AROER

(„jałowiec”).

1. Miasto na pn. brzegu głębokiego wąwozu, którym płynie potok Arnon. Gdy Aroer został podbity przez Izraelitów (ok. 1474 p.n.e.), leżał na pd. skraju królestwa Amorytów (Pwt 2:36; 4:47, 48; Joz 12:2). Zajęło go potem plemię Rubena, choć wspomniano, że został odbudowany przez synów Gada (Lb 32:33, 34; Pwt 3:12; Joz 13:8, 9, 15, 16; 1Kn 5:8). Był najbardziej wysuniętym na pd. miastem izraelskim na wsch. brzegu Jordanu, podobnie jak Beer-Szeba po zach. stronie tej rzeki.

Jakieś 300 lat później Ammonici zaczęli zgłaszać pretensje do terenów pomiędzy Arnonem i Jabbokiem, lecz sędzia Jefte odrzucił ich roszczenia, wykazując, że Izraelici odbili ten kraj — łącznie z Aroerem — z rąk Amorytów (Sdz 11:13, 22, 26).

Przypuszczalnie właśnie od tego Aroeru rozpoczął się spis ludności zarządzony przez króla Dawida, którego urzędnicy powędrowali potem na pn. do Dan-Jaan, stamtąd skręcili w stronę Sydonu i Tyru, a następnie ruszyli na pd., aż dotarli do Beer-Szeby w Negebie (2Sm 24:4-8). Wzmianka o „mieście, które jest w środku doliny potoku”, pokrywa się z podobnymi informacjami z Powtórzonego Prawa 2:36 i Jozuego 13:9, 16. To anonimowe miasto bywa utożsamiane z Chirbat al-Madajina, leżącym ok. 11 km na pd. wsch. od Aroeru.

Do Aroeru nad Arnonem dotarł władca Syrii Chazael, gdy za panowania króla izraelskiego Jehu (ok. 904-877 p.n.e.) najechał terytorium Gada i Rubena (2Kl 10:33). Być może właśnie w tym czasie Mesza, król Moabu, umocnił to miasto i zbudował drogę przez Arnon, o czym donosi 26 wiersz steli Meszy. Kiedy Jeremiasz wypowiadał proroctwo przeciw Moabitom, sprawowali oni władzę nad Aroerem (Jer 48:19).

Jak się uważa, ten starożytny Aroer to obecne Chirbat ʽAraʽir, położone ok. 23 km na wsch. od Morza Martwego i ok. 6 km na pd. wsch. od Dibonu, w pobliżu Drogi Królewskiej, głównego szlaku pn.-pd. po tej stronie Jordanu. Znajdują się tam pozostałości po pradawnej twierdzy, wzniesionej na skraju imponującego wąwozu, która mogła kontrolować przeprawy przez Arnon.

2. Miejscowość na terytorium Gada, ‛leżąca naprzeciw Rabby’ (współczesnego Ammanu), głównego miasta Ammonitów (Joz 13:24, 25). Być może właśnie ten Aroer wymieniono w Sędziów 11:33, gdzie opisano zwycięstwo Jeftego nad Ammonitami. Trudno go dokładnie zlokalizować, gdyż określenie „naprzeciw” jest zbyt ogólnikowe, choć często uważa się, że oznacza „na wschód od”.

3. Miejscowość na pd. terytorium Judy. Tamtejszym starszym Dawid przekazał część łupu zdobytego w zwycięskiej walce z amalekickimi rabusiami (1Sm 30:26, 28). Ten Aroer bywa identyfikowany z Chirbat ʽArʽara (Chorbat ʽAroʽer), leżącym ok. 17 km na pd. wsch. od Beer-Szeby, gdzie zachowały się ruiny jakiejś warowni. Zdaniem niektórych uczonych może być tożsamy z „Adadą” z Jozuego 15:22, gdzie zamiast hebrajskiej litery resz (ר) dwukrotnie występuje dálet (ד).

W Izajasza 17:2 jest wzmianka o „miastach Aroer”, co może dotyczyć któregokolwiek z pierwszych dwóch miast omówionych powyżej. Proroctwo zajmuje się głównie Damaszkiem, a ponieważ Syryjczycy podbili terytorium Izraela aż do Aroeru nad Arnonem, wspomniane wyrażenie może się odnosić do pd. krańca ich wpływów na wsch. brzegu Jordanu (2Kl 10:33).