Jezus Chrystus — umiłowany Syn Boży

„Oto również głos z niebios rzekł: ‛Ten jest moim Synem umiłowanym, którego uznałem’” (MATEUSZA 3:17).

 1, 2. (a) Jakiej prostej prawdy o Bogu Wszechmocnym i Jezusie Chrystusie naucza Biblia? (b) Co natomiast utrzymują religie chrześcijaństwa?

JEZUS Chrystus w wieku 30 lat został ochrzczony przez zanurzenie w wodzie. Kiedy z niej wychodził, z nieba dał się słyszeć głos: „Ten jest moim Synem umiłowanym, którego uznałem” (Mateusza 3:17). Głos ów pochodził od Boga. Innym razem Jezus powiedział w modlitwie: „Ojcze, uwielbij imię swoje!” Po tych słowach głos Boży z nieba odrzekł: „I uwielbiłem, i jeszcze uwielbię” (Jana 12:28, Biblia warszawska [przedtem znana jako Nowy Przekład Brytyjskiego i Zagranicznego Towarzystwa Biblijnego albo NP]).

² Z relacji tych nawet dziecko zrozumie, że wszechmocnego Boga i Jezusa Chrystusa łączą podobne stosunki jak ziemskiego ojca z jego ukochanym synem, a więc dwie różne osoby. Tymczasem religie chrześcijaństwa zaprzeczają tej prostej i oczywistej prawdzie biblijnej. Twierdzą, iż Jezus Chrystus jest wręcz Bogiem Wszechmocnym, drugą osobą Trójcy, w skład której jako trzeci wchodzi duch święty.

 3. Co świadczy o zamęcie wywołanym nauką o Trójcy?

³ Nauka ta wywołała niemały zamęt w umysłach wyznawców chrześcijaństwa. Między innymi dlatego w dziele pt. New Catholic Encyclopedia nazwano dogmat o Trójcy tajemnicą. W gruncie rzeczy wprawia on w zakłopotanie nawet duchownych, gdyż w tejże encyklopedii podano również: „Niewielu jest wykładowców teologii trynitariańskiej w seminariach rzymskokatolickich, którzy nie musieli przy takiej czy innej okazji odpowiadać na pytanie: ‛Ale jak głosić naukę o Trójcy?’ I chociaż pytanie to świadczy o zakłopotaniu studentów, prawdopodobnie świadczy zarazem o nie mniejszym zakłopotaniu ich profesorów”.

 4. Czego w kościołach oficjalnie naucza się o Trójcy?

⁴ Wspomniana nauka, wywołująca takie zaniepokojenie, jest podstawowym dogmatem zarówno katolicyzmu, jak też protestantyzmu. The Catholic Encyclopedia wyjaśnia: „Termin Trójca służy do określenia głównej doktryny religii chrześcijańskiej (...). Tak więc mówiąc słowami atanazjańskiego symbolu wiary, ‛Ojciec jest Bogiem, Syn jest Bogiem i Duch Święty jest Bogiem, a mimo to nie ma trzech Bogów, tylko jest jeden Bóg’”. Na pewnej rozprawie sądowej przeciwko Świadkom Jehowy w Grecji przedstawiciele greckiego Kościoła ortodoksyjnego podobnie oświadczyli: „Fundamentalną doktryną chrystianizmu, wyznawaną przez wszystkich chrześcijan (...) bez względu na odłam czy zasadę wiary, jest (...) nauka o Trójcy, to znaczy o jednym Bogu w trzech Osobach”. Duchowni tego Kościoła twierdzili ponadto: „Chrześcijanami są ludzie, którzy Chrystusa uznają za Boga”. Utrzymywali też, że kto odrzuca Trójcę, ten nie jest chrześcijaninem, tylko heretykiem.

 5, 6. Dlaczego powinniśmy znać prawdę na ten temat?

⁵ Gdyby się jednak okazało, że ta „fundamentalna” nauka chrześcijaństwa jest kłamstwem, a nie prawdą, rzecz przedstawiałaby się na odwrót. Prawdziwi chrześcijanie by ją odrzucali. Trzymaliby się jej natomiast odstępcy od chrystianizmu. A co czeka takich odstępców? W ostatniej księdze Pisma Świętego, zawierającej „objawienie od Jezusa Chrystusa, które dał mu Bóg”, tak czytamy o ludziach, którzy nie zasługują na życie wieczne w Królestwie Bożym: „Na zewnątrz pozostają psy i ci, którzy uprawiają spirytyzm, oraz rozpustnicy i mordercy, i bałwochwalcy, jak też każdy, kto się lubuje w kłamstwie i w nim trwa” (Objawienie 1:1; 22:15).

