Zdecydowane służenie Jehowie sercem niepodzielnym
„Służ Mu sercem niepodzielnym oraz z upodobaniem duszy; bo Jehowa przeszukuje wszystkie serca i rozeznaje każdą skłonność myśli” (1 Kron. 28:9).
1. Jakie pytania wyłaniają się w związku z tekstem Księgi 1 Kronik 28:9?
PRZYTOCZONY powyżej werset biblijny nasuwa kilka pytań na temat serca. Jeżeli przyjmiemy założenie, że jest w nim mowa o literalnym sercu, to czy daje się ono podzielić? Na przykład czy można żyć z połową serca? Czy Jehowa bada ów narząd na podobieństwo współczesnych kardiologów, szukając w nim wad fizycznych? Czy właśnie tam rodzą się myśli bądź skłonności? Niektóre wypowiedzi Pisma Świętego zdają się na to wskazywać, skoro wspominają — powiedzmy — o ‛dążeniach serca’ lub ‛woli serca’ (1 Mojż. [Rodz.] 6:5, Biblia warszawska; 1 Kron. 29:18, Wujek). Czy ten literalny organ Jehowa poddaje badaniom, gdy chce rozeznać, co myślimy? Na czym właściwie polega ‛służenie Mu sercem niepodzielnym’?
2. Jak zapatrywali się na rolę serca starożytni Egipcjanie, Babilończycy oraz grecki filozof Arystoteles?
2 Starożytni Egipcjanie wierzyli, że literalne serce jest siedliskiem inteligencji i uczuć. Uważali też, że ma własną wolę. Według Babilończyków mieściło ono zarówno rozum, jak i miłość. Grecki filozof Arystoteles nauczał, iż serce jest siedzibą zmysłów i królestwem duszy. Jednakże w miarę upływu czasu i rozwoju wiedzy poglądy te zarzucano. W końcu uznano, że serce to po prostu pompa umożliwiająca obieg krwi w organizmie.
3. Jakie fakty dowodzą, że serce jest zdumiewającym narządem?
3 Prawda, że serce przede wszystkim jest pompą, wykazuje jednak i w tej funkcji niezwykłe właściwości. Dzięki temu przez całe życie ani na sekundę nie przestaje w nas płynąć ożywczy czerwony strumień! Chociaż serce ludzkie niewiele większe jest od pięści i waży mniej niż pół kilograma, w jednym dniu wykonuje 100 000 skurczów, przepompowując przez układ naczyniowy długości z górą 96 000 kilometrów około 8 tysięcy litrów krwi. W ciągu całego życia na ogół przekracza to sto milionów litrów. Pracę serca pobudza specjalny rozrusznik, to znaczy skupisko komórek, które wytwarza i wysyła bodźce elektryczne sterujące rytmem uderzeń. Żaden mięsień w naszym ciele nie pracuje równie ciężko, długo i niezawodnie przez dziesiątki lat. W napięciu emocjonalnym lub przy wysiłku fizycznym serce może zwiększyć swoją wydajność nawet pięciokrotnie. Wyjęte z klatki piersiowej jeszcze przez dobrą chwilę kurczy się i rozkurcza. W sprzyjających warunkach tak samo zachowują się nawet wypreparowane włókna tego mięśnia. Jedynie mózg ma większe od nich zapotrzebowanie na tlen i składniki odżywcze.
4, 5. (a) Czym według Biblii odznacza się serce? (b) Jakie uczucia i pobudki Słowo Boże umieszcza w sercu?
4 W Słowie Bożym jest prawie tysiąc wzmianek o sercu. Niektóre z nich dotyczą literalnego narządu. Kilka innych odnosi się do jakiegoś centralnego punktu lub środka czegoś; dlatego czytamy o „sercu mórz” bądź też o „sercu ziemi” (Ezech. 27:25-27; Mat. 12:40, Biblia poznańska). Jednakże w setkach pozostałych wersetów mówi się o sercu w sensie przenośnym. Kittel w dziele pt. Theologisches Woerterbuch zum Neuen Testament (Słownik teologiczny Nowego Testamentu) wylicza pod hasłem „serce” wiele tekstów biblijnych, grupując je pod następującymi nagłówkami: „W sercu mieszczą się uczucia i emocje, pragnienia i namiętności”. „Serce siedliskiem rozumu, rodzą się w nim myśli i refleksje”. „Serce siedzibą woli, w nim zapadają postanowienia”. „Zatem serce człowieka to przede wszystkim centrum, do którego zwraca się Bóg, miejsce, skąd wyrasta życie religijne; ośrodek nakazujący moralne postępowanie”.
