Dokładnie wzoruj się na Jezusie
„Do tego biegu zresztą zostaliście powołani, bo i Chrystus cierpiał za was, pozostawiając wam wzór, abyście szli dokładnie jego śladami” (1 Piotra 2:21).
1, 2. Jakim człowiekiem był Piotr, gdy pełnił służbę u boku Jezusa?
PRZEZ trzy i pół roku Szymon, znany później jako Kefas lub Piotr, miał zaszczyt przestawać blisko z Chrystusem Jezusem (Jana 1:35-42). Mniej więcej rok był jego uczniem, a potem został powołany do grona 12 apostołów (Marka 3:13-19). Ewangelie ukazują go jako odważnego, impulsywnego mężczyznę, który uzewnętrzniał swoje uczucia. To Piotr zapewniał, że cokolwiek się stanie, nigdy nie wyrzeknie się Chrystusa. Tymczasem pod naciskiem zaparł się go trzykrotnie, jak to zresztą przepowiedział Jezus (Mat. 26:31-35; Marka 14:66-72).
2 Nie kto inny, tylko apostoł Piotr powiedział do swego Mistrza: „Nie, nigdy nie będziesz mył mi nóg”. Skarcony, wpadł z jednej krańcowości w drugą i oświadczył: „Panie, myj nie tylko nogi, ale i ręce, i głowę” (Jana 13:1-17, Biblia poznańska). Kiedy Jezusa aresztowano, Szymon Piotr śmiało dobył miecza i odciął ucho Malchusowi, słudze arcykapłana; także za to został zganiony słowami: „Włóż miecz swój do pochwy; czy nie mam pić kielicha, który mi dał Ojciec?” (Jana 18:10, 11, Biblia warszawska).
3. Czego możemy się nauczyć z przykładu Piotra?
3 Co mówią o Piotrze te i tym podobne zdarzenia? Że bardzo często myślał inaczej niż Jezus. Nie zawsze też miał „umysł Chrystusowy”. To samo można powiedzieć o nas. Często patrzymy na różne sprawy nie tak jak Chrystus. Ludzka niedoskonałość deformuje nasze odczucia i pragnienia (Łuk. 9:46-50; Rzym. 7:21-23).
4. Co wpłynęło później na sposób myślenia Piotra? (Zob. Gal. 2:11-14).
4 Jednakże od dnia Pięćdziesiątnicy Piotr zaczął się zmieniać. Pobudzony przez ducha świętego objął przewodnictwo w działalności głoszenia wśród Żydów w Jeruzalem (Dzieje, rozdziały od 2 do 5). Oświecony tym duchem zmienił też pogląd na pogan, dostosowując się do „umysłu Chrystusowego” (Dzieje, rozdział 10). Okazywał więc pokorę, co i nam jest bardzo potrzebne, jeśli chcemy być w harmonii z Chrystusem (Mat. 18:3; 23:12).
ZNANY, CHOĆ NIE WIDZIANY
5, 6. Czy okoliczność, że nie widzieliśmy Chrystusa, uniemożliwia nam naśladowanie go?
5 Zanim Piotr napisał swój pierwszy natchniony list, który powstał gdzieś między 62 a 64 rokiem n.e., miał dość czasu, by się zastanowić nad swą służbą u boku Jezusa i lepiej zrozumieć jego stosunek do różnych spraw. Już na wstępie nadmienił, że większość braci w Azji Mniejszej nie znała Chrystusa osobiście. Czy jednak przeszkodziło im to we wzorowaniu się na nim, w wyrobieniu sobie jego ‛umysłu’? Piotr pisze: „Choć go nigdy nie widzieliście, miłujecie go. Choć teraz nie patrzycie na niego, jednak okazujecie wiarę w niego i wielce się radujecie niewymowną i chwalebną radością, gdyż dostępujecie dopełnienia swej wiary, zbawienia dusz waszych” (1 Piotra 1:8, 9).
