Rozdział pierwszy
Księga Daniela a ty
1, 2. (a) Jakie niezwykłe sytuacje przedstawia biblijna Księga Daniela? (b) Jakie pytania co do tej księgi nasuwają się w naszych czasach?
POTĘŻNY król grozi, że zgładzi swych mędrców, gdyż nie potrafią opowiedzieć i wyjaśnić jego zagadkowego snu. Trzej młodzieńcy odmawiają oddania czci olbrzymiemu posągowi i zostają za to wrzuceni do straszliwie rozpalonego pieca, nie ponoszą jednak żadnej szkody. W trakcie wystawnej uczty setki biesiadników widzi rękę piszącą na ścianie pałacu tajemnicze słowa. Nikczemni intryganci sprawiają, że sędziwy mężczyzna zostaje wrzucony do lwiej jamy, ale on wychodzi z niej bez uszczerbku. Prorok Boży otrzymuje wizję czterech bestii, zwiastującą wydarzenia, które mają się rozegrać w następnych tysiącleciach.
2 Oto zaledwie kilka relacji z biblijnej Księgi Daniela. Czy zasługują na poważne rozpatrzenie? Jakie odniesienie do naszych czasów może mieć ta księga napisana przed wiekami? Dlaczego mielibyśmy się interesować wypadkami sprzed 2600 lat?
STAROŻYTNA KSIĘGA MAJĄCA WARTOŚĆ W DOBIE OBECNEJ
3, 4. Dlaczego wielu słusznie martwi się o przyszłość ludzkości?
3 Znaczna część Księgi Daniela koncentruje się na sprawie władzy nad światem — sprawie budzącej dziś ogromne zainteresowanie. Chyba każdy przyzna, że żyjemy w trudnych czasach. Codziennie jesteśmy bombardowani wiadomościami stanowiącymi ponure przypomnienie, iż pomimo zdumiewających osiągnięć nauki i techniki ludzkość grzęźnie w bagnie skomplikowanych problemów.
4 Pomyśl tylko: Człowiek chodził po Księżycu, a w wielu miejscach nie może bez obawy spacerować ulicami po własnej planecie. Potrafi wyposażyć dom w najróżniejsze nowoczesne sprzęty, lecz nie umie powstrzymać coraz powszechniejszego rozpadu rodzin. A chociaż zdołał zapoczątkować epokę informacji, nie może nauczyć ludzi, by żyli ze sobą w pokoju. Profesor historii Hugh Thomas napisał kiedyś: „Mimo krzewienia wiedzy i oświaty człowiek niewiele się nauczył, jeśli chodzi o panowanie nad sobą, a jeszcze mniej, jeśli chodzi o sztukę współżycia z drugimi”.
5. Jakie, ogólnie rzecz biorąc, są rezultaty sprawowania władzy przez człowieka?
5 Usiłując zapewnić społeczeństwu pewną miarę porządku, ludzie tworzyli różne systemy władzy. Do każdego z nich jednak słusznie można odnieść spostrzeżenie poczynione przez króla Salomona: „Człowiek panuje nad człowiekiem ku jego szkodzie” (Kaznodziei 4:1; 8:9). To prawda, że niektórym władcom przyświecały szlachetne idee. Ale żaden król, prezydent ani dyktator nie jest w stanie położyć kresu chorobom i śmierci. Żaden człowiek nie potrafi przeobrazić ziemi w raj, jak to pierwotnie zamierzył Bóg.
6. Dlaczego Jehowa do przeprowadzenia swej woli nie potrzebuje wsparcia człowieczych rządów?
6 Tymczasem Stwórca chce i potrafi tego dokonać. Do urzeczywistnienia swoich zamierzeń nie potrzebuje zgody człowieczych rządów, gdyż dla Niego „narody są jak kropla z wiadra i są uważane za warstewkę pyłu na szalach” (Izajasza 40:15). Jehowa jest przecież Władcą całego wszechświata. Nic więc dziwnego, że swą władzą niezmiernie przewyższa wszelkie rządy ludzkie. Ma je zastąpić Królestwo Boże, dzięki czemu ludzkość będzie zaznawać wiecznotrwałych błogosławieństw. Prawda ta chyba nigdzie nie jest wyłożona jaśniej niż w biblijnej Księdze Daniela.
