URIM I TUMMIM
Przedmioty, za pomocą których upewniano się, co jest wolą Jehowy, gdy wyłaniały się kwestie dotyczące całego narodu.
Jak donosi Kapłańska 8:8, Mojżesz założył Aaronowi napierśnik, do którego następnie włożył Urim i Tummim. Co prawda hebrajskie słowo przetłumaczone w tym fragmencie na „do” można też oddać przyimkiem „na”, jednak w Wyjścia 25:16 występuje ono we wzmiance o włożeniu dwóch kamiennych tablic do Arki Przymierza (Wj 31:18). Niektórzy sugerują, że Urim i Tummim to 12 kamieni przymocowanych do napierśnika. Przeczy temu okoliczność, że podczas uroczystości wprowadzania kapłanów na urząd Aaronowi najpierw założono napierśnik z przyszytymi do niego 12 kamieniami, a potem włożono do niego Urim i Tummim. Z kolei porównanie ze sobą wersetów z Wyjścia 28:9, 12, 30 obala hipotezę, jakoby były to dwa kamienie onyksowe umieszczone na naramiennikach efodu arcykapłana (Wj 28:9-14). Urim i Tummim najwyraźniej były czymś innym.
Kiedy używane. Jest rzeczą znamienną, że gdy Aaron wchodził „przed Jehowę” — najwidoczniej zwracał się z pytaniem do Boga, stojąc w Miejscu Świętym przed zasłoną oddzielającą Miejsce Najświętsze — miał mieć Urim i Tummim „na sercu”. Takie położenie sugeruje, że zostały one umieszczone w kieszeni napierśnika, czyli fałdzie, jaką tworzył złożony w pół kawałek materiału, z którego go zrobiono. Służyły „sądom synów Izraela” i były używane wtedy, gdy w jakiejś ważnej kwestii przywódcy narodu — a tym samym wszyscy Izraelici — potrzebowali odpowiedzi od Jehowy. Jehowa, Prawodawca Izraela, wskazywał arcykapłanowi, jakie działanie należy podjąć w danej sprawie (Wj 28:30).
Na polecenie Dawida z Urim i Tummim korzystał Abiatar, który ocalał z rzezi kapłanów z Nob (zginął w niej jego ojciec) i przybył do niego z efodem. Najwyraźniej był to efod arcykapłana (1Sm 22:19, 20; 23:6-15).
Mogły być losami. Z odnotowanych w Piśmie Świętym sytuacji, gdy zasięgano rady Jehowy za pomocą Urim i Tummim, zdaje się wynikać, że tak formułowano pytanie, by możliwa była bardzo krótka i bezpośrednia odpowiedź, najprawdopodobniej „tak” lub „nie”. W jednym wypadku (1Sm 28:6) wspomniano o samym Urim, ale najwidoczniej rozumiano, że towarzyszyło mu też Tummim.
Zdaniem wielu biblistów Urim i Tummim były losami. W przekładzie Jamesa Moffatta w Wyjścia 28:30 zostały nazwane „świętymi losami”. Niektórzy uważają, że składały się one z trzech elementów: na jednym było napisane „tak”, na drugim „nie”, a trzeci był czysty. Kiedy je ciągnięto, otrzymywano odpowiedź na zadane pytanie; wyciągnięcie niezapisanego elementu oznaczało brak odpowiedzi. Inni przypuszczają, że były to dwa płaskie kamienie, białe po jednej stronie, a czarne po drugiej, którymi rzucano. Dwie białe powierzchnie oznaczały „tak”, dwie czarne — „nie”, a biała z czarną — brak odpowiedzi. Gdy pewnego razu Saul pytał Jehowę za pośrednictwem kapłana, czy ma zaatakować Filistynów, nie otrzymał odpowiedzi. Domyślając się, że ktoś z jego ludzi zgrzeszył, błagał: „Boże Izraela, racz dać Tummim!” Spośród obecnych zostali wybrani Saul i Jonatan; potem rzucono losy pomiędzy nimi. W tej relacji prośba „racz dać Tummim” zdaje się nie dotyczyć bezpośrednio rzucania losów, choć może sugerować, że Tummim miało jakiś związek z losami (1Sm 14:36-42).
