Lojalne obstawanie przy natchnionym Słowie Bożym

„Wyrzekliśmy się rzeczy skrytych, których należy się wstydzić, i nie postępujemy przebiegle ani nie fałszujemy słowa Bożego” (2 KORYNTIAN 4:2).

 1. (a) Co jest niezbędne do przeprowadzenia dzieła opisanego w Ewangelii według Mateusza 24:14 i 28:19, 20? (b) W ilu językach była dostępna Biblia na początku dni ostatnich?

W DONIOSŁYM proroctwie na temat czasu swej królewskiej obecności i zakończenia starego systemu rzeczy Jezus Chrystus zapowiedział: „Ta dobra nowina o królestwie będzie głoszona po całej zamieszkanej ziemi na świadectwo wszystkim narodom; a potem nadejdzie koniec”. Ponadto polecił swym naśladowcom: „Czyńcie uczniów z ludzi ze wszystkich narodów, (...) ucząc ich przestrzegać wszystkiego, co wam nakazałem” (Mateusza 24:14; 28:19, 20). Urzeczywistnienie tych proroctw wiąże się z ogromem pracy: trzeba tłumaczyć i drukować Biblię, objaśniać ją ludziom oraz pomagać im w stosowaniu się do zawartych w niej zasad. Jakimże przywilejem jest uczestniczenie w tej działalności! Do roku 1914 Biblię lub jej część wydano już w 570 językach. Ale od tamtej pory pojawiła się w setkach kolejnych wersji językowych i licznych dialektach, a w wielu językach udostępniono po kilka przekładów.a

 2. Z jakich rozmaitych pobudek działali tłumacze oraz wydawcy Biblii?

² Przełożenie jakiegoś tekstu z jednego języka na drugi w sposób zrozumiały dla czytelników to niełatwe zadanie. Niektórzy tłumacze Biblii wykonują swą pracę z pełną świadomością, iż przekładają Słowo Boże. Innych po prostu fascynuje naukowy charakter tego przedsięwzięcia. Treść Biblii być może uważają jedynie za cenne dziedzictwo kulturalne. Dla wielu religia to interes, a publikowanie książek, których są tłumaczami lub wydawcami, stanowi jeden ze sposobów zarabiania na życie. Rzecz jasna pobudki tłumaczy wpływają na podejście do tej pracy.

 3. Jak na swą pracę zapatrywali się członkowie Komitetu Przekładu Biblii Nowego Świata?

³ Warto zwrócić uwagę, co oznajmił Komitet Przekładu Biblii Nowego Świata: „Przetłumaczenie Pisma Świętego (...) oznacza wyrażenie w innym języku myśli i wypowiedzi Jehowy Boga (...) Świadomość ta skłania do głębokiej refleksji. Tłumacze New World Translation of the Holy Scriptures, przejęci miłością i bojaźnią wobec Boskiego Autora Pisma Świętego, czują się przed Nim szczególnie odpowiedzialni za jak najwierniejsze przekazanie Jego myśli i oznajmień. Poczuwają się też do odpowiedzialności przed wnikliwymi czytelnikami, którzy w dążeniu do wiecznotrwałego wybawienia zdani są na korzystanie z przekładu natchnionego Słowa Najwyższego Boga. W takim poczuciu wielkiej odpowiedzialności komitet złożony z mężczyzn oddanych Bogu pracował przez wiele lat nad New World Translation of the Holy Scriptures”. Komitet ten postanowił dokonać przekładu Biblii, który byłby jasny i zrozumiały oraz tak ściśle trzymał się oryginału hebrajskiego i greckiego, że umożliwiałby nabywanie coraz dokładniejszego poznania.

Co się stało z imieniem Bożym

 4. Jak ważne jest imię Boże w Biblii?

⁴ Pismo Święte ma przede wszystkim pomóc ludziom poznać prawdziwego Boga (Wyjścia 20:2-7; 34:1-7; Izajasza 52:6). Jezus Chrystus nauczył swych naśladowców modlić się, aby imię jego Ojca ‛było uświęcane’, czyli uznawane za święte, traktowane jako święte (Mateusza 6:9). Bóg zadbał o to, by występowało ono w Biblii ponad 7000 razy. Chce, żeby ludzie znali to imię oraz przymioty Tego, który je nosi (Malachiasza 1:11).

