SEM

(„imię; sława”).

Jeden z trzech synów Noego, od których po ogólnoziemskim potopie „wywodzi się cała ludność ziemi” (Rdz 6:10; 9:18, 19).

Chociaż ci trzej synowie konsekwentnie są wymieniani jako „Sem, Cham i Jafet”, nie ma całkowitej pewności co do tego, w jakiej kolejności się urodzili. Okoliczność, iż Sem jest wymieniany jako pierwszy, nie musi oznaczać, że był pierworodnym synem Noego, gdyż pierworodny syn Sema (Arpachszad) pojawia się w rodowodach na trzecim miejscu (Rdz 10:22; 1Kn 1:17). Hebrajski tekst Rodzaju 10:21 można oddać w różny sposób; niektóre przekłady nazywają Sema „bratem Jafeta, najstarszego [„starszego”, Bg]”, podczas gdy inne mówią o nim „starszy brat Jafeta” (Bp, BT, Bw, KUL, Wk). Również starożytne przekłady nie są zgodne w tej sprawie — Septuaginta, przekład Symmacha i Targum Onkelosa przedstawiają Jafeta jako starszego, a Pięcioksiąg samarytański, łacińska Wulgata i przekłady syryjskie uznają Sema za starszego brata Jafeta. Świadectwo innych fragmentów Biblii zdaje się jednak wskazywać, że Sem był drugim synem Noego, młodszym od Jafeta.

Biblia podaje, że synowie Noego zaczęli się rodzić, gdy miał on 500 lat (2470 p.n.e.), a potop nastał w 600 roku jego życia (Rdz 5:32; 7:6). Sem miał już żonę przed potopem (Rdz 6:18), a pierwszy syn, Arpachszad, urodził mu się dwa lata po potopie (2368 p.n.e.), gdy Sem miał 100 lat (Rdz 11:10). To by znaczyło, że Sem urodził się Noemu, gdy ten miał 502 lata (2468 p.n.e.); a ponieważ wydaje się, że Chama nazwano „najmłodszym synem” (Rdz 9:24), Jafet logicznie byłby pierwszym synem, który urodził się, gdy Noe miał 500 lat.

Po Arpachszadzie Semowi urodzili się inni synowie (i córki), m.in.: Elam, Aszszur, Lud i Aram (Rdz 10:22; 11:11). W równoległym sprawozdaniu w 1 Kronik 1:17 po Aramie wymieniono jeszcze „Uca i Chula, i Getera, i Masza”, ale z Rodzaju 10:23 wynika, iż byli to synowie Arama. Biblia i inne źródła historyczne wskazują więc, że Sem był przodkiem ludów semickich: Elamitów, Asyryjczyków, pierwotnych Chaldejczyków, Hebrajczyków, Aramejczyków (Syryjczyków), różnych plemion arabskich i być może także Lidyjczyków z Azji Mniejszej. Oznaczałoby to, że ludność wywodząca się od Sema zasiedliła głównie pd.-zach. część kontynentu azjatyckiego, zajmując większą część obszaru Żyznego Półksiężyca oraz znaczną część Półwyspu Arabskiego (zob. hasła dotyczące poszczególnych synów Sema).

Kiedy Sem i jego brat Jafet przykryli nagość Noego, gdy pewnego razu się upił, okazali mu szacunek nie tylko jako ojcu, ale też jako człowiekowi, którym Bóg się posłużył do ocalenia ich podczas potopu (Rdz 9:20-23). W późniejszym błogosławieństwie Noe wskazał, że potomkowie Sema będą cieszyć się szczególnym uznaniem Boga i przyczynią się do uświęcenia Jego imienia, gdyż nazwał Jehowę „Bogiem Sema” (Rdz 9:26). To właśnie od Sema, za pośrednictwem jego syna Arpachszada, pochodził Abraham, któremu obiecano, że poprzez jego potomstwo zostaną pobłogosławione wszystkie rodziny ziemi (Rdz 12:1-3; 22:15-18; 1Kn 1:24-27). Zapowiedź Noego, iż Kanaan stanie się „niewolnikiem” Sema, spełniła się, gdy Kananejczycy zostali podbici przez Semitów podczas izraelskiego podboju ziemi Kanaan (Rdz 9:26).

Po urodzeniu się Arpachszada Sem żył jeszcze 500 lat i zmarł w wieku 600 lat (Rdz 11:10, 11). A zatem zmarł jakieś 13 lat po śmierci Sary (1881 p.n.e.) i 10 lat po ślubie Izaaka z Rebeką (1878 p.n.e.). W związku z tym niektórzy uważają, że Sem mógł być Melchizedekiem (co znaczy: „król prawości”), królem i kapłanem, któremu Abraham dał dziesięcinę (Rdz 14:18-20). Biblia jednak tego nie potwierdza, a apostoł Paweł wskazał, że nie zachowały się ani rodowody, ani inne dodatkowe informacje dotyczące Melchizedeka, tak iż stanowi on stosowny pierwowzór Chrystusa Jezusa, który jest Królem i Kapłanem na zawsze (Heb 7:1-3).