Stale zwracaj uwagę na swe nauczanie

„Stale zwracaj uwagę na siebie i na swe nauczanie. Trwaj przy tych rzeczach, bo to czyniąc, wybawisz zarówno siebie, jak i tych, którzy cię słuchają” (1 TYMOTEUSZA 4:16).

 1, 2. Dlaczego dziś pilnie potrzeba gorliwych nauczycieli?

„IDŹCIE więc i czyńcie uczniów z ludzi ze wszystkich narodów, (...) ucząc ich przestrzegać wszystkiego, co wam nakazałem” (Mateusza 28:19, 20). Ze względu na to polecenie Jezusa Chrystusa wszyscy prawdziwi chrześcijanie powinni dokładać starań, by stać się nauczycielami. Potrzebni są gorliwi nauczyciele, mogący pomóc szczerym osobom w poznawaniu Boga, póki nie jest za późno (Rzymian 13:11). Apostoł Paweł zalecał: „Głoś słowo, czyń to pilnie w porze sprzyjającej, w porze uciążliwej” (2 Tymoteusza 4:2). Wymaga to nauczania zarówno w zborze, jak i poza nim. W istocie nakaz głoszenia obejmuje coś więcej niż samo zwiastowanie orędzia Bożego. Jeśli osoby zainteresowane mają zostać uczniami, trzeba je skutecznie pouczać.

² Żyjemy w „krytycznych czasach trudnych do zniesienia” (2 Tymoteusza 3:1). Świeckie filozofie i fałszywe nauki poddały ludzi praniu mózgu. Wielu ‛pod względem umysłowym pogrążyło się w ciemności’ i ‛zatraciło wszelkie poczucie moralności’ (Efezjan 4:18, 19). Niektórzy doznali bolesnych urazów psychicznych. Rodzaj ludzki rzeczywiście jest ‛złupiony i porzucony niczym owce bez pasterza’ (Mateusza 9:36). Jednakże posługując się sztuką nauczania, możemy pomóc szczerym osobom dokonać niezbędnych zmian.

Nauczyciele w zborze

 3. (a) Co obejmuje dany przez Jezusa nakaz nauczania? (b) Kto przede wszystkim ma nauczać w zborze?

³ Miliony ludzi otrzymuje indywidualne pouczenia podczas domowych studiów biblijnych. Niemniej po chrzcie dalej musimy im pomagać, by mogli być „wkorzenieni i osadzeni na fundamencie” (Efezjan 3:17). Gdy się wywiązujemy z nakazu Jezusa zanotowanego w Ewangelii według Mateusza 28:19, 20 i kierujemy nowych do organizacji Jehowy, korzystają oni z pouczeń udzielanych w zborze. Z Listu do Efezjan 4:11-13 wynika, że wyznaczeni mężczyźni mieli występować w roli „pasterzy i nauczycieli — w celu korygowania świętych, dla dzieła usługiwania, dla budowania ciała Chrystusowego”. Niekiedy w ramach nauczania muszą ‛napominać, strofować, usilnie zachęcać — z wszelką wielkoduszną cierpliwością’ (2 Tymoteusza 4:2). Praca nauczycieli była tak ważna, że Paweł, pisząc do zboru w Koryncie, wymienił ich zaraz po apostołach i prorokach (1 Koryntian 12:28).

 4. Jak umiejętność nauczania pomaga nam stosować się do zachęty Pawła z Listu do Hebrajczyków 10:24, 25?

⁴ To prawda, iż nie każdy chrześcijanin jest starszym, czyli nadzorcą. Wszyscy jednak są zachęcani, by się wzajemnie pobudzać „do miłości i do szlachetnych uczynków” (Hebrajczyków 10:24, 25). W tym celu na zebraniach dajemy szczere, dobrze przygotowane odpowiedzi, które budują i krzepią drugich. Umiejętni głosiciele Królestwa mogą też ‛pobudzać do szlachetnych uczynków’, gdy współpracują z nowymi w służbie polowej i dzielą się z nimi wiedzą i doświadczeniem. Cenne pouczenia można przekazywać zarówno w takich sytuacjach, jak i bez specjalnych okazji. Na przykład dojrzałe kobiety zachęcono, aby były „nauczycielkami tego, co dobre” (Tytusa 2:3).

