Jehowa — Bóg zawierający przymierza

„Z domem Izraela i z domem Judy zawrę nowe przymierze” (JEREMIASZA 31:31).

 1, 2. (a) Jaką uroczystość ustanowił Jezus wieczorem 14 Nisan 33 roku? (b) O jakim przymierzu wspomniał Jezus w związku ze swą śmiercią?

WIECZOREM 14 Nisan 33 roku n.e. Jezus obchodził z 12 apostołami Paschę. Wiedząc, że będzie to jego ostatni posiłek z nimi i że wkrótce zginie z rąk nieprzyjaciół, skorzystał z okazji, by wyjaśnić swym najbliższym uczniom wiele ważnych spraw (Jana 13:1 do 17:26).

² Właśnie wtedy, po odprawieniu Judasza Iskariota, Jezus ustanowił jedyne doroczne święto religijne, jakie mieli obchodzić chrześcijanie — Pamiątkę swej śmierci. W sprawozdaniu czytamy: „Gdy jeszcze jedli, Jezus wziął chleb i pobłogosławiwszy, połamał go, a dając uczniom, rzekł: ‚Bierzcie, jedzcie. To oznacza moje ciało’. Wziął także kielich i złożywszy podziękowania, dał im go, mówiąc: ‚Pijcie z niego, wy wszyscy; bo to oznacza moją „krew przymierza”, która ma być wylana za wielu dla przebaczenia grzechów’” (Mateusza 26:26-28). Naśladowcy Jezusa mieli upamiętniać jego śmierć w sposób prosty i godny. Ale w związku ze swą śmiercią Jezus wspomniał też o pewnym przymierzu. W relacji Łukasza zostało ono nazwane „nowym przymierzem” (Łukasza 22:20).

 3. Jakie nasuwają się pytania dotyczące nowego przymierza?

³ Czym jest nowe przymierze? Czy istniało też stare, skoro to nazwano nowym? Czy ma ono związek z jakimiś innymi przymierzami? Są to ważkie pytania, gdyż Jezus powiedział, że krew przymierza zostanie wylana „dla przebaczenia grzechów”. A każdy z nas rozpaczliwie potrzebuje takiego przebaczenia (Rzymian 3:23).

Przymierze z Abrahamem

 4. Jaka obietnica złożona w starożytności pomaga nam zrozumieć, czym jest nowe przymierze?

⁴ Aby zrozumieć, czym jest nowe przymierze, musimy się cofnąć do okresu poprzedzającego ziemską służbę Jezusa prawie o 2000 lat, kiedy to Terach wraz z rodziną — między innymi z Abramem (nazwanym później Abrahamem) i jego żoną Saraj (nazwaną później Sarą) — wywędrowali z bogatego Ur Chaldejczyków do Charanu w północnej Mezopotamii. Mieszkali tam aż do śmierci Teracha. Następnie na polecenie Jehowy 75-letni Abraham przeprawił się przez rzekę Eufrat i udał się na południowy zachód do ziemi Kanaan, gdzie wiódł koczownicze życie w namiotach (Rodzaju 11:31 do 12:1, 4, 5; Dzieje 7:2-5). Działo się to w roku 1943 p.n.e. Gdy Abraham przebywał jeszcze w Charanie, Jehowa oznajmił mu: „Uczynię z ciebie wielki naród i będę ci błogosławił, i twoje imię uczynię wielkim; i okaż się błogosławieństwem. I będę błogosławił tym, którzy błogosławią tobie, a tego, kto ci złorzeczy, przeklnę i poprzez ciebie na pewno będą sobie błogosławić wszystkie rodziny ziemi”. Później, po wejściu Abrahama do Kanaanu, Jehowa dodał: „Potomstwu twemu dam tę ziemię” (Rodzaju 12:2, 3, 7).

 5. Z jakim historycznym proroctwem wiąże się obietnica Jehowy dana Abrahamowi?

⁵ Obietnica dana Abrahamowi wiązała się z innym przyrzeczeniem Jehowy. Dzięki niej Abraham stał się kluczową postacią w dziejach ludzkości i odegrał ważną rolę w realizacji pierwszego odnotowanego proroctwa. Kiedy Adam i Ewa zgrzeszyli w ogrodzie Eden, Jehowa wydał na nich wyrok, a do Szatana, który zwiódł Ewę, powiedział: „Wprowadzę nieprzyjaźń między ciebie a niewiastę i między twoje potomstwo a jej potomstwo. On rozgniecie ci głowę, a ty rozgnieciesz mu piętę” (Rodzaju 3:15). Przymierze Jehowy z Abrahamem wskazywało, że Potomek mający zniweczyć dzieła Szatana pojawi się w linii rodowej tego patriarchy.

