Słowo Jehowy przemaga!
„Słowo Jehowy potężnie rosło i przemagało” (DZIEJE APOSTOLSKIE 19:20).
1. Co omówimy w trakcie dalszego studium biblijnej księgi Dziejów Apostolskich?
JEHOWA otwierał wrota do działalności. Przewodzić w niej miał zwłaszcza Paweł, „apostoł dla narodów” (Rzymian 11:13). Toteż w trakcie dalszego studium Księgi Dziejów Apostolskich ujrzymy go w porywających podróżach misjonarskich (Dzieje Apostolskie 16:6 do 19:41 [16:6 do 19:40, Bw]).
2. (a) Co w okresie od 50 do 56 roku powstało w wyniku służby apostoła Pawła jako pisarza natchnionego przez Boga? (b) Co się działo, gdy Bóg błogosławił działalność kaznodziejską Pawła i innych chrześcijan?
2 Paweł był również pisarzem natchnionym przez Boga. W okresie między 50 a 56 rokiem n.e. napisał z Koryntu dwa listy do Tesaloniczan, z Antiochii Syryjskiej lub z Koryntu List do Galatów, z Efezu List 1 do Koryntian, z Macedonii List 2 do Koryntian, i ponownie z Koryntu List do Rzymian. Bóg błogosławił pracy zarówno Pawła, jak innych chrześcijan, toteż „słowo Jehowy potężnie rosło i przemagało” (Dzieje Apostolskie 19:20).
Z Azji do Europy
3. Jak Paweł i jego współpracownicy dali dobry przykład w poddawaniu się kierownictwu ducha świętego?
3 Paweł i jego współtowarzysze dali dobry przykład w podporządkowywaniu się kierownictwu ducha świętego (16:6-10). Prawdopodobnie za pomocą słyszalnych wypowiedzi bądź snów lub wizji duch nie dopuścił do tego, by głosili w Azji i Bitynii, i dobra nowina dotarła tam później (Dzieje Apostolskie 18:18-21; 1 Piotra 1:1, 2). Dlaczego wzbroniono im wstępu na te tereny? Pracowników było niewielu, toteż duch wiódł ich na żyźniejsze pole w Europie. Jeśli zatem dziś Świadkowie Jehowy nie mogą się dostać na jakiś teren, głoszą gdzie indziej będąc pewni, że duch Boży wskaże im drogę do ludzi o usposobieniu owiec.
4. Jak zareagowano na widzenie, w którym Paweł ujrzał Macedończyka proszącego o pomoc?
4 Paweł ze współpracownikami ‛minęli Mizję’, rezygnując z niej jako z terenu misjonarskiego w Azji Mniejszej. Apostoł ujrzał jednak w widzeniu Macedończyka, który prosił o pomoc. Przeprawili się więc zaraz do Macedonii leżącej na Półwyspie Bałkańskim. Podobnie dziś duch święty często pobudza Świadków, by służyli tam, gdzie bardzo potrzeba głosicieli Królestwa.
5. (a) Dlaczego można powiedzieć, że słowo Jehowy przemogło w Filippi? (b) Pod jakim względem wiele dzisiejszych sług Jehowy przypomina Lidię?
5 Słowo Jehowy przemogło w Macedonii (16:11-15). W Filippi, kolonii zamieszkanej głównie przez obywateli rzymskich, nieliczna ludność żydowska widocznie nie miała synagogi. Misjonarze udali się więc na „miejsce modlitwy” poza miasto. Jedną z napotkanych tam osób była Lidia — prawdopodobnie prozelitka żydowska z Tiatyry w Azji Mniejszej, gdzie trudniono się farbiarstwem. Zajmowała się sprzedażą purpury, to znaczy barwnika bądź odzieży lub tkanin, które nim farbowano. Kiedy wraz ze swym domem została ochrzczona, zaczęła tak gorąco zapraszać braci w gościnę, że Łukasz napisał: „Nakłoniła nas do wejścia”. Jesteśmy naprawdę wdzięczni, że i dziś są takie siostry.
