Trzymaj się wzniosłych norm Jehowy

 1. Co o normach Jehowy myśleli za czasów Sofoniasza mieszkańcy Jerozolimy?

„JEHOWA nie będzie czynił dobrze ani źle”. Pogląd taki za czasów Sofoniasza wyrażali mieszkańcy Jerozolimy. Utrzymywali, że Jehowa nie oczekuje od nich przestrzegania żadnych norm. Jak napisał Sofoniasz, ‛gęstnieli na swych osadach’. Prorok nawiązał tu do osadów gromadzących się na dnie naczynia z winem. Pragnął w ten sposób unaocznić, że ludzie ci woleli prowadzić niczym niezmącone, wygodne życie. Nie chcieli być niepokojeni wieściami o nadciągającej interwencji Bożej. Tymczasem Jehowa zapowiedział, że ‛starannie przeszuka z lampami Jerozolimę i zwróci uwagę’ na ludzi, którzy lekceważą ustalone przez Niego normy. Skoro bowiem je wprowadził, nie jest Mu obojętne, jak Jego słudzy się na nie zapatrują (Sofoniasza 1:12).

 2. Jaki stosunek do przestrzegania norm zauważasz w swoim otoczeniu?

² Również dzisiaj wielu zżyma się na samą myśli o przestrzeganiu jakichkolwiek norm. Niektórzy mówią: „Będę robił, co mi się podoba!” Jeśli komuś brakuje pieniędzy albo nie może czegoś osiągnąć, to nieraz myśli sobie: „Mam prawo zrobić wszystko, żeby to zmienić”. Tacy ludzie zupełnie się nie zastanawiają, co o tym sądzi Bóg i czego od nich oczekuje. A co powiedzieć o nas? Czy jesteśmy zadowoleni, że Stwórca ustala normy postępowania?

 3, 4. Dlaczego powinniśmy się cieszyć, że istnieją normy?

³ Rzecz ciekawa, ci, którzy nie chcą słyszeć o stosowaniu się do norm Bożych, często nie mają nic przeciwko normom ludzkim. Pomyślmy na przykład o wodzie pitnej. W wielu krajach władze ustalają normy, jakim powinna odpowiadać. Co się dzieje, gdy są one zaniżone? Woda może wtedy powodować biegunkę i inne choroby, dotykające zwłaszcza dzieci. Z pewnością więc rygorystyczne wymagania w tej dziedzinie są dla nas dobrodziejstwem. Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO) podaje: „Gdyby nie było norm, szybko byśmy to odczuli. (...) Na ogół nie zdajemy sobie sprawy, jak bardzo normy podnoszą jakość, zwiększają bezpieczeństwo, niezawodność, wydajność czy możliwość używania zamienników — i wszystko to za stosunkowo niewielką cenę”.

⁴ Widzimy więc, że przestrzeganie norm w codziennych sprawach wychodzi nam na dobre. Czy w takim razie nie należałoby się spodziewać, iż Bóg ustalił wzniosłe normy postępowania obowiązujące lud nazwany od Jego imienia? (Dzieje 15:14).

 5. Jak za pośrednictwem Amosa Jehowa zilustrował konieczność trzymania się Jego norm?

⁵ Kto buduje dom, wie, jak ważne są normy. Gdyby któraś ściana odbiegała od pionu, cały budynek mógłby się przechylić. A gdyby między ścianami były szczeliny, mógłby się w ogóle nie nadawać do użytku. To właśnie uwypukla wizja, którą w IX wieku p.n.e. otrzymał Amos i która dotyczyła sytuacji dziesięcioplemiennego królestwa Izraela. W owej wizji Jehowa stał na murze, a „w ręce miał pion”. Bóg oznajmił: „Oto umieszczam pion pośród mego ludu, Izraela. Nie będę już dłużej tego wybaczał” (Amosa 7:7, 8). Pion to przyrząd w postaci ciężarka umocowanego na sznurku, służący do dokładnego wyznaczania kierunku pionowego. Symboliczny mur, na którym prorok ujrzał Jehowę, był „wykonany pod pion”, czyli miał wyraźnie prostą linię. Jednak za dni Amosa Izraelici daleko odbiegali od duchowego wzorca prostolinijności — przypominali krzywą ścianę, którą należało rozebrać, zanim się zawali.

