Lud Jehowy utwierdza się w wierze

„Zbory dalej utwierdzały się w wierze i z dnia na dzień pomnażały się liczebnie” (DZIEJE APOSTOLSKIE 16:5).

 1. Jak Bóg posłużył się apostołem Pawłem?

JEHOWA BÓG posłużył się Saulem z Tarsu jako ‛wybranym naczyniem’. Będąc już apostołem Pawłem, ów sługa Boży wiele wycierpiał. Ale w wyniku pracy zarówno jego, jak i innych chrześcijan organizacja Jehowy cieszyła się jednością i stale rosła (Dzieje Apostolskie 9:15, 16).

 2. Dlaczego warto prześledzić wydarzenia opisane w Dziejach Apostolskich 13:1 do 16:5?

² Coraz więcej pogan przyjmowało chrystianizm, a doniosłe spotkanie ówczesnego ciała kierowniczego wydatnie się przyczyniło do utwierdzenia ludu Bożego w wierze i jedności. Naprawdę warto prześledzić te i inne wydarzenia opisane w Księdze Dziejów Apostolskich 13:1 do 16:5, ponieważ wśród Świadków Jehowy widać dziś podobny wzrost i duchowe błogosławieństwa (Izajasza 60:22). (Proponujemy, żebyś w trakcie osobistego studium artykułów zamieszczonych w tym numerze i omawiających Dzieje Apostolskie odczytywał wersety zaznaczone tłustym drukiem).

Misjonarze przystępują do dzieła

 3. Na czym polegała praca „proroków i nauczycieli” w Antiochii?

³ W utwierdzeniu się w wierze pomagali współwyznawcom wysłannicy ze zboru w Antiochii Syryjskiej (13:1-5). Byli tam „prorokami i nauczycielami” Barnaba, Szymon (Niger), Lucjusz z Cyreny, Manaen i Saul z Tarsu. Prorocy wyjaśniali Słowo Boże i przepowiadali przyszłe wydarzenia, a nauczyciele udzielali wskazówek, jak rozumieć Biblię i żyć prawdziwie pobożnie (1 Koryntian 13:8; 14:4). Szczególne zadanie otrzymali Barnaba i Saul. Dobrali sobie Marka, kuzyna Barnaby, i odpłynęli na Cypr (Kolosan 4:10). W Salaminie, porcie we wschodniej części wyspy, głosili w synagogach, nic jednak nie wskazuje na to, by Żydzi zareagowali przychylnie. Widocznie uznali, że Mesjasz nie jest im potrzebny, skoro obfitują w bogactwa materialne.

 4. Jakie wyniki dała wytrwała praca misjonarzy na Cyprze?

⁴ Bóg gdzie indziej pobłogosławił świadczenie na Cyprze (13:6-12). W Pafos misjonarze napotkali fałszywego proroka i czarownika imieniem Bar-Jezus (Elymas). Kiedy usiłował on odwieść prokonsula Sergiusza Pawła od słuchania Słowa Bożego, Saul napełniony duchem świętym rzekł: ‛Ty pełen oszustwa i łotrostwa synu diabelski, wrogu wszelkiej sprawiedliwości, nie przestaniesz ty wykrzywiać słusznych dróg Jehowy?’ Karcąca ręka Boża na pewien czas oślepiła Elymasa, a Sergiusz Paweł ‛uwierzył zdumiony nauką Jehowy’.

 5, 6. (a) Co Paweł powiedział o Jezusie, gdy przemawiał w synagodze w Antiochii Pizydyjskiej? (b) Jaki oddźwięk wywołało przemówienie Pawła?

⁵ Z Cypru grupa misjonarska odpłynęła do miasta Perge w Azji Mniejszej. Stamtąd Paweł i Barnaba ruszyli przez góry na północ; narażając się po drodze na ‛niebezpieczeństwa na rzekach i od rozbójników’, zmierzali do Antiochii Pizydyjskiej (2 Koryntian 11:25, 26). Po dotarciu do celu Paweł wygłosił przemówienie w miejscowej synagodze (13:13-41). Przypomniał, jak Bóg postępował z narodem izraelskim, i wykazał, że Jezus, potomek Dawida, jest Zbawicielem. Chociaż przywódcy żydowscy zażądali jego śmierci, Bóg spełnił obietnicę daną przodkom przez wskrzeszenie go z martwych (Psalm 2:7; 16:10; Izajasza 55:3). Apostoł ostrzegł słuchaczy, żeby czasem nie pogardzili Bożym darem zbawienia w osobie Chrystusa (Habakuka 1:5, Septuaginta).

