WIDZĄCY

Człowiek najwyraźniej obdarzony przez Boga zdolnością wnikliwego zrozumienia Jego woli, dzięki czemu niejako przejrzał na oczy i potrafi dostrzec lub pojąć coś, co jest zakryte dla ogółu. Hebrajskie słowo roʼéh, tłumaczone na „widzący”, pochodzi od rdzenia oznaczającego „widzieć” — w sensie dosłownym lub przenośnym. Ludzie zwracali się do widzącego o mądrą radę, gdy napotykali trudności (1Sm 9:5-10). Biblia nazywa widzącym Samuela (1Sm 9:9, 11, 18, 19; 1Kn 9:22; 29:29), Cadoka (2Sm 15:27) oraz Chananiego (2Kn 16:7, 10).

W Piśmie Świętym określenia „widzący”, „prorok” i „wizjoner” są ściśle ze sobą powiązane. Różnica między nimi polega na tym, że termin „widzący” może się odnosić do zdolności rozpoznawania woli Bożej, „wizjoner” do sposobu, w jaki była objawiana, a „prorok” bardziej do jej obwieszczania. Prorokami nazwano Samuela, Natana i Gada (1Sm 3:20; 2Sm 7:2; 24:11), ale w 1 Kronik 29:29 dokonano między nimi rozróżnienia, gdyż jest tam mowa o słowach „Samuela, widzącego, (...) Natana, proroka, (...) i Gada, wizjonera”.

W 1 Samuela 9:9 powiedziano: „Dzisiejszego proroka dawniej nazywano widzącym”. Może to wynikać stąd, że u schyłku działalności sędziów i potem za rządów królów izraelskich (które się rozpoczęły w czasach Samuela) coraz większą rolę zaczęli odgrywać prorocy jako publiczni zwiastunowie woli Bożej. Samuel został uznany za pierwszego z całego szeregu „proroków” (Dz 3:24; 13:20; zob. PROROK).