 6. (a) Jaką istotną sprawę uwypuklają księgi 12 proroków? (b) Co dowodzi, że Boże normy są rozsądne?

⁶ Księgi 12 proroków wielokrotnie podkreślają, że trzeba przestrzegać wzniosłych norm ustalonych przez Boga. Ale orędzia te nie zawierają jedynie napomnień. Niekiedy Jehowa po przebadaniu swego ludu stwierdzał, że odpowiada on Jego wymaganiom. Widać więc, iż są one rozsądne; niedoskonały człowiek jest w stanie im sprostać. Rozważmy pewien przykład.

 7. Jak Księga Zachariasza wskazuje, że niedoskonali ludzie potrafią spełniać wymagania Jehowy?

⁷ Po powrocie z wygnania Żydzi położyli fundamenty pod świątynię, ale potem zaniechali dalszej odbudowy. Dlatego Bóg posłał proroków Aggeusza i Zachariasza, by zachęcili lud do wznowienia prac. Za pomocą wizji danej Zachariaszowi Jehowa zapowiedział, że Zerubbabel, namiestnik Judy, położy kamień szczytowy, zwieńczający całą budowlę, i że będzie przy tym trzymał w ręce pion. Świątynia miała więc być wzniesiona zgodnie z normami ustalonymi przez Boga (Zachariasza 4:10). Zwróćmy uwagę na ciekawy szczegół wizji dotyczący gotowej świątyni: „Tych siedem — to oczy Jehowy. Przebiegają one całą ziemię”. Gdy Bóg ujrzał, że Zerubbabel położył kamień szczytowy, wówczas swymi wszechwidzącymi oczami zlustrował odbudowaną świątynię i uznał, iż spełnia ona Jego wymagania. A zatem ludzie potrafią im sprostać, choć są one wysokie. Dzięki zachętom Aggeusza i Zachariasza repatrianci żydowscy, z Zerubbabelem na czele, zdołali tego dokonać. My także jesteśmy w stanie spełniać Boże oczekiwania. To naprawdę bardzo pokrzepiająca myśl!

 8, 9. (a) Dlaczego Jehowa ma prawo ustalać normy postępowania? (b) Dlaczego Bóg słusznie oczekiwał od Izraelitów przestrzegania Jego przykazań?

⁸ Jehowa jako Stwórca ma prawo ustalać normy postępowania i oczekiwać, że będziemy się ich trzymać (Objawienie 4:11). Najczęściej nie musi ustalać wszystkiego w najdrobniejszych szczegółach, ponieważ dał człowiekowi bezcenną pomoc — sumienie (Rzymian 2:14, 15). Jednakże pierwszej parze ludzkiej wyraźnie zabronił spożywania owocu z „drzewa poznania dobra i zła”, które symbolizowało Jego prawo do orzekania, co jest dobre, a co złe. Wiemy, co się potem wydarzyło (Rodzaju 2:17; 3:1-19). Do błędnej decyzji naszego praojca nawiązał Ozeasz, który napisał, że Izraelici „niczym ziemski człowiek [Adam, przypis w NW], naruszyli przymierze” (Ozeasza 6:7). W ten sposób prorok pokazał, iż zabrnęli w grzech świadomie.

⁹ Na czym polegał ten grzech? Otóż „zerwali przymierze [Prawa]” (Biblia warszawska). Bóg, wyzwalając Izraelitów z Egiptu, stał się ich właścicielem i dlatego słusznie wymagał od nich respektowania określonych norm. Oni zaś dobrowolnie zawarli z Nim przymierze i tym samym zgodzili się trzymać tych norm (Wyjścia 24:3; Izajasza 54:5). Niestety, wielu Izraelitów z czasem zaczęło lekceważyć Prawo. Mordowali, przelewali krew i dopuszczali się rozpusty (Ozeasza 6:8-10).