6 Powyższe słowa odnoszą się również do wszystkich, którzy obecnie należą do ludu Jehowy. Nie zetknęliśmy się z Jezusem bezpośrednio, ale jeśli — jak niegdyś prorocy — poszukujemy, dociekamy i badamy, możemy coraz lepiej przyswajać sobie „umysł Chrystusowy” (1 Piotra 1:10, 11, Kowalski).
JEZUS DOSKONAŁYM WZOREM
7, 8. (a) Jakiej rady udziela wszystkim Piotr w swym pierwszym liście? (b) Jakie jest podstawowe znaczenie wyrazu „hypogrammos”? Do czego Piotr odnosi to słowo?
7 Dzięki kierownictwu ducha świętego i lepszemu zrozumieniu sposobu myślenia Jezusa apostoł mógł udzielić współwyznawcom rad, jak w różnych warunkach przejawiać „umysł Chrystusowy” (2 Tym. 3:16). Napomina więc wszystkich chrześcijan, żeby jako „obcy i tymczasowi mieszkańcy” wstrzymywali się od cielesnych pragnień. Zachęca ich, by prowadzili przykładny tryb życia, pomimo że cierpią za sprawiedliwość (1 Piotra 2:11, 12).
8 Kilka wersetów dalej Piotr przedstawia starannie dobrane unaocznienie: „Jeśli dobrze czyniąc cierpicie i to znosicie, sprawiacie przyjemność Bogu. Do tego biegu zresztą zostaliście powołani, bo i Chrystus cierpiał za was, pozostawiając wam wzór, abyście szli dokładnie jego śladami” (1 Piotra 2:20, 21). Greckie słowo oddane tu przez „wzór”, a w wielu innych tłumaczeniach przez „przykład”, brzmi hypogrammos, co dosłownie znaczy „napis pod spodem”. Nazywano tak „wzorzec kaligraficzny zawierający wszystkie litery alfabetu, ułatwiający początkującemu naukę pisania” (J.H. Thayer, A Greek-English Lexicon of the New Testament [Grecko-angielski słownik do Nowego Testamentu]).a Nauczyciel dawał niekiedy podopiecznym tabliczki woskowe, na których przedtem kaligrafował rylcem litery. Uczeń, trzymając się tego wzorca, miał go pod spodem dokładnie skopiować. Spośród wszystkich pisarzy Chrześcijańskich Pism Greckich tylko Piotr użył słowa hypogrammos, chcąc przez to zwrócić uwagę na pewien istotny szczegół, mianowicie, że naśladowcy Jezusa mają wiernie iść za doskonałym przykładem, który im zostawił.
9. Co mieści w sobie greckie słowo oddane przez zwrot „dyspozycja psychiczna”? (Por. Mat. 20:28).
9 Pisząc nieco dalej o tym, jak Jezus znosił udręki, Piotr udziela nam pewnej lekcji: „Zatem skoro Chrystus cierpiał w ciele, wy również uzbrójcie się w tę samą dyspozycję psychiczną [po grecku: ennoian]” (1 Piotra 4:1). Apostoł posłużył się tu rzadko spotykanym słowem ennoia. W Pismach Greckich występuje ono zaledwie dwukrotnie (zob. Hebr. 4:12, Kingdom Interlinear Translation [Międzywierszowy przekład Królestwa]). J.H. Thayer definiuje je następująco: „umysł, pojmowanie, wola; sposób myślenia i odczuwania”. Musimy się więc dopasować do umysłowości Chrystusa, do jego sposobu myślenia i odczuwania. Ale jak to zrobić? W jakim stopniu mamy się do niego upodobnić?