Wprowadzały zależność króla od kapłaństwa. Do kapłanów z rodu Aarona odnosi się wzmianka z Powtórzonego Prawa 33:8-10: „Twoje Tummim i twoje Urim należą do męża lojalnego wobec ciebie”. Wypowiedź, że Urim i Tummim należały do „męża lojalnego wobec ciebie [Jehowy]”, prawdopodobnie nawiązuje do lojalności, jaką plemię Lewiego (z którego wywodziło się kapłaństwo Aaronowe) okazało podczas zajścia ze złotym cielcem (Wj 32:25-29).
Jehowa w swej mądrości powierzył Urim i Tummim arcykapłanowi. Zapobiegało to skoncentrowaniu zbyt dużej władzy w rękach króla, który był w dużym stopniu uzależniony od kapłanów i musiał z nimi ściśle współpracować (Lb 27:18-21). Jehowa objawiał Izraelowi swą wolę przez spisane Słowo, a także przez proroków oraz sny. Wydaje się jednak, że prorokami i snami posługiwał się w szczególnych okolicznościach, natomiast arcykapłan z Urim i Tummim zawsze był do dyspozycji.
Nieużywane po 607 r. p.n.e. Jak głosi żydowska tradycja, z Urim i Tummim przestano korzystać, gdy w 607 r. p.n.e. wojska babilońskie pod wodzą króla Nebukadneccara spustoszyły Jerozolimę i zburzyły świątynię (Talmud Babiloński, Sota 48b). Pogląd ten popierają wzmianki zawarte w księgach Ezdrasza i Nehemiasza. Jest tam mowa o tym, że pewnych mężczyzn, którzy podawali się za członków rodu kapłańskiego, ale nie mogli znaleźć swych imion w oficjalnym spisie, poproszono, by nie jedli z rzeczy najświętszych przeznaczonych dla kapłanów, „dopóki się nie pojawi kapłan z Urim i Tummim”. Jednakże nie napisano, że te święte przedmioty zostały wówczas użyte, i Biblia już więcej o nich nie wspomina (Ezd 2:61-63; Neh 7:63-65).
Większy Arcykapłan zwraca się bezpośrednio do Jehowy. W Liście do Hebrajczyków Paweł przedstawia Jezusa Chrystusa jako wielkiego Króla i Kapłana na sposób Melchizedeka (Heb 6:19, 20; 7:1-3). Jezus dzierży zatem władzę królewską, a zarazem jest kapłanem. Jego służbę kapłańską zapowiadało usługiwanie arcykapłana w starożytnym Izraelu (Heb 8:3-5; 9:6-12). Jezusowi jako Arcykapłanowi zostało powierzone wszelkie sądzenie ludzi (Jn 5:22). Jednakże on sam, będąc na ziemi, oświadczył: „Tego, co do was mówię, nie mówię sam z siebie; lecz Ojciec, który pozostaje w jedności ze mną, dokonuje swych dzieł” (Jn 14:10) oraz „Nic nie czynię z własnej inicjatywy, ale wszystko mówię tak, jak mnie nauczył Ojciec” (Jn 8:28). Powiedział też: „Jeśli już osądzam, to mój sąd jest prawdziwy, ponieważ nie jestem sam, lecz jest ze mną Ojciec, który mnie posłał” (Jn 8:16). Jako wywyższony, wydoskonalony na wieki Arcykapłan przebywający w niebie niewątpliwie nadal jest podporządkowany Ojcu i podczas sądzenia uwzględnia Jego kierownictwo (Heb 7:28; por. 1Ko 11:3; 15:27, 28).