Strzeż się braku wiary

„Strzeżcie się, bracia, żeby czasem nie rozwinęło się w kimś z was serce niegodziwe, któremu brakuje wiary — wskutek oddalenia się od Boga żywego” (HEBRAJCZYKÓW 3:12).

 1. Na jaki przerażający stan wskazują słowa Pawła skierowane do chrześcijan pochodzenia hebrajskiego?

JAKŻE przerażająca jest myśl, iż ludzie cieszący się osobistą więzią z Jehową mogliby ‛oddalić się od Boga żywego’ i dopuścić, by rozwinęło się w nich „serce niegodziwe”! Powyższe słowa stanowią poważne ostrzeżenie! Apostoł Paweł nie skierował ich do niewierzących, ale do osób, które oddały swe życie Jehowie na podstawie wiary w ofiarę okupu złożoną przez Jezusa Chrystusa.

 2. Jakie pytania powinniśmy rozważyć?

² Jak ktoś pozostający w takim błogosławionym stanie duchowym mógłby pozwolić, by rozwinęło się w nim „serce niegodziwe, któremu brakuje wiary”? Jak to możliwe, żeby osoba, która zakosztowała miłości i niezasłużonej życzliwości Boga, rozmyślnie się od Niego oddaliła? I czy coś takiego mogłoby się przydarzyć komuś z nas? Zastanowienie się nad tym działa trzeźwiąco, toteż powinniśmy poznać przyczyny, dla których podano to ostrzeżenie (1 Koryntian 10:11).

Po co taka dobitna rada?

 3. Opisz wpływy, na jakie w I wieku wystawieni byli chrześcijanie w Jerozolimie i okolicy.

³ Swój list do chrześcijan pochodzenia hebrajskiego mieszkających w Judei Paweł napisał najprawdopodobniej w roku 61 n.e. Zdaniem pewnego historyka w okresie tym „stateczni, uczciwi ludzie nie zaznawali pokoju ani bezpieczeństwa w Jerozolimie ani w żadnym innym rejonie prowincji”. Szerzyło się bezprawie i przemoc, do czego przyczyniała się obecność ciemięskiej armii rzymskiej, zuchwałe poczynania zelotów żydowskich, wrogo nastawionych do Rzymian, oraz grasujący złodzieje, którzy wykorzystywali ogólny zamęt. Wszystko to utrudniało życie chrześcijanom usilnie starającym się odciąć od tych spraw (1 Tymoteusza 2:1, 2). Ponieważ zachowywali neutralną postawę, uchodzili za ludzi nieprzystosowanych, a nawet podżegających do buntu. Nierzadko znosili haniebne traktowanie i grabież mienia (Hebrajczyków 10:32-34).

 4. Jaki nacisk o charakterze religijnym wywierano na chrześcijan pochodzenia hebrajskiego?

⁴ Na chrześcijan pochodzenia hebrajskiego wywierano też ogromny nacisk o charakterze religijnym. Gorliwość wiernych naśladowców Jezusa i wynikający z niej szybki rozwój zboru chrześcijańskiego pobudzały Żydów, a zwłaszcza ich przywódców duchowych, do zazdrości i gniewu. Wszelkimi sposobami nękali i prześladowali uczniów Jezusa Chrystusa (Dzieje 6:8-14; 21:27-30; 23:12, 13; 24:1-9).a Jeśli nawet niektórzy chrześcijanie uniknęli otwartych prześladowań, byli przedmiotem wzgardy i drwin ze strony Żydów, spoglądających z góry na chrystianizm — tę nową religię, której w przeciwieństwie do judaizmu brakowało między innymi splendoru świątyni, kapłaństwa, świąt i ofiar. Nawet jej przywódca, Jezus, poniósł śmierć jako potępiony przestępca. Aby praktykować swą religię, chrześcijanie musieli przejawiać wiarę, odwagę i wytrwałość.

 5. Dlaczego chrześcijanie z Judei koniecznie musieli zachowywać czujność duchową?

⁵ Co więcej, chrześcijanie pochodzenia hebrajskiego mieszkający w Judei żyli w przełomowym okresie dziejów tego narodu. Oglądali już wiele wydarzeń, które w myśl słów ich Pana, Jezusa Chrystusa, miały znamionować koniec systemu żydowskiego. Mógł on nadejść lada chwila. Chcąc ocaleć, chrześcijanie musieli być czujni duchowo i gotowi „uciekać w góry” (Mateusza 24:6, 15, 16). Czy wystarczy im wiary i sił duchowych, by zgodnie z nakazem Jezusa bezzwłocznie działać? Można było mieć co do tego pewne wątpliwości.

