ŁUCZNIK

Człowiek strzelający z łuku. Dysponując łukiem i strzałami, ludzie po potopie mogli zabijać zwierzęta (na pokarm, okrycie lub budowę schronienia), które były zbyt szybkie bądź zbyt niebezpieczne, by upolować je w inny sposób. Gdy do władzy doszedł Nimrod, zapewne zmusił łuczników do służby dla niego.

W XX w. p.n.e. pierworodny syn Abrahama, Ismael, „został łucznikiem”, żeby przeżyć na pustkowiu (Rdz 21:20). Również Ezaw, wnuk Abrahama, umiejętnie posługiwał się łukiem (Rdz 27:3). Starożytne zabytki ukazują, że od najdawniejszych czasów łucznicy byli główną siłą zaczepną wojska egipskiego; łuczników przedstawiano także na rzeźbach babilońskich. Za czasów Jozuego (Joz 24:12), Dawida (1Kn 12:1, 2) i później łucznicy stanowili istotną część armii izraelskiej (2Kn 14:8; 26:14). Łucznicy filistyńscy, syryjscy i egipscy postrzelili królów: Saula, Achaba oraz Jozjasza (1Sm 31:1-3; 1Kl 22:34, 35; 2Kn 35:20, 23).

Na płaskorzeźbach z Niniwy widać asyryjskich łuczników na rydwanach, którzy trzymają dwa łuki: długi i krótki. Wypuszczając z łuku strzałę, mieli już w ręku następne, co zwiększało szybkość strzelania. Wydaje się, że podczas ataku Asyryjczycy najpierw zasypywali przeciwników gradem strzał, a potem, w trakcie pościgu, używali miecza i włóczni.

Za najlepszych łuczników na świecie uchodzili Persowie. Płaskorzeźby z Persepolis i Suzy ukazują żołnierzy medyjskich i perskich z łukami i kołczanami. Perskich chłopców zaczynano uczyć strzelania z łuku oraz jazdy konnej, gdy mieli 5 lat, a szkolenie to trwało do 20 roku życia; jeźdźcy potrafili celnie strzelać nawet do tyłu. Dzięki dużej swobodzie ruchów i łatwości przemieszczania łucznicy perscy mogli w czasie walki wręcz zasypać wrogów deszczem strzał.

W imperiach greckim i rzymskim nie przypisywano łukom i strzałom tak wielkiego znaczenia jak wśród narodów Wschodu, chociaż w niektórych zwycięstwach łucznicy odegrali istotną rolę. Być może wynikało to z mniej skutecznej metody posługiwania się łukiem; napinając go, Grecy przyciągali cięciwę do torsu, natomiast Egipcjanie i Persowie — do policzka lub oka. Wydaje się, że łucznikami byli najemni Kreteńczycy i Azjaci, podczas gdy sami Grecy i Rzymianie posługiwali się głównie mieczem i włócznią (zob. BROŃ, ZBROJA).

Znaczenie przenośne. Jakub powiedział o swym synu Józefie, mając zapewne na myśli niesprawiedliwe traktowanie go przez braci: „Łucznicy [dosł. „właściciele strzał”] go nękają i strzelają doń” (Rdz 49:23). Hiob odnosił wrażenie, że Bóg jest wrogo do niego nastawiony, i dlatego oznajmił: „Otaczają mnie jego łucznicy” (Hi 16:13). Hebrajskie słowo raw, przetłumaczone tu na ‛łucznik’, pochodzi od czasownika rawáw, który znaczy „strzelać” (Rdz 49:23). Wyraz raw występuje również w Przysłów 26:10, gdzie czytamy: „Kto najmuje głupiego albo kto najmuje przechodniów, jest jak łucznik, który wszystko przeszywa”. Przysłowie to ukazuje, ile szkód może wyniknąć, gdy osoba na odpowiedzialnym stanowisku zatrudnia kogoś, kto nie ma kwalifikacji do wykonania danej pracy.

[Ilustracja na stronie 1229]

Łucznik perskiej gwardii królewskiej