⁶ Sprawa jest poważna, toteż warto wiedzieć, skąd się wywodzi pojęcie Trójcy i dlaczego zostało wprowadzone. Kto w gruncie rzeczy jest za to odpowiedzialny? Co na ten temat mogą powiedzieć współcześni bibliści? Zanim jednak rozpatrzymy te zagadnienia, zbadajmy dokładniej, czego uczy natchnione Słowo Boże (2 Tymoteusza 3:16, 17).

Nie ‛Bóg Syn’, tylko „Syn Boży”

 7. Co na temat osoby Jezusa wyjawia bezstronne rozpatrywanie Biblii?

⁷ Jezus nigdy nie rościł pretensji do tego, jakoby był Bogiem Wszechmocnym. Potwierdzi to każdy, kto bezstronnie przeanalizuje treść Biblii, nie poddając się wpływowi z góry ukształtowanych poglądów na Trójcę. Na przykład w Ewangelii według Jana 3:16 zanotowane są następujące słowa Jezusa: „Bóg bowiem tak bardzo umiłował świat, że dał swego Syna jednorodzonego”. Zaledwie dwa wersety dalej Jezus ponownie oświadczył, że jest „jednorodzonym Synem Bożym” (Jana 3:18). Kiedy Żydzi oskarżyli go o bluźnierstwo, odrzekł: „Do mnie, którego Ojciec uświęcił i wysłał na świat, mówicie: ‛Bluźnisz’, gdyż powiedziałem: Jestem Synem Bożym?” (Jana 10:36). Jezus nie mówił, że jest ‛Bogiem Synem’, lecz nazwał siebie „Synem Bożym”.

 8. Jakie świadectwo dał oficer rzymski oraz towarzyszący mu żołnierze?

⁸ Kiedy Jezus umarł, nawet stojący w pobliżu żołnierze rzymscy wiedzieli, iż nie był on Bogiem: „Setnik i ci, którzy z nim byli i strzegli Jezusa, ujrzawszy trzęsienie ziemi i to, co się działo, przerazili się bardzo i rzekli: Zaiste, ten był Synem Bożym” (Mateusza 27:54, Bw). Nie orzekli: ‛Ten był Bogiem’, ani: ‛Ten był Bogiem Synem’, gdyż Jezus razem z uczniami głosił otwarcie, że jest Synem Bożym, a nie Bogiem Wszechmocnym w ludzkiej postaci.

 9, 10. Jakie wymowne świadectwo dano w Ewangeliach na temat stosunku Jezusa do Boga?

⁹ Ewangelista Mateusz informuje, że po chrzcie Jezusa sam Bóg poświadczył, iż uznaje go za swego umiłowanego Syna (Mateusza 3:17). Inni pisarze biblijni zanotowali to podobnymi słowami. Marek napisał: „Rozległ się głos z nieba: Tyś jest Syn mój umiłowany, którego sobie upodobałem” (Marka 1:11, Bw). Łukasz podał: „Głos doszedł z nieba: ‛Tyś mój Syn umiłowany; ciebie uznałem’” (Łukasza 3:22). A Jan Chrzciciel, który zanurzył Jezusa, wyznał: „Dałem świadectwo, że ten [Jezus] jest Synem Bożym” (Jana 1:34). A zatem sam Bóg, wszyscy czterej ewangeliści oraz Jan Chrzciciel wyraźnie stwierdzają, że Jezus jest Synem Bożym. Jakiś czas później, w chwili przemienienia Jezusa, miało miejsce podobne zdarzenie: „Rozległ się głos [Boży] z obłoku, mówiący: ‛To jest mój Syn wybrany. Jego słuchajcie’” (Łukasza 9:35).

¹⁰ Czy przy wyżej wspomnianych okazjach Bóg oświadczył, że jest własnym Synem, że posłał samego siebie i sam siebie uznał? Nie; Bóg Ojciec, Stwórca, mówił za każdym razem, że posłał swego Syna, Jezusa — odrębną jednostkę mającą wykonać wyznaczone przez Niego zadanie. Z tego powodu w całych Pismach Greckich wielokrotnie określa się Jezusa mianem „Syna Bożego”. Nigdzie jednak nie napotykamy wyrażenia ‛Bóg Syn’, gdyż Jezus nie był wszechmocnym Bogiem; był Synem Boga. Są to dwie różne osobistości i żadna „tajemnica” teologiczna nie jest w stanie zmienić tej prawdy.