 6. Czego pilnie potrzebowali chrześcijanie z Judei?

⁶ W ostatniej dekadzie przed upadkiem całego żydowskiego systemu rzeczy chrześcijanie pochodzenia hebrajskiego najwyraźniej byli pod silną presją — w zborze i poza nim. Potrzebowali zachęt, a także rad i wskazówek, które by ich upewniły, że obrali właściwy kierunek i że nie na próżno wytrwale znoszą cierpienia. Na szczęście Paweł podjął się tego zadania i pośpieszył im z pomocą.

 7. Dlaczego powinno nas interesować to, co Paweł napisał do chrześcijan pochodzenia hebrajskiego?

⁷ To, co Paweł napisał do chrześcijan pochodzenia hebrajskiego, powinno nas żywo interesować. Dlaczego? Ponieważ żyjemy w okresie przypominającym tamte czasy. Codziennie wywiera na nas presję świat pozostający pod władzą Szatana (1 Jana 5:19). Na naszych oczach spełniają się podane przez Jezusa i apostołów proroctwa o dniach ostatnich i „zakończeniu systemu rzeczy” (Mateusza 24:3-14; 2 Tymoteusza 3:1-5; 2 Piotra 3:3, 4; Objawienie 6:1-8). Co najważniejsze, musimy zachowywać czujność duchową, abyśmy „zdołali ujść tego wszystkiego, co ma nastąpić” (Łukasza 21:36).

Ktoś większy niż Mojżesz

 8. Do czego Paweł zachęcał współchrześcijan w Liście do Hebrajczyków 3:1?

⁸ Paweł poruszył ważną myśl, gdy napisał: „Zważajcie na apostoła i arcykapłana, którego wyznajemy — Jezusa” (Hebrajczyków 3:1). Słowo „zważać” oznacza „wyraźnie dostrzec (...), w pełni zrozumieć, bliżej się zapoznać” (Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words). A zatem Paweł zachęcał współwyznawców, by usilnie starali się pojąć rolę Jezusa w ich wierze i zbawieniu. Dzięki temu mogli umocnić się w postanowieniu niezachwianego trwania w wierze. Na czym więc polega rola Jezusa i dlaczego powinniśmy na niego ‛zważać’?

 9. Dlaczego Paweł nazwał Jezusa „apostołem” i „arcykapłanem”?

⁹ Paweł nazwał Jezusa „apostołem” i „arcykapłanem”. „Apostoł” to ktoś posłany i tutaj określenie to odnosi się do środków, za pomocą których Bóg komunikuje się z ludźmi. „Arcykapłan” jest kimś, poprzez kogo mogą oni przystępować do Stwórcy. Te dwa postanowienia odgrywają zasadniczą rolę w prawdziwym wielbieniu i oba znalazły urzeczywistnienie w osobie Jezusa. Został on przysłany z nieba, by uczyć ludzi prawdy o Bogu (Jana 1:18; 3:16; 14:6). Jako Arcykapłan usługujący w duchowej świątyni Jehowy, został też upoważniony do przebaczania grzechów (Hebrajczyków 4:14, 15; 1 Jana 2:1, 2). Jeżeli naprawdę doceniamy dobrodziejstwa, jakich możemy zaznać dzięki Jezusowi, z odwagą i zdecydowaniem będziemy mocno trwać w wierze.

10. (a) Jak Paweł pomógł chrześcijanom pochodzenia hebrajskiego zrozumieć wyższość chrystianizmu nad judaizmem? (b) Na jaką niezmienną prawdę powołał się Paweł dla uwypuklenia swych wywodów?

