„Z nich największa jest miłość”

„Teraz jednak pozostaje wiara, nadzieja, miłość — te trzy; lecz z nich największa jest miłość” (1 KORYNTIAN 13:13).

 1. Co pewien antropolog powiedział na temat miłości?

JEDEN z najwybitniejszych antropologów świata napisał kiedyś: „Po raz pierwszy w dziejach naszego gatunku uświadamiamy sobie, że najważniejszą z podstawowych potrzeb psychicznych człowieka jest potrzeba miłości. Zajmuje ona centralne miejsce pośród wszystkich potrzeb ludzkich, tak jak Słońce, obiegane przez planety i znajdujące się w centrum Układu Słonecznego. (...) Dziecko nie kochane bardzo się różni pod względem biochemicznym, fizjologicznym i psychicznym od dziecka darzonego miłością. To pierwsze nawet inaczej rośnie. Wiemy obecnie, że życiu narodzonej istoty ludzkiej powinna nieodłącznie towarzyszyć miłość. Oczywiście nie ma w tym nic nowego. Jest to po prostu świadectwo prawdziwości Kazania na Górze”.

 2. (a) Jak apostoł Paweł ukazuje doniosłe znaczenie miłości? (b) Jakie pytania zasługują na naszą uwagę?

² Jak przyznał ów przedstawiciel nauki świeckiej, powyższa prawda o doniosłym znaczeniu miłości dla szczęścia człowieka istotnie nie jest niczym nowym. Uczeni dostrzegają jej głębię dopiero teraz, ale w Słowie Bożym znajduje się ona od przeszło 19 stuleci. Dlatego apostoł Paweł mógł napisać: „Teraz jednak pozostaje wiara, nadzieja, miłość — te trzy; lecz z nich największa jest miłość” (1 Koryntian 13:13). Czy wiesz, dlaczego miłość jest większa niż wiara i nadzieja? Dlaczego można powiedzieć, że miłość to największy ze wszystkich przymiotów Bożych i owoców Jego ducha?

Cztery rodzaje miłości

 3. Jakie przykłady romantycznej miłości opisano w Biblii?

³ Nasza zdolność do okazywania miłości stanowi wyraz mądrości Bożej i Jego serdecznej troski o ludzi. Ciekawe, że starożytni Grecy określali „miłość” za pomocą czterech różnych słów. Jedno z nich, eʹros, oznaczało romantyczne uczucie połączone z pociągiem do osoby odmiennej płci. Pisarze Chrześcijańskich Pism Greckich nie mieli okazji użyć tego słowa, ale jego formy występują w Septuagincie w Księdze Przysłów 7:18 i 30:16. W pozostałej części Pism Hebrajskich szereg razy nawiązano do tego rodzaju miłości. Czytamy w nich, że Izaak „pokochał” Rebekę (Rodzaju 24:67). Godny uwagi przykład owego uczucia widać też u Jakuba, który najwidoczniej zakochał się od pierwszego wejrzenia w pięknej Racheli. Co więcej, „służył Jakub za Rachelę przez siedem lat, a wydały mu się one jak dni kilka, bo bardzo miłował Rachelę” (Rodzaju 29:9-11, 17, 20, BT). Również Pieśń Salomona opowiada o romantycznej miłości pasterza i dziewczyny. Trzeba jednak z naciskiem podkreślić, że jakkolwiek miłość taka może sprawiać wiele zadowolenia i radości, można się nią cieszyć tylko w ramach zakreślonych przez sprawiedliwe mierniki Boże. Biblia uczy, że mężczyźnie wolno ‛stale czuć rozkosz’ tylko w miłości swojej prawowitej żony (Przysłów 5:15-20, BT).