 6. (a) Poprzez kogo miała się spełnić obietnica, którą Jehowa złożył Abrahamowi? (b) Czym jest przymierze Abrahamowe?

⁶ Skoro obietnica Jehowy dotyczyła potomstwa, Abraham musiałby mieć syna, przez którego ów Potomek mógłby się pojawić. Tymczasem oboje z Sarą się zestarzeli, a wciąż byli bezdzietni. Jednakże w końcu Jehowa im pobłogosławił — w cudowny sposób odnowił ich siły rozrodcze i Sara urodziła Abrahamowi syna, Izaaka — utrzymując tym w mocy obietnicę co do potomstwa (Rodzaju 17:15-17; 21:1-7). Po latach Jehowa wypróbował wiarę Abrahama, który był nawet gotów złożyć w ofierze umiłowanego Izaaka, a następnie powtórzył mu swe przyrzeczenie: „Na pewno będę ci błogosławił i na pewno rozmnożę twoje potomstwo jak gwiazdy niebios i jak ziarnka piasku, które są na brzegu morza; i twoje potomstwo posiądzie bramę swych nieprzyjaciół. I poprzez twoje potomstwo na pewno będą sobie błogosławić wszystkie narody ziemi — dlatego że posłuchałeś mego głosu” (Rodzaju 22:15-18). Ta rozszerzona obietnica często jest nazywana przymierzem Abrahamowym, a późniejsze nowe przymierze miało być z nią ściśle związane.

 7. Jak potomkowie Abrahama zaczęli rozrastać się liczebnie i w jakich okolicznościach zamieszkali w Egipcie?

⁷ Po jakimś czasie Izaakowi urodzili się bliźniacy: Ezaw i Jakub. Na przodka obiecanego Potomka Jehowa wybrał Jakuba (Rodzaju 28:10-15; Rzymian 9:10-13). Miał on 12 synów. Niewątpliwie nastał czas, by potomkowie Abrahama zaczęli rozrastać się liczebnie. Kiedy synowie Jakuba dorośli i wielu założyło własne rodziny, wskutek klęski głodu musieli wszyscy wywędrować do Egiptu, a dzięki Boskiej opatrzności jeden z nich — Józef — utorował im drogę (Rodzaju 45:5-13; 46:26, 27). Po kilku latach głód w Kanaanie ustąpił. Ale potomkowie Jakuba pozostali w Egipcie — najpierw w charakterze gości, a potem jako niewolnicy. Dopiero w roku 1513 p.n.e., 430 lat po przekroczeniu Eufratu przez Abrahama, Mojżesz wyprowadził ich z Egiptu i odzyskali wolność (Wyjścia 1:8-14; 12:40, 41; Galatów 3:16, 17). Jehowa miał teraz poświęcić szczególną uwagę swemu przymierzu z Abrahamem (Wyjścia 2:24; 6:2-5).

„Stare przymierze”

 8. Co Jehowa zawarł z potomkami Jakuba przy górze Synaj i jaki to ma związek z przymierzem Abrahamowym?

⁸ Jakub i jego synowie przybyli do Egiptu jako liczna rodzina, ale ich potomkowie opuszczali ten kraj już jako społeczność składająca się z dużych plemion (Wyjścia 1:5-7; 12:37, 38). Zanim Jehowa wprowadził Izraelitów do Kanaanu, skierował ich na południe ku górze Horeb (zwanej też Synajem) w Arabii. U jej podnóża zawarł z nimi przymierze. Bywa ono nazywane „starym przymierzem”, w odróżnieniu od „nowego przymierza” (2 Koryntian 3:14). Za pośrednictwem owego starego przymierza Jehowa zaczął w sposób obrazowy wywiązywać się z przymierza zawartego z Abrahamem.

 9. (a) Jakie cztery obietnice złożył Jehowa w ramach przymierza Abrahamowego? (b) Jakie dalsze perspektywy otwierało przymierze Jehowy z Izraelem i pod jakim warunkiem?