Strażnik przyjmuje wiarę
6. Jak wpływ demonów doprowadził w Filippi do uwięzienia Pawła i Sylasa?
6 Rozwój dzieła w Filippi musiał wprawić Szatana we wściekłość, bo wpływ demonów doprowadził do uwięzienia Sylasa i Pawła (16:16-24). Całymi dniami chodziła za nimi jakaś dziewczyna, która miała „demona wróżbiarstwa” (dosłownie „ducha pytona”). Duch ten mógł się podszywać pod Apollina, mitycznego boga i pogromcę węża zwanego pyʹthon. Dziewczyna przepowiadała przyszłość, co przynosiło jej panom spore zyski. Być może mówiła rolnikom, kiedy mają sadzić, pannom — kiedy wyjść za mąż, a górnikom — gdzie szukać złota! Nie odstępowała od braci i wołała: „Ci ludzie to niewolnicy Boga Najwyższego, którzy wam obwieszczają drogę wybawienia”. Demon mógł się nią posługiwać, aby stworzyć wrażenie, że jej przepowiednie są natchnione przez Boga, niemniej złe duchy nie mają prawa głosić o Jehowie ani o Jego postanowieniach co do zbawienia. Pawłowi sprzykrzyło się w końcu to napastowanie i w imieniu Jezusa wypędził z niej demona. Panowie dziewczyny widząc, że stracili źródło dochodów, zaciągnęli Pawła i Sylasa na rynek, gdzie wychłostano ich rózgami (2 Koryntian 11:25). Następnie wtrącono ich do więzienia i zakuto im nogi w dyby. Narzędzie to nastawiano niekiedy w taki sposób, że nogi skazanego były unieruchomione w szerokim rozkroku, przez co cierpiał dotkliwy ból.
7. Dla kogo uwięzienie Pawła i Sylasa stało się dobrodziejstwem i dlaczego?
7 Wszystko to okazało się dobrodziejstwem dla pewnego strażnika i jego rodziny (16:25-40). Około północy Paweł i Sylas modlili się i wysławiali Boga w pieśniach, będąc pewni, że ich nie opuści (Psalm 42:8 [42:9, Bw]). Naraz nieoczekiwane trzęsienie ziemi wyważyło drzwi i skruszyło okowy, odrywając je od ścian i belek. Strażnik przeraził się, że więźniowie uciekli i przypłaci to życiem. Chciał już popełnić samobójstwo, kiedy Paweł zawołał: „Nie wyrządzaj sobie krzywdy, gdyż jesteśmy tu wszyscy!” Wyprowadził więc Pawła i Sylasa na zewnątrz i jął pytać, co ma robić, żeby zostać zbawionym. „Uwierz w Pana Jezusa”, padła odpowiedź. Po wysłuchaniu słowa Jehowy „on i jego domownicy bezzwłocznie zostali ochrzczeni”. Cóż za radość musiała wśród nich zapanować!
8. Co zrobili urzędnicy miejscy z Filippi i co można było osiągnąć, gdyby publicznie przyznali się do błędu?
8 Nazajutrz urzędnicy miejscy nakazali zwolnić Pawła i Sylasa. Apostoł powiedział jednak: ‛Wychłostali nas bez sądu, choć jesteśmy Rzymianami, i wtrącili do więzienia. Teraz wyrzucają nas potajemnie? Niech przyjdą i nas wyprowadzą’. Gdyby urzędnicy publicznie przyznali się do błędu, nie byliby potem tacy skorzy do karania chłostą i aresztem innych chrześcijan. Ponieważ nie mogli usunąć z miasta obywateli rzymskich, przyszli i poprosili braci, aby odeszli sami, ci jednak uczynili to dopiero po dodaniu otuchy współwyznawcom. Podobna troskliwość pobudza dziś członków Ciała Kierowniczego i innych podróżujących sług Bożych do odwiedzania i zachęcania ludu Bożego na całej ziemi.
Słowo Jehowy przemaga w Tesalonice i w Berei
9. Jaką metodą, do dziś stosowaną przez Świadków Jehowy, Paweł ‛wyjaśniał i wykazywał’, że Mesjasz musiał cierpieć i zmartwychwstać?
