Strzeż się fałszywych nauczycieli!

„Wśród was będą fałszywi nauczyciele” (2 PIOTRA 2:1).

 1. O czym zamierzał napisać Juda i dlaczego zmienił temat swego listu?

CÓŻ to za szokująca informacja! Fałszywi nauczyciele w zborze chrześcijańskim w I wieku! (Mateusza 7:15; Dzieje 20:29, 30). Przyrodni brat Jezusa Juda zdawał sobie z tego sprawę. Oznajmił współwyznawcom, iż zamierzał napisać do nich „o wybawieniu, którego się wspólnie trzymamy”, niemniej wyjaśnił: „Uznałem za konieczne napisać do was, żeby was usilnie zachęcić do podjęcia ciężkiej walki o wiarę”. Dlaczego zmienił temat? Ponieważ, jak zaznaczył, „wśliznęli się [do zborów] pewni ludzie (...) obracający niezasłużoną życzliwość naszego Boga w usprawiedliwienie rozpasania” (Judy 3, 4).

 2. Skąd się wzięły podobieństwa między drugim rozdziałem Listu 2 Piotra i Listem Judy?

² Juda najwyraźniej pisał te słowa wkrótce po ukończeniu przez Piotra drugiego listu. Niewątpliwie dobrze znał jego treść. Świadczy o tym okoliczność, że udzielając napomnień w swym dobitnym liście, poruszył wiele podobnych myśli. Dlatego analizując drugi rozdział Listu 2 Piotra, uwzględnimy wspólne cechy łączące go z Listem Judy.

Następstwa fałszywych nauk

 3. Jaka sytuacja z przeszłości miała się według słów Piotra powtórzyć?

³ Piotr zachęca braci, by zwracali uwagę na proroctwo, po czym mówi: „Jednakże powstali też wśród ludu [w starożytnym Izraelu] fałszywi prorocy, podobnie jak wśród was będą fałszywi nauczyciele” (2 Piotra 1:14 do 2:1). Co prawda słudzy Boży w starożytności otrzymali prawdziwe proroctwo, ale i oni musieli stawiać czoło nikczemnym naukom fałszywych proroków (Jeremiasza 6:13, 14; 28:1-3, 15). „U proroków Jerozolimy”, napisał Jeremiasz, „widziałem straszne rzeczy, cudzołożenie i chodzenie w fałszu” (Jeremiasza 23:14).

 4. Dlaczego fałszywi nauczyciele zasługują na zagładę?

⁴ Opisując, do czego w zborze chrześcijańskim doprowadzą fałszywi nauczyciele, Piotr wyjaśnia: „Właśnie oni cichaczem wprowadzą zgubne sekty i zaprą się nawet właściciela [Jezusa Chrystusa], który ich kupił, tak iż ściągną na siebie prędką zagładę” (2 Piotra 2:1; Judy 4). W wyniku działalności tych sekciarzy z I wieku powstało znane nam dzisiaj chrześcijaństwo. Piotr wykazał, dlaczego fałszywi nauczyciele w pełni zasługują na zagładę: „Wielu będzie naśladować ich rozpasanie, a z ich powodu będzie się mówić obelżywie o drodze prawdy” (2 Piotra 2:2).

 5. Za co fałszywi nauczyciele ponosili odpowiedzialność?

⁵ Coś podobnego! Pod wpływem fałszywych nauczycieli wielu członków zboru mogło się uwikłać w rozpasanie. Greckie słowo przetłumaczone na „rozpasanie” oznacza też wyuzdanie, brak hamulców, nieprzyzwoitość, lubieżność, bezwstydne zachowanie. Wcześniej Piotr powiedział, iż chrześcijanie ‛uniknęli skażenia, które jest na świecie wskutek pożądliwości’ (2 Piotra 1:4). Niektórzy jednak mieli powrócić do tego zepsucia, za co odpowiedzialność w ogromnej mierze ciążyłaby na fałszywych nauczycielach. Ściągnęliby tym niesławę na drogę prawdy. Jakież to smutne! Wszyscy Świadkowie Jehowy z pewnością powinni dziś zwracać na tę sprawę baczną uwagę. Nigdy nie wolno nam zapomnieć, że naszym postępowaniem możemy przynosić Jehowie Bogu i Jego ludowi chwałę albo hańbę (Przysłów 27:11; Rzymian 2:24).