10. Jak Bóg starał się pomóc tym, którzy nie stosowali się do Jego norm?

¹⁰ Aby pomóc swemu ludowi, Jehowa posyłał proroków, między innymi Ozeasza. Prorok ten zakończył swą księgę słowami: „Kto jest mądry, żeby zrozumieć te rzeczy? Roztropny, żeby je poznać? Bo drogi Jehowy są prostolinijne i prawi będą nimi chodzić, lecz występni będą się na nich potykać” (Ozeasza 14:9). Wcześniej, na początku rozdziału 14, Ozeasz wzywał rodaków, by wrócili do Jehowy. Mądrzy powinni zrozumieć, że Bóg wyznaczył ‛prostolinijne drogi’, którymi ma podążać Jego lud. Jako oddany sługa Jehowy na pewno szczerze pragniesz nieustannie nimi kroczyć.

11. Dlaczego chcemy przestrzegać Bożych przykazań?

¹¹ Księga Ozeasza 14:9 zwraca też uwagę na korzyści płynące z trzymania się właściwych dróg. Stosowanie się do wymagań Bożych naprawdę przysparza błogosławieństw. Jehowa jest Stwórcą, a więc doskonale nas zna — dlatego wszystkie Jego oczekiwania służą naszemu dobru. Aby lepiej to zrozumieć, rozważmy przykład samochodu. Jego producent wie, z czego i jak został zbudowany pojazd. Wie też, że co pewien czas trzeba w nim wymienić olej. Co by się stało, gdybyś to zlekceważył, uznawszy, że samochód sprawuje się całkiem dobrze? Silnik mógłby się szybko popsuć. Ta sama zasada odnosi się do ludzi. Mamy od Stwórcy przykazania, których wypełnianie wychodzi nam na dobre (Izajasza 48:17, 18). Rozumienie tej prawdy stanowi dodatkowy bodziec do ich przestrzegania — do trzymania się wzniosłych norm Jehowy (Psalm 112:1).

12. Jak ‛chodzenie w imieniu Jehowy’ pomaga zacieśniać z Nim więź?

¹² Największą nagrodą za przestrzeganie przykazań Jehowy jest zacieśnienie z Nim więzi. Gdy stosujemy się do Jego norm postępowania i widzimy, że są rozsądne i pożyteczne, darzymy Go coraz głębszą miłością. W ujmujący sposób opisał to prorok Micheasz: „Wszystkie ludy, każdy z nich, będą chodzić w imieniu swego boga; my natomiast będziemy chodzić w imieniu Jehowy, naszego Boga, po czas niezmierzony, już na zawsze” (Micheasza 4:5). Mamy szczególny zaszczyt „chodzić w imieniu Jehowy” — bronić Jego dobrej sławy i uznawać w swym życiu Jego autorytet! Co za tym idzie, staramy się odzwierciedlać przymioty Boga. Oby każdy z nas dbał o umacnianie osobistej więzi z Jehową! (Psalm 9:10).

13. Dlaczego powinniśmy ‛bać się imienia Bożego’?

¹³ Kto żyje zgodnie z zasadami Boga i ‛chodzi w Jego imieniu’, ten jest zaliczany do ludzi bojących się Jego imienia. Taka bojaźń nie jest uczuciem negatywnym ani niestosownym. Jehowa zapewnił: „Wam, bojącym się mego imienia, zaświeci słońce prawości z uzdrowieniem w swoich skrzydłach, wy zaś wyruszycie, tupocząc jak tuczne cielęta” (Malachiasza 4:2). „Słońcem prawości” okazał się Jezus Chrystus (Objawienie 1:16). Obecnie ‛świeci’ on, niosąc ludzkości uzdrowienie pod względem duchowym, a w przyszłości dokona tego także pod względem fizycznym. Ci, którzy dostępują takiego uzdrowienia, ‛wyruszają, tupocząc jak tuczne cielęta’ — podekscytowani i uradowani wolnością. Czyż nie cieszymy się z wyzwolenia, które już dziś w dużej mierze stało się naszym udziałem? (Jana 8:32).

