Wypracowuj swoje wybawienie!

„Umiłowani (...) wypracowujcie swoje wybawienie z bojaźnią i drżeniem” (FILIPIAN 2:12).

 1, 2. Jakie rozpowszechnione opinie skłaniają wielu ludzi do wniosku, że nie mają żadnego wpływu na to, jak będzie wyglądać ich życie?

„CZY taki się już urodziłeś?” Pytanie to zamieszczono niedawno na okładce poczytnego czasopisma. Poniżej widniały słowa: „Charakter, temperament, a nawet ważne decyzje życiowe — jak wynika z najnowszych badań, prawie wszystko zależy od genów”. Tego rodzaju wypowiedzi mogą skłaniać niektórych do wniosku, że nie mają większego wpływu na swoje życie.

² Inni uważają, iż błędy wychowawcze rodziców lub nauczycieli w pewnym sensie z góry przesądzają, że czeka ich nieszczęśliwy los. Mogą się czuć skazani na powtarzanie błędów rodziców, na uleganie najgorszym skłonnościom, na niewierność wobec Jehowy — krótko mówiąc, skazani na podejmowanie niewłaściwych decyzji. Czy właśnie tego uczy Biblia? Niektórzy religianci istotnie twierdzą, iż można w niej znaleźć poparcie dla takich nauk jak predestynacja. Według tego poglądu Bóg już przed wiekami przesądził o każdym szczególe naszego życia.

 3. Co pokrzepiającego o naszej odpowiedzialności za własną przyszłość mówi Biblia?

³ Te rozmaite opinie prowadzą do jednego wniosku: człowiek nie ma prawie żadnego wyboru i nie może wpłynąć na to, jak będzie wyglądało jego życie. Na pewno przyznasz, że brzmi to raczej zniechęcająco, a zniechęcenie przysparza nowych kłopotów. W Księdze Przysłów 24:10 czytamy: „Okazałeś się zniechęcony w dniu udręki? Twoja moc będzie znikoma”. Dobrze jest więc wiedzieć, że według Biblii możemy ‛wypracowywać swoje wybawienie’ (Filipian 2:12). Jak umocnić swą wiarę w tę pokrzepiającą naukę biblijną?

Jak „budować” samych siebie

 4. Czego nie zasugerowano w Liście 1 do Koryntian 3:10-15, choć jest tam mowa o budowaniu z materiałów ogniotrwałych?

⁴ Zastanówmy się nad porównaniem użytym przez apostoła Pawła w Liście 1 do Koryntian 3:10-15. Zasada, którą uwypuklił, powołując się na chrześcijańskie dzieło budowania, może dotyczyć zarówno tego, co robimy dla innych, jak i pracy nad sobą. Czyżby Paweł sugerował, że nauczyciel ponosi wyłączną odpowiedzialność za to, czy osoba studiująca zechce służyć Jehowie i pozostanie na obranej drodze? Bynajmniej. Apostoł podkreślił, jak ważne jest zdobywanie się w dziele budowania na największe wysiłki. Nie uważał jednak, że studiujący nic nie może w tej sprawie zrobić, jak to już wyjaśniono w poprzednim artykule. To prawda, iż podał przykład odnoszący się do budowania drugich, a nie samego siebie. Wyraźnie zaznaczył, że jeśli ktoś budował niedbale, jego dzieło zostanie zniszczone, ale on sam będzie wybawiony. Niemniej w Biblii podobnej przenośni użyto w związku z pracą nad sobą.

 5. Które wersety wskazują, że chrześcijanie muszą też ‛budować’ samych siebie?

⁵ Zwróćmy na przykład uwagę na List Judy 20, 21: „Wy, umiłowani, budując się na swej najświętszej wierze i modląc się w duchu świętym, trwajcie w miłości Bożej”. Juda używa tutaj tego samego greckiego słowa, przetłumaczonego na ‛budować’, którym Paweł posłużył się w 3 rozdziale Listu 1 do Koryntian — tyle że podkreśla wagę budowania samych siebie na fundamencie własnej wiary. Greckie słowo, które w przykładzie Pawła o chrześcijańskim budowaniu oznacza „fundament”, występuje też w relacji Łukasza, w przypowieści Jezusa o człowieku stawiającym dom na masywie skalnym (Łukasza 6:48, 49). W innym miejscu Paweł obrazowo zachęca chrześcijan, by byli osadzeni na „fundamencie”, nawołując ich w ten sposób do robienia postępów duchowych. Tak więc Słowo Boże uczy, że ‛budujemy’ też samych siebie (Efezjan 3:15-19; Kolosan 1:23; 2:7).

