Zabiegaj o rozsądek

„Niech wasz rozsądek stanie się znany wszystkim ludziom. Pan jest blisko” (FILIPIAN 4:5, NW).

 1. Dlaczego w dzisiejszym świecie trudno jest przejawiać rozsądek?

ANGIELSKI dziennikarz sir Alan Patrick Herbert zaliczył „człowieka rozsądnego” do postaci mitycznych. Niekiedy istotnie może się wydawać, że w naszym świecie rozdzieranym konfliktami brak osób rozsądnych. Zgodnie z proroctwem biblijnym w tych krytycznych „dniach ostatnich” mieli żyć ludzie „zajadli”, „nieprzejednani” oraz „nieskłonni do jakiejkolwiek ugody” — innymi słowy: zdecydowanie nierozsądni (2 Tymoteusza 3:1-5, NW). Mimo to prawdziwi chrześcijanie wysoko cenią rozsądek, wiedząc, że jest on wybitną cechą mądrości Bożej (Jakuba 3:17, NW). Nie uważamy bynajmniej, iż w nierozsądnym świecie nie da się postępować rozsądnie. Przeciwnie, bez zastrzeżeń podejmujemy wyzwanie zawarte w natchnionej radzie apostoła Pawła zapisanej w Liście do Filipian 4:5: „Niech wasz rozsądek stanie się znany wszystkim ludziom” (NW).

 2. Jak słowa apostoła Pawła zapisane w Liście do Filipian 4:5 pomagają nam określić, czy jesteśmy rozsądni?

² Zauważmy, jak słowa Pawła pomagają nam sprawdzić, czy jesteśmy rozsądni. Nie chodzi o to, jak wyglądamy we własnych oczach, lecz o to, jak nas widzą drudzy, z czego jesteśmy znani. Przekład Phillipsa oddaje ten werset następująco: „Miejcie opinię ludzi rozsądnych”. Każdy z nas mógłby zadać sobie pytania: Co o mnie myślą inni? Czy jestem uważany za człowieka rozsądnego, ustępliwego i łagodnego? A może dałem się poznać jako osoba nieustępliwa, szorstka i nieprzejednana?

 3. (a) Jakie jest znaczenie greckiego odpowiednika wyrazu „rozsądny” i dlaczego rozsądek to ujmujący przymiot? (b) Jak chrześcijanin może się nauczyć postępować bardziej rozsądnie?

³ Nasza opinia pod tym względem, zależy bezpośrednio od tego, w jakim stopniu naśladujemy Jezusa Chrystusa (1 Koryntian 11:1). Kiedy przebywał na ziemi, w sposób doskonały wzorował się na swym Ojcu, który dał najwspanialszy przykład rozsądku (Jana 14:9). W gruncie rzeczy gdy Paweł wspomniał o „łagodności i życzliwości Chrystusowej”, posłużył się greckim wyrazem (epieikías), który tu przetłumaczono na życzliwość, ale który oznacza również „rozsądek”, a dosłownie „ustępliwość” (2 Koryntian 10:1, NW). W pewnym komentarzu do Biblii nazwano ten wyraz „jednym z wielkich słów N[owego] T[estamentu] opisujących charakter” (The Expositor’s Bible Commentary). Określa ono cechę tak ujmującą, iż pewien biblista oddał je wyrażeniem „przemiły rozsądek”. Omówmy zatem trzy sposoby, jakimi przymiot ten przejawiał Jezus, wzorując się na swym Ojcu, Jehowie. Dzięki temu każdy z nas będzie mógł się nauczyć, jak stać się osobą bardziej rozsądną (1 Piotra 2:21).