 5. Jakich form imienia Bożego używają różni tłumacze?

⁵ Wielu tłumaczy Biblii okazuje szczery szacunek dla imienia Bożego i konsekwentnie umieszcza je w swych przekładach. Jedni wolą formę Jahwe. Drudzy opowiadają się za postacią, która przyjęła się w ich języku — być może jest używana od dawna i stała się dobrze znana — a jednoznacznie odnosi się do imienia występującego w oryginale hebrajskim. W tekście głównym Pisma Świętego w Przekładzie Nowego Świata 7210 razy użyto formy Jehowa.

 6. (a) Co w ostatnich latach tłumacze robią ze wzmiankami o imieniu Bożym? (b) Jaki zakres przybrała ta praktyka?

⁶ W ostatnich latach coraz więcej tłumaczy usuwa z przekładów natchnionego Słowa osobiste imię prawdziwego Boga, choć pozostawia imiona takich pogańskich bóstw, jak Baal czy Moloch (Wyjścia 3:15; Jeremiasza 32:35). W pewnym znanym przekładzie albańskim w Ewangelii według Mateusza 6:9 oraz Jana 17:6, 26 greckie wyrażenie oznaczające „twoje [Boga] imię” oddano po prostu przez „ty”, jak gdyby w tych wersetach nie było wzmianki o żadnym imieniu. A w The New English Bible oraz Today’s English Version usunięto z Psalmu 83:18 nie tylko imię Boga, ale też wszelkie wzmianki o tym, że ma On imię. Chociaż większość starszych przekładów Pism Hebrajskich na różne języki zawiera imię Boże, w nowszych tłumaczeniach na ogół się je pomija lub wymienia jedynie w przypisach. Odnosi się to zarówno do przekładów na język angielski, jak i na wiele języków używanych w Europie, Afryce, Ameryce Południowej, Indiach i na wyspach Pacyfiku.

 7. (a) Jak postępują z imieniem Bożym tłumacze niektórych Biblii afrykańskich? (b) Co o tym sądzisz?

⁷ Tłumacze przekładający Biblię na niektóre języki afrykańskie posuwają się jeszcze dalej. Nie poprzestają na zastąpieniu imienia Bożego biblijnymi tytułami, jak Bóg czy Pan, lecz wstawiają imiona wzięte z miejscowych wierzeń religijnych. W pewnym przekładzie Nowego Testamentu i Psalmów na język zuluski, wydanym w 1986 roku, tytułu Bóg (uNkulunkulu) użyto zamiennie z osobistym imieniem (uMvelinqangi) odnoszonym przez Zulusów do ‛wielkiego przodka, któremu oddaje się cześć przez człowieczych przodków’. Jak podano w czasopiśmie The Bible Translator z października 1992 roku, w przygotowywanym przekładzie na język czewa, mającym nosić nazwę Buku Loyera, tłumacze w miejsce osobistego imienia Jehowa wprowadzili imię Czauta. Dalej wyjaśniono, iż Czauta to „Bóg, którego [tamtejsi ludzie] zawsze znali i czcili”. Jednakże wielu z nich oddaje też cześć rzekomym duchom zmarłych. Czy słuszne jest twierdzenie, że jeśli ktoś modli się do „Istoty Najwyższej”, to każde imię, jakim ją określa, stanowi stosowny odpowiednik osobistego imienia Jehowa, bez względu na to, czemu jeszcze oddaje cześć? W żadnym wypadku! (Izajasza 42:8; 1 Koryntian 10:20). Zastępowanie imienia Bożego jakimś określeniem, które utwierdza ludzi w przekonaniu o słuszności ich dotychczasowych wierzeń, bynajmniej nie pomaga im zbliżyć się do prawdziwego Boga.

 8. Dlaczego zamysł Boga, który postanowił objawić swe imię, nie został udaremniony?

⁸ Wszystko to nie zmieniło ani nie udaremniło zamysłu Jehowy, który postanowił objawić swe imię. Wciąż występuje ono w wielu obiegowych przekładach Biblii na języki używane w Europie, Afryce, obu Amerykach, na Dalekim Wschodzie i na różnych wyspach. Prócz tego w 233 krajach i terytoriach działa ponad 5 400 000 Świadków Jehowy, którzy każdego roku poświęcają łącznie przeszło miliard godzin na głoszenie o imieniu i zamierzeniu prawdziwego Boga. Drukują i rozpowszechniają Biblie z imieniem Bożym w językach, którymi posługuje się jakieś 3 600 000 000 ludzi na ziemi, między innymi w angielskim, chińskim, rosyjskim, hiszpańskim, portugalskim, francuskim i holenderskim. A w językach znanych ogromnej większości mieszkańców naszego globu wydają też pomoce do studiowania Pisma Świętego. Wkrótce sam Bóg przystąpi do zdecydowanego działania i spełni swą zapowiedź, iż narody ‛będą musiały poznać, że On jest Jehowa’ (Ezechiela 38:23).

