Jakże wielki obłok świadków
„Skoro mamy wokół siebie tak wielki obłok świadków, (...) biegnijmy wytrwale w wyznaczonych nam zawodach” (Hebr. 12:1).
1, 2. (a) Jaką symboliczną scenerię mógł sobie wyobrazić Paweł, gdy pisał do chrześcijan pochodzenia hebrajskiego? (b) Dlaczego hebrajskim współwyznawcom potrzebna była silna wiara?
WYOBRAŹ sobie, czytelniku, że jesteś biegaczem, który uczestniczy w zawodach na stadionie. Pędzisz naprzód, wytężając siły wszystkich mięśni, i wpatrujesz się wyłącznie w metę. A co można powiedzieć o widzach? No cóż, wszystko to są zwycięscy zawodnicy! Nie bierni obserwatorzy, lecz czynni świadkowie: zarówno w słowie, jak i w czynie.
2 Scenę taką wyraziście mógł sobie nakreślić w myślach apostoł Paweł, gdy około 61 roku n.e. pisał do chrześcijan pochodzenia hebrajskiego. Potrzebna im była silna wiara (Hebr. 10:32-39). Bez niej nie zastosowaliby się do nakazu Jezusa, żeby uciekać, gdy Jeruzalem zostanie otoczone przez obozujące wojska (co nastąpiło w roku 66 n.e.), zaledwie na kilka lat przed zburzeniem tego miasta przez Rzymian (w 70 roku n.e.). Wiara mogła im też dodać sił, gdy byli „prześladowani ze względu na sprawiedliwość” (Mat. 5:10; Łuk. 21:20-24).
3. Czym jest „grzech, który nas łatwo omotuje”, wspomniany w Liście do Hebrajczyków 12:1? Do wytrwałego biegu w jakich zawodach zachęcono chrześcijan?
3 Omówiwszy w 11 rozdziale Listu do Hebrajczyków uczynki wynikające z wiary, a sięgające czasów przedchrześcijańskich, Paweł zachęcał: „Skoro mamy wokół siebie tak wielki obłok świadków, również złóżmy wszelki ciężar [mogący nam przeszkadzać w sensie duchowym] i grzech [brak wiary], który nas łatwo omotuje, i biegnijmy wytrwale w wyznaczonych nam zawodach [po życie wieczne]” (Hebr. 12:1). Dokonany przez Pawła przegląd wiary w działaniu uwypukla różne jej aspekty i może nam być pomocny bez względu na to, czy jako namaszczeni chrześcijanie biegniemy w zawodach po nieśmiertelność w niebie, czy też należymy do „wielkiej rzeszy” mających nadzieję wiecznotrwałego życia na rajskiej ziemi (Obj. 7:4-10; Łuk. 23:43; Rzym. 8:16, 17). Ale czym właściwie jest wiara? Jakie płaszczyzny szlifu dają się wyróżnić na tym duchowym klejnocie? I jaki wpływ może wywrzeć wiara na nasze postępowanie? Kogo interesują odpowiedzi na te pytania, ten niech w ramach studium osobistego, a także zborowego, przeczyta podane wersety z rozdziałów 11 i 12 Listu do Hebrajczyków.
CZYM JEST WIARA
4. Co rozumiemy przez wiarę?
4 Paweł zaczął od podania definicji wiary. (Odczytaj Hebrajczyków 11:1-3, Biblia Tysiąclecia, wydanie II). Po pierwsze, wiara jest „poręką tych dóbr, których się spodziewamy”. Prawdziwa wiara wywołuje u człowieka przekonanie, że wszystko, co obiecał Bóg, jest tak pewne, jak gdyby już się spełniło. Wiara jest też „dowodem tych rzeczywistości, których nie widzimy”. Fakty przemawiające za istnieniem nieoglądanych rzeczywistości są tak przekonujące, że wiara została tu uznana za równoważną z tego rodzaju dowodami.