 4. Jakie przykłady miłości do członków rodziny można znaleźć w Piśmie Świętym?

⁴ Istnieje też silna miłość do członków rodziny. Jest to naturalne uczucie wynikające z pokrewieństwa, określane przez Greków słowem stor·geʹ. Z niej to wywodzi się przysłowie: „Bliższa ciału koszula niż suknia”. Pięknym przykładem takiego uczucia jest miłość Marii i Marty do ich brata Łazarza. Obie bardzo go kochały, o czym świadczy żałość, jaka je ogarnęła po jego niespodziewanej śmierci. A jakże się ucieszyły, gdy Jezus wskrzesił ich umiłowanego brata! (Jana 11:1-44). Inny przykład to uczucia macierzyńskie (por. 1 Tesaloniczan 2:7). Chcąc pokazać bezmiar swej miłości do Syjonu, Jehowa oświadczył, że nie dorównuje jej nawet miłość matki do dziecka (Izajasza 49:15).

 5. Jak się dziś uwidacznia brak naturalnych uczuć?

⁵ Jedną z oznak, że żyjemy w „dniach ostatnich”, a zarazem „czasach krytycznych, trudnych do zniesienia”, jest zanik „naturalnych uczuć” (2 Tymoteusza 3:1, 3). Brak miłości w gronie rodzinnym powoduje, że dzieci uciekają z domu, a dorośli zaniedbują postarzałych rodziców (por. Przysłów 23:22). O wygasaniu naturalnych uczuć świadczy też coraz częściej spotykane znęcanie się nad dziećmi — niekiedy rodzice biją je tak dotkliwie, że potem trzeba je leczyć w szpitalu. Ale brak uczuć rodzicielskich przejawia się również w tym, że wiele ojców i matek nie karci swych pociech. Puszczenie dziecka samopas nie jest dowodem miłości, lecz pójścia po linii najmniejszego oporu. Ojciec, który naprawdę kocha swe dzieci, będzie je w razie potrzeby karcił (Przysłów 13:24; Hebrajczyków 12:5-11).

 6. Podaj biblijne przykłady uczucia łączącego przyjaciół.

⁶ Z kolei greckie słowo fi·liʹa oznacza uczucie (pozbawione zabarwienia seksualnego) łączące przyjaciół, na przykład dwóch mężczyzn albo dwie kobiety. Pięknie ilustruje to miłość, jaka się zrodziła między Dawidem i Jonatanem. Kiedy Jonatan poległ w bitwie, Dawid opłakiwał go słowami: „Żal mi ciebie, mój bracie, Jonatanie. Tak bardzo byłeś mi drogi! Więcej ceniłem twą miłość niżeli miłość kobiet” (2 Samuela 1:26, BT). Wiadomo też, że Chrystus szczególnie lubił apostoła Jana; był on „uczniem, którego Jezus miłował” (Jana 20:2, BT).

 7. Czym się charakteryzuje miłość a·gaʹpe i jak została okazana?

⁷ A jakiego wyrazu greckiego użył Paweł w Liście 1 do Koryntian 13:13, gdzie wymienił wiarę, nadzieję i miłość, po czym oświadczył, że „z nich największa jest miłość”? Słowo to brzmi a·gaʹpe i występuje również w wypowiedzi Jana: „Bóg jest miłością” (1 Jana 4:8, 16, BT). Tą miłością rządzą zasady. W jej zakres może, lecz nie musi wchodzić tkliwość i przywiązanie, natomiast jej istotą zawsze jest niesamolubne uczucie, które każe wyświadczać drugim dobro bez względu na ich zasługi czy ewentualne własne korzyści. Bóg, pobudzany taką miłością, ofiarował swój najdroższy skarb, swego jednorodzonego Syna, Jezusa Chrystusa, „aby żaden wierzący w niego nie zginął, lecz by miał życie wieczne” (Jana 3:16). Apostoł Paweł słusznie przypomina: „Rzadko się zdarza, że ktoś umrze za sprawiedliwego; prędzej za dobrego gotów ktoś umrzeć. Bóg zaś daje dowód swojej miłości ku nam przez to, że kiedy byliśmy jeszcze grzesznikami, Chrystus za nas umarł” (Rzymian 5:7, 8, Bw). Istotnie, a·gaʹpe pobudza do wyświadczania drugim dobra niezależnie od ich pozycji życiowej albo od związanych z tym kosztów.

Dlaczego większa niż wiara i nadzieja?

