Chodźmy w bojaźni Jehowy
„A [zbór,] chodząc w bojaźni Jehowy i doznając pociechy ducha świętego, stale się pomnażał” (DZIEJE APOSTOLSKIE 9:31).
1, 2. (a) Co się działo, gdy zbór chrześcijański wkroczył w okres pokoju? (b) Co czyni Jehowa, mimo iż dopuszcza prześladowanie?
PEWIEN uczeń Chrystusa stanął w obliczu najcięższej próby. Czy zachowa prawość wobec Boga? Ależ tak! Chodził w bojaźni Bożej, przejęty lękiem przed swym Stwórcą, i oto miał ponieść śmierć jako wierny świadek na rzecz Jehowy.
2 Tym bogobojnym rzecznikiem prawości był Szczepan, „mężczyzna pełen wiary i ducha świętego” (Dzieje Apostolskie 6:5). Zamordowanie go wznieciło falę prześladowań, ale później zbór w całej Judei, Galilei i Samarii wkroczył w okres pokoju i umocnił się pod względem duchowym. Co więcej, „chodząc w bojaźni Jehowy i doznając pociechy ducha świętego, stale się pomnażał” (Dzieje Apostolskie 9:31). Na podstawie opisu zawartego w rozdziałach od 6 do 12 Dziejów Apostolskich możemy dziś jako Świadkowie Jehowy być pewni, że Bóg będzie nam błogosławił zarówno w okresach spokoju, jak i w czasach prześladowań. Działajmy więc z nacechowaną szacunkiem bojaźnią Bożą, gdy jesteśmy uciskani, wyzyskujmy też chwile ulgi na budowanie się pod względem duchowym oraz jeszcze gorliwszą służbę dla Jehowy! (Powtórzonego Prawa 32:11, 12; 33:27).
Wierny do końca
3. Jaki problem rozwiązano w Jeruzalem i w jaki sposób?
3 Nawet w czasach pokojowych mogą się pojawiać trudności, ale dobre zorganizowanie sprzyja ich pokonywaniu (6:1-7). Żydzi mówiący po grecku zaczęli się skarżyć, że w Jeruzalem przy codziennym rozdzielaniu żywności pomijano ich wdowy, a lepiej zaopatrywano współwyznawców władających językiem hebrajskim. Apostołowie rozwiązali ten problem, wyznaczając do zajęcia się tą „potrzebną sprawą” siedmiu mężczyzn, między innymi Szczepana.
4. Jak Szczepan zareagował na fałszywe oskarżenia?
4 Jednakże bogobojny Szczepan wkrótce został poddany próbie (6:8-15, Dąbrowski, z greki). Otóż wdali się z nim w spór jacyś ludzie. Niektórzy z nich należeli do „synagogi Wyzwoleńców”. Byli to więc prawdopodobnie Żydzi pojmani przez Rzymian, a później wyzwoleni, bądź też żydowscy prozelici, którzy kiedyś byli niewolnikami. Wrogowie Szczepana, nie umiejąc sprostać mądrości i duchowi, widocznym w jego wypowiedziach, doprowadzili go przed Sanhedryn. Tam fałszywi świadkowie zeznali: „Słyszeliśmy go, gdy mówił, że ów Jezus Nazareński zburzy to miejsce i zmieni ustawy, które nam nadał Mojżesz”. Ale nawet przeciwnicy mogli zobaczyć, że Szczepan nie był złoczyńcą, lecz miał pogodne oblicze jak anioł, posłaniec Boży, pewny Jego poparcia. Jakże odmiennie wyglądały ich pełne złości oblicza, poddali się bowiem Szatanowi!