5. Co uświadamiamy sobie dzięki wierze?
5 „Dzięki niej to przodkowie otrzymali świadectwo”, że zyskali upodobanie Boga. Podobnie „przez wiarę poznajemy, że słowem Boga światy” — ziemia, słońce, księżyc i gwiazdy — „zostały tak stworzone, iż to, co widzimy powstało nie z rzeczy widzialnych”. Jesteśmy przeświadczeni, że Stworzycielem tych rzeczy jest Jehowa, chociaż nie możemy Go zobaczyć, gdyż jest niewidzialnym Duchem (Rodz. 1:1; Jana 4:24; Rzym. 1:20).
WIARA A „DAWNY ŚWIAT”
6. Co było dla Abla „poręką” tego, że sprawdzą się prorocze słowa Jehowy o ‛nasieniu niewiasty’?
6 Jedną z wielu płaszczyzn wiary stanowi zrozumienie potrzeby zadośćuczynienia za grzechy. (Odczytaj Hebrajczyków 11:4, BT). W „dawnym świecie” wiarę w wartość ofiary krwawej okazał Abel, drugi syn Adama i Ewy (2 Piotra 2:5). Niewątpliwie dostrzegł on u siebie zgubne, śmiercionośne skutki odziedziczonego grzechu (Rodz. 2:16, 17; 3:6, 7; Rzym. 5:12). Zapewne zauważył też konsekwencje wyroku Bożego w postaci znojnej pracy Adama oraz bólu przeszywającego Ewę przy porodach (Rodz. 3:16-19). Stanowiło to dla Abla „porękę”, że inne rzeczy, o których mówił Jehowa, także okażą się prawdziwe. Między innymi należały do nich prorocze słowa skierowane przez Boga do arcyzwodziciela Szatana, a wypowiedziane wobec węża: „Ustanowię też nieprzyjaźń między tobą a niewiastą i między nasieniem twoim a nasieniem jej. To rozgniecie tobie głowę, a ty mu rozgnieciesz piętę” (Rodz. 3:15).
7. (a) Jak Abel dał poznać, że uznaje konieczność złożenia ofiary za grzechy? (b) W jaki sposób Bóg „zaświadczył o jego darach”?
7 Abel wykazał wiarę w obiecane Nasienie, gdy złożył Bogu ofiarę zwierzęcą, która symbolicznie mogła zastępować jego własne życie. Natomiast jego starszy brat Kain nie żywił takiej wiary; toteż ofiarował bezkrwawe jarzyny. Dopiero później przelał krew, już jako morderca swego brata (Rodz. 4:1-8). Abel zmarł jednak z przeświadczeniem, że Jehowa uznał go za sprawiedliwego, „Bóg bowiem zaświadczył o jego darach”. W jaki sposób? Przyjąwszy to, co Abel złożył, kierując się wiarą. Dzięki tej wierze oraz dowodom uznania Bożego, o których natchnione Pisma w dalszym ciągu składają świadectwo, Abel, „choć umarł, (...) jeszcze mówi”. Dostrzegł on potrzebę ofiary za grzechy. A czy ty, czytelniku, wierzysz w mającą o wiele większe znaczenie ofiarę okupu złożoną przez Jezusa Chrystusa? (1 Jana 2:1, 2; 3:23).
8. (a) Czego się dowiadujemy na temat wiary z odważnego świadczenia Henocha? (b) W jaki sposób został on „przeniesiony, aby nie oglądał śmierci”?
8 Wiara pobudzi nas do śmiałego obwieszczania orędzia Bożego. (Odczytaj Hebrajczyków 11:5, 6, BT). Jeden z pierwszych świadków na rzecz Jehowy, Henoch, odważnie zapowiadał, że Najwyższy wykona wyrok na bezbożnych (Judy 14, 15). Niewątpliwie wrogowie Henocha usiłowali go zabić, ale Bóg go „zabrał”, by nie musiał przechodzić cierpień umierania (Rodz. 5:24). Przedtem jednak „otrzymał świadectwo, iż podobał się Bogu”. Jak to rozumieć? „Przez wiarę Henoch został przeniesiony, aby nie oglądał śmierci”. Podobnie przeniesiony został Paweł; był niejako „porwany do raju”, przy czym w widzeniu zapewne oglądał przyszły raj duchowy w zborze chrześcijańskim (2 Kor. 12:1-4, BT). Najprawdopodobniej więc Henoch, gdy Jehowa sprowadzał na niego sen śmierci z dala od rąk przeciwników, jeszcze zdążył uradować się wizją przyszłego raju na ziemi. Jeżeli pragniemy podobać się Bogu, musimy jak Henoch bez bojaźni ogłaszać orędzie Boże (Dzieje 4:29-31). Musimy też wierzyć, że Bóg istnieje i „że wynagradza tych, którzy Go szukają”.