9 Następnie słowo Boże przemogło w Tesalonice, stolicy i głównym porcie morskim Macedonii (17:1-9). Paweł przekonywał tam Żydów, „wyjaśniając i wykazując”, że Mesjasz musiał cierpieć i zmartwychwstać. (Robił to tak samo, jak dziś Świadkowie Jehowy — przez porównywanie proroctw z wydarzeniami stanowiącymi ich spełnienie). W rezultacie niektórzy Żydzi, liczni prozelici, a także inni ludzie uwierzyli. Część Żydów wprawiło to w zazdrość; zwołali tłum, ale ponieważ nie mogli znaleźć Pawła i Sylasa, postawili Jazonowi i innym braciom fałszywy zarzut działalności wywrotowej — po dziś dzień podnoszony przeciw Świadkom Jehowy — i doprowadzili ich przed przełożonych miasta. Bracia uiścili jednak „odpowiednie zabezpieczenie” i zostali zwolnieni.
10. Jak Żydzi w Berei ‛starannie badali’ Pisma?
10 Teraz Paweł i Sylas udali się do Berei (17:10-15). Tamtejsi Żydzi ‛starannie badali’ Pisma, do czego Świadkowie Jehowy zachęcają ludzi również obecnie. Berejczycy nie podawali w wątpliwość wypowiedzi Pawła, lecz szukali dowodów na to, że Jezus jest Mesjaszem. Z jakim wynikiem? Wielu z nich uwierzyło, a także niektórzy Grecy (prawdopodobnie będący prozelitami). Kiedy Żydzi z Tesaloniki podburzyli rzesze, bracia odprowadzili Pawła na wybrzeże, gdzie wraz z częścią towarzyszących mu osób mógł wsiąść na statek płynący do Pireusu, portu w pobliżu Aten.
Słowo Jehowy przemaga w Atenach
11. (a) Jak Paweł śmiało świadczył w Atenach, kto jednak wdawał się z nim w dysputy? (b) Co mieli na myśli ci, którzy nazwali Pawła „nowinkarzem”?
11 Ateny otrzymały dobitne świadectwo (17:16-21). Ponieważ Paweł głosił o Jezusie i zmartwychwstaniu, niektórzy filozofowie wdawali się z nim w dysputy. Część z nich była epikurejczykami, którzy kładli nacisk na doznawanie przyjemności. Z kolei stoicy przywiązywali wagę do zdyscyplinowania i pracy nad sobą. Niektórzy pytali: ‛Cóż to chce powiedzieć ten nowinkarz?’ Określenie „nowinkarz” (dosłownie ‛zbieracz nasion’) miało znaczyć, że apostoł niczym ptak szukający ziarna roznosi okruchy wiedzy, ale brak mu mądrości. Inni mówili: „Zdaje się być głosicielem obcych bóstw”. Był to poważny zarzut, bo Sokrates stracił z tego powodu życie. Wkrótce potem zabrano Pawła na Areopag (wzgórze Aresa) — zapewne w pobliże Akropolu, gdzie pod gołym niebem zbierał się najwyższy sąd ateński.
12. (a) Jakie cechy dobrego przemawiania widać w wystąpieniu Pawła na Areopagu? (b) Co Paweł powiedział o Bogu i z jakim wynikiem?
