ZAPRAWA

Mieszanina stosowana do spajania cegieł lub kamieni (np. w murze) albo nakładana na powierzchnię ściany (Kpł 14:42, 45; 1Kn 29:2; Iz 54:11; Jer 43:9). W starożytnej Palestynie do budowy lepszych domów używano zaprawy z wapna, piasku i wody, odpornej na działanie warunków atmosferycznych. Inny rodzaj zaprawy, stosowany jako tynk, sporządzano z piasku, popiołu i wapna. Czasami dodawano jeszcze oliwę lub smarowano nią ścianę po otynkowaniu, co zapewniało lepszą wodoodporność. W Egipcie (nawet w czasach nowożytnych) do tynkowania ścian używano mieszaniny złożonej z dwóch części gliny, jednej części wapna oraz jednej części słomy i popiołu.

Budowniczowie wieży Babel zamiast zwyczajnej zaprawy stosowali asfalt, który „służył im za zaprawę” (Rdz 11:3). Późniejsi Babilończycy zapewne wydobywali asfalt z podziemnych złóż w pobliżu miasta Hit, leżącego nad Eufratem niedaleko Babilonu. Według Herodota gorącego asfaltu użyto jako zaprawy do budowy brzegów fosy oraz murów miejskich Babilonu (Dzieje, I, 179).

Gdy Izraelici byli niewolnikami Egipcjan, ci „uprzykrzali im życie ciężką niewolniczą pracą przy zaprawie glinianej i cegłach” (Wj 1:14). Zaprawę mieszano, zazwyczaj udeptując ją nogami, do osiągnięcia półpłynnej konsystencji. W celu zwiększenia spoistości dodawano do niej drobno pociętą słomę. Później, gdy Izraelici mieszkali już we własnym kraju, gliniana zaprawa i cegły z błota stanowiły podstawowe materiały budowlane tam, gdzie brakowało dobrego kamienia.

Cegły wykonane z mułu nie były odporne na deszcz. Dlatego nowe ściany tynkowano, a zniszczone naprawiano przy użyciu zaprawy. Jeśli jednak taką ścianę otynkowano samym wapnem albo ubogą zaprawą z niewielką ilością wapna lub bez niego, trudno było oczekiwać, że przetrzyma silną burzę (por. Eze 13:11-16).