 6. (a) Zilustruj na przykładzie, że ktoś, kto został uczniem Chrystusa, zawdzięcza to wspólnym wysiłkom wielu osób. (b) Jaka odpowiedzialność spoczywa na każdym uczniu z osobna?

⁶ Czy budowanie chrześcijanina to praca dla jednej osoby? Wyobraź sobie, że zdecydowałeś się postawić dom. Udajesz się do architekta, aby sporządził projekt. Chociaż wiele robót zamierzasz wykonać sam, wynajmujesz budowniczego, by ci pomógł i doradził najlepsze metody. Jeżeli założy mocny fundament, zadba, byś zrozumiał plany oraz zakupił odpowiednie materiały, a nawet nauczy cię czegoś ze sztuki budowlanej, to na pewno przyznasz, że wykonał dobrą robotę. Ale do czego by doszło, gdybyś lekceważył jego wskazówki, kupował tanie lub nietrwałe materiały i do tego jeszcze nie trzymał się projektu? W razie zawalenia się budynku nie mógłbyś winić ani budowniczego, ani architekta. Tak samo każdy, kto został uczniem Chrystusa, zawdzięcza to współpracy osób biorących udział w tym budowaniu. Jehowa jest mistrzowskim architektem. Wspiera wiernych chrześcijan, którzy jako „Boży współpracownicy” uczą i budują zainteresowanych (1 Koryntian 3:9). Ale istotną rolę odgrywa również osoba studiująca Biblię. Ostatecznie to ona jest odpowiedzialna za swe życie (Rzymian 14:12). Jeżeli chce się odznaczać szlachetnymi przymiotami chrześcijańskimi, musi dołożyć starań, by je wypielęgnować, niejako wbudować w siebie (2 Piotra 1:5-8).

 7. Z jakimi trudnościami borykają się niektórzy chrześcijanie i z czego mogą czerpać pociechę?

⁷ Czy w takim razie nasze geny, środowisko bądź umiejętności nauczyciela nie odgrywają żadnej roli? Nic podobnego. Słowo Boże wskazuje, iż każdy z tych czynników jest ważny i wywiera określony wpływ. Wiele grzesznych, negatywnych skłonności daje o sobie znać już od urodzenia i niełatwo je przezwyciężyć (Psalm 51:5; Rzymian 5:12; 7:21-23). Sposób wychowania przez rodziców oraz atmosfera w domu bardzo mocno odbijają się na młodej osobie, skłaniając ją ku dobremu lub ku złemu (Przysłów 22:6; Kolosan 3:21). Jezus potępił żydowskich przywódców religijnych za to, że ich nauki były dla ludzi zgubne w skutkach (Mateusza 23:13, 15). W dobie dzisiejszej wszyscy jesteśmy wystawieni na działanie takich czynników. Na przykład niektórzy słudzy Boży mieli ciężkie dzieciństwo i teraz borykają się z poważnymi trudnościami. Takie osoby potrzebują naszej życzliwości i współczucia. Mogą też czerpać pociechę z biblijnego zapewnienia, iż nie są skazani na powtarzanie błędów rodziców ani na dopuszczenie się niewierności. Zobaczmy, jak tę sprawę pomaga zrozumieć przykład królów starożytnej Judy.

Królowie judzcy sami dokonywali wyboru

 8. Jakiego wyboru dokonał Jotam, mimo iż jego ojciec nie dawał mu dobrego przykładu?

⁸ Uzzjasz (Azariasz) został królem Judy w wieku zaledwie 16 lat i panował 52 lata. Przez znaczną część tego okresu „czynił (...) to, co prostolinijne w oczach Jehowy, zgodnie ze wszystkim, co uczynił Amacjasz, jego ojciec” (2 Królów 15:3). Dzięki błogosławieństwu Jehowy odniósł wiele zdumiewających zwycięstw militarnych. Ale niestety te sukcesy uderzyły mu do głowy. Owładnięty pychą zbuntował się przeciw Jehowie i wszedł do świątyni, by spalić na ołtarzu kadzidło, choć czynność ta była zastrzeżona dla kapłanów. Kiedy go za to zganiono, zapałał gniewem. Doznał wtedy upokorzenia — został dotknięty trądem i już do końca życia musiał przebywać w odosobnieniu (2 Kronik 26:16-23). Jak na to wszystko zareagował jego syn Jotam? Ten młody mężczyzna z łatwością mógłby przyswoić sobie postawę ojca i odrzucać karcenie Jehowy. Szkodliwie mogło też oddziaływać na niego środowisko, gdyż cały lud kalał się nikczemnymi praktykami religijnymi (2 Królów 15:4). Ale Jotam sam dokonał wyboru. „Czynił (...) to, co słuszne w oczach Jehowy” (2 Kronik 27:2).