Ojciec na pozycji wyższej niż Syn

11. Jak Jezus wykazał, że Bóg go przewyższa?

¹¹ Jezus zdawał sobie sprawę z tego, że nie dorównuje swemu Ojcu, lecz jest Mu pod każdym względem podporządkowany. Wiedział, iż jest umiłowanym Synem, i sam też darzył Ojca głęboką miłością. Dlatego nieraz wypowiadał się na przykład tak: „Syn nie może niczego podejmować z własnej inicjatywy, lecz tylko to, co widzi, że czyni Ojciec” (Jana 5:19). „Zstąpiłem z nieba nie po to, aby czynić wolę swoją, lecz wolę Tego, który mnie posłał” (Jana 6:38). „Moja nauka nie jest moją, lecz Tego, który Mnie posłał” (Jana 7:16, Biblia Tysiąclecia, wyd. II). „Ja Go znam [Boga], bo od Niego jestem i On mnie posłał” (Jana 7:29, BT). Ten, kto posyła, zajmuje wyższą pozycję. Posłaniec jako sługa jest niższy. Bóg wystąpił w roli posyłającego, natomiast Jezus miał spełnić zlecone mu zadanie. Nie są Oni tacy sami. Jezus wyraził to w następujący sposób: „Sługa nie jest większy nad pana swego ani poseł nie jest większy od tego, który go posłał” (Jana 13:16, Bw).

12. Która przypowieść ukazuje podporządkowaną pozycję Jezusa wobec Ojca?

¹² Prawdę tę uwypukla również pewna przypowieść podana przez Jezusa. Przyrównał w niej swego Ojca, Jehowę Boga, do właściciela winnicy, który wyruszył w daleką podróż, przedtem jednak powierzył tę plantację opiece dzierżawców, najwidoczniej obrazujących żydowskich przywódców religijnych. Po jakimś czasie właściciel posłał sługę, aby sprowadzić trochę owoców z tej winnicy, ale dzierżawcy go pobili i odesłali z niczym. Następnie gospodarz posłał drugiego sługę, ale spotkało go to samo. Identycznie potraktowano trzeciego sługę, wydelegowanego przez pana. Wówczas właściciel (Bóg) powiedział: „Wyślę syna mego umiłowanego [Jezusa]; może tego uszanują”. Tymczasem niewdzięczni dzierżawcy rzekli: „To jest dziedzic, zabijmy go, a dziedzictwo będzie nasze. I wyrzuciwszy go poza winnicę, zabili” (Łukasza 20:9-16, Bw). Niezbicie poświadcza to jeszcze raz, że Jezus jest podporządkowany swemu Ojcu, będąc przez Niego posyłany w celu pełnienia Jego woli.

13. Jakie niedwuznaczne wypowiedzi biblijne świadczą o tym, że Bóg jest wyższy od Jezusa?

¹³ Sam Jezus wyznał: „Ojciec jest większy ode mnie” (Jana 14:28). Trzeba mu wierzyć, gdyż na pewno znał prawdę o swojej zależności od Ojca. Apostoł Paweł także wiedział, że Bóg jest wyższy od Jezusa, i dlatego napisał: ‛Syn również będzie podporządkowany Bogu’ (1 Koryntian 15:28). Zgodna z tym jest ponadto wypowiedź Pawła z Listu 1 do Koryntian 11:3: „Głową Chrystusa jest Bóg”. Jezus potwierdził, że ma nad sobą Boga, gdy swoim uczniom oznajmił: „Wstępuję do Ojca mego i Ojca waszego, i do Boga mego i Boga waszego” (Jana 20:17).