⁹ Jehowa przedstawił Izraelowi warunki przymierza: „Jeśli więc będziecie bezwzględnie posłuszni memu głosowi i naprawdę będziecie zachowywać moje przymierze, to staniecie się moją szczególną własnością spośród wszystkich ludów, gdyż do mnie należy cała ziemia. A wy sami staniecie się dla mnie królestwem kapłanów i narodem świętym” (Wyjścia 19:5, 6). Wcześniej już Jehowa obiecał, że potomkowie Abrahama: 1) staną się wielkim narodem, 2) odniosą zwycięstwo nad nieprzyjaciółmi, 3) posiądą ziemię Kanaan i 4) będą pośredniczyć w zlewaniu błogosławieństw na narody. Teraz wyjawił, iż to Izrael może zaznać tych dobrodziejstw jako lud będący Jego szczególną własnością, jako „królestwo kapłanów i naród święty” — jeśli będzie przestrzegać Jego przykazań. Czy Izraelici zgodzili się uczestniczyć w tym przymierzu? Jak jeden mąż odpowiedzieli: „Wszystko, co rzekł Jehowa, jesteśmy gotowi czynić” (Wyjścia 19:8).

10. Jak Jehowa zorganizował Izraelitów w naród i czego od nich oczekiwał?

¹⁰ W ten sposób Jehowa zorganizował Izraelitów w naród. Ustanowił prawa dotyczące codziennego życia oraz oddawania Mu czci. Dał im też przybytek (później świątynię w Jerozolimie) i kapłanów, którzy mieli w nim pełnić świętą służbę. Przymierze nakładało na Izraelitów obowiązek przestrzegania praw Jehowy, a przede wszystkim świadczenia Mu wyłącznego oddania. Pierwsze z Dziesięciorga Przykazań, stanowiących trzon tych praw, brzmiało: „Jam jest Jehowa, twój Bóg, który cię wyprowadził z ziemi egipskiej, z domu niewolników. Nie wolno ci mieć żadnych innych bogów na przekór mojemu obliczu” (Wyjścia 20:2, 3).

Błogosławieństwa dzięki przymierzu Prawa

11, 12. W jaki sposób spełniły się obietnice dane Izraelowi na mocy starego przymierza?

¹¹ Czy obietnice dane Izraelowi na mocy przymierza Prawa zostały spełnione? Czy Izrael stał się „narodem świętym”? Jako potomkowie Adama, Izraelici byli grzesznikami (Rzymian 5:12). Niemniej Prawo przewidywało ofiary, które zakrywały ich grzechy. Na temat ofiar składanych podczas dorocznego Dnia Przebłagania Jehowa powiedział: „W tym bowiem dniu zostanie za was dokonane przebłaganie, by uznać was za czystych. Będziecie przed Jehową oczyszczeni ze wszystkich waszych grzechów” (Kapłańska 16:30). A zatem gdy Izraelici trwali w wierności, rzeczywiście byli narodem świętym, oczyszczonym do służby dla Jehowy. Jednakże warunkiem zachowania tej czystości było przestrzeganie Prawa i ciągłe składanie ofiar.

¹² A czy Izrael stał się „królestwem kapłanów”? Od chwili zawarcia przymierza stanowił królestwo, którego niebiańskim Królem był Jehowa (Izajasza 33:22). Co więcej, przymierze Prawa uwzględniało możliwość ustanowienia ludzkiego króla, toteż później Jehowę reprezentowali królowie zasiadający na tronie w Jerozolimie (Powtórzonego Prawa 17:14-18). Ale czy Izrael był królestwem kapłanów? Istniała w nim klasa kapłanów pełniących świętą służbę w przybytku. Przybytek (później świątynia) był ośrodkiem czystego wielbienia zarówno dla Izraelitów, jak i dla nie-Izraelitów. A naród ten stanowił jedyny kanał, przez który Bóg objawiał ludzkości prawdę (2 Kronik 6:32, 33; Rzymian 3:1, 2). Wszyscy wierni Izraelici, nie tylko kapłani z rodu Lewiego, występowali w roli „świadków” Jehowy. Izrael był „sługą” Jehowy, powołanym w celu ‛opiewania Jego chwały’ (Izajasza 43:10, 21). Wielu pokornych cudzoziemców, widząc potężne czyny Jehowy na rzecz Jego ludu, zapragnęło przyłączyć się do czystego wielbienia i zostało prozelitami (Jozuego 2:9-13). Niemniej tylko jedno plemię usługiwało w charakterze namaszczonych kapłanów.