⁶ Mowa Pawła obudziła zainteresowanie, podobnie jak to jest dziś z przemówieniami Świadków Jehowy (13:42-52). W następny sabat przyszło niemal całe miasto, aby słuchać słowa Jehowy, ale Żydów wprawiło to w zazdrość. W ciągu jednego tygodnia ci misjonarze pozyskali chyba więcej pogan niż oni przez całe życie! Ponieważ sprzeciwiali się Pawłowi i bluźnili, nadszedł czas, by światło duchowe zajaśniało gdzie indziej. Żydom trzeba było powiedzieć: ‛Skoro odtrącacie Słowo Boże i nie uznajecie siebie za godnych życia wiecznego, odwracamy się ku narodom’ (Izajasza 49:6).

 7. Jak Paweł i Barnaba zareagowali na prześladowanie?

⁷ Teraz poganie zaczęli się radować, a wszyscy odpowiednio usposobieni do życia wiecznego uwierzyli. Ponieważ jednak słowo Jehowy rozprzestrzeniało się w całym kraju, Żydzi podburzyli zarówno powszechnie szanowane niewiasty (zapewne po to, by wywarły nacisk na mężów i inne osobistości), jak i co ważniejszych mężczyzn, żeby wzniecić prześladowanie przeciw Pawłowi i Barnabie i wypędzić ich z tych okolic. Nie powstrzymało to jednak misjonarzy, którzy po prostu ‛strząsnęli proch ze swych nóg na świadectwo przeciwko nim’ i poszli do Ikonium (obecnie Konya), głównego miasta w rzymskiej prowincji Galacji (Łukasza 9:5, Bw; 10:11). A co z uczniami, którzy zostali w Antiochii Pizydyjskiej? Utwierdzeni w wierze, ‛dalej byli napełnieni radością i duchem świętym’. Tak więc sprzeciw wcale nie musi hamować postępów duchowych.

Silni w wierze pomimo prześladowań

 8. Jakie pomyślne wyniki dało świadczenie w Ikonium?

⁸ Paweł i Barnaba też trwali mocno pomimo prześladowań (14:1-7). Pozyskali wielu Żydów i Greków dzięki świadczeniu w synagodze w Ikonium. Wprawdzie niewierzący Żydzi podburzyli pogan przeciw nowo nawróconym, ale obydwaj misjonarze śmiało przemawiali wspierani przez Boga, który dawał im dowody uznania, uzdalniając ich do czynienia cudów. W rezultacie wśród tłumu nastąpił rozdział — jedni opowiedzieli się za Żydami, drudzy stanęli po stronie apostołów (wysłańców). Ci ostatni nie byli tchórzami, kiedy jednak dowiedzieli się, że uknuto spisek, żeby ich ukamienować, przezornie oddalili się stamtąd, aby głosić w Likaonii, regionie Azji Mniejszej w południowej Galacji. My też pomimo sprzeciwu możemy aktywnie pełnić służbę kaznodziejską, jeśli będziemy rozważni (Mateusza 10:23).

 9, 10. (a) Jak mieszkańcy Listry zareagowali na uzdrowienie chromego mężczyzny? (b) Jak Paweł i Barnaba zachowali się w Listrze?

⁹ Świadectwo otrzymało teraz likaońskie miasto Listra (14:8-18). Paweł uzdrowił tam mężczyznę chromego od urodzenia. Tłum, nie zdając sobie sprawy, że to Jehowa dokonał tego cudu, podniósł krzyk: „Bogowie przybrali podobieństwo ludzi i zstąpili do nas!” Ponieważ wołano po likaońsku, apostołowie nie wiedzieli, o co chodzi. Pawła, który wiódł prym w przemawianiu, uznano za Hermesa (elokwentnego wysłańca bogów), w Barnabie zaś dopatrzono się Zeusa, głównego boga Greków.