14. Jakie dalsze wersety biblijne potwierdzają, że Jezus nie jest Bogiem Wszechmocnym?

¹⁴ Chrystus wskazał na nadrzędną pozycję Boga, gdy matka dwóch jego uczniów poprosiła, żeby po objęciu przez niego władzy w Królestwie mogli oni zasiąść jeden po jego prawicy, a drugi po lewicy. Odpowiedź brzmiała: „Nie do mnie (...) należy dać wam miejsce po mojej prawej i lewej stronie” (Mateusza 20:23, Biblia poznańska). Gdyby Jezus był wszechpotężnym Bogiem, decyzja w tej sprawie zależałaby od niego. Ale rzecz miała się inaczej. Prawo takie przysługiwało tylko jego Ojcu. A podając proroctwo o zakończeniu teraźniejszego systemu rzeczy, Jezus również oświadczył: „O dniu tym lub godzinie nie wie nikt: ani aniołowie w niebie, ani Syn, tylko Ojciec” (Marka 13:32). Jeżeliby Jezus był Bogiem Wszechmocnym, niewątpliwie znałby ten dzień i godzinę. Tymczasem nie orientował się w tej sprawie, gdyż nie był wszechwiedzącym Bogiem. Był Synem Bożym i nie został zaznajomiony ze wszystkim, co wiedział jego Ojciec.

15. Jak Jezus tuż przed śmiercią wskazał, że jest podporządkowany Bogu?

¹⁵ Krótko przed śmiercią Jezus dał wyraz podporządkowaniu wobec swego Ojca, mówiąc w modlitwie: „Ojcze, jeśli sobie życzysz, odsuń ten kielich ode mnie. Niemniej jednak nie moja wola, lecz Twoja niech się dzieje” (Łukasza 22:42). Do kogo Jezus się modlił? Czy do samego siebie? Nie; Chrystus zwracał się do swego Ojca w niebiosach. Wynika to jasno z jego słów: „Nie moja wola, lecz Twoja niech się dzieje”. Trochę później, już w chwili śmierci, Jezus zawołał: „Boże mój, Boże mój, czemuś mnie opuścił?” (Marka 15:34). Do kogo skierował te słowa? Czy do siebie? Na pewno nie. Jezus wołał do swego niebiańskiego Ojca.

16. Jak śmierć i zmartwychwstanie Jezusa dodatkowo potwierdziły, że nie mógł on być samym Bogiem Wszechmocnym?

¹⁶ Po śmierci Jezus przebywał około trzech dni w grobie. Kto go wskrzesił? Nie mógł tego zrobić sam, gdyż był martwy. A gdyby nie umarł naprawdę, nie dostarczyłby okupu za grzech Adama. Jednakże on umarł, i mniej więcej przez trzy dni był w stanie niebytu. Apostoł Piotr wyjaśnił, kto przywrócił Jezusowi życie: „Bóg dał mu zmartwychwstać, rozluźniwszy pęta śmierci” (Dzieje Apostolskie 2:24). Wyżej stojący Bóg Wszechmocny wywiódł z grobu swego poddanego, którym był Jego umiłowany Syn, Jezus. Posłużmy się innym przykładem: Kto był wyżej postawiony, gdy Jezus zbudził Łazarza ze śmiertelnego snu? Oczywiście Jezus, skoro potrafił wyprowadzić Łazarza spośród umarłych (Jana 11:41-44). Tak samo było w wypadku zmartwychwstania Jezusa. Dokonać tego mógł tylko Bóg, zajmujący nadrzędne stanowisko.

17. Jaki jeszcze dowód poświadcza, że Jezus nie był Bogiem?

¹⁷ Jezus żadną miarą nie mógł być samym Bogiem, gdyż został przez Niego stworzony. Weźmy pod uwagę, jak w tak zwanej Biblii warszawskiej oddano 14 werset rozdziału 3 Księgi Objawienia: „To mówi Ten, który jest Amen, świadek wierny i prawdziwy [Jezus], początek stworzenia Bożego”. Podobnie jest napisane o Jezusie w Liście do Kolosan 1:15, 16, gdzie czytamy: „Ten jest obrazem Boga niewidzialnego, pierworodnym całego stworzenia, ponieważ za jego pośrednictwem było stworzone wszystko inne w niebiosach i na ziemi (...). Wszystko to zostało stworzone poprzez niego i dla niego”. A zatem wszechmocny Bóg osobiście stworzył w niebie swego Syna, po czym „za jego pośrednictwem”, czyli „poprzez niego” uczynił inne rzeczy, tak jak dobry fachowiec może zatrudnić zdolnego wykonawcę, aby dla niego pracował. Wzmianka o rzeczach stworzonych „za jego pośrednictwem” nie dotyczy samego Jezusa, gdyż był on już wcześniej powołany do istnienia przez Boga. Dlatego określa się go mianem „pierworodnego” i „jednorodzonego”. Kiedy się mówi o dziecku pierworodnym bądź jedynym, nigdy to nie oznacza jakoby ono było tą samą osobą co ojciec. Zawsze wiadomo, że chodzi o dwie odrębne jednostki — ojca i dziecko.