5 Biblia umieszcza w owym symbolicznym sercu uczucia i pobudki. Jak podają liczne wersety, może być ono pełne otuchy, posępne, zaćmione, oświecone, zrozpaczone, ufne, omdlałe, zatwardziałe. Może płonąć gniewem lub topnieć ze strachu, być pyszne i wyniosłe lub pokorne i łagodne, może pałać miłością bądź ziać nienawiścią, być czyste albo winne cudzołóstwa. Jest skłonne do zła, ale też potrafi pobudzać do dobrego.
ANI POŁOWICZNE, ANI DWOISTE
6, 7. (a) Jakich ludzi nienawidził psalmista? Jak ilustrują taki stan serca postępki mieszkańców Izraela oraz Judy? (b) Jak Jezus unaocznił, że Jehowa nie uznaje połowicznego służenia Mu?
6 Literalne serce musi być całe, gdyż inaczej nie mogłoby funkcjonować. Tymczasem serce symboliczne bywa niekiedy podzielone. Psalmista, który bez wątpienia pozyskał sobie serdeczną przychylność Stwórcy, napisał z natchnienia Bożego: „Znienawidziłem tych, którzy są połowicznego serca” (Ps. 119:113). A właśnie takimi ludźmi byli między innymi Izraelici, którym Eliasz rzucił wyzwanie: „Jak długo będziecie utykać, chwiejąc się między dwoma odmiennymi poglądami? Jeżeli Jehowa jest prawdziwym Bogiem, podążajcie za Nim; a jeśli Baal — idźcie za nim” (1 Król. 18:21). Mając serca połowiczne, ‛chwiali się między dwoma odmiennymi poglądami’.
7 Podobnie działo się w Judzie, gdy jej mieszkańcy po części nawrócili się do Jehowy, czytamy bowiem: „Niemniej lud dalej składał ofiary na miejscach wyniosłych; tyle że dla Jehowy, swego Boga” (2 Kron. 33:17). Serca ich były podzielone. Chociaż utrzymywali, że oddają cześć Jehowie, czynili to w sposób, który Jemu się nie podobał, i w miejscach, gdzie przedtem czcili Baala. Jezus oświadczył: „Nikt nie może być niewolnikiem dwóch panów” (Mat. 6:24). W tamtych czasach niewolnicy traktowani byli jako własność swego pana. Musieli być do jego dyspozycji przez 24 godziny na dobę. Nie mogli dzielić czasu między dwóch rozkazodawców, połowę poświęcając jednemu, a połowę drugiemu. Jezus wyraźnie tu podkreślił, że nie wolno służyć Jehowie sercem połowicznym!
8. Jak ktoś może w sensie przenośnym mieć dwa serca? Jakie wersety naświetlają tę sytuację?
8 W piersi każdego człowieka bije tylko jedno serce, ale w przenośni możemy powiedzieć, że niektórzy mają jakby dwa serca. Ludzi takich miał na myśli Dawid, gdy pisał: „Podstępnymi wargami mówią i sercem dwoistym” (Ps. 12:3, Biblia Tysiąclecia, wydanie I). Jedno serce jest u nich na pokaz, a drugie, głęboko ukryte, na własny użytek. Dwulicowego człowieka o dwoistym sercu tak między innymi opisują inne wersety biblijne: „Jak ktoś, kto w duszy obliczył, i on postępuje tak samo. ‛Jedz i pij’, mówi do ciebie, a w sercu ci nie jest przychylny”. „Nie wierz mu, choć odzywa się miłym głosem, gdyż siedem obrzydliwości jest w jego sercu” (Prz. 23:7, BT, wyd. I; Prz. 26:25, Bw; Ps. 28:3).
9. Co dowodzi, że zarówno za dni Jeremiasza, jak i w czasach Jezusa, pozwalano sobie na oddawanie czci Jehowie rozdwojonym sercem?
9 Obłuda w stosunkach z innymi ludźmi jest rzeczą godną pożałowania, kto jednak dopuszcza się jej w służbie dla Jehowy, ten bezwzględnie sprowadza na siebie nieszczęście. „Nie polegajcie na słowach zwodniczych: ‛Świątynia Jahwe! Świątynia Jahwe! Wszak to Świątynia Jahwe!’ (...) A oto wy pokładacie ufność w słowach zwodniczych, co się na nic nie zdadzą. Jakże to? Kraść i mordować, cudzołożyć i fałszywie przysięgać, składać ofiary kadzielne Baalowi i chodzić za cudzymi bożkami, których nie znacie? A potem przychodzicie i stajecie przed moim obliczem w tym Domu, który nazwany jest moim Imieniem, i mówicie: ‛Jesteśmy ocaleni!’ — aby nadal popełniać te wszelkie bezecności” (Jer. 7:4, 8-10, Bp). Jezus też potępił zakłamaną dwoistość serca uczonych w Piśmie i faryzeuszy; powiedział: „Obłudnicy, Izajasz trafnie prorokował o was, mówiąc: ‛Ten lud czci mnie wargami, jednakże sercem bardzo się oddalił ode mnie’” (Mat. 15:7, 8).