„Gotowy przebaczać”

 4. Jak Jezus pokazał, że jest „gotowy przebaczać”?

⁴ Jezus tak jak jego Ojciec okazuje rozsądek w tym, że jest „gotowy przebaczać”, i to raz za razem (Psalm 86:5, NW). Rozważmy, co się stało, gdy Piotr, bliski towarzysz Jezusa, zaparł się go trzykrotnie tej nocy, której został on aresztowany i osądzony. Wcześniej Jezus oświadczył: „Tego, kto by się mnie zaparł przed ludźmi, i Ja się zaprę przed Ojcem moim” (Mateusza 10:33). Czy skrupulatnie i bezlitośnie zastosował tę zasadę wobec Piotra? Bynajmniej — po swym zmartwychwstaniu osobiście się z nim spotkał, niewątpliwie w celu pocieszenia i uspokojenia tego skruszonego i załamanego apostoła (Łukasza 24:34; 1 Koryntian 15:5). Wkrótce potem pozwolił mu wykonać bardzo odpowiedzialne zadanie (Dzieje 2:1-41). Oto „przemiły rozsądek” w najlepszym wydaniu! Czyż nie dodaje otuchy świadomość, iż właśnie Jezus jest ustanowionym przez Jehowę Sędzią całej ludzkości? (Izajasza 11:1-4; Jana 5:22).

 5. (a) Jaką opinią wśród owiec powinni się cieszyć starsi? (b) Co i dlaczego mogliby sobie przypomnieć starsi, zanim zajmą się sprawą natury sądowniczej?

⁵ Kiedy starsi pełnią w zborze funkcje sędziów, usilnie starają się naśladować rozsądek cechujący Jezusa. Nie chcą, by owce bały się ich niczym jakichś inkwizytorów. Pragną raczej wzorować się na Jezusie, aby czuły się przy nich bezpieczne, jak przy serdecznych pasterzach. W czasie rozpatrywania spraw sądowniczych dokładają wszelkich starań, by postępować rozsądnie, okazując gotowość przebaczania. Niektórzy starsi się przekonali, że przed przystąpieniem do sprawy warto przypomnieć sobie myśli z artykułów „Jehowa — bezstronny ‚Sędzia całej ziemi’” oraz „Starsi, rozsądzajcie sprawiedliwie”, zamieszczonych w Strażnicy z 1 lipca 1992 roku. Dzięki temu stale mają w pamięci maksymę, która opisuje metodę sądzenia stosowaną przez Jehowę: „Gdzie potrzeba — stanowczość, gdzie to możliwe — miłosierdzie”. Jeśli w trakcie osądzania skłaniają się ku miłosierdziu, a są ku temu rozsądne podstawy, nie czynią niczego niewłaściwego (Mateusza 12:7). Popełniliby zaś poważny błąd, gdyby byli szorstcy lub bezlitośni (Ezechiela 34:4). Starsi powinni więc wystrzegać się takich błędów przez staranne poszukiwanie sposobu, jak bez łamania zasad sprawiedliwości okazać największą serdeczność i miłosierdzie (porównaj Mateusza 23:23; Jakuba 2:13).

Elastyczność w obliczu nowych okoliczności

 6. Jak uwidocznił się rozsądek Jezusa w sposobie potraktowania poganki, której córka była opętana przez demona?

⁶ Podobnie jak Jehowa, również Jezus dowiódł, że po wyłonieniu się nowych okoliczności szybko się do nich dostosowuje lub nawet całkowicie zmienia swe postępowanie. Kiedyś pewna niewiasta pogańska błagała go o uzdrowienie córki, okrutnie dręczonej przez demona. Początkowo na trzy różne sposoby Jezus dał jej do zrozumienia, iż nie zamierza udzielić takiej pomocy — najpierw nie odpowiadał na jej słowa, potem oznajmił wprost, że nie został posłany do pogan, lecz do Żydów, i na koniec podał przykład, w którym w delikatnej formie uwypuklił tę samą myśl. Jednakże owa niewiasta wszystko to zniosła, czym dowiodła niezwykłej wiary. Wziąwszy pod uwagę tę wyjątkową okoliczność, Jezus uznał, iż w tej sytuacji nie powinien kurczowo trzymać się ogólnej reguły, ale okazać elastyczność w myśl wyższej zasady.a Chociaż więc wcześniej trzykrotnie wskazał, że tego nie uczyni, jednak uzdrowił córkę owej kobiety! (Mateusza 15:21-28).