Duch święty — osoba czy czynna moc?

18. Czego Biblia naucza na temat ducha świętego?

¹⁸ A jak się przedstawia sprawa z domniemaną trzecią osobą Trójcy, duchem świętym, któremu przypisywana jest ta sama moc, natura i wiekuistość, co Ojcu i Synowi? W Biblii nie ma żadnej wzmianki o tym, jakoby duch święty dorównywał Bogu i Chrystusowi. Z Ewangelii według Marka 1:10 wynika na przykład, że przy chrzcie Jezusa duch święty spoczął na nim „jak gołąb”, a nie w postaci ludzkiej. Duch święty zstępujący na Jezusa nie był konkretną osobą, lecz czynną mocą Bożą. Wyposażony w nią potrafił on uzdrawiać chorych i wskrzeszać umarłych. W Ewangelii według Łukasza 5:17 podano: „A w Niego [Jezusa] wstąpiła moc Pańska, tak że mógł uzdrawiać” (Romaniuk). Później, w dniu Pięćdziesiątnicy, również apostołowie otrzymali od Boga moc, aby chorym cudownie przywracać zdrowie, a martwym życie. Czy weszli przez to w skład jakiegoś bóstwa? Na pewno nie; za pośrednictwem Chrystusa jedynie otrzymali od Boga moc sprawiania tego, czego ludzie normalnie nie potrafią dokonywać.

19. Dlaczego duch święty nie może być trzecią osobą Trójcy?

¹⁹ O tej samej czynnej mocy wspomina Paweł w Liście do Efezjan 5:18, zachęcając: „Stale bądźcie napełnieni duchem”. Podobnie w Dziejach Apostolskich 7:55 zanotowano, że Szczepan był „pełen ducha świętego”. A w dniu Pięćdziesiątnicy wszyscy naśladowcy Jezusa „zostali napełnieni duchem świętym” (Dzieje Apostolskie 2:4). Czy człowiek może zostać napełniony inną osobą? W żadnym wypadku; może natomiast być napełniony mocą pochodzącą od Boga. Duch Święty jest tą samą dynamiczną siłą, którą Bóg się posłużył do stworzenia wszechświata. W Księdze Rodzaju 1:2 czytamy: „Nad powierzchnią wód unosiła się tu i tam czynna moc Boża”.

20. Jaka wizja udostępniona Szczepanowi także pokazuje, że nauka o Trójcy nie może polegać na prawdzie?

²⁰ W jakiś czas po zmartwychwstaniu Jezusa uczeń Szczepan oglądał w wizji niebo, gdzie „ujrzał chwałę Bożą i Jezusa, stojącego po prawicy Boga” (Dzieje Apostolskie 7:55, BT). Dostrzegł tam zatem dwie odrębne osoby: (1) Boga i (2) wskrzeszonego Jezusa Chrystusa. W widzeniu tym w ogóle nie pojawia się duch święty, nie jest on bowiem trzecią osobą rzekomej Trójcy. Chodzi w tym wypadku o czynną moc Bożą, pochodzącą od Stwórcy, a nie o jakiś niezależny byt. Właśnie dlatego Szczepan widział tylko dwie, a nie trzy osoby.

21, 22. (a) Co w pewnej encyklopedii religijnej przyznano na temat ducha świętego? (b) Jakie zagadnienia będą omówione w następnym artykule?

²¹ Omawiając sprawę ducha świętego, autorzy dzieła New Catholic Encyclopedia przyznali: „S[tary] T[estament] najwyraźniej nie przedstawia ducha Bożego jako osoby ani w sensie czysto filozoficznym, ani w rozumieniu Semitów. Duch Boży to po prostu moc Boża. Niekiedy wspomina się o nim jako czymś odrębnym od Boga, ale tylko dlatego, że tchnienie Jahwe operuje poza Nim samym”. W wymienionej encyklopedii stwierdza się ponadto: „Większość tekstów N[owego] T[estamentu] ukazuje ducha Bożego jako coś, a nie kogoś; najwyraźniej widać to w paralelnym zestawieniu tego ducha z mocą Bożą”.

