Pielęgnuj wdzięczność

LEKARZ w stanie Nowy Jork ratuje zagrożone życie Marie. Tymczasem owa pięćdziesięcioletnia kobieta nawet nie dziękuje mu ani nie płaci honorarium. Jakiż typowy przejaw niewdzięczności!

Biblia donosi, że gdy Jezus wszedł do pewnej wioski, wyszło mu na spotkanie dziesięciu mężczyzn dotkniętych straszliwą chorobą — trądem. Głośno zawołali do niego: „Jezusie, Mistrzu, zmiłuj się nad nami!” Jezus nakazał im: „Idźcie i pokażcie się kapłanom”. Chorzy usłuchali jego wskazówki i w drodze zaczęli odczuwać, że odzyskują zdrowie.

Dziewięciu z nich poszło dalej. Ale jeden, Samarytanin, zawrócił, by odszukać Jezusa. Ten uzdrowiony człowiek wychwalał Boga, a gdy znalazł Jezusa, padł mu do stóp i podziękował. Wtedy Jezus rzekł: „Czyż nie dziesięciu zostało oczyszczonych? Gdzie zatem jest pozostałych dziewięciu? Czyżby się nie znalazł żaden, który by wrócił, żeby oddać chwałę Bogu, tylko ten człowiek z innego narodu?” (Łukasza 17:11-19).

Jakże istotna nauka płynie z pytania: „Gdzie zatem jest pozostałych dziewięciu?” Podobnie jak Marie dopuścili się poważnego uchybienia — nie okazali wdzięczności. Taka postawa jest dziś powszechna. Dlaczego?

Podstawowa przyczyna braku wdzięczności

Niewdzięczność wypływa z samolubstwa. Rozważmy przykład naszych prarodziców, Adama i Ewy. Jehowa stworzył ich z Boskimi przymiotami i obdarzył wszystkim, co potrzebne do zaznawania szczęścia — mieszkali w pięknym ogrodzie, w doskonałym otoczeniu i wykonywali sensowną, satysfakcjonującą pracę (Rodzaju 1:26-29; 2:16, 17). Jednak chcąc zaspokoić samolubne pragnienia, do których odwołał się Szatan, wypowiedzieli posłuszeństwo Jehowie i wzgardzili Jego dobrocią (Rodzaju 3:1-5; Objawienie 12:9).

Zwróćmy też uwagę na starożytny naród izraelski, wybrany przez Boga na szczególną własność. Jakąż wdzięczność musieli odczuwać wszyscy rodzice w Izraelu dnia 14 Nisan 1513 roku p.n.e.! Tej pamiętnej nocy anioł Boży sprowadził śmierć na „każdego pierworodnego w ziemi egipskiej”, ale ominął odpowiednio oznaczone domy Izraelitów (Wyjścia 12:12, 21-24, 30). A gdy nad Morzem Czerwonym zostali uratowani przed wojskami faraona, z sercami przepełnionymi wdzięcznością „Mojżesz i synowie Izraela zaśpiewali Jehowie pieśń” (Wyjścia 14:19-28; 15:1-21).

Niemniej zaledwie parę tygodni po wyjściu z Egiptu „całe zgromadzenie synów Izraela zaczęło (...) szemrać”. Tak szybko zapomnieli o wdzięczności! Zatęsknili za życiem w Egipcie, kraju swej niewoli, gdzie ‛siedzieli przy garnkach mięsa i jedli chleb do syta’ (Wyjścia 16:1-3). Wyraźnie widać, że samolubstwo stanowi przeszkodę w pielęgnowaniu i przejawianiu wdzięczności.

Ponieważ wszyscy ludzie są potomkami grzesznego Adama, więc rodzą się ze skłonnościami do samolubstwa i niewdzięczności (Rzymian 5:12). Brak doceniania to także przejaw egoistycznego ducha, który opanowuje ludzi w tym świecie. Duch ten jest wszechobecny jak powietrze i wywiera na nas wpływ (Efezjan 2:1, 2). Musimy zatem pielęgnować uczucie wdzięczności. Co nam w tym pomoże?