Przekonali się i uwierzyli

 5, 6. (a) Pod jakim względem prawdziwy chrystianizm różni się od fałszywego kultu? (b) Jak starsi pomagają nowym współwyznawcom podejmować mądre decyzje?

⁵ Prawdziwy chrystianizm stanowi jaskrawe przeciwieństwo religii fałszywych, z których niejedna usiłuje kontrolować umysły swych wyznawców. Kiedy na ziemi przebywał Jezus, przywódcy religijni starali się za pośrednictwem uciążliwych przepisów ludzkich kierować niemal każdym krokiem wiernych (Łukasza 11:46). W ten sposób postępował nieraz także kler chrześcijaństwa.

⁶ Tymczasem czyste wielbienie to „święta służba”, którą pełnimy swą „zdolnością rozumowania” (Rzymian 12:1). Słudzy Jehowy ‛przekonali się i uwierzyli’ (2 Tymoteusza 3:14). Niekiedy osoby sprawujące przewodnictwo podają jakieś wskazówki, aby zbór mógł prawidłowo funkcjonować. Jednakże starsi nie próbują podejmować decyzji za współchrześcijan, lecz uczą ich „odróżniać to, co właściwe, od tego, co niewłaściwe” (Hebrajczyków 5:14). Czynią to głównie przez karmienie zboru „słowami wiary i szlachetnej nauki” (1 Tymoteusza 4:6).

Zwracaj uwagę na swe nauczanie

 7, 8. (a) Dzięki czemu osoby o przeciętnych uzdolnieniach mogą usługiwać jako nauczyciele? (b) Co dowodzi, że chcąc skutecznie nauczać, trzeba się zdobyć na wysiłek?

⁷ Wróćmy jednak do ogólnego nakazu nauczania. Czy uczestniczenie w tej pracy wymaga jakichś specjalnych kwalifikacji, umiejętności bądź wykształcenia? Niekoniecznie. To ogólnoświatowe dzieło nauczania na ogół wykonują prości ludzie o przeciętnych uzdolnieniach (1 Koryntian 1:26-29). Paweł wyjaśnia: „Mamy jednak ten skarb [służbę] w naczyniach glinianych [niedoskonałych ciałach], aby moc wykraczająca poza to, co normalne, była Boża, a nie z nas samych” (2 Koryntian 4:7). Ogromne powodzenie, z jakim na całej ziemi prowadzone jest dzieło głoszenia o Królestwie, świadczy o wsparciu ducha Jehowy.

⁸ Aby zostać „pracownikiem nie mającym się czego wstydzić, poprawnie władającym słowem prawdy”, trzeba się zdobyć na szczególny wysiłek (2 Tymoteusza 2:15). Paweł zachęcał Tymoteusza: „Stale zwracaj uwagę na siebie i na swe nauczanie. Trwaj przy tych rzeczach, bo to czyniąc, wybawisz zarówno siebie, jak i tych, którzy cię słuchają” (1 Tymoteusza 4:16). Ale jak można zważać na swe nauczanie w zborze lub poza nim? Czy w związku z tym trzeba opanować jakieś umiejętności bądź techniki przekazywania pouczeń?

 9. Co jest ważniejsze od wrodzonych zdolności?

⁹ Nadzwyczajnym opanowaniem metod nauczania niewątpliwie wykazał się Jezus w słynnym Kazaniu na Górze. Gdy skończył przemawiać, „tłumy były niezmiernie zdumione jego sposobem nauczania” (Mateusza 7:28). Rzecz jasna nikt z nas mu nie dorówna. Ale skuteczny nauczyciel wcale nie musi być elokwentnym mówcą. Jak wynika z Księgi Hioba 12:7, „zwierzęta domowe” i „skrzydlate stworzenia” potrafią pouczać bez słów! Oprócz naszych wrodzonych zdolności lub umiejętności liczy się zwłaszcza to, ‛jakimi ludźmi’ jesteśmy — jakie mamy przymioty i które z naszych zwyczajów duchowych mogliby naśladować zainteresowani (2 Piotra 3:11; Łukasza 6:40).