Prozelici w Izraelu

13, 14. (a) Dlaczego można powiedzieć, że prozelici nie byli uczestnikami przymierza Prawa? (b) Pod jakim względem prozelici podlegali Prawu?

¹³ Jaką pozycję zajmowali wspomniani prozelici? Jehowa zawarł swe przymierze jedynie z Izraelitami — „ogromna mieszana społeczność” była wprawdzie przy tym obecna, jednakże jej członkowie nie zostali wymienieni jako uczestnicy tej uroczystej umowy (Wyjścia 12:38; 19:3, 7, 8). Ich pierworodnych nie wzięto pod uwagę podczas obliczania ceny okupu za pierworodnych z Izraela (Liczb 3:44-51). Dziesiątki lat później, gdy ziemia Kanaan była rozdzielana między poszczególne plemiona, nie przeznaczono działu dla wierzących nie-Izraelitów (Rodzaju 12:7; Jozuego 13:1-14). Dlaczego? Ponieważ przymierze Prawa nie zostało zawarte z prozelitami. Niemniej mężczyźni z tego grona dawali się obrzezać, jak nakazywało Prawo. Przestrzegali zawartych w nim przepisów i korzystali z jego dobroczynnych postanowień. Zarówno prozelici, jak i Izraelici podlegali przymierzu Prawa (Wyjścia 12:48, 49; Liczb 15:14-16; Rzymian 3:19).

¹⁴ Jeżeli na przykład prozelita nieumyślnie kogoś zabił, mógł tak samo jak Izraelita uciec do miasta schronienia (Liczb 35:15, 22-25; Jozuego 20:9). W Dniu Przebłagania składano ofiarę „za cały zbór Izraela”. Prozelici, jako jego część, brali udział w uroczystościach, a ofiara zakrywała również ich grzechy (Kapłańska 16:7-10, 15, 17, 29; Powtórzonego Prawa 23:7, 8). Na mocy Prawa byli tak silnie związani z Izraelitami, że gdy w dniu Pięćdziesiątnicy 33 roku n.e. w stosunku do Żydów użyto pierwszego ‛klucza królestwa’, oni też odnieśli z tego pożytek. W rezultacie „Nikolaus, prozelita z Antiochii”, został chrześcijaninem i znalazł się wśród „siedmiu mężczyzn mających dobre świadectwo”, których wyznaczono do dbania o potrzeby zboru w Jerozolimie (Mateusza 16:19; Dzieje 2:5-10; 6:3-6; 8:26-39).

Jehowa błogosławi potomstwu Abrahama

15, 16. Jak w ramach przymierza Prawa urzeczywistniło się przymierze Jehowy z Abrahamem?

¹⁵ Po zorganizowaniu potomków Abrahama w naród podlegający Prawu Jehowa błogosławił im zgodnie z obietnicą daną temu patriarsze. W roku 1473 p.n.e. Jozue, następca Mojżesza, wprowadził Izraelitów do Kanaanu. Dokonany wówczas podział ziemi między poszczególne plemiona stanowił spełnienie obietnicy Jehowy, że kraj ten przejdzie w posiadanie potomstwa Abrahama. Dopóki Izraelici byli wierni, dopóty Jehowa zgodnie ze swym przyrzeczeniem dawał im zwycięstwo nad wrogami. Uwidoczniło się to zwłaszcza za panowania króla Dawida. A za czasów jego syna Salomona nastąpiło urzeczywistnienie trzeciej obietnicy zawartej w przymierzu Abrahamowym. „Juda i Izrael — liczni jak ziarnka piasku, których jest mnóstwo nad morzem — jedli i pili, i się radowali” (1 Królów 4:20).