Trzeba rozmyślać!

Według Słownika języka polskiego pod redakcją M. Szymczaka wdzięczność to „uczucie będące reakcją na doznane od kogoś dobro (...) pragnienie odwzajemnienia się komuś za coś”. Uczucia nie można rozpalić lub zgasić automatycznie; budzi się ono we wnętrzu danej osoby w sposób niewymuszony. Wdzięczność to coś więcej niż przejaw dobrych manier czy wymóg etykiety — ona wypływa z serca.

Jak możemy ją wzniecić w sercu? Biblia wskazuje, że nasze uczucia w dużej mierze zależą od tego, o czym myślimy (Efezjan 4:22-24). Aby się nauczyć odczuwania wdzięczności, musimy z docenianiem rozmyślać o przejawach życzliwości, z jakimi się spotykamy. Potwierdza to dr Wayne W. Dyer, zajmujący się badaniami nad zdrowiem psychicznym: „Nie doznasz uczucia (emocji), jeśli przedtem o czymś nie myślałeś”.

Przykładem niech będzie wdzięczność za otaczające nas dzieła stwórcze. Co czujesz, kiedy w bezchmurną noc patrzysz na niebo usiane gwiazdami? Króla Dawida taki widok wprawiał w zachwyt: „Gdy widzę twe niebiosa, dzieła twoich palców, księżyc i gwiazdy, któreś ty przygotował, czymże jest śmiertelnik, że o nim pamiętasz, i syn ziemskiego człowieka, że się o niego troszczysz?” W nocnej ciszy gwiazdy niejako przemawiały do Dawida, co pobudziło go do napisania: „Niebiosa oznajmiają chwałę Boga, a o dziele jego rąk opowiada przestworze”. Dlaczego rozgwieżdżone sklepienie tak bardzo poruszyło Dawida? On sam odpowiedział: „Rozmyślałem o całym twym działaniu; chętnie zajmowałem się dziełem twych rąk” (Psalm 8:3, 4; 19:1; 143:5).

Syn Dawida Salomon również rozumiał wartość zastanawiania się nad cudami stworzenia. Na przykład o roli chmur deszczowych w nawadnianiu ziemi zanotował: „Wszystkie potoki zimowe płyną do morza, a jednak morze nie jest pełne. Skąd płyną potoki zimowe, w to miejsce wracają, aby stamtąd wypływać” (Kaznodziei 1:7). Tak więc deszcze i rzeki nawadniają ziemię, potem ich wody wędrują do oceanów, skąd wyparowują i znów tworzą obłoki. Jak wyglądałaby nasza planeta bez tego oczyszczającego obiegu wody? Jakąż wdzięczność musiał odczuwać Salomon, gdy nad tym rozmyślał!

Osoba wdzięczna ceni też więź z członkami rodziny, przyjaciółmi i znajomymi. Przejawy ich życzliwości nie umykają jej uwadze. Gdy z docenianiem myśli o doznanej dobroci, w sercu odczuwa wdzięczność.

Wyrażanie wdzięczności

Tak proste jest słowo „dziękuję”! Bardzo łatwo je wypowiedzieć. A okazji ku temu nie brak. Jakże ożywczo działa serdeczne i szczere podziękowanie, gdy ktoś przytrzyma nam otwarte drzwi lub podniesie rzecz, którą upuściliśmy! Może ono też uprzyjemnić i urozmaicić pracę sprzedawcy, kelnerce w restauracji czy listonoszowi.

Wysyłanie pocztówek jest praktycznym sposobem okazania wdzięczności za życzliwość. Pięknie wyraża to wiele kart dostępnych w sprzedaży. Ale czy własnoręczne dopisanie paru słów nie świadczyłoby o naszym osobistym zaangażowaniu uczuciowym? Niektórzy wolą w ogóle nie korzystać z gotowych druków i sami piszą krótkie podziękowania (porównaj Przysłów 25:11).