14, 15. Jakie jeszcze korzyści daje nam przestrzeganie przykazań Jehowy?

¹⁴ Druga korzyść z trzymania się zasad Bożych to lepsze stosunki z bliźnimi. W Księdze Habakuka znajdujemy pięć „biada” — przeciw tym, którzy są zachłanni, ciągną nieuczciwe zyski, przelewają krew, knują niemoralne intrygi i oddają cześć bożkom (Habakuka 2:6-19). Skoro Jehowa otwarcie potępił takie postępowanie, nie ulega wątpliwości, że ustalił konkretne normy, do których człowiek powinien się stosować. Ale zauważmy, że cztery z wymienionych występków dotyczą traktowania innych ludzi. Jeżeli przyswoimy sobie Boży punkt widzenia, to nie będziemy nikogo krzywdzić. Wręcz przeciwnie, nasze kontakty z większością osób się poprawią.

¹⁵ Trzecią korzyścią jest szczęśliwe życie rodzinne. W naszych czasach ludzie często mniemają, że w ostateczności rozwiązaniem problemów małżeńskich może być rozwód. Natomiast Jehowa przez proroka Malachiasza powiedział, że „znienawidził rozwody” (Malachiasza 2:16). Werset ten jeszcze omówimy dokładniej, ale już teraz możemy z niego wywnioskować, że Bóg wprowadził normy obowiązujące każdą rodzinę. Im ściślej wszyscy się ich trzymają, tym lepsza atmosfera panuje w domu (Efezjan 5:28, 33; 6:1-4). Kłopotów oczywiście nie da się całkowicie uniknąć, bo wszyscy jesteśmy niedoskonali. Ale Bóg, „któremu zawdzięcza swe miano każda rodzina w niebie i na ziemi”, udzielił za pośrednictwem Ozeasza dobitnej lekcji poglądowej, jak przezwyciężać w małżeństwie nawet skrajne trudności. Kwestię tę przeanalizujemy w jednym z dalszych rozdziałów tej książki (Efezjan 3:15). Przyjrzyjmy się teraz, z czym jeszcze wiąże się przestrzeganie Bożych norm postępowania.

16. Jak Księga Amosa 5:15 nawiązuje do norm Bożych?

¹⁶ Pierwszy człowiek, Adam, nie wybrał właściwych norm dobra i zła. Czy dokonamy mądrzejszego wyboru? Prorok Amos usilnie nas zachęca, byśmy mocno zaangażowali w to serce. Nawołuje: „Miejcie w nienawiści zło, a miłujcie dobro” (Amosa 5:15). William Rainey Harper, nieżyjący już profesor Uniwersytetu Chicagowskiego, specjalista od semickich języków i literatury, tak się wypowiedział o tym wersecie: „Wspomnianym [przez Amosa] kryterium dobra i zła jest zgodność z wolą Jahwe”. W księgach 12 proroków kwestia ta została wyraźnie uwypuklona. Czy jesteśmy gotowi zaakceptować wzniosłe normy dobra i zła ustalone przez Jehowę? Są one podane w Biblii oraz objaśniane przez dojrzałych, doświadczonych chrześcijan tworzących „niewolnika wiernego i roztropnego” (Mateusza 24:45-47).

17, 18. (a) Dlaczego trzeba ‛mieć w nienawiści zło’? (b) Wyjaśnij na przykładzie, jak można rozwijać silną nienawiść do zła.

¹⁷ Dzięki nienawiści do zła łatwiej jest wystrzegać się rzeczy, które nie podobają się Bogu. Ktoś może wiedzieć o zagrożeniach związanych z pornografią internetową i starać się jej nie oglądać. Ale jak zapatruje się na nią w głębi serca? (Efezjan 3:16). Usłuchanie natchnionego wezwania z Księgi Amosa 5:15 skłoni go do rozwijania nienawiści do zła. A to z kolei pomoże mu odnieść zwycięstwo w duchowych zmaganiach.