¹⁶ Ale jak za pośrednictwem Izraela, potomstwa Abrahama, miały zaznać błogosławieństw narody? Jak już wspomniano, Izrael był wybranym narodem Jehowy, Jego przedstawicielem wśród ludów. Tuż przed wejściem Izraelitów do Kanaanu Mojżesz powiedział: „Weselcie się, narody, z jego ludem” (Powtórzonego Prawa 32:43). Zaproszenie to przyjęło wielu cudzoziemców. Już z Egiptu wraz z Izraelitami wyszła „ogromna mieszana społeczność”, która widziała potęgę Jehowy na pustkowiu i usłyszała wezwanie Mojżesza, by się radować (Wyjścia 12:37, 38). Później Moabitka imieniem Rut poślubiła Izraelitę Boaza i znalazła się w gronie przodków Mesjasza (Rut 4:13-22). Kenita Jehonadab i jego potomkowie, a także Etiopczyk Ebed-Melech wyróżniali się obstawaniem przy prawych zasadach, gdy niejeden rodowity Izraelita nie dochowywał wierności (2 Królów 10:15-17; Jeremiasza 35:1-19; 38:7-13). Za panowania mocarstwa perskiego wielu cudzoziemców zostało prozelitami i walczyło po stronie Izraelitów przeciwko ich wrogom (Estery 8:17, przypis w NW).

Potrzebne nowe przymierze

17. (a) Dlaczego Jehowa odrzucił północne i południowe królestwo Izraela? (b) Co było powodem ostatecznego odrzucenia Żydów?

¹⁷ Niemniej aby doświadczyć pełnego urzeczywistnienia Bożej obietnicy, naród wybrany musiał być wierny. Niestety, nie był. To prawda, że wielu Izraelitów odznaczało się wyjątkową wiarą (Hebrajczyków 11:32 do 12:1). Ale naród jako całość niejednokrotnie zwracał się ku pogańskim bogom, licząc na korzyści materialne (Jeremiasza 34:8-16; 44:15-18). Poszczególni jego członkowie wypaczali Prawo lub całkowicie je ignorowali (Nehemiasza 5:1-5; Izajasza 59:2-8; Malachiasza 1:12-14). Po śmierci Salomona Izrael rozpadł się na dwa królestwa — północne i południowe. Kiedy północne królestwo okazało się do cna zbuntowane, Jehowa oznajmił: „Ponieważ odrzuciłeś poznanie, więc i ja ciebie odrzucę, abyś mi nie służył jako kapłan” (Ozeasza 4:6). Także południowe królestwo zostało surowo ukarane, gdyż nie dotrzymywało warunków przymierza (Jeremiasza 5:29-31). A gdy Żydzi odrzucili Jezusa jako Mesjasza, Jehowa również ich odrzucił (Dzieje 3:13-15; Rzymian 9:31 do 10:4). W celu zupełnego zrealizowania przymierza Abrahamowego Jehowa powziął w końcu nowe postanowienie (Rzymian 3:20).

18, 19. Jakie nowe postanowienie powziął Jehowa, żeby w pełni urzeczywistnić przymierze Abrahamowe?

¹⁸ Tym nowym postanowieniem było nowe przymierze. Jehowa proroczo zapowiedział je słowami: „‚Oto nadchodzą dni — brzmi wypowiedź Jehowy — gdy z domem Izraela i z domem Judy zawrę nowe przymierze’ (...) ‚Takie jest przymierze, które zawrę z domem Izraela po owych dniach’ — brzmi wypowiedź Jehowy. ‚Włożę w nich moje prawo i napiszę je na ich sercu. I będę ich Bogiem, a oni będą moim ludem’” (Jeremiasza 31:31-33).

¹⁹ Właśnie o tym nowym przymierzu wspomniał Jezus 14 Nisan 33 roku n.e. Ujawnił wówczas, iż wkrótce Jehowa zawrze z jego uczniami obiecane przymierze, a on sam będzie jego pośrednikiem (1 Koryntian 11:25; 1 Tymoteusza 2:5; Hebrajczyków 12:24). Za sprawą tego nowego przymierza obietnica Jehowy złożona Abrahamowi miała się doczekać wspanialszego i trwalszego spełnienia, o czym dowiemy się z następnego artykułu.

Czy potrafisz wyjaśnić?

◻ Co Jehowa obiecał w ramach przymierza Abrahamowego?

◻ Jak Jehowa spełnił przymierze Abrahamowe w stosunku do Izraela cielesnego?

◻ Jaką korzyść ze starego przymierza odnosili prozelici?

◻ Dlaczego konieczne okazało się nowe przymierze?

[Ilustracja na stronie 9]

Za pośrednictwem przymierza Prawa Jehowa w sposób obrazowy spełnił przymierze Abrahamowe