Na naszą wdzięczność chyba najbardziej zasługują najbliżsi członkowie rodziny. Biblia tak mówi o zaradnej żonie: „Powstaje ten, który ją ma — i ją wysławia” (Przysłów 31:28). Czy serdeczne wyrazy uznania dla żony nie sprzyjają pokojowej i radosnej atmosferze? A czy wracający do domu mąż nie cieszy się, gdy żona serdecznie i ciepło go wita? Dzisiejsze małżeństwa borykają się z wieloma trudnościami, dlatego jeśli przybywa stresów, łatwo wybuchnąć. Człowiek o wdzięcznym usposobieniu uwzględnia to, szybko zapomina o nieporozumieniu i przebacza.

Również młodzi muszą pamiętać o okazywaniu rodzicom szczerej wdzięczności. Oczywiście rodzice nie są doskonali, ale to nie powód, by zapominać o dziękowaniu za wszystko, co dla ciebie robią. Nie można kupić miłości i troski, jakimi darzą cię od urodzenia. A jeśli wpoili ci wiedzę o Bogu, masz dodatkowy powód do wdzięczności.

„Synowie są dziedzictwem od Jehowy” — czytamy w Psalmie 127:3. Rodzice powinni więc szukać sposobności do chwalenia swych dzieci, a nie łajać je za błahostki (Efezjan 6:4). Jakimże przywilejem jest pomaganie młodym ludziom w pielęgnowaniu uczucia wdzięczności! (Porównaj Przysłów 29:21).

Wdzięczność wobec Boga

Jehowa Bóg to Dawca „każdego dobrego daru i każdego doskonałego podarunku” (Jakuba 1:17). Szczególnie cennym darem jest życie, gdyż wszystko, co mamy lub moglibyśmy zaplanować, straci wszelką wartość, jeśli je postradamy. Pismo Święte usilnie nas zachęca, abyśmy pamiętali, że u Jehowy Boga „jest źródło życia” (Psalm 36:5, 7, 9; Dzieje 17:28). Żeby pielęgnować w sercu wdzięczność wobec Boga, trzeba rozmyślać nad Jego szczodrymi darami, podtrzymującymi nasze życie fizyczne i duchowe (Psalm 1:1-3; 77:11, 12). Pobudzi to nas do okazywania doceniania słowami i czynami.

Najprostszym sposobem wyrażania wdzięczności wobec Boga jest modlitwa. Psalmista Dawid oświadczył: „Wiele rzeczy uczyniłeś, Jehowo, Boże mój — swe zdumiewające dzieła oraz swoje zamysły wobec nas; nikogo nie można z tobą porównać. Choćbym chciał o nich mówić i je oznajmić, stały się liczniejsze, niż potrafię opowiedzieć” (Psalm 40:5). Starajmy się podobnie wyrażać swe docenianie.

Dawid był też zdecydowany okazywać wdzięczność wobec Boga w rozmowach z drugimi. „Sławić cię będę, Jehowo, całym swoim sercem; oznajmiać będę wszystkie twe zdumiewające dzieła” (Psalm 9:1). Rozmawiając z innymi o Bogu, dzieląc się z nimi prawdami z Jego Słowa, możemy chyba najlepiej dowieść swej wdzięczności. A to pomoże nam przejawiać ją w innych dziedzinach życia.

„Ten mnie wychwala, kto składa w ofierze dziękczynienie; kto zaś trzyma się wytyczonej drogi, temu dam ujrzeć wybawienie zgotowane przez Boga” — oznajmia Jehowa. Oby i twym udziałem stała się radość wynikająca z okazywania Mu serdecznej wdzięczności! (Psalm 50:23; 100:2).

[Ilustracja na stronie 7]

Życie to dar od Boga. Staraj się je umilać drugim