 8. Dlaczego a·gaʹpe góruje nad wiarą?

⁸ Dlaczego jednak Paweł napisał, że miłość tego rodzaju (a·gaʹpe) jest większa niż wiara? W Liście 1 do Koryntian 13:2 wyznał: „Gdybym miał dar prorokowania i był obeznany ze wszystkimi świętymi tajemnicami oraz wszelką wiedzą, i gdybym miał wszystką wiarę, tak iżbym góry przenosił, ale nie miał miłości, byłbym niczym” (por. Mateusza 17:20). Faktycznie, gdyby naszym staraniom o pogłębienie wiedzy i wiary przyświecał samolubny cel, nie zapewniłyby nam one nagrody od Boga. Podobnie Jezus wskazał, że choć niektórzy będą ‛prorokować w jego imieniu, wypędzać demony w jego imieniu i w jego imieniu dokonywać wielu potężnych dzieł’, nie zaskarbią sobie jego uznania (Mateusza 7:22, 23).

 9. Z jakiego względu miłość przewyższa nadzieję?

⁹ A dlaczego miłość a·gaʹpe przewyższa również nadzieję? Otóż nadzieja może być nacechowana egoizmem, jeśli komuś zależy głównie na swoich sprawach, podczas gdy miłość „nie upatruje własnych korzyści” (1 Koryntian 13:4, 5). Ponadto nadzieja — na przykład na ocalenie w „wielkim ucisku” i przeżycie do nowego świata — kończy się z nadejściem przedmiotu oczekiwań (Mateusza 24:21). Paweł tak to ujął: „W tej bowiem nadziei zostaliśmy wybawieni; lecz nadzieja, którą się ogląda, nie jest nadzieją, bo gdy człowiek coś widzi, czy ma na to dopiero nadzieję? Ale jeśli mamy nadzieję na coś, czego nie widzimy, w dalszym ciągu wytrwale na to czekamy” (Rzymian 8:24, 25). Miłość wszystko przetrzymuje i nigdy nie zawodzi (1 Koryntian 13:7, 8). Tak więc niesamolubna miłość (a·gaʹpe) przewyższa zarówno wiarę, jak i nadzieję.

Większa niż mądrość, sprawiedliwość i moc?

10. Dlaczego można powiedzieć, że miłość jest największym z czterech podstawowych przymiotów Bożych?

¹⁰ Weźmy teraz pod rozwagę cztery podstawowe przymioty Jehowy Boga: mądrość, sprawiedliwość, moc i miłość. Czy i w tym wypadku można powiedzieć, że największa jest miłość? Naturalnie. Dlaczego? Bo właśnie miłością Bóg kieruje się w postępowaniu. I dlatego apostoł Jan napisał: „Bóg jest miłością”. Tak, Jehowa jest uosobieniem miłości (1 Jana 4:8, 16, BT). Nigdzie w Piśmie Świętym nie ma wzmianki, że jest On mądrością, sprawiedliwością czy mocą. Czytamy raczej, że posiada te cechy (Hioba 12:13; Psalm 147:5; Daniela 4:37 [4:34, Bw]). Wszystkie cztery są u Niego w doskonałej równowadze. Jehowa realizuje swoje zamierzenia powodowany miłością, stosując lub uwzględniając pozostałe trzy przymioty.

11. Co skłoniło Jehowę do stworzenia wszechświata oraz bytów duchowych i ludzi?

¹¹ A co pobudziło Jehowę do stworzenia wszechświata oraz rozumnych bytów duchowych i ludzkich? Czy mądrość albo moc? Nie, gdyż przy stwarzaniu Bóg tylko się nimi posłużył. Czytamy na przykład: „Jahwe umocnił ziemię mądrością” (Przysłów 3:19, BT). Ponadto sprawiedliwość Boża nie wymagała stworzenia osób dysponujących swobodą wyboru. To miłość skłoniła Go do obdarzenia drugich radością świadomego istnienia. Miłość wskazała drogę do uchylenia potępiającego wyroku, który sprawiedliwość wydała na świat ludzki wskutek przestępstwa Adama (Jana 3:16). I miłość pobudziła Jehowę do powzięcia zamierzenia, żeby posłuszni Mu ludzie żyli w przyszłości w ziemskim raju (Łukasza 23:43).