DANIEL — WIELCE UMIŁOWANY PRZEZ BOGA
7. Kim był Daniel i jak go oceniał Jehowa?
7 Jehowa Bóg bardzo miłował Daniela, który przez długie lata służył Mu w roli proroka. Anioł Boży wręcz powiedział o nim, że jest „nader miły” (Daniela 9:23). Hebrajskie słowo oddane tu wyrażeniem „nader miły” może też znaczyć „wielce umiłowany”, „wysoce poważany”, a nawet „ulubieniec”. Daniel był w oczach Bożych kimś szczególnie cennym.
8. Jak Daniel znalazł się w Babilonie?
8 Przypomnijmy pokrótce niezwykłe koleje życia tego umiłowanego proroka. W roku 618 p.n.e. babiloński król Nebukadneccar (Nabuchodonozor) obległ Jerozolimę (Daniela 1:1). Wkrótce potem uprowadził na wygnanie do Babilonu grupę wykształconych młodzieńców żydowskich. Znalazł się wśród nich Daniel. Mógł wtedy mieć kilkanaście lat.
9. Jakiemu szkoleniu poddano Daniela i jego trzech towarzyszy?
9 Daniela oraz jego towarzyszy: Chananiasza, Miszaela i Azariasza, a także innych wybranych Hebrajczyków postanowiono przez trzy lata uczyć „pisma i języka Chaldejczyków” (Daniela 1:3, 4). Zdaniem niektórych biblistów najprawdopodobniej chodziło o coś więcej niż tylko o naukę języka. Na przykład profesor C. F. Keil twierdzi: „Daniel i jego współtowarzysze mieli się kształcić w mądrości kapłanów i uczonych chaldejskich, którą wykładano w szkołach Babilonu”. A zatem Daniel i jego towarzysze byli specjalnie szkoleni do służby państwowej.
10, 11. W obliczu jakich prób stanął Daniel ze swymi towarzyszami i jak Jehowa im dopomógł?
10 Jakże radykalną zmianę sytuacji oznaczało to dla Daniela i jego przyjaciół! W Judzie żyli wśród czcicieli Jehowy. Teraz otaczali ich ludzie oddający cześć mitycznym bogom i boginiom. Ale Daniel, Chananiasz, Miszael i Azariasz, chociaż młodzi, nie pozwolili, by ogarnął ich strach. Mimo iż okoliczności wystawiały ich wiarę na próbę, byli zdecydowani obstawać przy prawdziwym wielbieniu.
11 Nie było to łatwe. Król Nebukadneccar gorliwie czcił Marduka, główne bóstwo Babilonu. Żądania króla były czasem nie do przyjęcia dla czciciela Jehowy (zobacz na przykład Daniela 3:1-7). Ale Daniel i jego towarzysze korzystali z niezawodnej opieki Jehowy. W czasie trzyletniego szkolenia zostali obdarzeni przez Boga „wiedzą oraz umiejętnością wnikania we wszelkie pismo i mądrość”. Daniel otrzymał ponadto zdolność rozumienia wizji i snów. Kiedy później król sprawdził, co potrafią ci czterej młodzieńcy, stwierdził, że „dziesięciokrotnie przewyższają wszystkich kapłanów zajmujących się magią, jak również zaklinaczy, którzy byli w całym jego królestwie” (Daniela 1:17, 20).
OZNAJMIANIE ORĘDZI BOŻYCH
12. Jakie szczególne zadanie otrzymał Daniel?
12 Podczas swego wieloletniego pobytu w Babilonie Daniel występował w charakterze Bożego rzecznika przed królami Nebukadneccarem i Belszaccarem (Baltazarem). Wykonywał więc niezwykle odpowiedzialne zadanie. Jehowa posłużył się Nebukadneccarem jako narzędziem i pozwolił mu zburzyć Jerozolimę. Z czasem również sam Babilon miał ulec zagładzie. Księga Daniela wysławia Jehowę jako Boga Najwyższego i jako Władcę w „królestwie ludzkim” (Daniela 4:17).
13, 14. Co się działo z Danielem po upadku Babilonu?
