ŻYD
(hebr. Jehudi: „[od; należący do] Judy [hebr. Jehuda]”).
W Biblii nazwy „Żyd” lub „Żydzi”, odnoszące się pierwotnie do członków plemienia Judy, pojawiają się dopiero w relacji opisującej okres upadku dziesięcioplemiennego królestwa izraelskiego. W czasach Ezechiasza Izajasz użył przymiotnikowej formy tego słowa, przetłumaczonej na „po żydowsku” (Iz 36:11, 13). Mieszkańców południowego królestwa Judy najczęściej nazywano synami Judy lub plemieniem synów Judy. Wyrazu „Żydzi” bezpośrednio w odniesieniu do ludzi użył po raz pierwszy pisarz ksiąg Królów, zapewne Jeremiasz, który swą prorocką działalność rozpoczął w 647 r. p.n.e. (zob. 2Kl 16:6; 25:25). Po niewoli babilońskiej zaczęto tak nazywać wszystkich Izraelitów powracających do ojczyzny (Ezd 4:12; 6:7; Neh 1:2; 5:17), a w końcu wszystkich Hebrajczyków żyjących gdziekolwiek na świecie, w odróżnieniu od narodów pogańskich (Est 3:6; 9:20). Za Żydów podawali się też poganie, którzy przyjęli ich wiarę i stali się obrzezanymi prozelitami (Est 8:17). Jednakże nawróconych na religię żydowską zazwyczaj odróżniano od rodowitych Żydów: Pisma Hebrajskie często nazywają ich ‛osiadłymi przybyszami’ (Jer 22:3), a Chrześcijańskie Pisma Greckie — „prozelitami” (Dz 2:10; 6:5; 13:43). W Dziejach 24:24 użyto określenia „Żydówka”.
Kiedy Jezus przyszedł na świat, poszukujący go astrolodzy wypytywali: „Gdzie jest ten narodzony król Żydów?” (Mt 2:1, 2). A gdy zawisł na palu męki, Piłat kazał umieścić nad nim napis: „Jezus Nazarejczyk, król Żydów” (Jn 19:19).
Znaczenie przenośne. Dowodząc, że Żydzi niesłusznie chełpili się swym pochodzeniem i ufali, iż przestrzeganie Prawa Mojżeszowego zapewni im uznanie Boże, Paweł powiedział: „Albowiem nie ten jest Żydem, kto jest nim na zewnątrz, ani obrzezaniem nie jest to, które jest na zewnątrz, na ciele. Ale ten jest Żydem, kto jest nim wewnątrz, a jego obrzezaniem jest obrzezanie serca przez ducha, nie zaś przez spisany kodeks. Taki ma pochwałę nie od ludzi, lecz od Boga” (Rz 2:28, 29). Nawiązując tu do znaczenia imienia Juda („sławiony; wychwalany”), Paweł wykazuje, że prawdziwą podstawę do otrzymania pochwały od Boga ma ten, kto został Jego sługą za sprawą ducha i służy Mu z całego serca. Podobnej argumentacji używa w 4 rozdz. Rzymian, gdzie wyjaśnia, iż prawdziwymi potomkami Abrahama są ci, którzy przejawiają równie głęboką wiarę jak ten patriarcha. Wspomina też, że w zborze chrześcijańskim narodowość nie odgrywa roli, bo „nie ma Żyda ani Greka [poganina]” (Gal 3:28). Gdy wskrzeszony Jezus Chrystus pocieszał członków zboru w Smyrnie w związku z prześladowaniami, jakich doznawali głównie z rąk Żydów, powiedział: „Znam (...) bluźnierstwo tych, którzy podają się za Żydów, a jednak nimi nie są, ale są synagogą Szatana” (Obj 2:9).