10, 11. Na co zwracają uwagę Jehowa oraz Jezus Chrystus, gdy kogoś sądzą? Dlaczego?
10 Wszystko to pozwala zrozumieć, dlaczego Jehowa rzekł do Samuela: „Nie tak jak człowiek widzi Bóg, bo zwykły człowiek widzi to, co się ukazuje oczom, lecz jeśli chodzi o Jehowę — On widzi, jakie jest serce” (1 Sam. 16:7). Zatem gdy Jehowa ocenia człowieka, nie opiera się na powierzchownych obserwacjach, tylko bada rzecz dogłębnie, sięga aż do sedna sprawy. Jezus utożsamił serce z siłą napędową, która kieruje naszym postępowaniem, bądź to właściwym, bądź też opacznym; powiedział: „Człowiek dobry z dobrego skarbca serca wydobywa dobro, a zły ze złego wydobywa zło; albowiem z obfitości serca mówią usta jego”. Ponadto „z serca (...) pochodzą złe myśli, zabójstwa, cudzołóstwa, rozpusta, kradzieże, fałszywe świadectwa, bluźnierstwa” (Łuk. 6:45; Mat. 15:19, Bw).
11 Chrystus Jezus, któremu powierzono sądzenie, patrzy na to samo, co Jehowa: „Jestem ten, który przeszukuje nerki [„najskrytsze uczucia”, przypis] i serca, i każdemu z was zamierzam oddać według waszych uczynków” (Obj. 2:23). Dlatego „ponad wszystko inne, czego należy pilnować, strzeż swego serca, bo z niego biją źródła życia” (Prz. 4:23).
12. Dlaczego wkładanie całego serca w służbę dla Jehowy wymaga od nas pilnych starań?
12 Nie możemy służyć Jehowie ani sercem połowicznym, ani dwoistym, lecz musimy to czynić całym sercem. Wymaga to od nas sumiennych wysiłków. Dlaczego? Ponieważ serce jest zdradliwe i bardzo łatwo może nas wprowadzić w błąd. Rzecz zatrważająca, jak zręcznie potrafi usprawiedliwić zło, które pociąga nasze upadłe ciała. Ale chociażby zwiodło nas samych, ukrywając przed nami nasze rzeczywiste pobudki, Jehowa jest w stanie przejrzeć je na wskroś. Uprzedza o tym, mówiąc: „Serce jest bardziej zdradliwe niż cokolwiek innego i nie ma co do niego nadziei. Któż może je poznać? Ja, Jehowa, przeszukuję serce, badam nerki, po to by oddać każdemu stosownie do jego dróg, stosownie do owocu jego poczynań” (Jer. 17:9, 10).
KSZTAŁTOWANIE W SOBIE SERCA NIEPODZIELNEGO
13. Co powiedział Jezus o pewnych religiantach żyjących za jego czasów? Do czego prowadziło ich postępowanie?
13 O współczesnych mu wyznawcach religii żydowskiej Jezus powiedział: „Stwardniało serce tego ludu, ich uszy stępiały i oczy swe zamknęli; żeby przypadkiem oczyma nie widzieli ani uszami nie słyszeli, ani swym sercem nie zrozumieli: i nie nawrócili się, abym ich uzdrowił” (Mat. 13:15, BT, wyd. I). Uprzedzenie religijne spowodowało, że zamknęli oczy i uszy na naukę Jezusa oraz znieczulili na nią swe serca. Odrzuciwszy napomnienia, nie mogli u siebie wykrzesać właściwych pobudek. A przecież „kto słucha upomnienia, nabywa serca [„nabywa dobrej pobudki”, przypis]” (Prz. 15:32). Twierdzili, że oddają cześć Bogu, lecz swą „sprawiedliwością” tylko się popisywali przed ludźmi (Mat. 6:1, 2, 5, 16).