12 Przemówienie Pawła na Areopagu — zaczęte skutecznym wstępem, logicznie zbudowane i oparte na przekonujących argumentach — może służyć za wzór przy wygłaszaniu przemówień w teokratycznej szkole służby kaznodziejskiej prowadzonej przez Świadków Jehowy (17:22-34). Apostoł przyznał, że Ateńczycy przewyższają innych ludzi religijnością. Mieli nawet ołtarz poświęcony „Bogu Nieznanemu”, być może po to, by przypadkiem nie zlekceważyć jakiegoś bóstwa! Paweł opowiedział im o Stwórcy, który „z jednego człowieka uczynił wszystkie narody ludzkie” oraz ustanowił „wyznaczone czasy i ustalone granice zamieszkiwania ludzi” — na przykład zarządził wytracenie Kananejczyków (Rodzaju 15:13-21; Daniela 2:21; 7:12). Tego Boga można znaleźć, „bośmy też potomstwem Jego”, ciągnął apostoł; nawiązał do stworzenia człowieka przez Jehowę i przytoczył słowa Aratosa i Kleantesa, poetów greckich. Będąc potomstwem Bożym nie powinniśmy sądzić, że doskonały Stwórca przypomina bożki uczynione przez niedoskonałych ludzi. Kiedyś Bóg nie zwracał uwagi na czasy takiej niewiedzy, ale teraz powiadamia ludzi, by okazali skruchę, ustalił bowiem dzień, w którym mają zostać osądzeni przez kogoś, kogo sam w tym celu wyznaczył. Ponieważ Paweł „opowiadał dobrą nowinę o Jezusie”, słuchacze zorientowali się, że wspomnianym Sędzią ma być Chrystus (Dzieje Apostolskie 17:18; Jana 5:22, 30). Epikurejczykom nie przypadła do gustu mowa o skrusze; ponadto filozofowie greccy mogli się zgodzić z poglądem o nieśmiertelności duszy, ale nie o śmierci i zmartwychwstaniu. Podobnie jak dziś, gdy niejeden bagatelizuje dobrą nowinę, tak i wówczas niektórzy powiedzieli: ‛Posłuchamy cię innym razem’. Jednakże sędzia Dionizjusz uwierzył, a z nim jeszcze inni.
Słowo Boże przemaga w Koryncie
13. Skąd Paweł czerpał środki utrzymania, aby pełnić służbę kaznodziejską, i jaki odpowiednik tego istnieje obecnie?
13 Następnie Paweł ruszył do Koryntu, stolicy prowincji Achai (18:1-11). Poznał tam Akwilasa i Pryscyllę, którzy przybyli tutaj, gdy Żydom nie mającym obywatelstwa rzymskiego cezar Klaudiusz nakazał opuścić stolicę imperium. Aby zdobyć środki utrzymania i móc pełnić służbę kaznodziejską, Paweł wyrabiał z owym małżeństwem namioty (1 Koryntian 16:19; 2 Koryntian 11:9). Krojenie i zszywanie sztywnego płótna z koziej sierści wcale nie było łatwe. Świadkowie Jehowy w dobie obecnej też pracują na swoje potrzeby materialne, ale ich głównym zajęciem jest służba kaznodziejska.
14. (a) Jak postąpił Paweł wobec stanowczego sprzeciwu Żydów w Koryncie? (b) Co upewniło Pawła, że powinien zostać w Koryncie, jak jednak Świadkowie Jehowy otrzymują wskazówki w dobie obecnej?
14 Żydzi korynccy nieustannie wyzywali Pawła, gdy im obwieszczał, że Jezus jest Mesjaszem. Otrząsnął więc szaty na znak, że nie czuje się już za nich odpowiedzialny, i zaczął urządzać zebrania w domu Tycjusza Justusa, który prawdopodobnie był Rzymianinem. Wiele osób (w tym również Kryspus, dawny przełożony synagogi, oraz jego dom) uwierzyło i dało się ochrzcić. Jeśli z powodu sprzeciwu Żydów Paweł wahał się, czy zostać w Koryncie, to wątpliwości te na pewno znikły, gdy Pan rzekł mu w widzeniu: ‛Nie bój się. Przemawiaj, bo ja jestem z tobą i nikt nie wyrządzi ci krzywdy. Mam dużo ludzi w tym mieście’. Apostoł nauczał tam Słowa Bożego przez całe półtora roku. Wprawdzie lud Jehowy nie ma dziś takich wizji, ale modlitwa i kierownictwo ducha świętego podobnie pomagają mu podejmować mądre decyzje w sprawach dotyczących Królestwa.