²² W świetle powyższych faktów koncepcja Trójcy, „fundamentalna” nauka chrześcijaństwa, nie może polegać na prawdzie. Obala ją Słowo samego Boga. Z Biblii jasno wynika, że Jehowa Bóg jest miłościwym Ojcem, a Jezus Chrystus to Jego umiłowany Syn, który tak bardzo kocha swego Ojca, że gotów był trwać w posłuszeństwie aż do śmierci. Niektórzy jednak utrzymują, iż pewne wersety biblijne zdają się popierać dogmat o Trójcy; dlatego w następnym artykule rozpatrzymy kilka z nich. Omówimy też pochodzenie tej nauki oraz wyjaśnimy, dlaczego stanowi ona tak istotny składnik doktryny nominalnego chrześcijaństwa.

Dokładna wiedza o Bogu i Jego Synu prowadzi do życia

„To znaczy życie wieczne: nabywanie przez nich wiedzy o Tobie jedynym prawdziwym Bogu, i o tym, któregoś posłał, Jezusie Chrystusie” (JANA 17:3).

 1. Dlaczego dokładna wiedza o Bogu i Jezusie Chrystusie ma tak duże znaczenie?

WSZYSCY, którym zależy na życiu wiecznym, muszą dokładnie poznać Boga i Jego Syna, Jezusa Chrystusa. „Wolą [Bożą] jest, żeby ludzie wszelkiego pokroju byli wybawieni i posiedli dokładną wiedzę o prawdzie” (1 Tymoteusza 2:4). Dzięki takiej wiedzy, zaczerpniętej z natchnionego Słowa Jehowy, Biblii, zdołamy pojąć, kim właściwie jest Bóg i jakie mamy wobec Niego obowiązki (2 Tymoteusza 3:16, 17; 1 Jana 2:17). Poza tym udostępni nam ona prawidłowe rozeznanie co do Jezusa Chrystusa i naszego stosunku do niego (Psalm 2:12, Biblia gdańska, Miłosz; Filipian 2:5-11).

 2. Do czego może doprowadzić brak dokładnej wiedzy?

² Nie mając dokładnej wiedzy, moglibyśmy wpaść w sidła fałszywych nauk krzewionych przez przeciwnika Bożego, Szatana Diabła, który jest „kłamcą i ojcem kłamstwa” (Jana 8:44). Jeżeli więc jakaś doktryna jest sprzeczna ze Słowem Bożym, jeżeli jest kłamstwem, to przez uznawanie i nauczanie jej kwestionowalibyśmy prawdomówność Jehowy, stając się tym samym Jego przeciwnikami. Dlatego musimy skrupulatnie studiować Pismo Święte, aby umieć odróżnić prawdę od fałszu (Dzieje Apostolskie 17:11). Nie chcemy należeć do tych, którzy „zawsze się uczą, a jednak nigdy nie potrafią posiąść dokładnej wiedzy o prawdzie” (2 Tymoteusza 3:1, 7).

 3. Czego Biblia wyraźnie uczy o Bogu, o Jezusie Chrystusie i o duchu świętym?

³ Z poprzedniego artykułu wynika jasno, iż Biblia nie naucza o Trójcy. Bóg w swoim Słowie niedwuznacznie oświadcza, że jest Stwórcą wszystkiego, a pierwszym niebiańskim stworzeniem był Jego Syn (Objawienie 4:11; Kolosan 1:15, 16). Bóg posłał go na ziemię jako człowieka, żeby dostarczył ofiary okupu, mogącej posłużyć za podstawę do przebaczenia grzechów ludzkości, oraz by udzielił szczerym osobom dalszych pouczeń o Stwórcy i Jego zamierzeniach (Mateusza 20:28; Jana 6:38). Niestety, z biegiem stuleci wypaczono prostą, zrozumiałą prawdę o tym, że Bóg i Chrystus to dwie oddzielne osobistości, a duch święty w ogóle nie jest osobą, tylko czynną mocą Bożą. Zamiast niej naczelnym artykułem wiary chrześcijaństwa stała się nauka o Trójcy.

„Ja i Ojciec jedno jesteśmy”

 4. Dlaczego bezpodstawne są twierdzenia religii chrześcijaństwa na temat Jana 10:30?

⁴ Próbując uzasadnić dogmat o Trójcy, przedstawiciele kościelnictwa często powołują się na słowa z Ewangelii według Jana 10:30, chociaż w wersecie tym nie ma żadnej wzmianki o trzeciej osobie. Jezus oświadczył tam: „Ja i Ojciec jedno jesteśmy” (Biblia Tysiąclecia, wyd. II). Czy jednak dawał przez to do zrozumienia, iż sam jest Bogiem Wszechmocnym, tylko w innej postaci? Na pewno nie, gdyż zawsze mówił, że jako Syn Boży jest niżej postawiony od Niego i podporządkowany Jemu. Co zatem miał na myśli, wypowiadając powyższe słowa?