¹⁰ Dla podkreślenia wartości wiary chrześcijańskiej Paweł porównał Jezusa z Mojżeszem, którego Żydzi uważali za największego proroka wśród swych przodków. Gdyby chrześcijanie pochodzenia hebrajskiego w pełni pojęli fakt, iż Jezus był większy od Mojżesza, nie mieliby podstaw do powątpiewania w wyższość chrystianizmu nad judaizmem. Paweł wykazał, że chociaż Mojżesza uznano za godnego powierzenia mu „domu” Bożego — a więc narodu, czyli zboru izraelskiego — był jedynie wiernym sługą (Liczb 12:7). Natomiast Jezus był Synem, panem tego domu (1 Koryntian 11:3; Hebrajczyków 3:2, 3, 5). Dla uwypuklenia tej myśli Paweł powołał się na niezmienną prawdę: „Oczywiście każdy dom jest przez kogoś zbudowany, ale tym, który zbudował wszystko, jest Bóg” (Hebrajczyków 3:4). Nie ulega kwestii, iż Bóg nie ma sobie równego, gdyż jest Budowniczym, czyli Stwórcą wszechrzeczy. A zatem logika podpowiada, że skoro Jezus z Nim współpracował, to przewyższa wszystkie inne stworzenia, nie wyłączając Mojżesza (Przysłów 8:30; Kolosan 1:15-17).

11, 12. Czego w myśl zachęty Pawła mieli „niewzruszenie aż do końca” trzymać się chrześcijanie pochodzenia hebrajskiego i jak możemy usłuchać tej rady?

¹¹ To prawda, iż chrześcijanie pochodzenia hebrajskiego dostąpili szczególnego zaszczytu. Paweł przypomniał im, że są „uczestnikami powołania niebiańskiego” — przywileju cenniejszego niż wszystko, co mógł zaoferować system żydowski (Hebrajczyków 3:1). Pod wpływem słów Pawła ci namaszczeni chrześcijanie zapewne nie zaczęli utyskiwać na swą rezygnację z powiązań z żydowskim dziedzictwem, lecz poczuli wdzięczność, że posiądą nowe dziedzictwo (Filipian 3:8). Zachęcając ich, by cenili sobie ten zaszczyt i nie uważali go za coś oczywistego, Paweł powiedział: „Chrystus był wierny jako Syn nad (...) domem [Boga]. My jesteśmy Jego domem, jeśli niewzruszenie aż do końca trzymamy się mocno naszej swobody mowy i naszego chlubienia się nadzieją” (Hebrajczyków 3:6).

¹² Jeżeli więc owi chrześcijanie mieli przetrwać zbliżające się zakończenie żydowskiego systemu rzeczy, musieli „niewzruszenie aż do końca” trzymać się nadziei udostępnionej im przez Boga. Obecnie winniśmy czynić to samo, jeśli chcemy przeżyć koniec tego systemu (Mateusza 24:13). Nie pozwólmy, by troski życiowe, obojętność ludzi czy nasze niedoskonałe skłonności osłabiły naszą wiarę w obietnice Boże (Łukasza 21:16-19). Jeżeli pragniemy wiedzieć, jak można się umocnić, zwróćmy uwagę na dalsze słowa Pawła.

„Nie zatwardzajcie swych serc”

13. Jakiej przestrogi udzielił Paweł i jak nawiązał do Psalmu 95?

¹³ Omówiwszy uprzywilejowaną pozycję chrześcijan pochodzenia hebrajskiego, Paweł udzielił przestrogi: „Jak mówi duch święty: ‚Dzisiaj, jeśli słuchacie jego głosu, nie zatwardzajcie swych serc jak wtedy, gdy dano powód do gorzkiego gniewu, jak w dniu wypróbowania na pustkowiu’” (Hebrajczyków 3:7, 8). Paweł przytoczył słowa z Psalmu 95 i dlatego mógł oznajmić, że „mówi duch święty” (Psalm 95:7, 8; Wyjścia 17:1-7).b Właśnie tym duchem Bóg natchnął Pismo Święte (2 Tymoteusza 3:16).

14. Jak Izraelici zareagowali na to, co uczynił dla nich Jehowa, i dlaczego tak postąpili?

¹⁴ Po wyzwoleniu z niewoli egipskiej Izraelici dostąpili zaszczytu wejścia w przymierze z Jehową (Wyjścia 19:4, 5; 24:7, 8). Zamiast jednak okazywać wdzięczność za to, co dla nich uczynił, wkrótce zaczęli się buntować (Liczb 13:25 do 14:10). Jak mogło do tego dojść? Paweł wskazał na przyczynę: zatwardzili swe serca. Ale jakim sposobem wrażliwe i reagujące na Słowo Boże serca stają się zatwardziałe? I co robić, by tego uniknąć?