5. Na co zwrócił uwagę Szczepan w swym świadectwie?
5 Wypytywany przez arcykapłana Kajfasza, Szczepan dał śmiałe świadectwo (7:1-53). Przypomniał dzieje Izraelitów, wykazując, iż z chwilą przyjścia Mesjasza Bóg zamierzał znieść Prawo i służbę świątynną. Podkreślił, że jak niegdyś Izraelici odrzucili swego wyzwoliciela Mojżesza, teraz niby darzonego szacunkiem przez wszystkich Żydów, tak ostatnio nie przyjęli Tego, który przyniósł większe wyzwolenie. Zaznaczywszy, iż Bóg nie mieszka w domach uczynionych ręką ludzką, Szczepan dał do zrozumienia, że ich świątynia oraz sposób oddawania czci Jehowie są czymś przejściowym. Ponieważ jednak ci, którzy go sądzili, nie okazywali bojaźni wobec Boga i nie zamierzali poznać Jego woli, Szczepan powiedział: ‛Ludzie uparci, wy zawsze się opieracie duchowi świętemu. Którego proroka nie prześladowali wasi praojcowie? Zabijali tych, co zapowiadali przyjście Sprawiedliwego, którego zdrajcami i mordercami staliście się wy’.
6. (a) Jakiego przeżycia krzepiącego wiarę doznał Szczepan przed śmiercią? (b) Dlaczego słusznie mógł powiedzieć: „Panie Jezusie, przyjmij mego ducha”?
6 Za to odważne wystąpienie Szczepan został zamordowany (7:54-60). Sędziowie wpadli we wściekłość, ponieważ obarczył ich winą za zabicie Jezusa. Jakże umocniona została wiara Szczepana, gdy ‛wpatrując się w niebo, ujrzał chwałę Boga oraz Jezusa stojącego po prawicy Bożej’! Szczepan mógł spojrzeć w oczy swym wrogom z przeświadczeniem, że spełnił wolę Najwyższego. Świadkowie Jehowy nie mają dzisiaj widzeń, niemniej w czasie prześladowań także potrafią zachowywać pogodę ducha, której źródłem jest Bóg. Kiedy nieprzyjaciele wyprowadzili Szczepana poza mury Jeruzalem i zaczęli go kamienować, ten zwrócił się z błagalną prośbą: „Panie Jezusie, przyjmij mego ducha”. Były to stosowne słowa, gdyż Bóg upoważnił Jezusa do przywracania ludziom życia (Jana 5:26; 6:40; 11:25, 26). Upadłszy na kolana, Szczepan jeszcze zawołał: „Jehowo, nie obciążaj ich tym grzechem”. Następnie zapadł w sen śmierci jako męczennik, podobnie do wielu późniejszych naśladowców Jezusa, nawet z czasów nowożytnych.
Prześladowania prowadzą do rozprzestrzenienia dobrej nowiny
7. Jakie były skutki prześladowania?
7 Śmierć Szczepana w gruncie rzeczy przyczyniła się do nadania rozgłosu dobrej nowinie (8:1-4). Wskutek prześladowania wszyscy uczniowie z wyjątkiem apostołów rozproszyli się po całej Judei i Samarii. Niejaki Saul, który poparł zamordowanie Szczepana, zawzięcie pustoszył zbór niczym dziki zwierz, wdzierając się do domów i wywlekając naśladowców Jezusa, aby ich uwięzić. Ponieważ rozproszeni uczniowie nie przestawali głosić, szatański zamiar powstrzymania bogobojnych głosicieli Królestwa za pomocą represji spełzł na niczym. Tak samo w dobie obecnej prześladowanie często przyczynia się do rozprzestrzenienia dobrej nowiny albo zwrócenia uwagi na dzieło głoszenia o Królestwie.
8. (a) Jakie rezultaty przyniosło głoszenie w Samarii? (b) Jak Piotr użył drugiego z kluczy powierzonych mu przez Jezusa?