 7. W jaki sposób rodzice mogą okazywać rozsądek i dlaczego powinni to czynić?

⁷ Czy i my jesteśmy znani z tego, że chętnie idziemy na stosowne ustępstwa? Rodzice muszą częstokroć przejawiać taki rozsądek. Ponieważ każde dziecko jest inne, więc metody, które okazały się skuteczne przy wychowywaniu jednego, mogą nie być odpowiednie w stosunku do drugiego. Ponadto trzeba je modyfikować w miarę dorastania dzieci. Czy nie należałoby na przykład przesunąć im godziny, o której mają wracać do domu? Czy nie warto nadać waszemu studium rodzinnemu ciekawszej formy? Jeżeli matka lub ojciec zbyt ostro zareagują na jakieś drobne przewinienie dziecka, czy są gotowi zdobyć się na pokorę i naprawić błąd? Rodzice okazujący taką ustępliwość unikają niepotrzebnego rozdrażniania dzieci, co odstręczałoby je od Jehowy (Efezjan 6:4).

 8. Jak starsi mogą przewodzić zborowi w dostosowywaniu się do potrzeb terenu?

⁸ Starsi również powinni dostosowywać się do nowych warunków — oczywiście bez naruszania poszczególnych praw Bożych. Czy nadzorując działalność głoszenia, zwracacie uwagę na zmiany zachodzące na waszym terenie? Być może w waszej okolicy tryb życia ludzi tak się zmienił, iż należałoby zachęcać braci do pracy późnym popołudniem, do głoszenia na ulicy bądź przez telefon. Takie uwzględnienie nowej sytuacji pomoże skuteczniej wypełniać zlecone nam zadanie głoszenia (Mateusza 28:19, 20; 1 Koryntian 9:26). Również Paweł dokładał starań, by dostosować się do ludzi wszelkiego pokroju, których spotykał w służbie. Czy robimy podobnie, na przykład zdobywając odpowiednią wiedzę o religiach i zwyczajach miejscowej ludności, aby udzielać jej pomocy? (1 Koryntian 9:19-23).

 9. Dlaczego starsi nie powinni obstawać przy dawnych sposobach rozwiązywania problemów?

⁹ W tych coraz bardziej krytycznych dniach ostatnich problemy napotykane przez owce bywają niekiedy niezwykle złożone i przykre, toteż pasterze mogą stanąć wobec konieczności dostosowania się do tej nowej sytuacji (2 Tymoteusza 3:1, NW). Starsi, nie pora na trzymanie się dawnych przyzwyczajeń! Z pewnością nie powinniście się upierać przy określonej metodzie rozwiązywania jakiegoś problemu, jeśli jest ona nieskuteczna lub jeśli „niewolnik wierny i roztropny” uznał za słuszne opublikować nowe informacje na dany temat (Mateusza 24:45, NW; porównaj Kaznodziei 7:10; 1 Koryntian 7:31, NW). Pewien wierny starszy szczerze pragnął pomóc siostrze, która cierpiała na depresję i bardzo potrzebowała uważnego słuchacza. Jednakże zbagatelizował jej stan i zaproponował zbyt uproszczone rozwiązanie. Później Towarzystwo Strażnica opublikowało oparte na Biblii wyjaśnienia dotyczące tego typu spraw. Wtedy ów starszy postanowił jeszcze raz porozmawiać z tą siostrą, ale tym razem wykorzystał nowe informacje i wczuł się w jej przykre położenie (porównaj 1 Tesaloniczan 5:14, 15). Jakiż piękny przykład rozsądku!