¹⁰ Kapłan Zeusa przyprowadził nawet byki i przyniósł wieńce, żeby złożyć Pawłowi i Barnabie ofiarę. Posługując się powszechnie używaną greką, a może przy pomocy tłumacza, apostołowie pośpiesznie zaczęli wyjaśniać, że też są ludźmi obciążonymi różnymi słabościami i że głoszą zgromadzonym dobrą nowinę, aby się odwrócili „od tych marności” (martwych posągów i bożków) do żywego Boga (1 Królów 16:13; Psalm 115:3-9; 146:6). Pozwalał On dawniej narodom (niehebrajskim) chodzić własnymi drogami, ale też dawał dowody, że istnieje i jest dobry, gdyż ‛zsyłał im deszcze i pory urodzajów oraz obficie napełniał ich serca pokarmem i otuchą’ (Psalm 147:8). Pomimo tych argumentów Paweł i Barnaba z trudem powstrzymali tłum od złożenia im ofiary. Nie przyjęli hołdu składanego im jako bóstwom ani nie próbowali wykorzystać uzyskanego rozgłosu do krzewienia na tym terenie chrystianizmu. Dali naprawdę dobry przykład, abyśmy nie oczekiwali pochlebstw z racji tego, czego Jehowa pozwala nam dokonać w służbie!

11. Jaką lekcją są dla nas słowa: „Musimy przez wiele ucisków wejść do Królestwa Bożego”?

¹¹ Nagle wybuchło prześladowanie (14:19-28). Jak do niego doszło? Tłum namówiony przez Żydów, którzy przyszli z Antiochii Pizydyjskiej i z Ikonium, ukamienował Pawła i wywlekł go poza miasto sądząc, że nie żyje (2 Koryntian 11:24, 25). Obstąpili go uczniowie, lecz wtedy wstał i nie zauważony, być może pod osłoną nocy, wszedł do Listry. Nazajutrz ruszył z Barnabą do Derbe, gdzie pozyskali sporo współwyznawców. W drodze powrotnej znów odwiedzili Listrę, Ikonium i Antiochię umacniając uczniów, zachęcając ich, by trwali w wierze i mówiąc: „Musimy przez wiele ucisków wejść do Królestwa Bożego”. Jako chrześcijanie również jesteśmy przygotowani na przeciwności i nie wolno nam ich unikać za cenę kompromisu (2 Tymoteusza 3:12). W zborach, do których Paweł napisał potem List do Galatów, zamianowano wtedy starszych.

12. Kiedy skończyła się pierwsza podróż misjonarska Pawła i co zrobili obaj misjonarze po jej zakończeniu?

¹² Przeszedłszy Pizydię, Paweł i Barnaba głosili w Perge, głównym mieście Pamfilii, a następnie wrócili do Antiochii Syryjskiej. Pierwsza podróż dobiegła końca i obaj misjonarze powiadomili zbór o „wielu sprawach, których Bóg dokonał przez nich, i że otworzył narodom drzwi wiary”. Pozostali przez jakiś czas w Antiochii, co na pewno utwierdziło w wierze tamtejszych uczniów. Podobnie budująco pod względem duchowym oddziałują dziś wizyty nadzorców podróżujących.

Rozstrzygnięcie istotnej kwestii

13. Co było konieczne, aby chrystianizm nie uległ podziałowi na odłam żydowski i nieżydowski?

¹³ Do zachowania silnej wiary konieczna była jednomyślność (1 Koryntian 1:10). Aby chrystianizm nie uległ podziałowi na odłam żydowski i nieżydowski, ówczesne ciało kierownicze musiało rozstrzygnąć, czy poganie napływający do organizacji Bożej muszą przestrzegać Prawa Mojżeszowego i zostać obrzezani (15:1-5). Jacyś ludzie z Judei dotarli już do Antiochii Syryjskiej i zaczęli uczyć wierzących pogan, że jeśli się nie poddadzą obrzezaniu, nie zostaną zbawieni (Wyjścia 12:48). Wysłano więc Pawła, Barnabę oraz innych braci do apostołów i starszych w Jeruzalem. Nawet tam niektórzy wierzący, będący kiedyś ortodoksyjnymi faryzeuszami, obstawali przy obrzezaniu pogan i przestrzeganiu przez nich Prawa.

14. (a) Jakim godnym naśladowania przykładem jest przebieg narady w Jeruzalem, choć wywiązała się na niej dyskusja? (b) Co stanowiło istotę przedstawionych wtedy argumentów Piotra?