14. Czyje przykłady ukazują, dzięki czemu może się w nas zakorzenić prawda?
14 Ileż lepiej brać wzór z judzkiego króla Jehoszafata, który ‛serce swoje skłonił do szukania Boga’ (2 Kron. 19:3, Bw). Najlepszym sposobem przygotowania się do takich poszukiwań jest modlitwa płynąca z serca. Kiedy strapiona Anna żarliwie błagała Jehowę, „mówiła tylko w głębi swego serca”, a prośba jej została spełniona. Potrzebna jest też gotowość do słuchania. Odznaczała się nią matka Jezusa, która starannie „zachowywała wszystkie te słowa w sercu swoim”. Zaczęła ‛rozważać je w sercu’ i z czasem została wierną chrześcijanką. Jehowa pomaga tym, którzy szukają Go szczerze. Bogobojna Lidia przysłuchiwała się Pawłowi, „a Jehowa szeroko otworzył jej serce, by zwróciła uwagę na to, o czym mówił Paweł”. Została potem ochrzczona (1 Sam. 1:12, 13, BT; Łuk. 2:19, 51, Bw; Dzieje 16:14, 15). Czy prawda zamieszka w czyimś wnętrzu, o tym zawsze decyduje symboliczne serce danej osoby, to znaczy jej uczucia, wrażenia i pobudki działania.
15. Co musimy być gotowi uczynić, aby uzyskać serce niepodzielne?
15 Jeżeli chcemy w sobie ukształtować serce niepodzielne, to musimy być gotowi do odrzucenia z góry powziętych uprzedzeń; musimy pragnąć, aby Bóg okazał się prawdomówny, choćby nam wypadło odstąpić od jakichś poglądów lub doktryn, do których byliśmy dotąd mocno przywiązani (Rzym. 3:4, BT). Powinniśmy wyrugować u siebie samolubne pobudki, żeby nasze serca z wrażliwością reagowały na wolę Jehowy i Jego metody podejścia. Bóg wyrył niegdyś swoje prawa na kamieniu, potem jednak zapisał je w sercach ludzkich. Apostoł Paweł również pisał na sercach. Tak samo ty, czytelniku, możesz wypisać ‛na tablicy swego serca’ serdeczną życzliwość i prawdomówność (Prz. 3:3; Hebr. 10:16; 2 Kor. 3:3).
16. Jakie pytania zwracają uwagę na kolejne kroki prowadzące do tego, by służyć Jehowie sercem niepodzielnym?
16 Czy twoje serce nadaje się do tego, żeby wypisywać na nim zasady i przykazania Jehowy? Czy zechcesz oczyścić je z uprzedzeń, aby utorować drogę prawdzie pochodzącej od Boga? Czy potem dalej będziesz studiował i przeobrażał swój umysł, aż do zrzucenia starej osobowości i przyodziania nowej, uformowanej na podobieństwo Boże? Czy będziesz czynił wszystko, co w twojej mocy, by zostać pracownikiem, który niczego nie potrzebuje się wstydzić i sprawnie włada słowem prawdy? (Rzym. 12:2; Kol. 3:9, 10; 2 Tym. 2:15).
ZACHOWYWANIE NIEPODZIELNEGO SERCA
17. Do czego Dawid zachęcał swego syna, Salomona? Co jednak spowodowało, że Salomon odstąpił od tej rady?
17 Dawid powiedział do Salomona: „A ty, Salomonie, mój synu, znaj Boga swego ojca i służ Mu sercem niepodzielnym oraz z upodobaniem duszy; bo Jehowa przeszukuje wszystkie serca i rozeznaje każdą skłonność myśli”. Salomon istotnie zaczął służyć Jehowie całym sercem, lecz z biegiem lat sytuacja się zmieniła. „I stało się wówczas, gdy Salomon się zestarzał, że własne żony skłoniły jego serce do pójścia za innymi bogami; i okazało się, iż jego serce nie było niepodzielnie przy Jehowie, jego Bogu, jak było serce Dawida, jego ojca” (1 Kron. 28:9; 1 Król. 11:4).
18, 19. (a) Jakimi rozlicznymi sposobami Szatan niewątpliwie zechce ci odebrać serce niepodzielne? (b) Jaką taktykę obierze, gdy zawiodą mniej drastyczne środki?