15. (a) Jak Bóg przemawiał w przeszłości i jak to czyni obecnie? (b) Jakie pytania dotyczące ‛głosu Bożego’ winniśmy sobie zadać?

¹⁵ Ostrzeżenie dane przez Pawła rozpoczyna się warunkiem: „Jeśli słuchacie jego głosu”. Jehowa przemawiał do swego ludu za pośrednictwem Mojżesza i innych proroków. Potem czynił to przez swego Syna, Jezusa Chrystusa (Hebrajczyków 1:1, 2). Obecnie posiadamy kompletne natchnione Słowo Boże, Biblię Świętą. Mamy też „niewolnika wiernego i roztropnego”, któremu Jezus zlecił dostarczanie duchowego „pokarmu we właściwym czasie” (Mateusza 24:45-47). Tak więc Bóg dalej do nas przemawia. Ale czy Go słuchamy? Jak na przykład reagujemy na rady dotyczące ubioru i wyglądu albo doboru rozrywki i muzyki? Czy ‛słuchamy’, a więc czy zwracamy uwagę na to, co słyszymy, i czy się do tego stosujemy? Jeżeli mamy zwyczaj usprawiedliwiania się lub przeciwstawiania radom, narażamy się na podstępne niebezpieczeństwo zatwardzenia swych serc.

16. Kiedy nasze serca mogłyby stać się zatwardziałe?

¹⁶ Nasze serca mogłyby się stać zatwardziałe również wtedy, gdybyśmy wymawiali się od tego, co możemy, a nawet powinniśmy czynić (Jakuba 4:17). Choć Jehowa tyle zrobił dla Izraelitów, oni nie okazali wiary, zbuntowali się przeciw Mojżeszowi, woleli dać posłuch złym wieściom o Kanaanie i nie chcieli wejść do Ziemi Obiecanej (Liczb 14:1-4). Dlatego Jehowa zarządził, że spędzą na pustyni 40 lat — wystarczająco długo, by niewierni członkowie tego pokolenia zdążyli wymrzeć. Ze wstrętem oświadczył: „‚Zawsze błądzą w swych sercach i nie poznali moich dróg’. Toteż przysiągłem w swym gniewie: ‚Na pewno nie wejdą do mego odpoczynku’” (Hebrajczyków 3:9-11). Czy dostrzegamy w tym jakąś naukę dla siebie?

Lekcja dla nas

17. Dlaczego Izraelitom brakowało wiary, mimo iż widzieli potężne czyny Jehowy oraz słyszeli Jego wypowiedzi?

¹⁷ Izraelici należący do pokolenia, które wyszło z Egiptu, na własne oczy widzieli potężne czyny Jehowy i na własne uszy słyszeli Jego wypowiedzi. Mimo to nie wierzyli, że wprowadzi ich bezpiecznie do Ziemi Obiecanej. Dlaczego? „Nie poznali moich dróg” — rzekł Jehowa. Wiedzieli, co oznajmił i co uczynił, ale nie rozbudzili w sobie przekonania i ufności, iż zdoła się o nich zatroszczyć. Przywiązywali tak dużą wagę do swych potrzeb i pragnień, że nie zastanawiali się zbytnio nad zamierzeniem i miernikami Boga. W rezultacie zabrakło im wiary w Jego obietnice.

18. Jakie postępowanie, w myśl słów Pawła, może doprowadzić do rozwinięcia się „serca niegodziwego, któremu brakuje wiary”?

¹⁸ Dalsze słowa skierowane do Hebrajczyków w nie mniejszej mierze odnoszą się do nas: „Strzeżcie się, bracia, żeby czasem nie rozwinęło się w kimś z was serce niegodziwe, któremu brakuje wiary — wskutek oddalenia się od Boga żywego” (Hebrajczyków 3:12). Paweł porusza sedno sprawy, wykazując, iż „serce niegodziwe, któremu brakuje wiary”, to wynik „oddalenia się od Boga żywego”. Wcześniej w tym samym liście wspomniał o ‛uniesieniu z prądem’ na skutek niezwracania uwagi (Hebrajczyków 2:1). Jednakże grecki wyraz przetłumaczony na „oddalenie się” znaczy „trzymanie się z dala” i jest spokrewniony ze słowem „odstępstwo”. Określa rozmyślne i świadome przeciwstawianie się, wycofywanie i odłączenie, nacechowane pewną wzgardą.

