REBEKA

(prawdopodobnie: „krowa”).

Córka Betuela, syna Nachora, a zatem wnuczka brata Abrahama. Jej brat miał na imię Laban (Rdz 22:20-23).

Gdy w 1878 r. p.n.e. Abraham wysłał zarządcę swego domu, zapewne Eliezera, by znalazł odpowiednią żonę dla Izaaka (który miał wtedy 40 lat), sługa ten przybył do „miasta Nachora” w pn. Mezopotamii. Tam przy studni modlił się, żeby kobieta, którą wybierze Jehowa, dała mu pić, gdy ją o to poprosi, i by także napoiła jego dziesięć wielbłądów (Rdz 24:1-14). Gdy jeszcze się modlił, do studni podeszła Rebeka z dzbanem na wodę. Poprosił ją o łyk wody, a ona chętnie dała mu pić, a potem „opróżniła swój dzban do poidła i biegała wielokrotnie do studni, by naczerpać wody, i czerpała dla wszystkich jego wielbłądów. Przez cały czas ów mąż przyglądał się jej ze zdumieniem i milczał, by poznać, czy Jehowa poszczęścił jego drodze, czy nie”. Rebeka okazała się życzliwa, gościnna, skromna i pracowita, a do tego była „młodą kobietą o bardzo powabnym wyglądzie” (Rdz 24:14-21).

Kiedy sługa Abrahama przekonał się, że jego modlitwa została wysłuchana, podarował Rebece złoty kolczyk do nosa i dwie piękne złote bransoletki (wg dzisiejszych cen warte ok. 1350 dolarów). Ona pokazała te dary swojej rodzinie — matce i bratu Labanowi, którzy zaprosili gościa i towarzyszące mu osoby do swego domu (Rdz 24:22-32). Zanim jednak sługa Abrahama cokolwiek zjadł, wyjawił cel swej wizyty. Laban i jego ojciec Betuel zgodzili się, by Rebeka poślubiła Izaaka; wtedy ona i jej rodzina otrzymali kolejne prezenty, m.in. cenne przedmioty ze złota i srebra oraz piękne szaty, a potem wspólnie spożyli posiłek (Rdz 24:33-54). W ten sposób została zawarta powszechnie honorowana umowa małżeńska — nie między Rebeką a Izaakiem, lecz między ich rodzicami, zgodnie z ówczesnym zwyczajem. Rebeka została przyrzeczona w małżeństwo Izaakowi i od tej pory w gruncie rzeczy była jego żoną.

Po wyrażeniu zgody przez Rebekę karawana wyruszyła następnego ranka w długą drogę do Beer-Lachaj-Roj w ziemi Negeb, gdzie mieszkał wtedy Izaak. Przed odejściem Rebeka została pobłogosławiona przez członków swej rodziny, którzy powiedzieli jej: „Obyś ty, siostro nasza, stała się tysiącami dziesiątek tysięcy i niech twoje potomstwo posiądzie bramy tych, którzy go nienawidzą”. Rebece towarzyszyła jej mamka Debora i inne służące; wydaje się, że żadna z nich nigdy już nie wróciła w rodzinne strony (Rdz 24:55-62; 35:8).

Po dotarciu na miejsce Rebeka, widząc zbliżającego się Izaaka, założyła sobie na głowę chustę. Następnie sługa Abrahama zrelacjonował przebieg swej misji i opowiedział o tym, jak Jehowa pokierował sprawami. Wtedy Izaak wprowadził Rebekę do namiotu swej matki i tak została jego żoną. Izaak głęboko pokochał Rebekę i znalazł w niej „pocieszenie po stracie swej matki”, Sary, który zmarła trzy lata wcześniej (Rdz 24:63-67).

Podobnie jak Sara, Rebeka przez długi czas pozostawała bezpłodna. Izaak wytrwale modlił się do Jehowy i po jakichś 19 latach Rebeka poczęła i urodziła bliźnięta, Ezawa i Jakuba. Była to bardzo trudna ciąża, gdyż bracia zmagali się ze sobą w jej łonie i Rebeka zastanawiała się nawet: „Po cóż ja żyję?” Wtedy Jehowa zapewnił ją, że zostanie matką dwóch wielkich narodów i że „starszy będzie służył młodszemu” (Rdz 25:20-26). Miało to pokazać, jak napisał później Paweł, że wybór obiecanego potomka zależy wyłącznie od Boga (Rz 9:6-13).

Znalazłszy się w trudnej sytuacji, Rebeka wzorem Sary ukryła, kim jest, i podawała się za siostrę swego męża. Jej rodzina, zmuszona klęską głodu, osiedliła się na jakiś czas na terytorium Filistynów, których władcą był Abimelech. Rebeka nie była już młoda, ale ze względu na jej urodę życie Izaaka, wyznaczonego dziedzica przymierza Abrahamowego, znalazłoby się w niebezpieczeństwie, gdyby wiedziano, że jest on jej mężem (Rdz 26:1-11).

Gdy Izaak się zestarzał i chciał pobłogosławić swego pierworodnego, Ezawa, Rebeka szybko podjęła odpowiednie działania, by błogosławieństwo to przypadło Jakubowi (Rdz 25:28-34; 27:1-5). Z Biblii nie wynika, czy wiedziała, iż Jakub odkupił od brata prawo pierworodztwa, ale dobrze pamiętała Bożą zapowiedź, że starszy syn będzie służyć młodszemu. Dlatego zadziałała tak, żeby to Jakub otrzymał ojcowskie błogosławieństwo. Rezultat był więc zgodny z zamierzeniem Jehowy (Rdz 27:6-29; zob. JAKUB).

Kiedy Rebeka dowiedziała się, że Ezaw chce zabić Jakuba, skłoniła Izaaka, by polecił Jakubowi udać się do jej rodzinnego kraju i tam poszukać sobie żony. Zarówno ona, jak i Izaak byli bardzo zmartwieni tym, że Ezaw wziął sobie dwie żony spośród znienawidzonych Kananejczyków (Rdz 26:34, 35; 27:41-46; 28:1-5; 29:10-12).

Nie wiadomo, kiedy Rebeka zmarła, ale być może stało się to przed powrotem Jakuba z Mezopotamii (Rdz 35:27). Została pochowana w rodzinnym grobowcu w jaskini Machpela, razem z Abrahamem i Sarą. W tym samym miejscu złożono później ciała Izaaka, Lei i Jakuba (Rdz 49:29-31; 50:13).