15. Jak potoczyły się wypadki, gdy Pawła doprowadzono przed prokonsula Galliona?
15 Żydzi zaprowadzili Pawła przed prokonsula, którym był Juniusz Gallion (18:12-17). Wytoczyli zarzut, że apostoł prowadzi nielegalną działalność nawracania; z takim samym fałszywym oskarżeniem występują dziś przeciw Świadkom Jehowy greccy duchowni. Ponieważ Gallion dobrze wiedział, że Paweł nie jest wywrotowcem, a Żydom wcale nie zależy na pomyślności Rzymu ani przestrzeganiu obowiązujących w nim praw, więc po prostu ich przepędził. Wcale nie zareagował, gdy obecni zaczęli bić Sostenesa, nowego przełożonego synagogi. Widocznie uznał, że główny inspirator wymierzonej przeciw Pawłowi akcji motłochu ma teraz, na co zasłużył.
16. Dlaczego nie było nic złego w tym, że Paweł ostrzygł głowę w związku ze ślubowaniem?
16 Z portu Kenchry nad Morzem Egejskim Paweł odpłynął do Efezu, miasta w Azji Mniejszej (18:18-22). Zanim jednak ruszył w tę podróż, ‛ostrzygł głowę, bo uczynił ślub’. Nie jest powiedziane, czy złożył go, zanim został uczniem Jezusa, i czy był to początek czy koniec okresu objętego ślubowaniem. Chociaż chrześcijanie nie podlegają Prawu, pochodziło ono od Boga i było święte, więc złożenia takiego ślubu nie można poczytać za grzech (Rzymian 6:14; 7:6, 12; Galatów 5:18). W Efezie apostoł przekonywał Żydów i obiecał im, że jeszcze wróci, jeśli będzie to wolą Bożą. (Przyrzeczenie to spełnił później). Zakończył swą drugą podróż misjonarską w Antiochii Syryjskiej.
Słowo Jehowy przemaga w Efezie
17. Jakich wskazówek co do chrztu potrzebował Apollos oraz kilka innych osób?
17 Niedługo potem Paweł rozpoczął trzecią podróż misjonarską, która trwała mniej więcej od 52 do 56 roku (18:23 do 19:7). W Efezie przebywał wtedy Apollos, który uczył o Jezusie, ale znał tylko chrzest Jana, rozumiany jako symbol skruchy za grzechy przeciw Przymierzu Prawa. Akwilas i Pryscylla „dokładniej mu wytłumaczyli drogę Bożą”, wyjaśniając zapewne, że kto chce być ochrzczony tak jak Jezus, musi zostać zanurzony w wodzie i otrzymać ducha świętego. Po chrzcie duchem świętym w dniu Pięćdziesiątnicy każdy, kogo ochrzcił Jan, musiał być ochrzczony ponownie w imieniu Jezusa (Mateusza 3:11, 16; Dzieje Apostolskie 2:38). W jakiś czas później około 12 Żydów w Efezie, którzy znali tylko chrzest Jana, ‛zostało ochrzczonych w imieniu Pana Jezusa’; jest to jedyny wypadek ponownego chrztu odnotowany w Piśmie Świętym. Kiedy Paweł włożył na nich ręce, otrzymali ducha świętego oraz dwa dowody przyjęcia w poczet dziedziców nadziei niebiańskiej — dar mówienia językami i prorokowania.
18. Gdzie świadczył Paweł będąc w Efezie i z jakim wynikiem?
18 Paweł nie narzekał na brak zajęcia w Efezie, mieście liczącym jakieś 300 000 mieszkańców (19:8-10). Tamtejsza świątynia Artemidy uchodziła za jeden z siedmiu cudów świata starożytnego, a teatr mógł pomieścić około 25 000 osób. Apostoł ważkimi argumentami przekonywał zbierających się w synagodze, wycofał się jednak, gdy niektórzy zaczęli wyzywać Drogę, czyli sposób życia oparty na wierze w Chrystusa. Przez dwa lata nauczał codziennie w szkole Tyranosa, dzięki czemu „słowo” rozprzestrzeniło się po całym okręgu Azji.