9. W jaki sposób postępowanie Noego potwierdziło, że jednym z przejawów wiary jest również ścisłe stosowanie się do wskazówek Bożych?
9 Kolejnym przejawem wiary jest ścisłe przestrzeganie pouczeń otrzymanych od Boga. (Odczytaj Hebrajczyków 11:7, BT). Pobudzany wiarą, „Noe wykonał wszystko tak, jak Bóg polecił mu uczynić” (Rodz. 6:22; 7:16, BT). Został „pouczony cudownie o tym, czego jeszcze nie można było ujrzeć”, i nie zwątpił w prawdziwość obwieszczenia Jehowy, zapowiadającego nadejście ogólnoświatowego potopu. Pełen wiary i nacechowanej szacunkiem bojaźni przed Bogiem, Noe „zbudował arkę, aby zbawić [ocalić] swą rodzinę”. Okazanym posłuszeństwem oraz sprawiedliwymi uczynkami potępił bezbożny świat i jego niegodziwe postępowanie; wykazał, że ówczesny system rzeczy zasługiwał na zagładę (Rodz. 7:13-22).
10. Na jaką jeszcze działalność znajdował czas Noe, chociaż był zajęty budowaniem arki?
10 Będąc „kaznodzieją sprawiedliwości”, Noe był zarazem świadkiem na rzecz Jehowy (2 Piotra 2:5). Chociaż miał wiele pracy przy budowie arki, znajdował czas na głoszenie, podobnie jak dzisiejsi Świadkowie Jehowy. Noe zatem śmiało i otwarcie obwieszczał Boskie ostrzeżenie swoim współczesnym, oni jednak „nie zwracali na nic uwagi, aż nadszedł potop i zmiótł ich wszystkich” (Mat. 24:36-39).
WIARA PATRIARCHÓW ŻYJĄCYCH PO POTOPIE
11. (a) Jak Abraham pokazał, że wiara obejmuje całkowitą ufność w obietnice Jehowy? (b) Jakiego „miasta” z wiarą oczekiwał Abraham?
11 Wiara to także pełne zaufanie do obietnic Jehowy. (Odczytaj Hebrajczyków 11:8-12, BT). Dzięki wierze Abraham (Abram) usłuchał Boskiego polecenia i opuścił Ur Chaldejskie — miasto, które miało wiele do zaofiarowania pod względem bytu materialnego. Wierzył w obietnicę Jehowy, że za jego pośrednictwem zjednają sobie błogosławieństwo „wszystkie rodziny gruntu ziemskiego” i że jego nasienie obejmie w posiadanie określony kraj (Rodz. 12:1-9; 15:18-21). Syn Abrahama, Izaak, oraz jego wnuk, Jakub, byli „współdziedzicami tej samej obietnicy”. Wiara skłoniła Abrahama do tego, by „przywędrował do Ziemi Obiecanej, jako ziemi obcej”. Wpatrzony w przyszłość „oczekiwał (...) miasta zbudowanego na silnych fundamentach, którego architektem i budowniczym jest sam Bóg”. Tak, Abraham oczekiwał niebiańskiego Królestwa Bożego, pod którego panowaniem zostanie zbudzony z martwych do życia na ziemi. Czy to Królestwo zajmuje ważne miejsce również w twoim życiu? (Mat. 6:33).
12. Co spotkało Sarę dzięki temu, że uwierzyła w obietnice Jehowy?
12 Żony bogobojnych patriarchów także wierzyły w to, co zapowiedział Jehowa. Dzięki temu na przykład żona Abrahama, Sara, która do 90 roku życia nie mogła mieć dzieci, „mimo podeszłego wieku otrzymała moc poczęcia”. „Uznała bowiem za godnego wiary Tego, który udzielił obietnicy”. W odpowiednim czasie urodziła Izaaka. W ten sposób ze 100-letniego Abrahama, „już niemal obumarłego”, jeśli chodzi o rozrodczość, w końcu „powstało potomstwo tak liczne, jak gwiazdy niebieskie” (Rodz. 17:15-17; 18:11; 21:1-7).