10. (a) Jak starsi powinni przejawiać ustępliwość wobec siebie nawzajem i wobec całego swego grona? (b) Jak grono starszych powinno ustosunkować się do współstarszego, który postępuje nierozsądnie?

¹⁰ Starsi powinni też być ustępliwi wobec siebie nawzajem. Jakie to ważne, by spotkania grona starszych nie przebiegały pod dyktando jednego z nich! (Łukasza 9:48). Szczególne panowanie nad sobą powinien wykazać pod tym względem ten, kto im przewodniczy. A gdy jeden czy dwaj starsi nie zgadzają się z decyzją całego grona, nie będą się upierać przy swoim zdaniu. Przeciwnie, jeśli nie koliduje ona z zasadami biblijnymi, to ją uznają, pamiętając, że od starszych wymaga się rozsądku (1 Tymoteusza 3:2, 3, NW). Z kolei całe grono starszych nie może zapominać, iż Paweł zganił zbór w Koryncie za to, że ‛znoszono w nim ludzi nierozsądnych’, którzy podawali się za „prześwietnych apostołów” (2 Koryntian 11:5, 19, 20, NW). Nadzorcy powinni więc być gotowi udzielić rady współstarszemu, który jest uparty i zachowuje się nierozsądnie, niemniej uczynią to łagodnie i życzliwie (Galacjan 6:1).

Rozsądek widoczny w sposobie sprawowania władzy

11. Jakie wyraźne przeciwieństwo istniało między sposobem, w jaki Jezus sprawował władzę, a tym, jak czynili to ówcześni przywódcy religijni?

¹¹ Kiedy Jezus chodził po ziemi, jego rozsądek wprost cudownie uwidocznił się w sposobie sprawowania władzy, którą przyznał mu Bóg. Jakże Jezus różnił się od ówczesnych przywódców religijnych! Rozważmy następujący przykład: Prawo Boże zabraniało wykonywania w sabat jakiejkolwiek pracy, nawet zbierania drewna (2 Mojżeszowa 20:10; 4 Mojżeszowa 15:32-36). Przywódcy religijni pragnęli mieć nadzór nad tym, jak inni przestrzegają tego prawa. Postanowili więc wyraźnie określić, co można podnosić w sabat. Zdecydowali: nic cięższego od dwóch wyschniętych fig. Wydali nawet zakaz chodzenia w sandałach podkutych gwoździami, twierdząc, iż podnoszenie dodatkowego ciężaru w postaci tychże gwoździ stanowiłoby pracę! Powiada się, że rabini dodali do prawa Bożego dotyczącego sabatu ogółem 39 przepisów, które potem wzbogacili niezliczonymi uzupełnieniami. Jezus natomiast nie próbował kierować ludźmi przez zawstydzanie ich, nie wprowadzał mnóstwa zakazów ani nie ustanawiał sztywnych norm, którym nie można byłoby sprostać (Mateusza 23:2-4; Jana 7:47-49).

12. Dlaczego można powiedzieć, że Jezus nie był chwiejny, jeśli chodzi o trzymanie się słusznych mierników Jehowy?

¹² Czyżby zatem Jezus nie obstawał mocno przy słusznych miernikach Bożych? Ależ obstawał! Był jednak świadom, że prawo skutecznie oddziałuje wtedy, gdy ludzie biorą sobie do serca zasady, na których jest ono oparte. Kiedy więc faryzeusze usiłowali trzymać ludzi w karbach za pomocą niezliczonych przepisów, Jezus starał się trafiać do serc. Na przykład dobrze wiedział, że ustępliwość byłaby nie na miejscu tam, gdzie w grę wchodzą takie prawa Boże jak nakaz ‛uciekania od rozpusty’ (1 Koryntian 6:18, NW). Właśnie dlatego Jezus ostrzegł ludzi przed myślami, które mogą doprowadzić do niemoralności (Mateusza 5:28). Udzielanie takich pouczeń wymagało znacznie większej mądrości i rozeznania niż wprowadzanie reguł ujętych w sztywne formułki.