12. Jak powinniśmy postępować z uwagi na moc, sprawiedliwość i miłość Bożą?

¹² Świadomi wszechmocy Boga, nie ośmielamy się pobudzać Go do zazdrości. Paweł zapytał: „Czy mamy ‛pobudzać Jehowę do zazdrości’? Czyżbyśmy byli mocniejsi od Niego?” (1 Koryntian 10:22). Ma się rozumieć, Jehowa jest „Bogiem zazdrosnym” nie w negatywnym znaczeniu tego słowa; rzecz raczej w tym, iż ‛wymaga wyłącznego oddania’ (Wyjścia 20:5; zob. BT). Jako chrześcijanie, jesteśmy przejęci czcią i bojaźnią na widok licznych przejawów niezrównanej mądrości Jehowy (Rzymian 11:33-35). A głęboki szacunek dla Jego sprawiedliwości powinien nas powstrzymywać przed rozmyślnym dopuszczaniem się grzechu (Hebrajczyków 10:26-31). Bez wątpienia jednak największym z czterech fundamentalnych przymiotów Boga jest miłość. Właśnie niesamolubna miłość Jehowy pociąga nas ku Niemu i sprawia, że pragniemy zabiegać o Jego uznanie, oddawać Mu cześć i mieć udział w uświęcaniu Jego wzniosłego imienia (Przysłów 27:11).

Największy z owoców ducha

13. Jakie miejsce zajmuje miłość wśród owoców ducha Bożego?

¹³ A jakie miejsce zajmuje miłość wśród dziewięciu owoców ducha Bożego, wyszczególnionych w Liście do Galatów 5:22, 23? Są to „miłość, radość, pokój, wielkoduszność, życzliwość, dobroć, wiara, łagodność, panowanie nad sobą”. Nie bez racji Paweł umieścił miłość na początku. Czy przewyższa ona następny z wymienionych przymiotów? Oczywiście, bo trwała radość nie może istnieć bez miłości. Co więcej, to z powodu samolubstwa, a więc braku miłości, świat jest taki ponury. Tymczasem Świadkowie Jehowy miłują się wzajemnie i kochają swojego niebiańskiego Ojca. Należy się więc spodziewać, iż będą rozradowani, a jedno z proroctw zapowiada, że będą „wykrzykiwać z głębi swojego szczęśliwego serca” (Izajasza 65:14, Bw).

14. Dlaczego można powiedzieć, że miłość jest większa niż pokój?

¹⁴ Miłość góruje też nad kolejnym owocem ducha, pokojem. Wskutek braku miłości na świecie mnożą się tarcia i konflikty. Natomiast członkowie ludu Jehowy wszędzie żyją ze sobą w pokoju. Spełniają się na nich słowa psalmisty: „Sam Jehowa pobłogosławi swój lud pokojem” (Psalm 29:11). Pokój gości wśród nich, gdyż mają znak wyróżniający prawdziwych chrześcijan, miłość (Jana 13:35). Tylko ona potrafi przełamać wszelkie bariery — rasowe, narodowościowe czy kulturowe. Stanowi „doskonałą więź jedności” (Kolosan 3:14).

15. Jak się uwidacznia wyższość miłości w porównaniu z kolejnym owocem ducha, wielkodusznością?

¹⁵ Wyższość miłości uwidacznia się też przy zestawieniu jej z wielkodusznością — spokojnym, długim znoszeniem zła lub prowokacji. Osoba wielkoduszna jest cierpliwa i nieskłonna do gniewu. Dlaczego ludzie się niecierpliwią i szybko wpadają w złość? Czy nie z braku miłości? Tymczasem nasz Ojciec niebiański jest wielkoduszny i „nieskory do gniewu” (Wyjścia 34:6; Łukasza 18:7). Dlaczego? Ponieważ nas miłuje i „nie chce, aby ktokolwiek zginął” (2 Piotra 3:9, Bw).