8 Do Samarii udał się ewangelizator Filip, żeby ‛głosić Chrystusa’ (8:5-25, BT). W mieście tym oznajmiano dobrą nowinę, wypędzano nieczyste duchy i uzdrawiano ludzi, co wywołało ogromną radość. Apostołowie wyprawili do Samarii z Jeruzalem Piotra i Jana, a gdy ci modlili się i wkładali ręce na świeżo ochrzczonych, nowi uczniowie otrzymywali ducha świętego. Były czarnoksiężnik imieniem Szymon, który też niedawno został ochrzczony, usiłował kupić od apostołów tę władzę, ale Piotr odparł: „Niech pieniądze twoje przepadną razem z tobą (...), bo serce twoje nie jest prawe wobec Boga”. Szymon, zachęcony do okazania skruchy oraz błagania Jehowy o przebaczenie, prosił apostołów o wstawienie się za nim do Boga. Powinno to pobudzić wszystkich okazujących dziś bojaźń przed Jehową do modlitw o pomoc w strzeżeniu serca (Przysłów 4:23). (Z opisanego zdarzenia wywodzi się określenie „symonia”, czyli: „kupowanie lub sprzedawanie godności bądź stanowisk kościelnych”). Piotr i Jan ogłaszali dobrą nowinę również w licznych wioskach samarytańskich. W ten sposób Piotr użył drugiego z kluczy, jakie otrzymał od Jezusa, żeby otworzyć ludziom drogę do zdobycia wiedzy oraz wejścia do Królestwa niebiańskiego (Mateusza 16:19).
9. Kim był Etiopczyk, któremu głosił Filip, i dlaczego mógł on zostać ochrzczony?
9 Następnie anioł Boży wyznaczył Filipowi nowe zadanie (8:26-40). Pewien „eunuch”, dworzanin królowej etiopskiej Kandaki, sprawujący pieczę nad jej skarbem, jechał na rydwanie drogą z Jeruzalem do Gazy. Nie był eunuchem w dosłownym znaczeniu, gdyż nie mógłby wtedy należeć do izraelskiej społeczności wyznaniowej; udał się do Jeruzalem jako obrzezany prozelita, aby oddać cześć Bogu (Powtórzonego Prawa 23:1). Filip zastał go czytającego proroctwo Izajasza. Zaproszony na rydwan, objaśnił je i w ogóle „opowiadał mu dobrą nowinę o Jezusie” (Izajasza 53:7, 8). W pewnej chwili Etiopczyk zawołał: „Oto zbiornik wodny; co stoi na przeszkodzie mojemu ochrzczeniu?” Nie było żadnych przeciwwskazań, gdyż miał wiedzę o Bogu, a teraz uwierzył w Chrystusa. Tak więc Filip ochrzcił Etiopczyka, który pełen radości pojechał dalej. A czy ciebie nic nie powstrzymuje od zgłoszenia się do chrztu?
Nawrócenie prześladowcy
10, 11. Co się przydarzyło Saulowi z Tarsu w drodze do Damaszku i wkrótce potem?
10 Tymczasem Saul usiłował groźbą uwięzienia lub śmierci zmuszać naśladowców Jezusa do wyparcia się wiary (9:1-18a, Bw). Od arcykapłana (prawdopodobnie Kajfasza) otrzymał listy do synagog w Damaszku, zezwalające na przyprowadzenie do Jeruzalem uwięzionych mężczyzn i kobiet trzymających się „drogi”, to znaczy idących śladami Chrystusa. Około południa, już w pobliżu Damaszku, z nieba błysnęło światło i czyjś głos zapytał: „Saulu, czemu mnie prześladujesz?” Ludzie towarzyszący Saulowi słyszeli ten „głos”, ale nie zrozumieli, co mówił (por. Dzieje Apostolskie 22:6, 9). Objawienie się wyniesionego do chwały Jezusa — nawet w tak ograniczonym zakresie — wystarczyło, żeby Saul przestał widzieć. Bóg za pośrednictwem ucznia Ananiasza przywrócił mu wzrok.
11 Po chrzcie Saul, były prześladowca, sam stanął w obliczu prześladowań (9:18b-25, Bw). W Damaszku Żydzi chcieli go zgładzić. Ale w nocy uczniowie spuścili Saula przez otwór w murze miejskim, prawdopodobnie w dużym koszu splecionym ze sznura lub z gałęzi (2 Koryntian 11:32, 33). Otworem tym mogło być okno w domu stanowiącym fragment muru i zamieszkiwanym przez któregoś z uczniów. Okoliczność, że Saul wymknął się przeciwnikom, aby dalej głosić, bynajmniej nie świadczyła o tchórzostwie.