13. (a) Dlaczego starsi powinni unikać tworzenia sztywnych praw i przepisów? (b) W jakich dziedzinach należy szanować decyzje, które inni podejmują zgodnie ze swym sumieniem?

¹³ Również w dobie obecnej bracia pełniący odpowiedzialne funkcje pragną trafiać innym do serc. Unikają więc samowolnego ustanawiania nienaruszalnych przepisów oraz tworzenia praw ze swych osobistych poglądów (porównaj Daniela 6:8-17). Chociaż niekiedy życzliwe przypomnienia w takich sprawach, jak ubiór i wygląd zewnętrzny, mogą się okazać stosowne i na czasie, to starszy wystawiłby na szwank swą opinię człowieka rozsądnego, gdyby bez przerwy powracał do tego tematu lub starał się narzucić innym coś, co odzwierciedla przede wszystkim jego prywatne upodobania. W gruncie rzeczy każdy członek zboru powinien się wystrzegać podporządkowywania drugich swojej woli (porównaj 2 Koryntian 1:24; Filipian 2:12).

14. Jak Jezus okazał rozsądek w tym, czego oczekiwał od innych?

¹⁴ Starsi mogliby też zbadać siebie pod jeszcze innym względem: Czy jestem rozsądny w tym, czego oczekuję od drugich? Jezus niewątpliwie taki był. Stale pokazywał swym naśladowcom, że pragnie jedynie ich szczerych wysiłków, a gdy się na nie zdobywają, wysoko to ceni. Pochwalił ubogą wdowę, która ofiarowała monety niewielkiej wartości (Marka 12:42, 43). A gdy uczniowie krytykowali Marię za jej kosztowny dar, skarcił ich, mówiąc: „Zostawcie ją (...). Ona, co mogła, to uczyniła” (Marka 14:6, 8). Jezus zachowywał się rozsądnie nawet wtedy, gdy jego naśladowcy sprawiali mu zawód. Kiedyś na przykład upraszał trzech najbliższych apostołów, by czuwali wraz z nim owej nocy, kiedy miał zostać aresztowany, ale oni kilkakrotnie go zawiedli, ponieważ wciąż zasypiali. Wyrozumiale powiedział wówczas: „Duch wprawdzie jest ochotny, ale ciało mdłe” (Marka 14:34-38).

15, 16. (a) Dlaczego starsi powinni zważać na to, by do niczego nie przymuszać braci ani w żaden sposób nie wywierać na nich presji? (b) Jak pewna wierna siostra zmieniła swe oczekiwania wobec drugich?

¹⁵ To prawda, iż Jezus zachęcał naśladowców do ‛wytężania sił’ (Łukasza 13:24, NW). Ale nigdy ich do tego nie zmuszał! Pobudzał ich, dawał przykład, przewodził i starał się trafić im do serc. Ufał, że resztę zdziała duch Jehowy. W dobie obecnej starsi powinni podobnie zachęcać owce do służenia Jehowie całym sercem, ale jednocześnie muszą się wystrzegać wywoływania w nich wstydu lub poczucia winy przez dawanie do zrozumienia, że ich obecny udział w służbie dla Jehowy jest pod jakimiś względami niewystarczający lub nieodpowiedni. Bezustannym wywieraniem na braci presji, by czynili więcej, można zniechęcić tych, którzy dają z siebie wszystko, na co ich stać. Jakież byłoby to smutne, gdyby starszy zdobył sobie opinię człowieka, którego „trudno zadowolić”! Postawa taka kłóciłaby się z rozsądkiem (1 Piotra 2:18, NW).