¹⁴ Zwołano naradę, aby rozstrzygnąć, jaka w tej sprawie jest wola Boża (15:6-11). Wywiązała się dyskusja i choć zabierały w niej głos jednostki o ustalonych poglądach, wcale nie przerodziła się w spór — co stanowi godny naśladowania przykład dla dzisiejszych starszych. W pewnej chwili odezwał się Piotr: ‛Bóg upodobał sobie, żeby przez moje usta poganie [tacy jak Korneliusz] usłyszeli dobrą nowinę i uwierzyli. Dał temu świadectwo, udzielając im ducha świętego i nie zrobił między nami a nimi żadnej różnicy [Dzieje Apostolskie 10:44-47]. Dlaczego więc wystawiacie Boga na próbę, kładąc na kark uczniów jarzmo [obowiązek przestrzegania Prawa], którego ani my nie mogliśmy unieść, ani praojcowie? Ufamy [rodowici Żydzi], że dostąpimy wybawienia dzięki niezasłużonej życzliwości Pana Jezusa, tak jak oni’. Okoliczność, iż Bóg przyjął nieobrzezanych pogan, dowodziła, że obrzezka i przestrzeganie Prawa nie są potrzebne do zbawienia (Galatów 5:1).

15. Jakie zasadnicze myśli poruszył Jakub i co proponował napisać do chrześcijan pochodzenia pogańskiego?

¹⁵ Kiedy Piotr skończył, nastała cisza, choć wcale jeszcze nie padły wszystkie argumenty (15:12-21). Teraz Barnaba z Pawłem opowiedzieli o znakach, jakich Bóg za ich pośrednictwem dokonał wśród pogan. Następnie przewodniczący, którym był Jakub, przyrodni brat Jezusa, rzekł: ‛Szymon [hebrajskie imię Piotra] opowiedział, jak Bóg zwrócił uwagę na narody, aby z nich wziąć lud dla swego imienia’. Mówca wskazał, że przez zgromadzanie spośród Żydów i pogan uczniów Jezusa, a więc dziedziców Królestwa, dokonuje się zapowiedziana odbudowa „szałasu Dawida” (ponowne ustanowienie dynastii Dawidowej) (Amosa 9:11, 12, Septuaginta; Rzymian 8:17). Trzeba to uznać, skoro tak postanowił Bóg. Jakub zaproponował, by chrześcijanom pochodzenia pogańskiego zalecić na piśmie wstrzymywanie się od: (1) rzeczy skażonych przez bożki, (2) rozpusty oraz (3) krwi i tego, co uduszone. Zakazy te znajdowały się w pismach Mojżesza, czytanych w synagogach w każdy sabat (Rodzaju 9:3, 4; 12:15-17; 35:2, 4).

16. W jakich trzech sprawach list wczesnochrześcijańskiego ciała kierowniczego jest wytyczną aż do chwili obecnej?

¹⁶ Następnie ówczesne ciało kierownicze wysłało list do chrześcijan pochodzenia pogańskiego w Antiochii, Syrii i Cylicji (15:22-35). Duch święty oraz ci, którzy sporządzili pismo, wzywali w nim do wstrzymywania się od tego, co ofiarowano bożkom, od krwi (normalnie spożywanej przez niektórych), od tego, co uduszono, wskutek czego nie zostało wykrwawione (wielu pogan uważało takie mięso za przysmak) oraz od rozpusty (po grecku por·neiʹa, co oznacza niedozwolone stosunki płciowe, uprawiane poza uznawanym biblijnie małżeństwem). Przestrzeganie owych zaleceń zapewniało odbiorcom listu duchową pomyślność; podobnie jest dziś ze Świadkami Jehowy, gdyż stosują się oni do tych samych „rzeczy koniecznych”. Słowa: „Bywajcie zdrowi!” znaczyły tyle co „Do widzenia” i nie upoważniają do wniosku, jakoby powyższe wymagania dotyczyły przede wszystkim spraw zdrowotnych. Kiedy pismo odczytano w Antiochii, zbór uradował się zawartą w nim zachętą. Jednocześnie Paweł, Barnaba, Sylas i inni chrześcijanie budowali tamtejszych sług słowem i utwierdzali ich w wierze. My też szukajmy sposobów, jak zachęcać i budować współwyznawców.

Początek drugiej podróży misjonarskiej

17. (a) Jaka trudność się wywiązała, gdy padła propozycja wyruszenia w drugą podróż misjonarską? (b) Jak przebiegał spór między Pawłem i Barnabą?