Badacze Słowa Bożego

10. Jaki piękny przykład pod względem badania Słowa Bożego dał Jezus?

¹⁰ Kto chce skutecznie nauczać prawd biblijnych, sam musi pilnie badać Słowo Boże (Rzymian 2:21). Wybitny przykład pod tym względem dał Jezus Chrystus. W trakcie swej służby powoływał się na wersety zawarte niemal w połowie ksiąg Pism Hebrajskich albo w jakiś sposób nawiązywał do ich treści.a Dobrą znajomością Słowa Bożego odznaczał się już w wieku 12 lat, znaleziono go bowiem, jak „siedział pośród nauczycieli i przysłuchiwał się im oraz zadawał im pytania” (Łukasza 2:46). Jako człowiek dorosły miał zwyczaj chodzić do synagogi, gdzie czytano Słowo Boże (Łukasza 4:16).

11. Jakich dobrych zwyczajów związanych ze studiowaniem powinien nabrać nauczyciel?

¹¹ Czy pilnie zaznajamiasz się ze Słowem Bożym? Jeśli będziesz je dogłębnie analizował, to „zrozumiesz bojaźń przed Jehową i znajdziesz poznanie Boga” (Przysłów 2:4, 5). Dlatego naucz się dobrze studiować. Staraj się codziennie przeczytać określony urywek Słowa Bożego (Psalm 1:2). Nabierz zwyczaju zapoznawania się z każdym numerem Strażnicy i Przebudźcie się! zaraz po jego otrzymaniu. Uważnie słuchaj programu zebrań zborowych. Naucz się szukać dodatkowych wyjaśnień. Gdy będziesz ‛wszystko dokładnie śledzić’, unikniesz wyolbrzymień i nieścisłości podczas nauczania (Łukasza 1:3).

Pouczanym okazuj miłość i szacunek

12. Jak Jezus odnosił się do swych uczniów?

¹² Innym ważnym czynnikiem jest właściwy stosunek do tych, których pouczamy. Faryzeusze traktowali słuchaczy Jezusa z pogardą. Mawiali: „Ten tłum nie znający Prawa to ludzie przeklęci” (Jana 7:49). Natomiast Jezus głęboko miłował i szanował swych uczniów. Oświadczył: „Już nie nazywam was niewolnikami, ponieważ niewolnik nie wie, co czyni jego pan. Ale ja nazwałem was przyjaciółmi, ponieważ oznajmiłem wam wszystko, co usłyszałem od mego Ojca” (Jana 15:15). Pokazał tym samym, jak jego uczniowie powinni wykonywać dzieło nauczania.

13. Jak Paweł traktował tych, których pouczał?

¹³ Na przykład Paweł nie traktował ludzi, których zainteresował prawdą, w sposób chłodny czy służbowy. Oznajmił Koryntianom: „Choćbyście bowiem mieli dziesięć tysięcy wychowawców w Chrystusie, na pewno nie macie wielu ojców; bo w Chrystusie Jezusie ja zostałem waszym ojcem przez dobrą nowinę” (1 Koryntian 4:15). Niekiedy tym, których pouczał, udzielał zachęt ze łzami w oczach! (Dzieje 20:31). Był też niezwykle cierpliwy i życzliwy. Dlatego mógł powiedzieć Tesaloniczanom: „Staliśmy się pośród was delikatni jak karmiąca matka, gdy pielęgnuje swe dzieci” (1 Tesaloniczan 2:7).

14. Dlaczego interesowanie się osobami, z którymi studiujemy Biblię, jest takie ważne? Zilustruj to przykładem.

¹⁴ Czy naśladujesz Jezusa i Pawła? Szczera miłość do studiujących Biblię może w dużym stopniu zrekompensować niedostatki naszych wrodzonych zdolności. Czy takie osoby czują, że się nimi naprawdę interesujemy? Czy nie szczędzimy czasu, aby je poznać? Gdy pewna chrześcijanka nie wiedziała, jak pomóc zainteresowanej w robieniu postępów duchowych, życzliwie zapytała: „Czy coś panią martwi?” Kobieta otworzyła swe serce i opowiedziała o licznych troskach i obawach. Ta serdeczna rozmowa okazała się punktem zwrotnym w jej życiu. W takich wypadkach stosowne są zaczerpnięte z Pisma Świętego rady i myśli niosące pociechę i pokrzepienie. Ale słowo przestrogi: niekiedy studiujący Biblię robi szybkie postępy, lecz musi jeszcze pokonać skłonność do niechrześcijańskiego postępowania. Nie byłoby więc rozsądne utrzymywanie z nim zbyt zażyłych kontaktów towarzyskich. Należy zachować stosowne granice (1 Koryntian 15:33).