13 Daniel pełnił służbę na dworze królewskim jakieś siedemdziesiąt lat, aż do upadku Babilonu. Doczekał czasów, gdy w roku 537 p.n.e. wielu Żydów wróciło do ojczyzny, chociaż z Biblii nie wynika, by on sam do nich dołączył. Był bardzo aktywny co najmniej do trzeciego roku panowania króla Cyrusa, założyciela imperium perskiego. Daniel musiał wtedy mieć już prawie 100 lat!
14 Po upadku Babilonu Daniel opisał najważniejsze wydarzenia z okresu swego życia. Sporządzony przez niego dokument stanowi obecnie bardzo ważną część Pisma Świętego i jest znany jako Księga Daniela. Ale dlaczego mielibyśmy darzyć uwagą tę starożytną relację?
DWA WĄTKI, JEDNO ORĘDZIE
15. (a) Jakie dwa wątki przewijają się przez Księgę Daniela? (b) Jaką korzyść możemy odnieść z wątku narracyjnego?
15 W tej niezwykłej księdze biblijnej splatają się dwa zupełnie różne wątki — narracyjny i proroczy. Oba mogą zbudować naszą wiarę. Jak? Wątek narracyjny — jeden z najbarwniejszych w całej Biblii — ukazuje, że Jehowa Bóg zapewnia swe błogosławieństwo i ochronę tym, którzy dochowują wobec Niego niezłomnej lojalności. Daniel i jego trzej towarzysze pozostali niezachwiani mimo prób zagrażających ich życiu. Każdy, kto obecnie pragnie trwać w lojalności wobec Jehowy, dozna pokrzepienia, gdy uważnie przeanalizuje ich przykład.
16. Czego się uczymy z proroczych fragmentów Księgi Daniela?
16 Prorocze fragmenty Księgi Daniela również umacniają wiarę, gdyż wyjawiają, że Jehowa zna bieg historii całe setki — a nawet tysiące — lat naprzód. Na przykład Daniel podaje szczegółowe informacje dotyczące powstawania i upadku kolejnych mocarstw światowych od starożytnego Babilonu aż po „czas końca” (Daniela 12:4). Kieruje naszą uwagę na Królestwo Boże, które Jehowa miał powierzyć wyznaczonemu przez siebie Królowi oraz towarzyszącym mu „świętym”, i zaznacza, że ostoi się ono na wieki. Rząd ten w pełni urzeczywistni zamierzenie Boga co do ziemi i zapewni błogosławieństwa wszystkim, którzy pragną Mu służyć (Daniela 2:44; 7:13, 14, 22).
17, 18. (a) Jak bliższe zbadanie Księgi Daniela może wzmocnić naszą wiarę? (b) Czym musimy się zająć, zanim przystąpimy do analizowania tej proroczej księgi biblijnej?
17 Możemy być wdzięczni Jehowie za to, że wiedzy o przyszłych wydarzeniach nie zachowuje wyłącznie dla siebie. Wprost przeciwnie, „wyjawia tajemnice” (Daniela 2:28). Rozpatrywanie, jak się spełniły proroctwa zapisane w Księdze Daniela, wzmocni naszą wiarę w obietnice Boże. Będziemy jeszcze bardziej przekonani, iż Bóg zrealizuje swe zamierzenie w ściśle określonym czasie i w obrany przez siebie sposób.
18 Każdy, kto z chłonnym sercem studiuje Księgę Daniela, pogłębi swą wiarę. Zanim jednak przystąpimy do wnikliwej analizy tej księgi, musimy najpierw rozważyć na podstawie dowodów, czy naprawdę jest ona autentyczna. Niektórzy krytycy przypuścili na nią atak, utrzymując, jakoby jej proroctwa były w rzeczywistości spisywane już po faktach. Czy twierdzenia takich sceptyków są uzasadnione? Zajmiemy się tym w następnym rozdziale.
CZY ZAUWAŻYŁEŚ?
• Dlaczego Księga Daniela ma wielką wartość dla współczesnego człowieka?
• Jak doszło do tego, że Daniel i jego towarzysze zaczęli pełnić w Babilonie służbę państwową?
• Jakie szczególne zadanie przypadło Danielowi w Babilonie?
• Dlaczego powinniśmy pilnie zważać na proroctwa Daniela?
[Całostronicowa ilustracja na stronie 4]
[Całostronicowa ilustracja na stronie 11]