10. Co Piotr miał na myśli, kiedy pisał: „uzbrójcie się”?
10 Piotr jeden jedyny raz stosuje tu grecki czasownik hoplisasthe, co znaczy: „nałóżcie rynsztunek wojownika”. Żołnierz, który nie przykładałby wagi do swego uzbrojenia, zapewne szybko poległby w bitwie. Z omawianego wersetu wynika więc, że nie można naśladować Jezusa połowicznie. O posiadanie „dyspozycji psychicznej” Chrystusa, jego „sposobu myślenia”, powinniśmy zabiegać z całych sił (1 Piotra 4:1, Today’s English Version). Przypominają się tu słowa Pawła, który podkreślał, że jeśli chrześcijanin ma stawić czoło Szatanowi i jego światu, to musi nałożyć „pełną zbroję od Boga” (Efez. 6:11-18).
ŻONY, KTÓRE MAJĄ DYSPOZYCJĘ PSYCHICZNĄ CHRYSTUSA
11. Jakiej rady udziela Piotr chrześcijańskim żonom?
11 W połowie swego listu apostoł zwraca się do żon i do mężów. W pogańskim świecie starożytnym, w którym kobiety korzystały z niewielu przywilejów, bardzo trudno było zachować prawość chrześcijance mającej niewierzącego męża. Porzucając bogów swych przodków, narażała się na obelgi i prześladowania, a nawet musiała się liczyć z rozwodem. Podobnie zresztą jest w czasach nowożytnych. Jednakże Piotr wykazuje, jakie to ważne, by mieć dyspozycję psychiczną Chrystusa i być gotowym cierpieć za sprawiedliwość; pisze: „Podobnie [tak jak Chrystus, o którym jest mowa w poprzednich wersetach] i wy, żony, bądźcie podporządkowane swoim mężom, aby — jeśli którzy nie są posłuszni słowu — zostali pozyskani bez słowa przez postępowanie żon, stawszy się naocznymi świadkami waszego moralnie czystego prowadzenia się, połączonego z głębokim szacunkiem” (1 Piotra 3:1, 2).
12. (a) Dlaczego można powiedzieć, że łagodna i uległa żona odzwierciedla swym postępowaniem przykład Jezusa? (1 Kor. 11:3). (b) Jak na jej łagodne usposobienie zapatruje się Bóg, a być może i mąż?
12 Istotnie, czasem żonie udaje się pozyskać niewierzącego męża nie tyle przez ustawiczne świadczenie, ile przez „głęboki szacunek” oraz „pełne uległości czyste postępowanie” (1 Piotra 3:2, Dąbrowski z greckiego). A jeśli żona pielęgnuje „cichego i łagodnego ducha, co ma wielką wartość w oczach Bożych”, pomaga swemu partnerowi małżeńskiemu dostrzec korzyści płynące z przejawiania „umysłu Chrystusowego” w życiu codziennym (1 Piotra 3:4). Dlaczego można powiedzieć, że taka łagodność jest odzwierciedleniem usposobienia Jezusa? Ponieważ on sam powiedział: „Weźcie na siebie moje jarzmo i uczcie się ode mnie, bo jestem łagodnie usposobiony i uniżony w sercu, a znajdziecie pokrzepienie dla dusz swoich” (Mat. 11:29).
MĘŻOWIE MAJĄCY UMYSŁOWOŚĆ CHRYSTUSOWĄ
13. Jak mężowie powinni się odnosić do żon? (Efez. 5:28, 29, 33).
13 Chrześcijańscy mężczyźni również muszą się odznaczać umysłowością Chrystusową, a co za tym idzie, szczerze miłować swe żony. Piotr nawołuje: „Podobnie wy, mężowie, postępujcie z nimi z wyrozumiałością jako ze słabszym rodzajem niewieścim i okazujcie im cześć” (1 Piotra 3:7, Bw). Okazywać cześć kobiecie! Była to rada wręcz zaskakująca dla ówczesnych pogan. Ale zbór chrześcijański miał się różnić od świata. Toteż bogobojni współmałżonkowie musieli się poważać i darzyć wzajemnym szacunkiem (1 Piotra 4:3, 4).