¹⁸ Zastanówmy się nad następującym przykładem: Na pewno nie wyobrażamy sobie, byśmy padali na twarz przed bożkami płodności. Już sama myśl o tym jest dla nas odrażająca. Jednak Ozeasz napiętnował praojców Izraelitów za nurzanie się w rozpuście przed obliczem Baala z Peor (Liczb 25:1-3; Ozeasza 9:10). Mówił o tym najwidoczniej dlatego, że w dziesięcioplemiennym królestwie Izraela kult Baala należał do najbardziej rozpowszechnionych grzechów (2 Królów 17:16-18; Ozeasza 2:8, 13). Pomyślmy tylko: Izraelici urządzali dzikie orgie, podczas których kłaniali się bożkom! Warto sobie przypominać, jak surowo Bóg potępił ich niegodziwość, gdyż pomoże nam to omijać pułapki, które zastawia Szatan za pośrednictwem Internetu. Poza tym obecnie ludzie często ubóstwiają piękne kobiety i przystojnych mężczyzn z popularnych programów rozrywkowych. My natomiast chcemy postępować inaczej — pomni ostrzeżeń przed bałwochwalstwem, udzielanych przez proroków!

19. W jakiej sytuacji może nam pomóc przypomnienie sobie przeżyć Jonasza, który znalazł się w brzuchu wielkiej ryby?

¹⁹ Chociaż w obliczu pokus i trudności usilnie staramy się trzymać wzniosłych zasad Bożych, to czasami bywamy zdezorientowani albo zupełnie nie wiemy, co począć. Jak stawić czoła przeciwnościom, gdy jesteśmy osłabieni pod względem emocjonalnym i psychicznym — gdy ‛nasza moc jest znikoma’? (Przysłów 24:10). Możemy się czegoś nauczyć od Jonasza, znanego z niedoskonałości i błędów. Co zrobił, kiedy znalazł się w brzuchu wielkiej ryby? Modlił się do Jehowy. Zwróćmy uwagę na tę modlitwę.

20. Jak przykład Jonasza uczy nas przygotowywać się na trudności?

²⁰ Gdy Jonasz „z brzucha Szeolu” modlił się do Boga, używał wyrażeń i zwrotów zapamiętanych z psalmów (Jonasza 2:2). W tej rozpaczliwej sytuacji, kiedy błagał Jehowę o miłosierdzie, cisnęły mu się na usta słowa Dawida. Porównajmy na przykład Księgę Jonasza 2:3, 5 z Psalmem 69:1, 2.a Czyż nie jest oczywiste, że prorok świetnie znał dostępne wtedy psalmy Dawida? Fragmenty tych natchnionych utworów same przychodziły mu na myśl. Słowo Boże miał ‛w swoim wnętrzu’ (Psalm 40:8). A jak ty reagujesz w sytuacji wyczerpującej emocjonalnie? Czy potrafisz sobie przypomnieć odpowiednie wypowiedzi Jehowy? Jeśli teraz coraz lepiej przyswajasz sobie treść Biblii, w przyszłości łatwiej ci będzie podejmować decyzje i rozwiązywać problemy zgodnie z Bożymi normami.

21. Co trzeba pielęgnować, jeśli chcemy się trzymać norm Bożych?

²¹ Oczywiście samo utrwalenie w pamięci wypowiedzi Jehowy nie wystarczy, by się stosować do Jego norm. O tym, co jeszcze jest potrzebne, prorok Micheasz napisał: „Odznaczający się praktyczną mądrością będzie się bał twego imienia” (Micheasza 6:9). A zatem kto chce odznaczać się praktyczną mądrością, czyli wprowadzać wiedzę biblijną w czyn, ten musi pielęgnować bojaźń wobec imienia Bożego.

22, 23. (a) Dlaczego Jehowa posłał do repatriantów żydowskich Aggeusza? (b) Co nas upewnia, że zdołamy trzymać się Bożych norm postępowania?