¹⁷ Kiedy padła propozycja wyruszenia w drugą podróż misjonarską, wyłonił się problem (15:36-41). Paweł postanowił ponownie odwiedzić z Barnabą zbory na Cyprze i w Azji Mniejszej. Barnaba zgodził się, ale chciał zabrać swego kuzyna Marka. Paweł sprzeciwił się temu, gdyż Marek odszedł od nich w Pamfilii. „Doszło do gwałtownego wybuchu gniewu”. Ale ani Paweł, ani Barnaba nie usiłowali się wybielić przez wciąganie w swoje prywatne sprawy innych starszych bądź członków ciała kierowniczego. Dali tym naprawdę dobry przykład!

18. Co się stało, gdy Paweł i Barnaba się rozdzielili, i jaki pożytek możemy odnieść z relacji o tym zdarzeniu?

¹⁸ W rezultacie jednak nastąpił rozdział. Barnaba wziął Marka na Cypr, a Paweł dobrał sobie Sylasa i poszedł „przez Syrię i Cylicję, umacniając zbory”. Barnaba mógł się kierować względami rodzinnymi, powinien był jednak uznać, że Paweł jest apostołem i „naczyniem wybranym” (Dzieje Apostolskie 9:15). A co z nami? Zdarzenie to powinno nam uświadomić potrzebę uznawania porządku teokratycznego i ścisłej współpracy z „niewolnikiem wiernym i rozumnym”! (Mateusza 24:45-47).

Pokój i wzrost

19. Jakim przykładem dla dzisiejszej młodzieży chrześcijańskiej jest Tymoteusz?

¹⁹ Nie dopuszczono więc do tego, by spór między Pawłem i Barnabą zakłócił pokój w zborze. Lud Boży w dalszym ciągu utwierdzał się w wierze (16:1-5). Paweł z Sylasem udali się do Derbe, a stamtąd do Listry. Mieszkał tam Tymoteusz, którego matka, Eunice, była wierzącą Żydówką, a ojciec Grekiem. Był młody, bo jeszcze po upływie jakichś 18 do 20 lat powiedziano mu: „Niechaj nikt nie lekceważy twego młodego wieku” (1 Tymoteusza 4:12, Biblia Tysiąclecia, wyd. II). Ponieważ „miał on dobrą opinię u braci w Listrze i [oddalonym o jakieś 29 kilometrów] Ikonium”, więc musiał być dobrze znany z gorliwej służby i zbożnych zalet. Młodzież chrześcijańska powinna dziś zabiegać o pomoc Jehowy w zjednywaniu sobie podobnej opinii. Paweł obrzezał Tymoteusza, gdyż Żydzi, których mieli odwiedzać w domach i synagogach, wiedzieli, że jego ojciec jest poganinem, apostoł zaś nie chciał, by cokolwiek stanęło na przeszkodzie w dotarciu do żydowskich kobiet i mężczyzn, którym potrzebna była wiedza o Mesjaszu. W dobie obecnej Świadkowie Jehowy też robią wszystko, co leży w ich mocy i nie narusza zasad biblijnych, aby ułatwiać ludziom wszelkiego pokroju przyjęcie dobrej nowiny (1 Koryntian 9:19-23).

20. Czym zaowocowało dostosowanie się do zaleceń wczesnochrześcijańskiego ciała kierowniczego i jak według ciebie powinno to podziałać na nas?

²⁰ Mając do pomocy Tymoteusza, Paweł i Sylas przekazywali uczniom postanowienia ciała kierowniczego, których odtąd należało przestrzegać. Jakie to dało wyniki? Najwidoczniej o Syrii, Cylicji i Galacji Łukasz napisał: „Zbory dalej utwierdzały się w wierze i z dnia na dzień pomnażały się liczebnie”. Dostosowanie się do zaleceń ówczesnego ciała kierowniczego zaowocowało jednością i pomyślnością duchową. Jakiż to wspaniały przykład dla ludu Jehowy w obecnych krytycznych czasach, gdy musimy pozostawać zespoleni i trwać mocno w wierze!

Jak byś odpowiedział?

◻ Jak Paweł i Barnaba reagowali na prześladowanie?

◻ Jaką lekcją jest dla nas wypowiedź: „Musimy przez wiele ucisków wejść do Królestwa Bożego”?

◻ Jaką wskazówką są dla nas trzy punkty zawarte w liście wczesnochrześcijańskiego ciała kierowniczego?

◻ Jak to, co utwierdzało w wierze wczesnochrześcijańskich świadków Jehowy, dotyczy również nas?