Gdy na przekład wpływają osobiste przekonania

 9. Jak Biblia podkreśla wielką odpowiedzialność ludzi posługujących się Słowem Bożym?

⁹ Na tłumaczach oraz nauczycielach Słowa Bożego spoczywa wielka odpowiedzialność. Apostoł Paweł tak napisał na temat służby, którą pełnił ze swymi współpracownikami: „Wyrzekliśmy się rzeczy skrytych, których należy się wstydzić, i nie postępujemy przebiegle ani nie fałszujemy słowa Bożego, lecz przez ujawnienie prawdy polecamy siebie przed obliczem Boga sumieniu każdego człowieka” (2 Koryntian 4:2). Fałszowanie może polegać na dodaniu obcej domieszki albo materiału gorszej jakości. Apostoł Paweł nie był podobny do niewiernych pasterzy izraelskich współczesnych Jeremiaszowi, których Jehowa zganił za głoszenie własnych poglądów zamiast wypowiedzi Bożych (Jeremiasza 23:16, 22). Ale co się działo w czasach nowożytnych?

10. (a) Jakie pobudki, inne niż lojalność wobec Boga, wpłynęły na pracę niektórych nowożytnych tłumaczy Biblii? (b) Jaką rolę niewłaściwie sobie przypisali?

¹⁰ W trakcie II wojny światowej pewien komitet złożony z teologów i pastorów wydał przy współpracy z rządem hitlerowskim zrewidowany „Nowy Testament”, z którego usunięto wszelkie przychylne wzmianki o Żydach oraz wszystko, co świadczyło o żydowskim pochodzeniu Jezusa Chrystusa. Tłumacze jednego z nowszych przekładów, The New Testament and Psalms: An Inclusive Version, poszli w innym kierunku i pominęli fragmenty, z których wynikało, iż Żydzi są odpowiedzialni za śmierć Chrystusa. Uznali też, że feministki byłyby bardziej zadowolone, gdyby Boga nie określano mianem Ojca, lecz Ojca-Matki, a Jezusa nie nazywano Synem Boga, lecz Jego Dzieckiem (Mateusza 11:27). Przy okazji usunęli zasadę podporządkowania żon mężom oraz posłuszeństwa dzieci względem rodziców (Kolosan 3:18, 20). Twórcy tych przekładów najwyraźniej nie podzielali zdecydowanego postanowienia apostoła Pawła, by ‛nie fałszować słowa Bożego’. Zapomnieli, na czym polega rola tłumacza, i przeistoczyli się w pisarzy, wydając pod szyldem Biblii książki krzewiące ich osobiste poglądy.

11. Jak nauki chrześcijaństwa kłócą się z tym, co na temat duszy i śmierci mówi Biblia?

¹¹ Kościoły chrześcijaństwa na ogół uczą, że dusza ludzka ma charakter duchowy, że po śmierci opuszcza ciało i że jest nieśmiertelna. Tymczasem ze starszych przekładów Biblii w większości języków wyraźnie wynika, iż zarówno ludzie, jak i zwierzęta są duszami, a sama dusza — umiera (Rodzaju 12:5; 36:6; Liczb 31:28; Jakuba 5:20). Wprawiało to duchownych w zakłopotanie.

12. Pod jakim względem niektóre nowsze przekłady zaciemniają podstawowe prawdy biblijne?

¹² Niektóre nowsze przekłady zaciemniają te prawdy. W jaki sposób? Otóż w pewnych wersetach po prostu nie przetłumaczono dosłownie hebrajskiego rzeczownika néfesz (dusza). W Księdze Rodzaju 2:7 można przeczytać, że pierwszy człowiek „zaczął żyć” (zamiast „stał się duszą żyjącą”). W stosunku do zwierząt nie użyto słowa „dusza”, lecz „stworzenie” (Rodzaju 1:21). A na przykład w Księdze Ezechiela 18:4, 20 powiedziano, iż umrze nie „dusza”, ale „osoba”, „człowiek”. Z punktu widzenia tłumacza użycie takich odpowiedników być może jest usprawiedliwione. Ale jak wielką pomocą okaże się taki przekład dla szczerego poszukiwacza prawdy, któremu wpojono niebiblijne nauki krzewione w chrześcijaństwie?b