13, 14. (a) Jak postąpili Abraham, Izaak i Jakub, chociaż ‛nie osiągnęli tego, co im przyrzeczono’? (b) Jaki pożytek odnosimy z rozpatrywania przykładów lojalności patriarchów wobec Jehowy, nawet gdy nie oglądamy natychmiastowego spełnienia się Jego obietnic?
13 Wiara sprawi, że pozostaniemy lojalni wobec Jehowy nawet wtedy, gdy nie ujrzymy natychmiastowego spełnienia Jego obietnic. (Odczytaj Hebrajczyków 11:13-16, BT). Wszyscy wierni patriarchowie zmarli, nie oglądając całkowitego urzeczywistnienia tego, co im przyrzekł Bóg. Niemniej „patrzyli na to [co obiecano] z daleka i pozdrawiali, uznawszy siebie za gości i pielgrzymów na tej ziemi”. Istotnie zachowywali swoją wiarę aż do końca życia, mimo iż wiele pokoleń miało przeminąć, zanim potomstwo Abrahama objęło w posiadanie Ziemię Obiecaną.
14 Ale chociaż Abraham, Izaak i Jakub nie doczekali się w swoim czasie spełnienia Boskich obietnic, nie ogarnęło ich z tego powodu rozgoryczenie, nie popadli też w odstępstwo. Nie porzucili Jehowy i nie wrócili do Ur, by wypełnić swe życie świeckimi dążeniami (por. Jana 17:16; 2 Tym. 4:10; Jak. 1:27; 1 Jana 2:15-17). Patriarchowie ci nie zrobili tego, gdyż zdążali do celu lepszego niż Ur, ‛do ojczyzny niebiańskiej’ (‛miejsca przynależnego do nieba’, New World Translation). Dlatego Jehowa „nie wstydzi się nosić imienia ich Boga”. Do śmierci zachowali wiarę w Najwyższego i wkrótce doczekają się zmartwychwstania do życia na ziemi podlegającej władzy „miasta”, mesjańskiego Królestwa, jakie dla nich przygotował Bóg. A co można powiedzieć o tobie? Nawet jeśli się zaliczasz do tych, którzy od lat „żyją w prawdzie”, trwając w służbie dla Jehowy aż do sędziwego wieku, musisz dalej pokładać ufność w obiecanym przez Niego nowym systemie rzeczy (3 Jana 4, Biblia warszawska; 2 Piotra 3:11-13). Jakąż wspaniałą nagrodę otrzymasz razem z dawnymi patriarchami za taką wiarę!
15. (a) Co skłoniło Abrahama do ofiarowania Izaaka? (b) Jak na naszą wiarę powinno wpłynąć wspomniane zdarzenie z życia Abrahama i Izaaka? (c) Na co proroczo wskazywało to wydarzenie?
15 Ważną płaszczyzną klejnotu wiary jest bezwzględne posłuszeństwo wobec Boga. (Odczytaj Hebrajczyków 11:17-19, Bw). Abraham bez zastrzeżeń słuchał Jehowy, toteż przyprowadził „na ofiarę Izaaka, gdy był wystawiony na próbę, i ofiarował jednorodzonego” syna — jedynego, jakiego mu urodziła Sara. Dlaczego tak postąpił? Liczył na to, „że Bóg ma moc wskrzeszać nawet umarłych”, w tym także Izaaka, gdyby to się okazało potrzebne do spełnienia obietnicy dotyczącej wydania potomstwa za jego pośrednictwem. Za chwilę nóż w ręce Abrahama byłby przeciął pasmo życia Izaaka, ale głos anioła zapobiegł temu. Tym sposobem Abraham „jakby z umarłych, mówiąc obrazowo, otrzymał go z powrotem”. Nas również wiara powinna skłaniać do chętnego podporządkowywania się Bogu, nawet gdyby zagrożone było życie nasze lub naszych dzieci (1 Jana 5:3). Należy też podkreślić, że Abraham i Izaak przedstawili proroczą zapowiedź ofiarowania przez Jehowę Boga jednorodzonego Syna, Jezusa Chrystusa, aby złożył okup za tych, którzy dzięki wierze w niego będą mogli osiągnąć życie wieczne (Rodz. 22:1-19; Jana 3:16).