19. Jakie dotkliwe skutki mogłoby przynieść niesłuchanie rad? Unaocznij to przykładem.

¹⁹ A zatem wypływa stąd nauka, że jeśli nie będziemy ‛słuchać jego głosu’ i nabierzemy zwyczaju lekceważenia rad, których Jehowa udziela przez swoje Słowo i klasę wiernego niewolnika, wkrótce nasze serca staną się niewrażliwe, zatwardziałe. Przypuśćmy, że dwie osoby nie związane węzłem małżeńskim pozwolą sobie na zbytnią poufałość. Do czego dojdzie, gdy się tym nie przejmą? Czy takie podejście uchroni je przed ponownym dopuszczeniem się tego samego, czy jedynie im to ułatwi? A gdy klasa niewolnika radzi na przykład, aby być wybrednym w doborze muzyki i rozrywki, czy z wdzięcznością przyjmujemy te wskazówki i w razie potrzeby dokonujemy zmian? Paweł zachęcał, byśmy ‛nie opuszczali naszych wspólnych zebrań’ (Hebrajczyków 10:24, 25). Mimo to niektórzy nie chodzą na zebrania chrześcijańskie regularnie. Mogą sobie myśleć, że nie ma to większego znaczenia, jeśli któreś z nich opuszczą lub nawet w ogóle nie będą na nie uczęszczać.

20. Dlaczego pozytywne reagowanie na rady biblijne ma istotne znaczenie?

²⁰ Jeżeli przestaniemy pozytywnie reagować na „głos” Jehowy, wyraźnie przedstawiony w Biblii oraz opartych na niej publikacjach, wkrótce zaczniemy ‛oddalać się od Boga żywego’. Kto lekceważy rady, może szybko zacząć je wyśmiewać, krytykować czy nawet się im przeciwstawiać. Jeśli tego nie skoryguje, rozwinie się w nim „serce niegodziwe, któremu brakuje wiary”, a z takiego stanu na ogół bardzo trudno się wyrwać (porównaj Efezjan 4:19). Jeremiasz trafnie zauważył: „Serce jest zdradliwsze niż wszystko inne i nieobliczalne. Któż może je poznać?” (Jeremiasza 17:9). Dlatego Paweł zachęcał swych żydowskich współbraci: „Wciąż się nawzajem usilnie zachęcajcie każdego dnia, dopóki można go zwać ‚Dzisiaj’, żeby czasem ktoś z was nie popadł w zatwardziałość wskutek zwodniczej mocy grzechu” (Hebrajczyków 3:13).

21. Do czego jesteśmy zachęcani i na co możemy liczyć?

²¹ Jakże się cieszymy, że obecnie Jehowa dalej do nas przemawia przez swoje Słowo i swą organizację! Jesteśmy wdzięczni, iż „niewolnik wierny i roztropny” w dalszym ciągu pomaga nam ‛niewzruszenie aż do końca trzymać się mocno ufności, którą mieliśmy na początku’ (Hebrajczyków 3:14). Teraz jest pora, byśmy reagowali na miłość Boga i poddawali się Jego kierownictwu. Dzięki temu możemy dostąpić urzeczywistnienia jeszcze jednej wspaniałej obietnicy Jehowy — ‛wejść do Jego odpoczynku’ (Hebrajczyków 4:3, 10). Właśnie to zagadnienie Paweł omówił w następnej kolejności, pisząc do chrześcijan pochodzenia hebrajskiego, i zostanie ono rozważone w drugim artykule.

[Przypisy]

Czy potrafisz wyjaśnić?

◻ Dlaczego Paweł skierował tak dobitną radę do chrześcijan pochodzenia hebrajskiego?

◻ Jak Paweł pomógł zrozumieć owym chrześcijanom wyższość chrystianizmu nad judaizmem?

◻ Jak serce może się stać zatwardziałe?

◻ Czego winniśmy unikać, by nie rozwinęło się w nas „serce niegodziwe, któremu brakuje wiary”?

[Ilustracja na stronie 10]

Czy wierzysz w Jezusa, Większego Mojżesza?