14. Jak mąż może darzyć czcią żonę i okazywać jej wyrozumiałość?
14 Zarówno dla uczniów, jak i dla tłumów, które za nim podążały, Chrystus zawsze był wyrozumiały (Marka 6:30-44). Harmonizuje z tym rada Piotra, by mężowie pamiętali, że ich żony są kobietami. W katolickiej Biblii Tysiąclecia (wydanie II) oddano jego słowa następująco: „Podobnie mężowie we wspólnym pożyciu liczcie się rozumnie ze słabszym ciałem kobiecym!” Jeżeli mąż bierze wzór z Jezusa, będzie pamiętał o delikatnej stronie natury kobiecej. Jest to ważne zwłaszcza w dniach trudnych dla żony, gdy potrzebuje więcej życzliwości, cierpliwości i wyrozumiałości. Kochający mąż z pewnością okaże wówczas panowanie nad sobą i nie będzie natarczywy. Prawdziwa miłość jest przecież gotowa do poświęceń (por. Kapł. 15:24; 20:18; 1 Kor. 7:3-6).
15. Jaki przykład dał Jezus w sprawowaniu zwierzchnictwa?
15 To prawda, że „mąż jest głową żony”. Ale na kim ma się wzorować w sprawowaniu swego zwierzchnictwa? Paweł wyjaśnia tę kwestię, pisząc dalej: „Jak i Chrystus jest głową zboru” (Efez. 5:23). Ze słów tych jasno wynika, iż w chrześcijańskim małżeństwie nie ma miejsca na despotyzm ani domową tyranię. Chrystus nigdy nie nadużył swej władzy wobec uczniów, przeciwnie — w korzystaniu z niej kierował się zasadami biblijnymi (por. Mat. 16:13-17, 20; Łuk. 9:18-21).
CHRYSTUS WZOREM DLA MĘŻCZYZN
16. (a) Dlaczego Piotr dobrze wiedział, że trzeba być pokornym? (b) Zwłaszcza kto musi wykazywać tę zaletę?
16 Podczas swej służby kaznodziejskiej Jezus nieustannie podkreślał potrzebę przejawiania pokory. W przypowieści o zaproszonych na ucztę weselną powiedział: „Każdy, kto się wywyższa, będzie poniżony, a kto się uniża, będzie wywyższony” (Łuk. 14:11, Bp). Piotr dobrze znał tę stronę dyspozycji psychicznej Jezusa. Na pewno pamiętał, jaki przykład dał on kiedyś uczniom, myjąc im nogi (Jana 13:4-17). Dlatego w swym pierwszym natchnionym liście zachęcał mężczyzn, starszych i młodszych, by sobie wyrobili podobne usposobienie. Nadzorcom nie wolno ‛panoszyć się w zborze’, lecz mają się stać „wzorami dla trzody”. Młodzi powinni im być podporządkowani. Poza tym tak jedni, jak i drudzy muszą ‛przepasać się kornością umysłu, ponieważ Bóg przeciwstawia się wyniosłym, lecz pokornym okazuje niezasłużoną życzliwość’ (1 Piotra 5:1-5).
17. Jak czasownik grecki, przetłumaczony na „przepaszcie się”, uwydatnia potrzebę pokornej służby?
17 Wspominając o pokorze, Piotr jeszcze raz ucieka się do niecodziennego użycia pewnego wyrazu, aby właściwie oddać istotę rzeczy. Pisze: „Przepaszcie się [po grecku: egkombosasthe] kornością umysłu”. Czasownik ten pochodzi od słowa, które znaczy ‛wiązać’, ‛przywiązywać’, i jest spokrewniony z wyrazem określającym „białą przepaskę lub fartuszek noszony u pasa przez niewolników (...) i odróżniający ich od ludzi wolnych, stąd: (...) przepaszcie się pokorą jako waszym strojem służebnym (...) tzn. okazując pokorę, bądźcie sobie nawzajem podporządkowani” (J.H. Thayer, A Greek-English Lexicon of the New Testament [Grecko-angielski słownik do Nowego Testamentu]).
18. (a) O czym powinni pamiętać oddani Bogu mężczyźni, jeśli chodzi o ich pobudki? (b) W jaki szczególny sposób wiele sióstr daje przykład pokory?