16. Co można powiedzieć o miłości w porównaniu z życzliwością, dobrocią, łagodnością i panowaniem nad sobą?

¹⁶ Wiemy już, dlaczego miłość przewyższa wiarę. Te same powody można odnieść również do pozostałych owoców ducha — do życzliwości, dobroci, łagodności i panowania nad sobą. Wszystkie one są niezbędne, ale nie przyniosłyby nam pożytku, gdyby nie szły w parze z miłością. Podkreślił to apostoł Paweł w Liście 1 do Koryntian 13:3: „Jeślibym rozdał całe swe mienie drugim na pokarm i zrzekł się własnego ciała, żeby się tym szczycić, lecz nie miał miłości, na nic by mi się to nie przydało”. Z drugiej strony właśnie miłość rodzi takie przymioty, jak życzliwość, dobroć, wiara, łagodność i panowanie nad sobą. Dlatego Paweł pisze dalej, że miłość jest życzliwa, że „wszystko znosi, wszystkiemu wierzy, wszystkiego się spodziewa, wszystko przetrzymuje”. I w dodatku „miłość nigdy nie zawodzi” (1 Koryntian 13:4, 7, 8). Słuszne jest spostrzeżenie, że wszystkie inne owoce ducha stanowią tylko przejawy, tylko różne aspekty pierwszego z nich, miłości. Widać więc, że spośród wszystkich dziewięciu owoców ducha największym istotnie jest miłość.

17. Jakie wersety biblijne poświadczają, że miłość to największy owoc ducha?

¹⁷ O tym, że miłość to dominujący owoc ducha Bożego, świadczy następująca wypowiedź apostoła Pawła: „Nikomu nie bądźcie nic dłużni poza wzajemną miłością. Kto bowiem miłuje bliźniego, wypełnił Prawo. Albowiem przykazania (...) streszczają się w tym nakazie: Miłuj bliźniego swego jak siebie samego. Miłość nie wyrządza zła bliźniemu. Przeto miłość jest doskonałym wypełnieniem Prawa” (Rzymian 13:8-10, BT). Jakże słusznie uczeń Jakub nazywa przykazanie miłości bliźniego „prawem królewskim” (Jakuba 2:8).

18. Co jeszcze potwierdza, że największym przymiotem jest miłość?

¹⁸ Czy coś jeszcze potwierdza, że miłość przewyższa pozostałe przymioty? Owszem. Pomyśl, jaką odpowiedź otrzymał pewien uczony w Piśmie, gdy zapytał Jezusa: „Które przykazanie jest pierwsze ze wszystkich?” Mógł się przy tym spodziewać, że Jezus zacytuje jedno z Dziesięciorga Przykazań. Tymczasem Chrystus przytoczył słowa z Księgi Powtórzonego Prawa 6:4, 5 i rzekł: „Pierwsze brzmi: ‛Słuchaj, Izraelu, Jehowa — nasz Bóg — to jeden Jehowa, a ty będziesz miłować Jehowę, Boga twego, całym swym sercem i całą swą duszą, i całym swym umysłem, i całą swoją siłą’”. Następnie dodał: „Drugie jest to: ‛Będziesz miłować swego bliźniego jak siebie samego’. Żadne inne przykazanie nie jest większe od tych” (Marka 12:28-31).

19. Co należy do wybitnych owoców miłości a·gaʹpe?

¹⁹ Tak więc Paweł nie przesadził, gdy wymieniwszy wiarę, nadzieję i miłość oświadczył: „Z nich największa jest miłość”. Przejawianie tego przymiotu prowadzi do dobrych stosunków z naszym Ojcem niebiańskim i z ludźmi, nie wyłączając członków zboru oraz naszych rodzin. Miłość wywiera też budujący wpływ na nas samych. A następny artykuł wykaże, jak wielką nagrodę zapewnia prawdziwa miłość.

Jak byś odpowiedział?

◻ Dlaczego miłość góruje nad wiarą i nadzieją?

◻ Czym jest a·gaʹpe i na czym polega okazywanie takiej miłości?

◻ Dlaczego miłość jest największym z czterech głównych przymiotów Bożych?

◻ Pod jakimi względami miłość przewyższa pozostałe owoce ducha?

[Ilustracja na stronie 13]

Miłość pobudziła Boga do stworzenia ludzkości z widokami na życie w ziemskim raju. Czy masz nadzieję, że się tam znajdziesz?