 5, 6. (a) Jak należy rozumieć wypowiedź Jezusa, że on i Ojciec są jedno? (b) Jak potwierdza się to na przykładzie uczniów Jezusa?

⁵ Chrystus chciał podkreślić, że jest w jedności ze swym Ojcem pod względem sposobu myślenia oraz zdążania do wspólnego celu. Wynika to chociażby z Ewangelii według Jana 17:21, 22; została tam utrwalona modlitwa, w której Jezus prosił Boga, żeby „ci wszyscy [jego uczniowie] byli jedno; jak Ty, Ojcze, jesteś w jedności ze mną, a ja w jedności z Tobą, by i oni byli w jedności z nami (...), aby byli jedno, tak jak my jesteśmy jedno”. Czy Jezus modlił się o to, by wszyscy jego uczniowie stali się jedną osobą? Bynajmniej; chodziło raczej o to, żeby — podobnie jak Jezus i Bóg — byli zespoleni i jednomyślni, by zmierzali do wspólnego celu.

⁶ Taki też pogląd wyraził apostoł Paweł w Liście 1 do Koryntian 1:10, gdzie zalecił chrześcijanom, aby ‛wszyscy mówili zgodnie i żeby nie było wśród nich podziałów, ale żeby — stosownie zjednoczeni — byli tego samego zdania i mieli ten sam tok myśli’. Kiedy więc Jezus oświadczył, że wraz z Ojcem stanowi jedno, nie chciał przez to powiedzieć, że jest tą samą istotą co Bóg; przecież jego stwierdzenie, iż uczniowie powinni być jedno, także nie oznaczało, że mają się stać jedną osobą.

Kim było „Słowo”?

 7. (a) Czego się naucza w chrześcijaństwie o Ewangelii według Jana 1:1? Co w tym wersecie od razu pokazuje, że nie ma tu mowy o Trójcy?

⁷ Jak jednak wyjaśnić tekst Ewangelii według Jana 1:1, który w popularnym przekładzie znanym jako Biblia warszawska brzmi: „Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga, a Bogiem było Słowo”? W wersecie 14 tego samego rozdziału czytamy tam: „Słowo ciałem się stało i zamieszkało wśród nas”. Religie chrześcijaństwa twierdzą, że tym „Słowem” (po grecku: logos), które przyszło na ziemię jako Jezus Chrystus, był sam Bóg Wszechmocny. Ale zauważmy, że nawet według przytoczonej Biblii warszawskiej, a także katolickiej Biblii Tysiąclecia i wielu innych wydań, w omawianym wersecie podano, iż „Słowo było u Boga”. Ktoś, kto jest u innej osoby, nie może być zarazem tą osobą. Zatem nawet z tego przekładu wynika, że chodzi o dwie odrębne jednostki. Poza tym nie ma tu wzmianki o trzeciej osobie z domniemanej Trójcy.

 8. Jak w kilku innych przekładach Biblii oddano końcową część wersetu z Jana 1:1?

⁸ Według Biblii warszawskiej końcowa część tekstu z Jana 1:1 brzmi: „Bogiem było Słowo”; niemniej w wielu innych tłumaczeniach Pisma Świętego fragment ten oddano trochę inaczej. Oto niektóre przykłady:

1808: „i słowo było bogiem” (The New Testament, in an Improved Version, Upon the Basis of Archbishop Newcome’s New Translation: With a Corrected Text [Nowy Testament w wersji uściślonej na podstawie nowego przekładu arcybiskupa Newcome’a; tekst poprawiony], Londyn).

1864: „i bogiem był Słowo” (Benjamin Wilson: The Emphatic Diaglott, Nowy Jork i Londyn).

1935: „a Słowo było boskie” (J.M.P. Smith i E.J. Goodspeed: The Bible — An American Translation, Chicago).

1935: „Logos był boski” (James Moffatt: A New Translation of the Bible, Nowy Jork).

1975: „I Słowo było bogiem (albo boskie)” (Siegfried Schulz: Das Evangelium nach Johannes [Ewangelia według Jana], Getynga, RFN).