19. Dzięki jakim wydarzeniom w Efezie ‛słowo Jehowy rosło i przemagało’?
19 Bóg potwierdzał, że uznaje działalność Pawła, pozwalając mu dokonywać uzdrowień i wypędzać demony (19:11-20). Natomiast siedmiu synom naczelnego kapłana Scewy nie udało się wypędzić demona, choć powoływali się na imię Jezusa; nie byli przecież przedstawicielami Chrystusa i Boga. Doszło nawet do tego, że opętany dotkliwie ich pobił! Wtedy wszystkich ogarnął lęk „i była wysławiana wielkość imienia Pana Jezusa”. Ci, którzy uwierzyli, zrywali z okultyzmem i publicznie palili swe księgi, najwidoczniej zawierające formuły magiczne i zaklęcia. Łukasz pisze: „Tak to słowo Jehowy potężnie rosło i przemagało”. Obecnie słudzy Boży też pomagają ludziom wyswobodzić się z praktyk demonicznych (Powtórzonego Prawa 18:10-12).
Chybiona metoda nietolerancji religijnej
20. Dlaczego złotnicy efescy wszczęli rozruchy i jak się to skończyło?
20 Świadkowie Jehowy nieraz stają twarzą w twarz przed wzburzonym tłumem i nie ominęło to również chrześcijan w Efezie (19:21-41 [19:21-40, Bw]). W miarę zwiększania się liczby wierzących niejaki Demetriusz i inni złotnicy zaczęli się obawiać o swoje pieniądze, spadł bowiem popyt na ich srebrne rzeźby przedstawiające świątynię Artemidy, bogini płodności z licznymi piersiami. Demetriusz podburzył więc tłum, który zawlókł do teatru Gajusa i Arystarcha, towarzyszy Pawła; samemu Pawłowi uczniowie nie pozwolili wyjść do ludzi. Nawet niektórzy organizatorzy świąt i igrzysk prosili go, żeby nie ryzykował. Przez jakieś dwie godziny rozlegał się krzyk: „Wielka jest Artemida Efeska!” W końcu pisarz miejski (stojący na czele miejscowego samorządu) oświadczył, iż rzemieślnicy powinni wystąpić z oskarżeniem do prokonsula, sprawującego władzę sądowniczą, albo przedstawić swą sprawę na „prawomocnym zgromadzeniu” obywatelskim. W przeciwnym razie Rzymianie mogą oskarżyć obecnych o wywołanie rozruchów. Po tych słowach rozpuścił tłum.
21. Jak Bóg błogosławił pracę Pawła i jak błogosławi działalność Świadków Jehowy w dobie obecnej?
21 Bóg wspierał Pawła w próbach i błogosławił jego pracy polegającej na dopomaganiu ludziom w porzuceniu fałszywej religii i uchwyceniu się prawdy (por. Jeremiasza 1:9, 10). Jakże wdzięczni jesteśmy Ojcu niebiańskiemu, że błogosławi również naszym wysiłkom! Dzięki temu, podobnie jak w I wieku, ‛słowo Jehowy potężnie rośnie i przemaga’.
Jak byś odpowiedział?
◻ Jaki przykład dał Paweł, jeśli chodzi o poddawanie się kierownictwu ducha świętego?
◻ Jaką metodą, do dziś stosowaną przez Świadków Jehowy, Paweł wyjaśniał różne kwestie i przekonywał?
◻ Jakie podobieństwo zachodzi między reakcją słuchaczy na Aeropagu a nastawieniem ludzi do działalności kaznodziejskiej Świadków Jehowy?
◻ Skąd Paweł czerpał środki na utrzymanie, aby pełnić służbę kaznodziejską, i jaki odpowiednik tego istnieje obecnie?
◻ Jak Bóg pobłogosławił działalność dzisiejszych Świadków Jehowy, podobnie jak kiedyś pracę Pawła?
[Ilustracje na stronach 16, 17]
Słowo Jehowy przemogło
1. w Filippi
2. i 3. w Atenach
4. i 6. w Efezie
5. w Rzymie
[Prawa własności]
Zdjęcie nr 4: Manley Studios