18 Jak oddani Bogu mężczyźni mogą dziś pójść za tą radą Piotra? Gdy uznają, że przyjęcie każdego odpowiedzialnego stanowiska w zborze chrześcijańskim jest pokornym stawieniem się do służby. Niektórzy mogą błędnie mniemać, że pełnienie obowiązków sługi pomocniczego, starszego zboru, nadzorcy obwodu lub okręgu bądź starszego w Betel jest równoznaczne z dojściem do władzy i znaczenia. Kto tak myśli, ten nie ma w tej sprawie „umysłu Chrystusowego”. Wzorowanie się na dyspozycji psychicznej Jezusa wyklucza wszelkie powodowanie się samolubną ambicją. Do służenia Bogu oraz usługiwania braciom muszą nas skłaniać czyste pobudki. Na przykład wiele naszych chrześcijańskich sióstr nie szczędzi sił w pracy pionierskiej lub misjonarskiej. Inne gorliwie głoszą dobrą nowinę pomimo prześladowań albo sprzeciwu w rodzinie. A żadna nie czyni tego z myślą, by kiedyś zostać nadzorcą lub sługą pomocniczym.
SEDNO PRZYKŁADU JEZUSA — MIŁOŚĆ
19. W czym tkwi sedno przykładu Jezusa? Skąd o tym wiemy?
19 A na co głównie zwraca uwagę Piotr, pisząc o umysłowości Chrystusowej? „Nade wszystko miejcie żarliwą miłość jedni dla drugich, ponieważ miłość zakrywa mnóstwo grzechów” (1 Piotra 4:8). Jak Jezus okazywał tę miłość? Uczył: „To jest moje przykazanie; macie się wzajemnie miłować, tak jak ja was umiłowałem. Nikt nie ma miłości większej niż ta, żeby wydać duszę swoją za przyjaciół” (Jana 15:12, 13). Niedługo potem złożył życie w ofierze za ludzkość. A jego miłość z całą pewnością zakryła mnóstwo grzechów! Jeśli więc rzeczywiście odznaczamy się taką samą dyspozycją psychiczną jak on, będziemy mieć „żarliwą miłość jedni dla drugich” i nawzajem sobie przebaczać (Kol. 3:12-14; Prz. 10:12).
20. Co musi czynić każdy z nas, jeżeli chce się dokładnie wzorować na Jezusie?
20 Przykład, jaki dał nam Chrystus, można wyrazić jednym słowem: miłość. Jeżeli we wszystkim, co myślimy, mówimy i robimy, naprawdę dokładnie wzorujemy się na Jezusie, będziemy darzyć drugich miłością. Piotr napisał: „Na koniec bądźcie wszyscy jednomyślni, okazując współczucie, żywiąc braterskie przywiązanie, przejawiając tkliwe zmiłowanie oraz pokorę umysłu; nie odpłacajcie krzywdą za krzywdę ani obelgą za obelgę, lecz przeciwnie, błogosławcie, ponieważ zostaliście powołani do tego sposobu postępowania, abyście mogli odziedziczyć błogosławieństwo” (1 Piotra 3:8, 9).
[Przypis]
a Słownik grecko-polski pod redakcją Z. Abramowiczówny podaje pod hasłem „hypogrammos”: „wzór, model, szkic”.
CZY SOBIE PRZYPOMINASZ?
• Jak powinniśmy się trzymać wzoru, który nam pozostawił Chrystus?
• W czym chrześcijańskie żony powinny brać przykład z Jezusa?
• Jak chrześcijańscy mężowie mają darzyć żony czcią?
• W jaki sposób Piotr podkreślił znaczenie pokory?
• W czym tkwi sedno przykładu, który nam dał Jezus?
[Ilustracja na stronie 14]
Nauczyciel pisał u góry tekst wzorcowy, a uczeń starał się sporządzić pod spodem dokładną kopię (hypogrammos)