¹⁶ Rozsądek w tym, czego oczekujemy od innych, jest potrzebny każdemu z nas. Kiedy pewna siostra wróciła razem z mężem z terenu misjonarskiego, by zaopiekować się chorą matką, napisała: „Dla nas, głosicieli zborowych, obecne czasy są naprawdę bardzo trudne. Praca w obwodzie czy okręgu chroniła nas przed wieloma kłopotami, które nagle zaczęły dawać się we znaki. Na przykład często sobie myślałam: ‚Czemu ta siostra nie proponuje literatury zalecanej w tym miesiącu? Czy nie czyta Służby Królestwa?’ Teraz już wiem, dlaczego. Niektórzy tylko na tyle mogą się zdobyć [w służbie]”. O ileż lepiej jest chwalić braci za to, co robią, niż osądzać ich z powodu tego, czego nie czynią!

17. Jak Jezus dał nam przykład rozsądku?

¹⁷ Rozważmy jeszcze jeden przykład, który ukazuje, w jak rozsądny sposób Jezus sprawuje władzę. Wzorując się na Ojcu, nie strzegł jej zazdrośnie, lecz niezwykle umiejętnie podzielił się nią z innymi, powierzając klasie wiernego niewolnika opiekę nad „całym swoim mieniem” tu, na ziemi (Mateusza 24:45-47, NW). Nie obawiał się też wysłuchać opinii drugich. Często pytał swych słuchaczy: „Jak się wam wydaje?” (Mateusza 17:25; 18:12; 21:28; 22:42). Tak samo winni postępować dzisiaj wszyscy naśladowcy Chrystusa. Bez względu na to, jak wielką piastują władzę, powinni chętnie słuchać drugich. Rodzice, mężowie, starsi — słuchajcie!

18. (a) Jak możemy sprawdzić, czy mamy opinię osoby rozsądnej? (b) Co każdy z nas mógłby sobie postanowić?

¹⁸ Bez wątpienia wszyscy pragniemy ‛mieć opinię ludzi rozsądnych’ (Filipian 4:5, Phillips). Ale jak możemy się dowiedzieć, czy się nią cieszymy? Kiedy Jezus był ciekaw, co drudzy o nim mówią, zapytał o to swych zaufanych współtowarzyszy (Mateusza 16:13). Dlaczego nie miałbyś pójść w jego ślady? Mógłbyś zapytać osobę, w której szczerość ufasz, czy uchodzisz za człowieka rozsądnego, ustępliwego. Oczywiście każdy z nas ma jeszcze wiele innych możliwości, by ściślej naśladować doskonały przykład rozsądku, jaki dał Jezus. Zwłaszcza jeśli w naszych rękach spoczywa jakaś władza, to wzorem Jehowy i Jezusa sprawujmy ją zawsze w sposób rozsądny, stale okazując gotowość do przebaczania, a gdy to stosowne, także elastyczność i ustępliwość. Oby każdy z nas usilnie zabiegał o to, żeby ‛być rozsądnym’! (Tytusa 3:2, NW).

[Przypis]

Jak byś odpowiedział?

◻ Dlaczego chrześcijanin powinien pragnąć być człowiekiem rozsądnym?

◻ Jak starsi mogą naśladować Jezusa pod względem gotowości do przebaczania?

◻ Dlaczego powinniśmy starać się przejawiać taką elastyczność, jaką wykazywał Jezus?

◻ Jak możemy okazać rozsądek w naszym sposobie sprawowania władzy?

◻ Jak moglibyśmy się przekonać, czy naprawdę jesteśmy rozsądni?

[Ilustracja na stronie 15]

Jezus chętnie przebaczył skruszonemu Piotrowi

[Ilustracja na stronie 16]

Kiedy pewna kobieta okazała niezwykłą wiarę, Jezus uznał, iż w tej sytuacji nie powinien trzymać się ogólnej reguły

[Ilustracje na stronie 18]

Rodzice... mężowie... starsi... słuchajcie!