SYKOMORA

(hebr. szikmáh).

Najwyraźniej chodzi o to samo drzewo, które w Łukasza 19:4 nazwano „figą morwową”. Drzewo to (Ficus sycomorus) rodzi owoce podobne do figi pospolitej, a liście ma podobne do morwy. Osiąga wysokość 10—15 m, jest silne i może żyć setki lat. W przeciwieństwie do figi pospolitej jest drzewem wiecznie zielonym. Jego sercowate liście są mniejsze niż liście figi, ale korona gęsta i rozłożysta, dzięki czemu drzewo daje dużo cienia. Z tego powodu często sadzono je wzdłuż dróg. Krótki, gruby pień niewysoko nad ziemią rozdziela się szybko na konary, dlatego niskiemu Zacheuszowi łatwo było wspiąć się na takie przydrożne drzewo, żeby zobaczyć Jezusa (Łk 19:2-4).

Figi sykomory rosną w dużych gronach, są mniejsze od owoców figi pospolitej i ustępują im jakością. Współcześni hodowcy sykomor w Egipcie i na Cyprze często nakłuwają niedojrzały owoc gwoździem lub innym ostrym narzędziem, żeby potem nadawał się do jedzenia. Nakłucie fig sykomory w początkowym okresie dojrzewania powoduje wyraźne zwiększenie ilości wydzielanego etylenu, co znacząco przyśpiesza wzrost i dojrzewanie owocu (trzy do ośmiu razy). Ma to duże znaczenie, bo w przeciwnym wypadku owoc nie rozwinie się w pełni i pozostanie twardy albo zepsuje się, gdy przebiją go osy i złożą w nim jaja. Fakty te rzucają więcej światła na zajęcie proroka Amosa, który powiedział o sobie, że był „pasterzem i tym, który nacina figi na sykomorach” (Am 7:14).

Sykomory rosły w dolinie Jordanu (Łk 19:1, 4) i w okolicach Tekoi (Am 1:1; 7:14), ale najobficiej występowały w Szefeli (1Kl 10:27; 2Kn 1:15; 9:27) i choć ich figi nie dorównywały owocom figi pospolitej, król Dawid uznał je za wystarczająco cenne, by sykomory w Szefeli powierzyć pieczy jednego ze swych urzędników (1Kn 27:28). Najprawdopodobniej w okresie zesłania przez Boga na Egipt dziesięciu plag rosło tam wiele sykomor (fig morwowych); na terenach tych do dziś uprawia się je ze względu na ich jadalne owoce (Ps 78:47). Drewno sykomory jest stosunkowo miękkie i porowate i choć wyraźnie ustępuje drewnu cedrowemu, jest bardzo trwałe i często było używane w budownictwie (Iz 9:10). W egipskich grobowcach odnaleziono sarkofagi wykonane z drewna sykomor i choć mają już ok. 3000 lat, wciąż są w dobrym stanie.