16. Jaki przykład dali nam patriarchowie, jeśli chodzi o wychowanie dzieci oraz wiarę w obietnice Boże?
16 Jeżeli ożywia nas wiara, pomożemy naszym dzieciom związać ich nadzieje z zamierzeniem Boga co do przyszłości. (Odczytaj Hebrajczyków 11:20-22, Bw). Patriarchowie mieli tak silną wiarę, że chociaż nie oglądali za swego życia całkowitego spełnienia obietnic Jehowy, przekazali je swemu potomstwu jako najcenniejsze dziedzictwo. Dlatego „Izaak udzielił Jakubowi i Ezawowi błogosławieństwa, zapewniającego przyszłość”, a Jakub na łożu śmierci wypowiedział błogosławieństwa nad synami Józefa, Efraimem i Manassesem. Sam Józef głęboko wierzył, że Izraelici wyjdą z Egiptu do kraju obietnicy, toteż związał swych pobratymców przysięgą, iż przy wychodzeniu zabiorą ze sobą jego kości (Rodz. 27:27-29, 38-40; 48:8-22; 50:24-26). Czy pomagasz swojej rodzinie w ugruntowywaniu podobnej wiary we wszystko, co przyrzekł Jehowa?
WIARA POBUDZA DO STAWIANIA BOGA NA PIERWSZYM MIEJSCU
17. Jak działali pobudzani wiarą rodzice Mojżesza?
17 Wiara skłania nas do tego, żeby cenić Jehowę i Jego lud wyżej niż wszystko, co może zaproponować ten świat. (Odczytaj Hebrajczyków 11:23-26, Bw). W czasach, gdy Izraelici jako niewolnicy Egipcjan czekali na wyzwolenie, rodzice Mojżesza działali z wiarą. „Nie ulękli się rozkazu królewskiego”, żądającego, aby zaraz po urodzeniu zabijać hebrajskie niemowlęta płci męskiej. Przez trzy miesiące ukrywali Mojżesza, a w końcu włożyli go do koszyka z papirusu i schowali w trzcinach przy brzegu Nilu. Tam znalazła go córka faraona, która go „wychowała jak własnego syna”. Wpierw jednak Mojżesz był jeszcze karmiony i szkolony pod względem duchowym w domu swych rodziców, Amrama i Jochebed. Następnie przyjęty na członka rodziny faraona, „zdobył w Egipcie wszechstronne wykształcenie, odznaczając się siłą słowa i czynu” jako człowiek wybitnie rozwinięty pod względem umysłowym i fizycznym (Dzieje 7:20-22, Biblia poznańska; Wyjścia 2:1-10; 6:20).
18. Jakie stanowisko w sprawie wielbienia Jehowy zajął Mojżesz dzięki swej wierze?
18 A jednak ani wykształcenie, jakie Mojżesz uzyskał w Egipcie, ani przepych królewskiego pałacu nie doprowadziły go do tego, by zaniechał wielbienia Jehowy i stał się odstępcą. Wprost przeciwnie, dzięki wierze „Mojżesz, kiedy dorósł, nie zgodził się, by go zwano synem córki faraona”, o czym świadczy fakt, iż stanął w obronie swego rodaka, Hebrajczyka (Wyjścia 2:11, 12). Mojżesz „wolał raczej znosić uciski wespół z ludem Bożym [Izraelitami tak jak on oddającymi cześć Jehowie], aniżeli zażywać przemijającej rozkoszy grzechu”. Jeżeli jesteś ochrzczonym sługą Jehowy, odpowiednio wyszkolonym pod względem duchowym, to czy naśladujesz przykład Mojżesza i niezachwianie stoisz po stronie prawdziwego wielbienia?
19. (a) Co dowodzi, że Mojżesz na pierwszym miejscu w życiu stawiał Jehowę i Jego lud? (b) Jakiej oczekiwał nagrody?