Wprowadzanie fałszywych nauk

 6. Czym się kierują fałszywi nauczyciele i jak zmierzają do osiągnięcia swych celów?

⁶ Rozwaga nakazuje brać pod uwagę metody, jakimi fałszywi nauczyciele wprowadzają swe spaczone rozumowanie. Piotr powiedział najpierw, iż czynią to cichaczem, czyli w sposób wyrafinowany, nie rzucający się w oczy. Następnie dodał: „Będą was zachłannie wyzyskiwać sfałszowanymi słowami”. Fałszywi nauczyciele kierują się samolubnymi pragnieniami, co podkreślono w The Jerusalem Bible, gdzie słowa te oddano następująco: „Usilnie będą starali się kupić was sobie zwodniczymi mowami”. A w Biblii warszawskiej fragment ten brzmi: „Z chciwości wykorzystywać was będą przez zmyślone opowieści” (2 Piotra 2:1, 3). Komuś, kto nie jest czujny duchowo, argumenty fałszywych nauczycieli mogą się wydawać przekonujące, ale ich słowa są dokładnie przemyślane po to, by „kupić” drugich i podstępnie skłonić do służenia samolubnym celom tych oszustów.

 7. Jaki nurt filozoficzny stał się popularny w I wieku?

⁷ Nie ulega wątpliwości, że w I wieku fałszywi nauczyciele pozostawali pod wpływem ówczesnego świeckiego sposobu myślenia. Mniej więcej wtedy, gdy Piotr pisał swój list, coraz większą popularność zyskiwał nurt filozoficzny zwany gnostycyzmem. Jego zwolennicy uważali, iż wszelka materia jest zła, a dobre jest jedynie to, co ma związek z duchem. Dlatego nie jest ważne, jak człowiek posługuje się swym fizycznym ciałem — twierdzili niektórzy z nich. Tłumaczyli, że z czasem i tak je straci, toteż grzechy cielesne — w tym niemoralność — nie mają większego znaczenia. Takie poglądy najwyraźniej zaczęły się udzielać osobom podającym się za chrześcijan.

 8, 9. (a) Jakiemu spaczonemu rozumowaniu ulegli niektórzy pierwsi chrześcijanie? (b) Czego w myśl słów Judy dopuszczały się pewne osoby w zborach?

⁸ Pewien biblista zauważył, iż „w Kościele byli tacy, co wypaczali pojęcie łaski”, czyli „niezasłużonej życzliwości” (Efezjan 1:5-7). Według niego niektórzy rozumowali w następujący sposób: ‛Mówisz, że niezasłużona życzliwość Boża jest tak wielka, iż zakryje każdy grzech? (...) Skoro Boża niezasłużona życzliwość wymazuje wszelkie grzechy, dalej więc grzeszmy. Im więcej przecież grzeszymy, tym częściej może oddziaływać niezasłużona życzliwość Boża’. Czy można sobie wyobrazić bardziej spaczony sposób myślenia?

⁹ Apostoł Paweł przeciwstawił się niewłaściwemu rozumieniu miłosierdzia Bożego, pytając: „Czy mamy trwać w grzechu, aby obfitowała niezasłużona życzliwość?” Ponadto dodał: „Czy mamy popełnić grzech, ponieważ nie jesteśmy pod prawem, lecz pod niezasłużoną życzliwością?” Na obydwa pytania odpowiedział stanowczo: „Przenigdy!” (Rzymian 6:1, 2, 15). Jak zauważył Juda, pewne osoby najwyraźniej ‛obracały niezasłużoną życzliwość naszego Boga w usprawiedliwienie rozpasania’. Jednakże Piotr zaznaczył, iż „ich zagłada nie drzemie” (Judy 4; 2 Piotra 2:3).

Ostrzegawcze przykłady

10, 11. Na jakie trzy ostrzegawcze przykłady powołał się Piotr?