18 Czy powiedzie ci się to, w czym nie dopisał Salomon? Jeżeli oddałeś się Jehowie, aby być świadkiem dla Niego, i usunąłeś ze swego sposobu wielbienia wszelką połowiczność albo dwoistość, a więc stosujesz się do słów Jezusa, by ‛miłować Jehowę, swego Boga, całym swoim sercem’, to czy teraz zdecydowanie będziesz zabiegał o to, żeby pozostało ono niepodzielne w służeniu Mu? (Mat. 22:37). Szatan na pewno nie będzie z tego zadowolony, a jest to przebiegły przeciwnik. Będzie celował w twoje serce, jak w tarczę. Wie, że jest skłonne do zła, i potrafi znaleźć do niego drogę, jeśli zaniechasz czujności. Czyż to nie on „nakłonił serce Judasza Iskarioty” do wydania Jezusa? (Jana 13:2, BT). Zna on nasze słabe miejsca — takie jak zdobywanie pieniędzy, materializm, pożądliwości ciała, rozrywki, pycha, chęć popisywania się czy zrobienia świeckiej kariery — i atakuje je swymi ognistymi strzałami. Czy zdołasz zagasić wszystkie te pociski tarczą wiary? (Efez. 6:16; 1 Jana 2:15-17).
19 Szatan nie daje za wygraną nawet wtedy, gdy owe podstępne knowania zawodzą. Przeobraża się wówczas w ryczącego lwa, który usiłuje pożreć wiernych świadków Boga Jehowy. Podburza przeciwko nim motłoch, sprawia, że bywają pobici, wtrącani do więzień, a nawet tracą życie. Ale we wszystkich takich próbach Jehowa wzmocni tych, którzy trwają przy Nim z sercem niepodzielnym (Jak. 4:7; 1 Piotra 5:8-10; Obj. 2:10).
20, 21. (a) Jakie pytania nasuwają się podczas badania literalnego serca? (b) Jakie podobne pytania można postawić, by sprawdzić stan serca pod względem duchowym?
20 Literalne serce trzeba od czasu do czasu przebadać. Czy regularnie i w wystarczających ilościach jest zaopatrywane w niezbędne składniki odżywcze? Czy bije mocno i miarowo, czy słabo i niepewnie? Czy na odpowiednim poziomie utrzymuje ciśnienie krwi? Czy organizm ma dość ruchu, który zmusza je do wysiłku? (Jeżeli serce ma pozostawać w dobrej kondycji, musi okresami popracować intensywnie). Czy jego rozrusznik dostosowuje częstość wytwarzania bodźców do aktualnych potrzeb? Czy środowisko, w którym przebywamy, nie naraża serca na długotrwałe napięcia emocjonalne?
21 Jeżeli trzeba w pewnych odstępach sprawdzać stan literalnego serca, ileż bardziej wymaga tego serce symboliczne! Jehowa bada je i to samo my powinniśmy mieć na uwadze. Czy pod dostatkiem udostępniasz swemu sercu pokarm duchowy przez regularne studium osobiste i uczestnictwo w zebraniach? (Ps. 1:1, 2; Prz. 15:28; Hebr. 10:24, 25). Czy głos i porywy serca pobudzają cię do gorliwego udziału w służbie polowej, a czasami nawet do tego, by wytężyć siły jako pionier pomocniczy? (Jer. 20:9; Łuk. 13:24; 1 Kor. 9:16). A co można powiedzieć o twoim środowisku? Czy otaczają cię inne serca zwarte i niepodzielne, przepełnione uczuciami oraz pobudkami podobnymi do twoich? (2 Król. 10:15, 16; Ps. 86:11; Prz. 13:20; 1 Kor. 15:33).
22. Co pomoże nam trwać w zdecydowanym służeniu Jehowie sercem niepodzielnym?
22 Jeżeli na powyższe pytania śmiało możesz odpowiedzieć twierdząco, to znaczy, że chronisz swe symboliczne serce. Podobnie jak miliony innych wiernych Świadków Jehowy zdołasz wytrwać w postanowieniu służenia swemu Stwórcy sercem niepodzielnym. Wszystkich takich osób dotyczy następujące zapewnienie: „Pokój Boży, który przewyższa wszelką myśl, będzie za pośrednictwem Chrystusa Jezusa strzegł waszych serc i władz umysłowych” (Filip. 4:7).
Czy sobie przypominasz:
◼ Jakie rozliczne właściwości przypisuje się symbolicznemu sercu?
◼ Co robić, by nasze symboliczne serce nie było dwoiste ani połowiczne?
◼ Dlaczego przy sądzeniu Jehowa Bóg oraz Chrystus Jezus patrzą na serce?
◼ Jak można ukształtować w sobie i zachować serce niepodzielne?
[Ilustracja na stronie 15]
Czy masz dwa oblicza?
[Ilustracje na stronie 16]
Lidia
Jehoszafat
Anna
Maria