15. Jak możemy dać dowód szacunku dla zainteresowanych?

¹⁵ Szacunek dla zainteresowanych powstrzyma nas od prób kierowania ich życiem prywatnym (1 Tesaloniczan 4:11). Przypuśćmy, że studiujemy z kobietą, która mieszka bez ślubu z mężczyzną i ma z nim dzieci. Po zdobyciu dokładnej wiedzy o Bogu chce uporządkować stosunki z Jehową (Hebrajczyków 13:4). Czy powinna wyjść za tego człowieka, czy się z nim rozstać? Być może jesteśmy głęboko przekonani, iż poślubienie mężczyzny, który nie interesuje się sprawami duchowymi, utrudni jej robienie dalszych postępów. Z drugiej strony w obawie o pomyślność dzieci możemy uważać, że postąpi lepiej, jeśli za niego wyjdzie. Tak czy inaczej, wkraczanie w życie osoby zainteresowanej i próby narzucenia jej w takich sprawach własnego zdania świadczą o braku respektu i miłości. Przecież to ona będzie ponosić skutki podjętej decyzji. Czy wobec tego nie byłoby lepiej szkolić jej w posługiwaniu się „władzami poznawczymi” i samodzielnym rozstrzyganiu, co powinna uczynić? (Hebrajczyków 5:14).

16. Jak starsi mogą okazywać miłość i szacunek trzodzie Bożej?

¹⁶ Zwłaszcza starsi zboru muszą okazywać trzodzie miłość i szacunek. W Liście do Filemona Paweł napisał: „Chociaż w związku z Chrystusem mam wielką swobodę mowy, by kazać ci uczynić to, co właściwe — ja raczej apeluję do ciebie w imię miłości” (Filemona 8, 9). W zborze mogą się niekiedy zdarzyć frustrujące sytuacje. Potrzebna może być wtedy nawet stanowczość. Paweł zachęcał Tytusa do ‛surowego upominania błądzących, żeby byli zdrowi w wierze’ (Tytusa 1:13). Mimo to nadzorcy powinni dokładać starań, by nigdy nie zwracać się do członków zboru nieżyczliwie. Paweł napisał: „Niewolnik Pana nie ma się spierać, lecz ma być delikatny wobec wszystkich, wykwalifikowany do nauczania, opanowujący się w obliczu zła” (2 Tymoteusza 2:24; Psalm 141:3).

17. Jaki błąd popełnił Mojżesz i czego mogą się z tego nauczyć starsi?

¹⁷ Nadzorcy muszą stale pamiętać, iż mają do czynienia z „trzodą Bożą” (1 Piotra 5:2). Na krótko zapomniał o tym Mojżesz, człowiek skądinąd pokorny, Izraelici „rozgoryczyli bowiem jego ducha i wargami swymi zaczął mówić pochopnie” (Psalm 106:33). Bogu bardzo się nie spodobało to złe potraktowanie członków Jego trzody, mimo iż byli dalecy od niewinności (Liczb 20:2-12). Kiedy obecnie starsi stają w obliczu podobnych wyzwań, powinni starać się pouczać i szkolić, przejawiając wnikliwość oraz życzliwość. Nasi bracia zareagują lepiej, gdy się ich potraktuje delikatnie — jak potrzebujących pomocy, a nie jak osoby nie rokujące nadziei na poprawę. Starsi muszą patrzeć pozytywnie, podobnie jak Paweł, który oświadczył: „Pokładamy ufność w Panu, iż czynicie i nadal będziecie czynić to, co nakazujemy” (2 Tesaloniczan 3:4).