¹⁰ Aby podkreślić, że Bóg wystąpi przeciw umyślnym niegodziwcom, Piotr powołuje się na trzy ostrzegawcze przykłady z Biblii. Najpierw pisze: „Bóg nie powstrzymał się od ukarania aniołów, którzy zgrzeszyli”. Oni bowiem, jak wspomniał Juda, „nie zachowali swego pierwotnego stanowiska, lecz opuścili swe właściwe miejsce mieszkania” w niebie. Zeszli na ziemię przed potopem i przybrali fizyczne ciała, by współżyć z córkami ludzkimi. Za to niewłaściwe, nienaturalne postępowanie zostali wtrąceni do „Tartaru”, czyli jak podaje Juda, ‛zatrzymani wiekuistymi więzami gęstej ciemności na sąd wielkiego dnia’ (2 Piotra 2:4; Judy 6; Rodzaju 6:1-3).

¹¹ Następnie Piotr wspomina o ludziach z czasów Noego (Rodzaju 7:17-24). Oznajmia, iż Bóg wtedy „nie powstrzymał się od ukarania starożytnego świata, (...) gdy sprowadził potop na świat ludzi bezbożnych”. W końcu Piotr pisze, że Bóg dał ‛ludziom bezbożnym wzór tego, co ma nadejść, przez to, że w popiół obrócił miasta Sodomę i Gomorę’. Juda uzupełnia, iż osoby takie „bez umiaru pogrążyły się w rozpuście i poszły za ciałem ku pożyciu sprzecznemu z naturą” (2 Piotra 2:5, 6; Judy 7). Mężczyźni nie tylko utrzymywali niedozwolone stosunki płciowe z kobietami, ale też pałali żądzą współżycia z innymi mężczyznami, a być może nawet ze zwierzętami (Rodzaju 19:4, 5; Kapłańska 18:22-25).

12. Jak według Piotra zostanie nagrodzone prawe postępowanie?

¹² Jednocześnie Piotr zaznacza, że Jehowa nagradza tych, którzy Mu wiernie służą. Przypomina na przykład, jak „Noego, głosiciela prawości, [Bóg] ocalił z siedmiorgiem innych”, gdy sprowadził potop. Wspomina też, że uratował On „prawego Lota” z zagłady Sodomy, po czym dodaje: „Jehowa wie, jak ludzi przejawiających zbożne oddanie wyzwolić z doświadczenia, a nieprawych zachować na dzień sądu, żeby zostali wytraceni” (2 Piotra 2:5, 7-9).

Uczynki podlegające karze

13. Kogo szczególnie zachowano na sąd i jakie sny najwyraźniej roją takie osoby?

¹³ Piotr wymienia ludzi w szczególności zachowanych na sąd Boży, a mianowicie „tych, którzy podążają za ciałem, pragnąc je kalać, i którzy patrzą z góry na zwierzchnictwo”. Kiedy się czyta słowa Piotra, daje się wyczuć jego wzburzenie: „Zuchwali, samowolni, nie drżą przed chwalebnymi, lecz wypowiadają się obelżywie”. Juda pisze, że ‛ci ludzie roją sny, kalają ciało oraz mówią obelżywie o chwalebnych’ (2 Piotra 2:10; Judy 8). Wspomniane sny mogą dotyczyć nieczystych rojeń o seksie, które podsycają żądzę zaznawania niemoralnych, zmysłowych przyjemności. W jaki jednak sposób te osoby „patrzą z góry na zwierzchnictwo” i „mówią obelżywie o chwalebnych”?

14. W jakim sensie fałszywi nauczyciele „patrzą z góry na zwierzchnictwo” i „mówią obelżywie o chwalebnych”?

¹⁴ Czynią to w tym sensie, że lekceważą zwierzchnictwo ustanowione przez Boga. Ponieważ chrześcijańscy starsi reprezentują otoczonego chwałą Jehowę Boga i Jego Syna, więc zostali obdarzeni pewną miarą tej chwały. To prawda, że tak jak Piotr popełniają błędy, ale Pismo Święte usilnie zachęca członków zboru do podporządkowania się tym chwalebnym nadzorcom (Hebrajczyków 13:17). Ich słabości nie usprawiedliwiają mówienia o nich obelżywie. Piotr oznajmił, iż aniołowie „nie wnoszą przeciwko nim [fałszywym nauczycielom] oskarżenia w sposób obelżywy”, choć byłoby to w pełni uzasadnione. „Ale ci ludzie”, ciągnie dalej Piotr, „jak bezrozumne zwierzęta z natury urodzone na schwytanie i zagładę, sami też w związku z tym, czego są nieświadomi i o czym mówią obelżywie, ulegną zagładzie” (2 Piotra 2:10-13).