 9. Kogo mógł naśladować Achaz i jak pokierował swym życiem?

⁹ Jotam panował 16 lat i przez cały ten czas dochowywał wierności Jehowie. Dla swego syna Achaza był więc pod tym względem wspaniałym wzorem. Ale pozytywny wpływ wywierały na Achaza jeszcze inne osoby. Miał on przywilej żyć wtedy, gdy w kraju działali wierni prorocy: Izajasz, Ozeasz i Micheasz. Dokonał jednak złego wyboru. „Nie czynił tego, co słuszne w oczach Jehowy, jak to czynił Dawid, jego praojciec”. Sporządził posągi Baala, którym oddawał cześć, a nawet spalił kilku własnych synów w ofierze pogańskim bożkom. Sromotnie zawiódł jako król i sługa Jehowy, choć miał najlepsze przykłady (2 Kronik 28:1-4).

10. Jakim ojcem był Achaz i jakiego wyboru dokonał jego syn Ezechiasz?

¹⁰ Rozpatrując sprawę od strony czystego wielbienia, trudno sobie wyobrazić gorszego ojca od Achaza. Ale jego syn Ezechiasz nie mógł decydować o tym, kto zostanie jego ojcem. Młodzi synowie Achaza złożeni w ofierze Baalowi byli prawdopodobnie rodzonymi braćmi Ezechiasza. Czy taka okropna sytuacja w rodzinie przesądziła o jego niewierności wobec Jehowy? Wręcz przeciwnie, okazał się jednym z niewielu naprawdę wielkich królów judzkich — wiernym, mądrym i lubianym. „Jehowa był z nim” (2 Królów 18:3-7). Istnieją nawet podstawy, by przyjąć, że Ezechiasz jeszcze jako młody książę napisał pod natchnieniem Psalm 119. Jeżeli rzeczywiście tak było, nietrudno zrozumieć, dlaczego oznajmił: „Dusza moja nie mogła zasnąć ze smutku” (Psalm 119:28). Mimo przygnębiających okoliczności Ezechiasz kierował się w życiu Słowem Jehowy. W Psalmie 119:105 czytamy: „Słowo twoje jest lampą dla mej stopy i światłem na moim szlaku”. Tak więc Ezechiasz sam dokonał wyboru — i był to słuszny wybór.

11. (a) Do jakiego stopnia Manasses zbuntował się przeciw Jehowie, mimo iż ojciec dawał mu dobry przykład? (b) Jakiego wyboru dokonał Manasses pod koniec życia i czego można się z tego nauczyć?

¹¹ Jak na ironię, od jednego z najlepszych królów judzkich wywodził się jeden z najgorszych. Syn Ezechiasza Manasses na nie spotykaną wcześniej skalę rozkrzewił bałwochwalstwo, spirytyzm i przemoc. Sprawozdanie donosi, że „Jehowa wciąż przemawiał do Manassesa i jego ludu”, prawdopodobnie za pośrednictwem proroków (2 Kronik 33:10). Według tradycji żydowskiej Manasses w odpowiedzi rozkazał przeciąć Izajasza piłą (porównaj Hebrajczyków 11:37). Nawet jeśli nie jest to prawdą, nie ulega wątpliwości, że król nie słuchał żadnych ostrzeżeń od Boga. Wzorem swego dziadka Achaza kazał spalić żywcem kilku synów na ofiarę. Jednakże później w obliczu ciężkich prób ten niegodziwy człowiek okazał skruchę i dokonał zmian w swoim życiu (2 Kronik 33:1-6, 11-20). Z jego przeżyć wynika, że nawet jeśli ktoś obrał z gruntu złą drogę, nie musi to jeszcze oznaczać, iż nie ma już odwrotu. Można się przecież zmienić.