12. (a) Co się działo z Saulem w Jeruzalem? (b) Jak się wiodło zborowi?
12 Dzięki Barnabasowi Saul został w Jeruzalem przyjęty przez uczniów jako współwyznawca (9:26-31). Odważnie rozprawiał tam z Żydami mówiącymi po grecku, którzy również postanowili go zabić. Dowiedziawszy się o tym, bracia zabrali go do Cezarei i odesłali do Tarsu, jego rodzinnego miasta w Cylicji. Zbór w całej Judei, Galilei i Samarii „wkroczył w okres pokoju i budowania się” pod względem duchowym. ‛Chodząc w bojaźni Jehowy i doznając pociechy ducha świętego, stale się pomnażał’. Jakiż to wspaniały przykład dla wszystkich nowożytnych zborów, jeśli chcą zaznawać błogosławieństwa Jehowy!
Poganie stają się chrześcijanami!
13. Jakich cudów dokonał Piotr mocą Bożą w Liddzie i Joppie?
13 Piotr także był bardzo zajęty (9:32-43). W Liddzie (obecnie Lod) na równinie Szaron uzdrowił sparaliżowanego Eneasza. Pod wrażeniem tego cudu wielu nawróciło się do Pana. W Joppie zachorowała i umarła powszechnie lubiana siostra imieniem Tabita (Dorkas). Kiedy przybył tam Piotr, zapłakane wdowy pokazywały mu odzienie, które dla nich sporządziła. Apostoł przywrócił jej życie, a gdy wieść o tym się rozeszła, mnóstwo osób okazało wiarę. Piotr zatrzymał się tam u Szymona garbarza, który miał dom nad morzem. Garbarze ówcześni moczyli skóry zwierząt w wodzie morskiej i przed usunięciem z nich sierści traktowali je wapnem. Następnie wyprawiali je przy użyciu wyciągów z różnych roślin.
14. (a) Kim był Korneliusz? (b) Co powiedziano o jego modlitwach?
14 W okresie tym (36 rok n.e.) również gdzie indziej rozwijały się wypadki godne uwagi (10:1-8, BT). W Cezarei żył pobożny poganin imieniem Korneliusz, oficer rzymski, któremu podlegało około stu żołnierzy. Dowodził „kohortą zwaną Italską”, utworzoną w Italii najwidoczniej z obywateli rzymskich oraz wyzwoleńców. Chociaż żywił bojaźń przed Bogiem, nie był żydowskim prozelitą. Anioł powiedział mu w widzeniu, że jego modlitwy ‛stały się ofiarą, która przypomniała go Bogu’. Mimo iż Korneliusz nie był wówczas oddanym sługą Jehowy, otrzymał odpowiedź na swoją prośbę. Na polecenie anioła posłał po apostoła Piotra.
15. Co się wydarzyło, gdy Piotr modlił się na dachu domu Szymona?
15 Tymczasem Piotrowi modlącemu się na dachu domu Szymona także coś ukazano w widzeniu (10:9-23, BT). W zachwyceniu ujrzał on opuszczane z nieba naczynie przypominające płachtę, pełne nieczystych czworonogów, płazów i ptaków. Kiedy polecono mu je zabijać i jeść, odrzekł, iż jeszcze nigdy nie spożył nic skalanego. Usłyszał wtedy: „Nie nazywaj nieczystym tego, co Bóg oczyścił”. Piotr był tą wizją zdumiony, ale podporządkował się kierownictwu ducha. Wraz z sześcioma współwyznawcami pochodzenia żydowskiego wyruszył więc w drogę z wysłannikami Korneliusza (Dzieje Apostolskie 11:12).
16, 17. (a) Co Piotr powiedział Korneliuszowi oraz innym zebranym w jego domu? (b) Co się stało w trakcie przemówienia Piotra?