„Gdy (...) z wami ucztują”

15. Jakimi metodami posługują się fałszywi nauczyciele i kiedy próbują zwodzić?

¹⁵ Nie dość, że tacy zdeprawowani ludzie „za rozkosz uważają zbytkowne życie za dnia” i „są plamami i skazami”, to jeszcze uciekają się do podstępów. Jak już wcześniej wspomniał Piotr, działają „cichaczem” i posługują się „sfałszowanymi słowami” (2 Piotra 2:1, 3, 13). Dlatego na pozór mogą nie przeciwstawiać się poczynaniom starszych, występujących w obronie Bożych mierników moralności, ani nie zabiegać jawnie o zaspokojenie swych zmysłowych żądz. Piotr mówi raczej, iż takie osoby „z niepohamowanym upodobaniem oddają się swym zwodniczym naukom, gdy wespół z wami ucztują”. A Juda pisze: „To skały ukryte pod wodą, gdy z wami biesiadują na waszych ucztach miłości” (Judy 12). Podobnie jak poszarpane skały znajdujące się pod wodą mogą rozpruć kadłub łodzi i zatopić ją wraz z nieostrożnymi żeglarzami, tak fałszywi nauczyciele deprawowali nieostrożne osoby, którym okazywali obłudną miłość na „ucztach miłości”.

16. (a) Czym były „uczty miłości” i jakie podobne okoliczności mogą dziś wykorzystywać zdemoralizowane jednostki? (b) Na kim skupiają swą uwagę fałszywi nauczyciele i co wobec tego należy czynić?

¹⁶ Owe „uczty miłości” to najwyraźniej spotkania towarzyskie, które w I wieku urządzali chrześcijanie, by razem spożyć posiłek i mile spędzić czas. Obecnie Świadkowie Jehowy również mają niekiedy takie okazje, na przykład na przyjęciach weselnych, piknikach czy podczas wspólnych wieczorów. Jak zepsute osoby wykorzystują takie spotkania do zwodzenia swych ofiar? Piotr pisze: „Oczy mają pełne cudzołóstwa (...), zwabiają też dusze niestałe”. Swe ‛serca wyćwiczone w pożądliwości’ kierują ku osobom niestałym duchowo, które nie do końca żyją prawdą. Pamiętaj więc o ostrzegawczych przykładach z czasów Piotra i miej się na baczności! Opieraj się wszelkim niemoralnym prowokacjom i nie daj się zwieść czyimś powabem lub atrakcyjnym wyglądem! (2 Piotra 2:14).

„Ścieżka Balaama”

17. Czym była „ścieżka Balaama” i co w związku z tym spotkało 24 000 Izraelitów?

¹⁷ Takie „przeklęte” osoby znają już jakiś czas prawdę. Mogą uchodzić za wciąż aktywne w zborze. Ale Piotr mówi: „Porzuciwszy prostą ścieżkę, dali się wprowadzić w błąd. Poszli ścieżką Balaama — syna Beora — który umiłował zapłatę za popełnianie zła” (2 Piotra 2:14, 15). Prorok Balaam dla własnych korzyści radził, jak uwikłać Izraelitów w niemoralne postępowanie. Podpowiedział królowi Moabu Balakowi, że Izraelici ściągną na siebie przekleństwo Boga, jeśli uda się ich namówić do rozpusty. W rezultacie wielu sług Bożych dało się uwieść Moabitkom, a 24 000 poniosło śmierć za niemoralność (Liczb 25:1-9; 31:15, 16; Objawienie 2:14).

18. Przy czym uporczywie obstawał Balaam i jaką przestrogę dla fałszywych nauczycieli stanowią jego późniejsze losy?

¹⁸ Piotr wspomina, że Balaamowi przeszkodziła oślica, przemówiwszy do niego, niemniej on tak bardzo „umiłował zapłatę za popełnianie zła”, iż nawet wtedy nie porzucił swego „szaleńczego postępowania” (2 Piotra 2:15, 16). Cóż za nikczemność! Biada temu, kto podobnie jak Balaam próbuje skalać członków ludu Bożego, namawiając ich do niemoralności! Balaam poniósł śmierć za swą niegodziwość i to samo spotka każdego, kto idzie jego ścieżką (Liczb 31:8).