12. Jak różne drogi obrali Amon i jego syn Jozjasz w związku ze służbą dla Jehowy?

¹² Syn Manassesa Amon mógł się wiele nauczyć ze skruchy ojca. Tymczasem obrał złą drogę. W rzeczywistości „jeszcze powiększył winę”, aż w końcu został zamordowany. Otuchy dodaje jednak fakt, że Jozjasz, syn Amona, okazał się jego przeciwieństwem. Najwyraźniej wyciągnął wnioski z przeżyć swego dziadka. Kiedy zasiadł na tronie, miał zaledwie 8 lat. W wieku 16 lat zaczął szukać Jehowy, a potem był wzorowym, wiernym królem (2 Kronik 33:20 do 34:5). Wybór, którego dokonał, był właściwy.

13. (a) Czego można się nauczyć z omówionych przykładów królów judzkich? (b) Jak ważne jest odpowiednie wychowanie przez rodziców?

¹³ Z tej krótkiej analizy przeżyć siedmiu królów judzkich można się dużo nauczyć. Niekiedy najgorsi władcy mieli najlepszych synów, ale bywało też na odwrót (porównaj Kaznodziei 2:18-21). W niczym nie pomniejsza to roli, jaką odgrywa wychowanie rodzicielskie. Stosowanie metod zalecanych przez Jehowę niewątpliwie daje dzieciom najlepszą sposobność, by zostały Jego wiernymi sługami (Powtórzonego Prawa 6:6, 7). Niemniej niektórzy młodzi, pomimo najszczerszych wysiłków ze strony rodziców, obierają złą drogę. Inni, choć rodzice dają im zły przykład, pokochali Jehowę i chcą Mu służyć. Dzięki Jego błogosławieństwu pomyślnie układają sobie życie. Czy nie zastanawiasz się nieraz, jak będzie z tobą? Wobec tego rozważ kilka bezpośrednich wypowiedzi Jehowy, które cię upewnią, że możesz dokonać właściwego wyboru!

Jehowa ci ufa!

14. Skąd wiadomo, że Jehowa zna nasze ograniczenia?

¹⁴ Jehowa widzi wszystko. W Księdze Przysłów 15:3 napisano: „Oczy Jehowy są na każdym miejscu; obserwują złych i dobrych”. Król Dawid zaś powiedział o Nim: „Oczy twoje widziały nawet mój zarodek, a w twej księdze były zapisane wszystkie jego cząstki — w dniach, gdy się kształtowały i nie było jeszcze ani jednej z nich” (Psalm 139:16). A zatem Jehowa wie, z jakimi negatywnymi skłonnościami walczysz — bez względu na to, czy je odziedziczyłeś, czy też rozwinęły się pod wpływem innych, niezależnych od ciebie czynników. On dokładnie rozumie, jak wszystko to na ciebie oddziałuje. Zna twoje ograniczenia lepiej niż ty sam. Poza tym jest miłosierny. Nigdy nie oczekuje od nas więcej, niż w rozsądnej mierze możemy zrobić (Psalm 103:13, 14).

15. (a) Co między innymi stanowi źródło pociechy dla tych, którzy zostali świadomie skrzywdzeni? (b) Na co każdemu z nas pozwala Jehowa, okazując nam w ten sposób szacunek?

¹⁵ Z drugiej strony Jehowa nie traktuje nas jak bezradne ofiary zbiegu okoliczności. Jeżeli w przeszłości mieliśmy ciężkie przeżycia, możemy czerpać pociechę z zapewnienia, że On nienawidzi wszystkich, którzy świadomie krzywdzą drugich (Psalm 11:5; Rzymian 12:19). Ale czy uchroni nas przed konsekwencjami, jeśli się od Niego odwrócimy i rozmyślnie dokonamy niewłaściwego wyboru? Oczywiście, że nie. W Jego Słowie czytamy: „Każdy bowiem poniesie swój własny ciężar” (Galatów 6:5). Wszystkim swym rozumnym stworzeniom Jehowa okazuje szacunek, pozwalając im samodzielnie postanowić, czy będą Mu służyć i czynić to, co słuszne. Mojżesz tak to wyjaśnił narodowi izraelskiemu: „Powołuję dzisiaj niebiosa i ziemię na świadków przeciwko wam, że położyłem przed tobą życie i śmierć, błogosławieństwo i przekleństwo; wybierz więc życie, abyś mógł pozostać przy życiu, ty i twoje potomstwo” (Powtórzonego Prawa 30:19). Jehowa jest przekonany, że my także zdołamy dokonać właściwego wyboru. Skąd o tym wiadomo?