16 Dobrą nowinę mieli usłyszeć pierwsi poganie (10:24-43). Kiedy Piotr z towarzyszącymi mu osobami przybył do Cezarei, Korneliusz razem z krewnymi oraz serdecznymi przyjaciółmi już go oczekiwał. Upadł Piotrowi do stóp, ale apostoł pokornie odmówił przyjęcia takiego hołdu. Opowiedział wszystkim, jak to Jehowa namaścił Jezusa na Mesjasza duchem świętym i mocą, wyjaśnił też, że każdy, kto wierzy w Syna Bożego, może liczyć na przebaczenie grzechów.
17 Teraz przystąpił do działania Jehowa (10:44-48). Piotr jeszcze mówił, gdy Bóg obdarzył tych wierzących pogan swoim świętym duchem. W jednej chwili zostali zrodzeni z ducha oraz uzdolnieni do mówienia różnymi językami i wysławiania Stwórcy. Słusznie więc ochrzczono ich w imię Jezusa Chrystusa. Tym samym Piotr użył trzeciego klucza, aby otworzyć bogobojnym poganom wrota wiedzy oraz możliwość wejścia do niebiańskiego Królestwa (Mateusza 16:19).
18. Jak się zachowali bracia pochodzenia żydowskiego, gdy Piotr wyjaśnił, że poganie zostali „ochrzczeni w duchu świętym”?
18 Później w Jeruzalem spierali się z Piotrem zwolennicy obrzezania (11:1-18). Kiedy opowiedział, jak poganie zostali „ochrzczeni w duchu świętym”, współwyznawcy pochodzenia żydowskiego zaakceptowali to i wychwalali Boga, mówiąc: „A więc również ludziom z narodów udostępnił Bóg skruchę, która wiedzie ku życiu”. My też powinniśmy być podatni na coraz lepsze zrozumienie woli Jehowy.
Powstaje zbór nieżydowski
19. Jak doszło do tego, że uczniów Chrystusa nazwano chrześcijanami?
19 Założono pierwszy zbór składający się z pogan (11:19-26). Kiedy uczniowie się rozproszyli wskutek prześladowania zapoczątkowanego zamordowaniem Szczepana, niektórzy dotarli do Antiochii Syryjskiej, znanej z nieczystych praktyk religijnych i zepsucia moralnego. Ludziom mówiącym po grecku oznajmiali tam dobrą nowinę, a „ręka Jehowy była z nimi” i wielu uwierzyło. Barnabas i Saul nauczali tam przez rok i „najpierw właśnie w Antiochii dzięki Boskiej opatrzności nazwano uczniów chrześcijanami”. Niewątpliwie stało się tak dzięki kierownictwu Jehowy, gdyż greckie słowo chre·ma·tiʹzo oznacza „być nazwanym dzięki Boskiej opatrzności” i zawsze występuje w Biblii w powiązaniu z czymś, co pochodzi od Boga.
20. Co zapowiedział Agabos i jak na to zareagował zbór w Antiochii?
20 Do Antiochii przybyli też z Jeruzalem bogobojni prorocy (11:27-30). Jednym z nich był Agabos, który wskazał „za sprawą ducha, że całą zamieszkaną ziemię niebawem nawiedzi wielki głód”. Proroctwo to spełniło się za panowania rzymskiego cesarza Klaudiusza (lata 41-54); o tym „wielkim głodzie” wspomina również historyk Józef Flawiusz (Dawne dzieje Izraela w tłumaczeniu Jana Radożyckiego, księga dwudziesta, II, 5, strona 944; księga dwudziesta, V, 2, strona 948). Pobudzany miłością zbór w Antiochii pośpieszył z pomocą materialną braciom w Judei (Jana 13:35).