Uwzględniaj potrzeby zainteresowanych

18, 19. (a) Jak powinniśmy reagować na potrzeby zainteresowanych mających ograniczone możliwości? (b) Jak możemy pomagać tym, którzy nie potrafią zrozumieć pewnych spraw?

¹⁸ Skuteczny nauczyciel chętnie dostosowuje się do możliwości i ograniczeń swych uczniów (porównaj Jana 16:12). W przykładzie Jezusa o talentach pan powierzył przywileje „każdemu według jego zdolności” (Mateusza 25:15). Możemy postępować podobnie, prowadząc studia biblijne. Oczywiście byłoby dobrze, gdyby określoną publikację opartą na Piśmie Świętym udało się omówić w rozsądnie krótkim czasie. Trzeba jednak przyznać, że nie wszyscy potrafią płynnie czytać lub od razu przyswajać sobie nowe poglądy. Jeśli więc szybka analiza materiału sprawia zainteresowanym trudność, to należy z rozeznaniem ustalać, kiedy przejść do kolejnego akapitu. Tempo nie jest tak ważne, jak pomaganie im w pojmowaniu sensu tego, czego się dowiadują (Mateusza 13:51).

¹⁹ To samo można powiedzieć o ludziach, którzy nie potrafią zrozumieć pewnych spraw, na przykład wyjaśnień na temat Trójcy czy świąt religijnych. Chociaż najczęściej nie trzeba poszerzać rozważań o dodatkowy materiał z innych publikacji, nieraz można zrobić wyjątek, gdyby miało to przynieść wyraźne korzyści. Należy przy tym kierować się rozsądkiem, by niepotrzebnie nie hamować postępów zainteresowanego.

Przejawiaj entuzjazm!

20. Jaki przykład pod względem nauczania z entuzjazmem i przekonaniem dał Paweł?

²⁰ „Pałajcie duchem” — zachęca Paweł (Rzymian 12:11). Niezależnie więc od tego, czy prowadzimy domowe studium Biblii, czy bierzemy udział w zebraniu zborowym, powinniśmy to czynić z gorliwością i entuzjazmem. Paweł oznajmił Tesaloniczanom: „Dobra nowina, którą głosimy, nie dotarła do was przez samą tylko mowę, lecz także przez moc i ducha świętego, i głębokie przekonanie” (1 Tesaloniczan 1:5). A zatem Paweł i jego towarzysze przekazywali ‛nie tylko dobrą nowinę Bożą, lecz także swoje dusze’ (1 Tesaloniczan 2:8).

21. Jak można pielęgnować entuzjastyczny stosunek do nauczania?

²¹ Szczery zapał wynika z głębokiego przeświadczenia, iż osoby, z którymi studiujemy Biblię, muszą usłyszeć to, co mamy im do powiedzenia. Żadnego zadania związanego z nauczaniem nigdy nie traktujmy w sposób szablonowy. Kopista Ezdrasz niewątpliwie zważał na to, jak naucza. „Przygotował swe serce, by radzić się prawa Jehowy i je wypełniać oraz uczyć w Izraelu” (Ezdrasza 7:10). Powinniśmy czynić tak samo, a więc dokładnie się przygotowywać i zastanawiać nad znaczeniem danego materiału. Módlmy się do Jehowy, by napełnił nas wiarą i przekonaniem (Łukasza 17:5). Swoim entuzjazmem pomożemy zainteresowanym szczerze umiłować prawdę. Kto zwraca uwagę na swe nauczanie, ten oczywiście stosuje określone metody. Niektóre z nich zostały omówione w następnym artykule.

[Przypis]

Czy pamiętasz?

◻ Dlaczego obecnie potrzeba umiejętnych chrześcijańskich nauczycieli?

◻ Jakie dobre zwyczaje związane ze studiowaniem możemy pielęgnować?

◻ Dlaczego to takie ważne, by osobom, które pouczamy, okazywać miłość i szacunek?

◻ Jak należy reagować na potrzeby zainteresowanych?

◻ Dlaczego powinniśmy nauczać z entuzjazmem i przekonaniem?

[Ilustracja na stronie 10]

Dobrzy nauczyciele sami pilnie badają Słowo Boże

[Ilustracja na stronie 13]

Szczerze interesuj się osobami, z którymi studiujesz Biblię