GALILEJSKIE, MORZE

Słodkowodne jezioro na pn. Palestyny, nazywane także morzem Kinneret (Lb 34:11), jeziorem Genezaret (Łk 5:1) i Morzem Tyberiadzkim (Jn 6:1), a obecnie Jeziorem Galilejskim (gr. słowo tłumaczone na „morze” może też oznaczać „jezioro”) (MAPA, t. 2, s. 740; ILUSTRACJE, t. 1, s. 336, i t. 2, s. 740).

Rozmiar i ukształtowanie terenu. Jezioro Galilejskie leży w Rowie Jordanu na wysokości ok. 210 m p.p.m. Jego maksymalna głębokość to 48 m. Długość jeziora z pn. na pd. wynosi ok. 21 km, a największa szerokość — ok. 12 km. W zależności od pory roku woda ma różne odcienie zieleni lub błękitu, a jej średnia temperatura waha się od 14°C w lutym do 30°C w sierpniu. Głównym dopływem jeziora jest Jordan.

Otoczenie Jeziora Galilejskiego kształtem przypomina wielką misę. Po stronie wsch. stromo wznoszą się pokryte lawą wapienne góry, które osiągają wysokość ok. 610 m n.p.m. Na zach. brzegu wzniesienia nie są tak strome. Wzgórza i góry otaczają jezioro właściwie ze wszystkich stron z wyjątkiem równin w miejscach, gdzie na pn. wpływa, a na pd. zach. wypływa Jordan. Teren na pn. od jeziora usiany jest wielkimi bazaltowymi głazami. Na zach. brzegu, niedaleko na pd. od Tyberiady, znajdują się gorące źródła siarkowe, od dawna znane ze swych właściwości leczniczych. Jedno z siedmiu źródeł ma temperaturę 58°C.

Klimat. Ciepły klimat okolic jeziora sprawia, że rosną tu takie rośliny tropikalne, jak szydlica, palmy i indygowiec (barwierski). Na brzegach można zobaczyć żółwie, raki i zmieraczki. Jest też mnóstwo ryb i ptaków. W XIX w. przyrodnik H. B. Tristram napisał: „Komuś, kto nie zobaczy tego na własne oczy, trudno uwierzyć, jak gęste są ławice ryb w Jeziorze Galilejskim. Nierzadko taka ławica zajmuje powierzchnię jednego akra lub więcej, a ryby, sunąc powoli, są tak stłoczone, że ich płetwy grzbietowe, nieco wystające nad powierzchnię wody, wyglądają z daleka, jakby jezioro chłostała gwałtowna ulewa” (The Natural History of the Bible, 1889, s. 285).

Zdarzają się tu nagłe burze, jak te, które przeżyli Jezus Chrystus i jego uczniowie (Mt 8:24; 14:24). Ze względu na niskie położenie jeziora powietrze jest tam znacznie cieplejsze niż na otaczających je płaskowyżach i w górach. Wywołuje to zaburzenia atmosferyczne. Poza tym w dolinie Jordanu wieją silne wiatry z pn., od strony niezbyt odległej góry Hermon, pokrytej śniegiem.

W I w. n.e. brzegi jeziora były gęsto zaludnione. Ale dziś z dziewięciu miast wymienionych przez Józefa Flawiusza jako leżących nad jeziorem istnieje tylko jedno, Tyberiada.

Służba Jezusa. Jezioro Galilejskie odegrało znaczącą rolę podczas ziemskiej służby Jezusa. Syn Boży kilkakrotnie przemawiał z łodzi do tłumów zebranych na szerokim, kamienistym brzegu (Mk 3:9; 4:1; Łk 5:1-3). Pewnego razu sprawił, że jego uczniowie złowili mnóstwo ryb, po czym powołał Piotra, Andrzeja, Jakuba i Jana na „rybaków ludzi” (Mt 4:18-22; Łk 5:4-11). Nad Morzem Galilejskim Jezus dokonał wielu potężnych dzieł. Uzdrawiał chorych, wypędzał demony (Mk 3:7-12), uciszył wiatr i morze (Mk 4:35-41), chodził po wodzie (Jn 6:16-21), cudownie nakarmił kilkoma rybami i bochenkami chleba ponad 5000 ludzi, a innym razem ponad 4000 (Mt 14:14-21; 15:29, 34-38). Słusznie też potępił trzy okoliczne miasta: Chorazyn, Betsaidę i Kafarnaum, których mieszkańcy nie zareagowali pozytywnie, choć byli świadkami wielu potężnych dzieł (Mt 11:20-24).

Po zmartwychwstaniu Jezus ukazał się niektórym ze swych uczniów nad Morzem Galilejskim i ponownie w cudowny sposób zapewnił im obfity połów, po czym podkreślił znaczenie pasienia jego owiec (Jn 21:1, 4-19).