Prześladowanie okazuje się bezskuteczne
21. Jakie działanie przeciw Piotrowi podjął Herod Agryppa I, ale z jakim skutkiem?
21 Okres spokoju dobiegł końca, gdy Herod Agryppa I wszczął w Jeruzalem prześladowanie osób okazujących bojaźń przed Jehową (12:1-11). Herod kazał ściąć mieczem Jakuba, prawdopodobnie pierwszego apostoła, który poniósł śmierć męczeńską. Widząc, że Żydom się to spodobało, uwięził też Piotra. Najwidoczniej skuto go z dwoma żołnierzami, podczas gdy dwaj inni strzegli jego celi. Herod zamierzał zgładzić go po święcie Paschy i dniach przaśników (od 14 do 21 Nisan), ale modlitwy zboru w tej sprawie zostały w porę wysłuchane, podobnie jak to często ma miejsce w wypadku naszych próśb. Anioł Boży w cudowny sposób uwolnił apostoła.
22. Co się zdarzyło, gdy Piotr przyszedł do domu Marii, matki Marka?
22 Piotr wkrótce przybył do domu Marii (matki Jana Marka), będącego zapewne miejscem chrześcijańskich zebrań (12:12-19). Młoda służąca imieniem Roda rozpoznała w ciemności jego głos, ale nie otworzyła bramy. Uczniowie początkowo chyba pomyśleli, że Bóg przysłał anielskiego posłańca, który reprezentował Piotra i przemawiał takim jak on głosem. Kiedy go wreszcie wpuścili, polecił im, aby o jego uwolnieniu powiadomili „Jakuba i braci” (prawdopodobnie starszych). Potem wyszedł i ukrył się, nie podając miejsca schronienia, aby nie narażać siebie ani innych na niebezpieczeństwo w razie przesłuchania. Poszukiwania podjęte przez Heroda okazały się bezskuteczne, ukarano więc strażników, najprawdopodobniej nawet śmiercią.
23. Jaki był koniec panowania Heroda Agryppy I i czego możemy się z tego nauczyć?
23 W roku 44 w Cezarei nieoczekiwanie dobiegło kresu panowanie 54-letniego Heroda Agryppy I (12:20-25). Był on niechętny Fenicjanom z Tyru i Sydonu, przekupili więc jego sługę Blasta, żeby wyjednał im u króla audiencję, w czasie której mogliby prosić o pokój. W „ustalonym dniu” (a było to święto ku czci cesarza Klaudiusza) Herod przywdział królewskie szaty, zasiadł w fotelu sędziowskim i zaczął przemawiać. Zgromadzeni wołali: „Głos boga, a nie człowieka!” Nagle anioł Jehowy poraził Heroda, „ponieważ nie oddał chwały Bogu”. Potem „stoczyły go robaki i skonał”. Oby ten ostrzegawczy przykład pobudził nas do ciągłego chodzenia w bojaźni Jehowy, wystrzegania się pychy oraz przysparzania Mu chwały tym, co czynimy jako Jego lud.
24. Czego się jeszcze dowiemy o rozwoju dzieła?
24 Pomimo prześladowania rozpętanego przez Heroda „słowo Jehowy dalej rosło i się rozprzestrzeniało”. W gruncie rzeczy, jak to niebawem zostanie wykazane w Strażnicy, uczniowie mogli się spodziewać dalszego rozwoju dzieła. Dlaczego? Ponieważ ‛chodzili w bojaźni Jehowy’.
Jak byś odpowiedział?
◻ W jaki sposób Szczepan wykazał bojaźń wobec Jehowy, podobnie zresztą jak niejeden z późniejszych sług Bożych?
◻ Jak śmierć Szczepana wpłynęła na głoszenie o Królestwie i czy ma to jakiś współczesny odpowiednik?
◻ Jak prześladowca Saul z Tarsu zaczął okazywać bojaźń przed Jehową?
◻ Kto spośród pogan pierwszy nawrócił się na chrystianizm?
◻ Jak 12 rozdział Dziejów Apostolskich pokazuje, że prześladowanie nie zastraszyło osób przejętych bojaźnią Jehowy?
[Ilustracja na stronach 16, 17]
Z nieba błysnęło światło i czyjś głos zapytał: „Saulu, Saulu, czemu mnie prześladujesz?”