HADADEZER

(„Hadad jest wspomożycielem”).

Syn Rechoba, król Coby — królestwa syryjskiego (aramejskiego), które najprawdopodobniej leżało na pn. od Damaszku (2Sm 8:3, 5; 1Kl 11:23; 1Kn 18:3, 5) i miało sporo wasali (2Sm 10:19). Zanim Hadadezer został pokonany przez Dawida, toczył wojnę przeciw Toi (Tou), królowi Chamatu (2Sm 8:9, 10; 1Kn 18:9, 10).

Kiedy Syryjczycy najęci przez Ammonitów do walki z Dawidem ponieśli klęskę, Hadadezer wzmocnił swe szeregi, dokonując dodatkowego zaciągu Syryjczyków znad Eufratu (2Sm 10:6, 15, 16; 1Kn 19:16). Właśnie do tego wydarzenia może nawiązywać 2 Samuela 8:3 (por. 1Kn 18:3), gdzie zasugerowano, że Hadadezer próbował przywrócić swą władzę nad rzeką Eufrat. Frederick C. Cook w swym komentarzu biblijnym wyjaśnia, że tekst hebrajski dosłownie oznacza: „spowodować, aby jego ręka wróciła”, po czym dodaje: „O rzeczywistym znaczeniu tej przenośni musi (...) rozstrzygać kontekst. Jeżeli — co jest najbardziej prawdopodobne — werset ten odnosi się do okoliczności opisanych dokładniej (...) [w 2Sm 10:15-19], omawiane zdanie ma sens następujący: gdy (Hadadezer) wyruszył ponownie zaatakować (Izrael) lub na nowo gromadził siły przeciw Izraelowi nad rzeką Eufrat”.

Wojska Hadadezera pod wodzą Szobacha (Szofacha) zmierzyły się z armią Dawida pod Chelam i zostały pokonane. Wasale Hadadezera niezwłocznie zawarli pokój z Izraelem (2Sm 10:17-19; 1Kn 19:17-19). W boju padło 40 000 jeźdźców syryjskich. Być może ze względu na trudne warunki terenowe musieli zsiąść z koni i zginęli jako piesi. Pozwalałoby to wytłumaczyć, dlaczego w 2 Samuela 10:18 nazwano ich „jeźdźcami”, a w 1 Kronik 19:18 — „mężami pieszymi”. Różnica w liczbie zabitych woźniców rydwanów zwykle jest uznawana za błąd kopisty, a za poprawną przyjmuje się mniejszą liczbę — 700 powożących.

Prócz tego Dawid zabrał sporo miedzi z Betach (nazywanego najwyraźniej także Tibchat) i z Berotaj (Kun), dwóch miast leżących w państwie Hadadezera, i sprowadził do Jerozolimy złote tarcze należące do sług Hadadezera — najprawdopodobniej do jego wasali (2Sm 8:7, 8; 1Kn 18:7, 8; por. 2Sm 10:19). Pojmał też wielu jeźdźców oraz pieszych i zdobył liczne konie i rydwany Hadadezera. Różnice w danych liczbowych między 2 Samuela 8:4 a 1 Kronik 18:4 mogą wynikać z pomyłek przepisywaczy. Septuaginta podaje w obu miejscach 1000 rydwanów i 7000 jeźdźców, co pozwala przypuszczać, że w 1 Kronik 18:4 zachowano pierwotne brzmienie.

Warto jednak zaznaczyć, iż fragmenty uznawane zwykle za omyłkę kopisty mogą po prostu opisywać różne aspekty wojny między Dawidem a Hadadezerem lub wynikać z różnych metod liczenia.