19 Mojżesz chciał dzielić los z ludem Jehowy, „uznawszy hańbę Chrystusową za większe bogactwo niż skarby Egiptu”. Najprawdopodobniej „za większe bogactwo niż skarby Egiptu” uznał znoszenie zniewag w roli starożytnego pierwowzoru Chrystusa, czyli Pomazańca Bożego. Zaliczony będąc do rodziny królewskiej, mógł żyć w dostatku i sławie, przejawiał jednak wiarę i „skierował (...) oczy na zapłatę” — na życie wieczne po zmartwychwstaniu na ziemi w obiecanym przez Boga nowym systemie.
20. Które przeżycia Mojżesza potwierdzają, że dzięki wierze można bez lęku służyć Jehowie?
20 Wiara umożliwia nam wyzbycie się bojaźni, gdyż dzięki niej polegamy na Jehowie jako Wybawcy. (Odczytaj Hebrajczyków 11:27-29, Bw). Kiedy faraon się dowiedział, że Mojżesz zabił pewnego Egipcjanina, postanowił ukarać go śmiercią. „Uciekł więc Mojżesz przed faraonem i udał się do kraju Madian” (Wyjścia 2:11-15, BT). Dlatego Paweł zdaje się nawiązywać do późniejszego wyjścia Izraelitów z Egiptu, gdy zaznacza: „Przez wiarę [Mojżesz] opuścił Egipt, nie uląkłszy się gniewu królewskiego [choć grożono mu śmiercią za występowanie w imieniu Boga na rzecz Izraelitów]; trzymał się bowiem tego, który jest niewidzialny, jak gdyby go widział [„pozostał nieugięty, jak gdyby widział Niewidzialnego”, New World Translation]” (zob. też Wyjścia 10:28, 29). W rzeczywistości Mojżesz nigdy nie widział Boga, niemniej jednak Jehowa postępował z nim w sposób tak realny, iż Mojżesz działał, jak gdyby widział Niewidzialnego (Wyjścia 33:20). Czy twoja więź z Jehową jest równie silna? (Ps. 37:5; Prz. 16:3).
21. Co się wydarzyło „przez wiarę” w okresie wyjścia Izraelitów z Egiptu?
21 Przed samym wyjściem Izraelitów z Egiptu Mojżesz „przez wiarę obchodził Paschę i dokonał pokropienia krwią, aby ten, który zabijał pierworodne, nie dotknął się ich”. Istotnie trzeba było mieć nie lada wiarę, żeby obchodzić Paschę z pełnym przeświadczeniem, iż pierworodni izraelscy zostaną oszczędzeni, podczas gdy egipscy zginą. I rzeczywiście, wiara ta została nagrodzona (Wyjścia 12:1-39). Ponadto „przez wiarę [Izraelici] przeszli przez Morze Czerwone jak po suchej ziemi, gdy zaś Egipcjanie podjęli tę próbę, potonęli”. Jakim wspaniałym Wybawcą okazał się Bóg! W wyniku tego ocalenia lud izraelski „począł się bać Jehowy i pokładać wiarę w Jehowie oraz w Jego słudze Mojżeszu” (Wyjścia 14:21-31).
22. Jakie pytania związane z wiarą pozostają do rozważenia?
22 Wiara Mojżesza i patriarchów jest pięknym wzorem dla dzisiejszych Świadków Jehowy. Co się jednak działo, gdy potem Bóg zajmował się potomkami Abrahama jako narodem zorganizowanym w sposób teokratyczny? Czego możemy się nauczyć, rozpatrując kolejne uczynki wiary z tamtych starodawnych czasów?
Jak byś odpowiedział na takie pytania:
◼ Co to jest wiara?
◼ Czego możemy się nauczyć o wierze z przykładu Henocha?
◼ Jak bogobojni patriarchowie wykazali, że wiara obejmuje całkowite poleganie na obietnicach Jehowy?
◼ Który postępek Abrahama ukazuje, że ważnym elementem wiary jest bezwzględne posłuszeństwo wobec Boga?
◼ Jakie czyny Mojżesza wskazują na to, że wiara oznacza postawienie Jehowy i Jego ludu ponad wszystkim co ma do zaoferowania świat?