16. Dzięki czemu możemy ‛wypracowywać swoje wybawienie’?

¹⁶ Zwróćmy uwagę na wypowiedź apostoła Pawła: „A zatem, umiłowani moi, (...) wypracowujcie swoje wybawienie z bojaźnią i drżeniem; gdyż to Bóg ze względu na swe upodobanie działa w was, byście i chcieli, i działali” (Filipian 2:12, 13). Słowo greckie przetłumaczone tu na ‛wypracowywać’ nasuwa myśl o wykonaniu czegoś. A zatem nikt z nas nie musi ponieść porażki ani się wycofać. Jehowa Bóg nigdy by nie pobudził Pawła do napisania tych słów, gdyby nie był pewien, że możemy wykonać zlecone nam dzieło — dzieło prowadzące do naszego wybawienia. Ale jak to osiągnąć? O własnych siłach jest to niemożliwe. W przeciwnym razie nie musielibyśmy się ‛bać i drżeć’. Jednakże Jehowa ‛w nas działa’ — Jego święty duch wpływa na nasz umysł i serce, byśmy „i chcieli, i działali”. Skoro mamy taką życzliwą pomoc, czy coś mogłoby nam uniemożliwić obranie i trzymanie się słusznej drogi życiowej? Na pewno nie! (Łukasza 11:13).

17. Jakich zmian możemy dokonać we własnej osobowości i jak Jehowa nam w tym pomaga?

¹⁷ Będziemy musieli pokonać różne przeszkody — mogą to być od dawna zakorzenione złe nawyki albo szkodliwe wpływy wypaczające nasz sposób myślenia. Ale dzięki wsparciu ducha Jehowy zdołamy się z tym uporać! Paweł napisał do chrześcijan w Koryncie, że Słowo Boże ma moc obalania nawet „tego, co silnie obwarowane” (2 Koryntian 10:4). Jehowa może nam pomóc gruntownie się zmienić. Jego Słowo zachęca, by „odrzucić starą osobowość” i „przyoblec się w nową osobowość, stworzoną według woli Bożej w rzeczywistej prawości i lojalności” (Efezjan 4:22-24). Czy duch Jehowy rzeczywiście może nam pomóc w dokonaniu takich zmian? Z całą pewnością! Duch Boży pobudza nas do wydawania jego owoców — pięknych, cennych przymiotów, które wszyscy chcemy uzewnętrzniać. Najważniejszym z nich jest miłość (Galatów 5:22, 23).

18. Jakiego wyboru niewątpliwie może dokonać każdy myślący człowiek i w jakim postanowieniu powinno nas to utwierdzić?

¹⁸ Oto wspaniała prawda, która zapewnia wolność: Jehowa Bóg przejawia miłość w nieograniczonym zakresie, a my jesteśmy stworzeni na Jego obraz (Rodzaju 1:26; 1 Jana 4:8). Możemy więc z własnego wyboru Go miłować. I właśnie ten przymiot — a nie dawniejszy styl życia, nabyte wady czy wrodzona skłonność do zła — decyduje o naszej przyszłości. Gdyby Adam i Ewa kochali Jehowę Boga, mogliby w Edenie dochować wierności. Wszyscy pragnący przeżyć Armagedon i wyjść zwycięsko z ostatecznej próby pod koniec Tysiącletniego Panowania Chrystusa muszą przejawiać miłość (Objawienie 7:14; 20:5, 7-10). Może ją pielęgnować każdy z nas, niezależnie od okoliczności (Mateusza 22:37; 1 Koryntian 13:13). Postanówmy sobie zatem, że będziemy miłować Jehowę i budować na tej miłości przez całą wieczność.

Jak sądzisz?

◻ Jakie rozpowszechnione opinie pozostają w sprzeczności z pokrzepiającą nauką biblijną o osobistej odpowiedzialności każdego człowieka?

◻ Jakie dzieło budowania samego siebie musi wykonać każdy chrześcijanin?

◻ Jak przykłady królów judzkich ukazują, że każdy sam dokonuje wyboru?

◻ Jak Jehowa nas zapewnia, że bez względu na negatywny wpływ otoczenia możemy dokonać w życiu słusznego wyboru?

[Ilustracja na stronie 15]

Czy o twojej przyszłości decydują geny?

[Ilustracja na stronie 17]

Mimo złego przykładu ze strony ojca król Jozjasz obrał służbę dla Boga