Diabelskie pokusy

19, 20. (a) Do czego przyrównano osoby naśladujące Balaama i dlaczego? (b) Kogo tacy ludzie zwodzą i jak? (c) Dlaczego możemy powiedzieć, że zwodzą w iście diabelski sposób, i jak chronić przed nimi siebie i innych?

¹⁹ Piotr tak opisuje osoby postępujące podobnie jak Balaam: „Ci są źródłami [studniami] bez wody oraz oparami [chmurami] pędzonymi przez gwałtowną burzę”. Na pustyni dla spragnionego podróżnika sucha studnia może oznaczać śmierć. Nic dziwnego, że dla opisanych w ten sposób ludzi „zachowano czerń ciemności”. Piotr dodaje: „Wypowiadają bowiem nadęte słowa, nie przynoszące żadnego pożytku, a pragnieniami ciała i rozpasanymi nawykami zwabiają tych, którzy ledwie uszli ludziom chodzącym w błędzie”. Zwodzą niedoświadczonych, ‛obiecując im wolność’, podczas gdy „sami są niewolnikami skażenia” (2 Piotra 2:17-19; Galatów 5:13).

²⁰ Tacy zepsuci nauczyciele zwodzą w iście diabelski sposób. Mogą na przykład mówić: „Bóg wie, że jesteśmy słabi i ulegamy namiętnościom. Gdybyśmy więc dali się im porwać, by zaspokoić swe pragnienia seksualne, On okaże nam miłosierdzie. Jeżeli wyznamy swój grzech, przebaczy nam tak jak wtedy, gdy poznaliśmy prawdę”. Pamiętajmy, że w podobny sposób Diabeł podszedł Ewę, przekonując ją, iż może grzeszyć bezkarnie. Twierdził, że grzech przeciw Bogu zapewni jej oświecenie i wolność (Rodzaju 3:4, 5). Gdybyśmy mieli do czynienia z taką zepsutą osobą utrzymującą kontakt ze zborem, powinniśmy się czuć zobowiązani, by chronić siebie oraz innych, powiadamiając odpowiedzialnych chrześcijan (Kapłańska 5:1).

Dokładna wiedza ochroną

21-23. (a) Jakie są skutki niewprowadzania w czyn dokładnej wiedzy? (b) Jaki inny problem poruszony przez Piotra zostanie omówiony w następnym artykule?

²¹ Przy końcu tej części listu Piotr opisuje skutki niewprowadzania w czyn posiadanej wiedzy, o której wcześniej wspomniał, że jest potrzebna do „życia i zbożnego oddania” (2 Piotra 1:2, 3, 8). Oznajmia: „Doprawdy, jeśli dzięki dokładnemu poznaniu Pana i Wybawcy, Jezusa Chrystusa, uszli kalającym rzeczom tego świata, ale wdają się znowu w to samo i zostają pokonani, to ich stan końcowy okazuje się gorszy niż początkowy” (2 Piotra 2:20). Jakież to smutne! Takie osoby żyjące w czasach Piotra odrzuciły drogocenną nadzieję nieśmiertelnego życia w niebie dla ulotnych przyjemności seksualnych.

²² Piotr więc mówi: „Lepiej byłoby dla nich nie poznać dokładnie ścieżki prawości, niż dokładnie ją poznawszy, odwrócić się od danego im świętego przykazania. Sprawdza się na nich treść prawdziwego przysłowia: ‚Pies wrócił do swych wymiocin, a obmyta maciora do tarzania się w błocie’” (2 Piotra 2:21, 22; Przysłów 26:11).

²³ Wśród pierwszych chrześcijan najwidoczniej zaczął się pojawiać jeszcze inny problem, który trapi też niektóre osoby w naszych czasach. Ten i ów zapewne ubolewał nad pozornym odwlekaniem się obiecanej obecności Chrystusa. Rozważmy, w jaki sposób zajął się tą sprawą Piotr.

Czy pamiętasz?

◻ Na jakie trzy ostrzegawcze przykłady powołał się Piotr?

◻ Jak fałszywi nauczyciele „patrzą z góry na zwierzchnictwo”?

◻ Czym jest ścieżka Balaama i jak ci, którzy nią idą, mogą zwodzić drugich?

◻ Jakie są skutki niewprowadzania w czyn dokładnej wiedzy?

[Ilustracja na stronach 16, 17]

Balaam stanowi ostrzegawczy przykład