająco odrzekł Manoachowi: „Czemuż miałbyś pytać o moje imię, skoro jest ono zdumiewające?” (Sdz 13:17, 18). A gdy apostoł Jan próbował oddać cześć aniołom, dwukrotnie został upomniany: „Uważaj! Nie czyń tego! (...) Oddaj cześć Bogu” (Obj 19:10; 22:8, 9).

Jako osoby, aniołowie potrafią komunikować się ze sobą (1Ko 13:1) i władać różnymi językami ludzkimi (Lb 22:32-35; Dn 4:23; Dz 10:3-7), odznaczają się też zdolnością myślenia, dzięki której mogą wysławiać Jehowę (Ps 148:2; Łk 2:13). Co prawda nie mają płci, jednak nie dlatego, że są bezosobową siłą — po prostu takimi stworzył ich Jehowa. Zwykle są przedstawiani jako osoby płci męskiej i gdy się materializowali, zawsze przybierali postać mężczyzny. Również o Bogu i Jego Synu mówi się jako o istotach płci męskiej. Gdy w czasach Noego niektórzy zmaterializowani aniołowie zaczęli się oddawać rozkoszom zmysłowym, zostali wyrzuceni z niebiańskich dziedzińców Jehowy. Wydarzenie to dużo mówi o indywidualności aniołów, którzy podobnie jak ludzie zostali obdarzeni wolną wolą i mają możliwość wyboru między dobrem a złem (Rdz 6:2, 4; 2Pt 2:4). Korzystając z wolnej woli, rzesze aniołów przyłączyły się do buntu Szatana (Mt 25:41; Obj 12:7-9).

Możliwości i przywileje. Skoro Bóg stworzył człowieka „niewiele niższym od aniołów” (Heb 2:7), aniołowie muszą mieć większe możliwości intelektualne. Przewyższają ludzi także siłą. „Błogosławcie Jehowę, aniołowie jego, potężni w mocy, wykonujący jego słowo”. Wiedza i moc aniołów ujawniła się już wtedy, gdy dwaj z nich sprowadzili ognistą zagładę na Sodomę i Gomorę. A jeden anioł zabił 185 000 asyryjskich żołnierzy (Ps 103:20; Rdz 19:13, 24; 2Kl 19:35).

Poza tym aniołowie potrafią się przemieszczać z ogromną prędkością, znacznie przekraczającą granice znane w świecie materialnym. Na przykład gdy Daniel się modlił, Bóg wysłał do niego z odpowiedzią anioła, który przybył w ciągu paru chwil, jeszcze przed końcem modlitwy (Dn 9:20-23).

Pomimo intelektualnej i duchowej wielkości aniołowie podlegają ograniczeniom. Jezus powiedział, że nie znają ‛dnia ani godziny’ zniszczenia teraźniejszego świata (Mt 24:36). Choć żywo interesują się spełnieniem zamierzeń Jehowy, pewnych rzeczy nie rozumieją (1Pt 1:12). Cieszą się, gdy grzesznik okazuje skruchę, i przyglądają się „widowisku teatralnemu”, jakim jest na scenie tego świata publiczna działalność chrześcijan. Dostrzegają też przykładną postawę chrześcijanek, które mają na głowie „znak władzy” (1Ko 4:9; 11:10; Łk 15:10; zob. NIEŚMIERTELNOŚĆ [Nieśmiertelność udzielona dziedzicom Królestwa]).

Jako słudzy Jehowy, aniołowie w minionych stuleciach otrzymywali mnóstwo zaszczytnych zadań. Działali m.in. na rzecz Abrahama, Jakuba, Mojżesza, Jozuego, Izajasza, Daniela, Zachariasza, Piotra, Pawła i Jana (Rdz 22:11; 31:11; Joz 5:14, 15; Iz 6:6, 7; Dn 6:22; Za 1:9; Dz 5:19, 20; 7:35; 12:7, 8; 27:23, 24; Obj 1:1). Przekazywane przez nich orędzia przyczyniły się do spisania Biblii. Częściej niż w jakiejkolwiek innej księdze biblijnej są wspominani w Objawieniu. Jan zobaczył niezliczoną ich liczbę wokół wspaniałego tronu Jehowy; siedmiu aniołów dęło w siedem trąb, a kolejnych siedmiu wylewało siedem czasz gniewu Bożego; anioł lecący środkiem nieba miał „wiecznotrwałą dobrą nowinę”; jeszcze inny obwieszczał: „Upadła metropolia Babilon Wielki” (Obj 5:11; 7:11; 8:6; 14:6, 8; 16:1).

Wsparcie dla Chrystusa i jego naśladowców. Święci aniołowie Boży z ogromnym zainteresowaniem śledzili całe ziemskie życie Jezusa. Oznajmili jego poczęcie i narodziny, a także usługiwali mu po 40-dniowym poście. Anioł pokrzepił Jezusa, gdy ten modlił się w ogrodzie Getsemani w ostatnią noc swego człowieczego życia. A kiedy tłumy przyszły pojmać Jezusa, mógł on poprosić o więcej niż 12 legionów aniołów. Poza tym aniołowie obwieścili jego zmartwychwstanie i byli obecni przy wniebowstąpieniu (Mt 4:11; 26:53; 28:5-7; Łk 1:30, 31; 2:10, 11; 22:43; Dz 1:10, 11).

Później ci duchowi posłańcy Boga dalej wspierali Jego sług na ziemi, jak to wynika ze słów Jezusa: „Baczcie, żebyście nie gardzili ani jednym z tych małych; mówię wam bowiem, że ich aniołowie w niebie zawsze wpatrują się w oblicze mego Ojca” (Mt 18:10). „Czyż oni wszyscy nie są duchami do publicznej służby, posyłanymi w celu usługiwania tym, którzy mają odziedziczyć wybawienie?” (Heb 1:14). Pomagając chwalcom Jehowy na ziemi, ci potężni aniołowie już się nie ukazują jak wtedy, gdy uwolnili z więzienia apostołów. Mimo to słudzy Boży są przekonani, iż nieprzerwanie chronią ich niewidzialne zastępy, równie realne jak wojska otaczające proroka Elizeusza i jego sługę. „Aniołom swoim wyda nakaz co do ciebie, by cię strzegli na wszystkich twych drogach”. „Anioł Jehowy obozuje wokół tych, którzy się go boją, i ratuje ich” (Ps 34:7; 91:11; 2Kl 6:15-17; Dz 5:19).

Aniołów ukazano też w przypowieściach o „pszenicy” i „chwastach” oraz o „owcach” i „kozach”, jak towarzyszą Jezusowi Chrystusowi przychodzącemu na sąd. Gdy w niebie narodziło się Królestwo Boże, aniołowie stanęli po stronie Michała, walczącego ze smokiem i demonami. Ponadto wesprą Króla królów w wojnie wielkiego dnia Boga Wszechmocnego (Mt 13:41; 25:31-33; Obj 12:7-10; 19:14-16).