²² Jak można się nauczyć takiej bojaźni? Zwróćmy uwagę na proroka Aggeusza, który działał w okresie powygnaniowym. W swej krótkiej księdze, liczącej zaledwie 38 wersetów, posłużył się imieniem Bożym aż 35 razy! Jehowa powołał go na proroka w roku 520 p.n.e., gdy prace przy odbudowie świątyni jerozolimskiej — rozpoczęte 16 lat wcześniej — stały w miejscu. Słudzy Boży, nękani przez wrogów, ulegli zniechęceniu (Ezdrasza 4:4, 5). Doszli do wniosku, że czas na odbudowę świątyni jeszcze nie nadszedł. Jehowa skierował do nich napomnienie: „Rozważcie w sercu swe drogi. (...) Zbudujcie dom, abym w nim znalazł upodobanie i został otoczony chwałą” (Aggeusza 1:2-8).

²³ Namiestnik Zerubbabel, arcykapłan Jozue oraz „wszyscy pozostali z ludu usłuchali głosu Jehowy, swego Boga, (...) i lud począł się bać Jehowy”. Wówczas Bóg im oznajmił: „Jestem z wami”. Jakże to dodało im sił! Z pomocą ducha Bożego, „wszedłszy, zaczęli wykonywać pracę w domu Jehowy” (Aggeusza 1:12-14). Zdrowa bojaźń przed Jego niezadowoleniem pomogła im wyzbyć się obaw i podjąć konkretne działania mimo sprzeciwu otoczenia.

24, 25. Wyjaśnij na przykładach, jak można wykorzystywać w życiu normy omówione w tym rozdziale.

²⁴ A co z tobą? Nawet jeśli w jakiejś sytuacji uświadomisz sobie, które normy Boże powinieneś zastosować, to czy będziesz mieć odwagę bać się Jehowy, a nie ludzi? Załóżmy, że jesteś młodą chrześcijanką i pracujesz w firmie z mężczyzną, który nie kieruje się zbożnymi zasadami. Jest jednak miły i okazuje ci szczególne względy. Czy przyjdzie ci na myśl jakiś werset uwypuklający normy Jehowy i skutki ich lekceważenia? Mogłaby to być na przykład Księga Ozeasza 4:11: „Rozpusta i wino, i słodkie wino pozbawiają dobrej pobudki”. Czy mając w pamięci te słowa, będziesz z bojaźni przed Bogiem trzymać się Jego przykazań i powiesz „nie”, gdy ów współpracownik zaprosi cię na jakąś imprezę towarzyską? Jeśli zacznie z tobą flirtować, bojaźń przed zasmuceniem kochającego Boga może pomóc ci podjąć decyzję, żeby ‛uciec’ (Rodzaju 39:12; Jeremiasza 17:9).

²⁵ Wróćmy jeszcze do przykładu kogoś, kto walczy z pokusą oglądania pornografii w Internecie. Czy przypomni sobie modlitwę z Psalmu 119:37: „Odwróć me oczy, by nie widziały tego, co nic niewarte”? Albo czy przywoła na pamięć wypowiedź Jezusa z Kazania na Górze: „Każdy, kto się wpatruje w kobietę, aby do niej zapałać namiętnością, już popełnił z nią cudzołóstwo w swym sercu”? (Mateusza 5:28). Bojaźń przed Jehową oraz pragnienie trzymania się Jego norm powinny skłaniać chrześcijanina do wystrzegania się wszystkiego, czym mógłby się skalać. Gdy tylko odczujesz pokusę, by pomyśleć albo zrobić coś sprzecznego z wytycznymi Boga, staraj się wzbudzić w sobie jeszcze większą bojaźń przed Nim. I pamiętaj, że Jehowa słowami proroka Aggeusza mówi także do ciebie: ‛Jestem z tobą’.

26. Co omówimy w kolejnych rozdziałach?

²⁶ A zatem naprawdę możemy trzymać się wzniosłych norm Jehowy i odnosić z tego pożytek. Dalsza analiza 12 proroczych ksiąg pozwoli nam jeszcze lepiej zrozumieć, czego Bóg od nas wymaga. W następnej części tego podręcznika omówimy trzy główne dziedziny, w których obowiązują nas wspaniałe normy Jehowy — nasze zachowanie, stosunek do innych oraz życie rodzinne.