13. W jaki sposób pewne przekłady biblijne zatajają zamierzenie Boże co do ziemi?

¹³ Ponadto niektórzy tłumacze lub teologowie recenzujący ich przekłady, starając się poprzeć pogląd, jakoby wszyscy dobrzy ludzie szli do nieba, usiłują zataić to, co Biblia mówi na temat zamierzenia Bożego wobec ziemi. W Psalmie 37:11 w wielu przekładach czytamy, iż pokorni odziedziczą „kraj”. Takie znaczenie mieści się jeszcze w występującym tu hebrajskim słowie ʼérec. Tymczasem w Today’s English Version (który posłużył za podstawę do tłumaczeń na wiele innych języków) posunięto się dalej. Chociaż w Ewangelii według Mateusza w przekładzie tym greckie słowo ge oddano 17 razy przez „ziemia”, to w rozdziale 5 i wersecie 5 zastąpiono je zwrotem „co obiecał Bóg”. Rzecz jasna wyznawcom wielu religii kojarzy się to z niebem. Nie informuje się ich w uczciwy sposób, że Jezus Chrystus w Kazaniu na Górze powiedział, iż łagodnie usposobieni lub potulni, czyli pokorni, „odziedziczą ziemię”.

14. Jakimi samolubnymi pobudkami kierowano się przy tworzeniu pewnych wersji Pisma Świętego?

¹⁴ Niektóre przekłady Pisma Świętego zawierają sformułowania najwyraźniej mające pomóc duchownym w osiąganiu pokaźnych dochodów. Biblia rzeczywiście mówi, że „pracownik jest godzien swej zapłaty” (1 Tymoteusza 5:18). A w Liście 1 do Tymoteusza 5:17 powiedziano, iż starsi, którzy bardzo dobrze sprawują przewodnictwo, mają być „poczytywani za godnych podwójnego szacunku”. Jednakże zdaniem niektórych prawdziwą wartość ma tylko szacunek przeliczony na pieniądze (porównaj 1 Piotra 5:2). Dlatego The New English Bible sugeruje, że tacy starsi „powinni być uważani za godnych podwójnej pensji”, a inny przekład powiada, iż „zasługują na to, by im zapłacić w dwójnasób” (Contemporary English Version).

Lojalne obstawanie przy Słowie Bożym

15. Jak można ustalić, którym przekładem Biblii warto się posługiwać?

¹⁵ Co to wszystko oznacza dla czytelnika Biblii oraz dla tych, którzy na jej podstawie nauczają innych? W większości popularnych języków jest do wyboru kilka tłumaczeń Pisma Świętego. Przy jego doborze kieruj się rozeznaniem (Przysłów 19:8). Jeżeli jakiś przekład natchnionego Słowa Bożego nie jest rzetelny w kwestii tożsamości samego Boga — bo z pewnych względów nie używa Jego imienia — to czy tłumacze nie zmienili także innych fragmentów? W razie wątpliwości co do właściwego oddania jakiegoś miejsca sięgnij do starszych przekładów. Jeżeli nauczasz Słowa Bożego, posługuj się wersjami, które wiernie oddają treść oryginalnego tekstu hebrajskiego i greckiego.

16. Jak każdy z nas może okazywać lojalność w posługiwaniu się natchnionym Słowem Bożym?

¹⁶ Każdy z nas powinien być lojalny wobec Słowa Bożego. Możemy tego dowodzić, jeśli będziemy nim na tyle zainteresowani, by w miarę możliwości codziennie poświęcać trochę czasu na czytanie Biblii (Psalm 1:1-3). Sumiennie stosujmy się w swym życiu do jej wskazówek oraz uczmy się wykorzystywać zawarte w niej zasady i przykłady do podejmowania trafnych decyzji (Rzymian 12:2; Hebrajczyków 5:14). Bądźmy lojalnymi rzecznikami Słowa Bożego — gorliwie je głośmy i rozważnie posługujmy się nim podczas nauczania innych, nigdy zaś nie próbujmy dopasowywać go do własnych poglądów przekręcaniem lub naciąganiem jego wypowiedzi (2 Tymoteusza 2:15). To, co Bóg zapowiedział, na pewno się spełni. On lojalnie urzeczywistnia swe Słowo. Oby każdy z nas lojalnie przy nim obstawał.

[Przypisy]

Czy pamiętasz?

◻ Jakimi pobudkami kierują się nowożytni tłumacze Biblii?

◻ Dlaczego obecne tendencje w tłumaczeniu nie udaremnią zamierzenia Boga co do Jego imienia?

◻ Jak niektóre przekłady zaciemniają prawdy biblijne co do duszy, śmierci oraz ziemi?

◻ Jak możemy pokazywać, że lojalnie obstajemy przy Słowie Bożym?

[Ilustracja na stronie 16]

Którym przekładem Biblii powinieneś się posługiwać?