1978: „i Logos był w kategorii boskiej” (Johannes Schneider: Das Evangelium nach Johannes, Berlin).

1979: „a bogiem był Logos” (Jürgen Becker: Das Evangelium nach Johannes, Würzburg, RFN).

Poza tym New World Translation of the Christian Greek Scriptures (Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata), wydane przez Towarzystwo Strażnica w roku 1950, oddały to miejsce w brzmieniu: „i bogiem był Słowo”.

 9. Co w greckim tekście Jana 1:1 występuje za pierwszym razem przed rzeczownikiem theos (bóg), potwierdzając, że odnosi się on do wszechmocnego Boga?

⁹ Czy takie sposoby oddania tekstu z Ewangelii według Jana 1:1 odpowiadają jego budowie gramatycznej w oryginalnej greczyźnie? Owszem. W wersecie tym dwukrotnie użyto greckiego rzeczownika theos (bóg). Za pierwszym razem odnosi się on do wszechmocnego Boga, u którego był Słowo — „Słowo [logos] był u Boga”. W tym wypadku przed słowem theos występuje rodzajnik ho — „ten”. Rzeczownik theos z poprzedzającym go rodzajnikiem wskazuje na określoną tożsamość, w tym wypadku na wszechmocnego Boga: „Słowo był u [tego] Boga”.

10. Na co wskazuje brak rodzajnika ho przed drugim użyciem słowa theos w Jana 1:1?

¹⁰ Natomiast słowo theos, użyte (w funkcji orzecznika rzeczownikowego) po raz drugi w końcowej części wersetu z Jana 1:1, oddano w wyżej przytoczonych przekładach jako „boski” lub „bóg”, a nie „Bóg”. Dlaczego? Właśnie dlatego, że w tym wypadku wyraz theos, występując w liczbie pojedynczej przed czasownikiem pełni rolę orzecznika rzeczownikowego, i do tego w języku greckim nie poprzedza go rodzajnik ho. Taka budowa zdania w omawianym wersecie wskazuje na charakterystykę, czyli cechę podmiotu. Uwypukla ona naturę Słowa (Logosa), to znaczy fakt, iż był „bogiem”, „boski”, ale nie wszechmocnym Bogiem. Współbrzmi to zgodnie z tymi licznymi wersetami biblijnymi, z których wynika, że „Słowo” był rzecznikiem Bożym, posłanym przez Niego na ziemię. Na przykład w Jana 1:18 czytamy: „Żaden człowiek nigdy nie widział Boga; jednorodzony bóg [Syn stworzony w niebie przez wszechmocnego Boga], który jest na miejscu łonowym u Ojca, ten [przyszedł na ziemię jako człowiek Jezus i] o Nim [wszechmocnym Bogu] objaśnił”.

11. Jaki biblijny przykład wskazuje, że tłumacze umieścili słowo uogólniające tam, gdzie w języku greckim nie ma rodzajnika? Co ich do tego skłoniło?

¹¹ Istnieje wiele wersetów biblijnych, w których tłumacze dokonujący przekładu z języka greckiego na inny umieszczają rodzajnik lub zaimek nieokreślony (np. „jakiś”) przed orzecznikiem rzeczownikowym, mimo iż w tekście oryginalnym rodzajnik nie występuje. Przez dodanie takiego słówka kładzie się nacisk na charakterystykę, czyli na cechy sygnalizowane przez dany rzeczownik. Oto przykład: w Marka 6:49 czytamy o uczniach, którzy zobaczyli Jezusa chodzącego po wodzie; w przekładzie King James Version podano, iż „przypuszczali, że to duch” (po grecku: fantasma); New World Translation oddaje ten fragment trafniej: „Pomyśleli: ‛To jakaś zjawa!’” Tak samo prawidłowo przetłumaczony werset z Ewangelii według Jana 1:1 wskazuje, że Słowo nie był „Bogiem” (Najwyższym), lecz po prostu „bogiem”.

12. Jak należy rozumieć podobne konstrukcje z orzecznikiem rzeczownikowym bez rodzajnika, występujące w Jana 8:44?

¹² Dwa przykłady analogicznej konstrukcji gramatycznej można znaleźć w 44 wersecie rozdziału 8 Ewangelii według Jana. Zanotowano w nim słowa Jezusa, który mając na myśli Diabła, oświadczył: „Ten był zabójcą, gdy rozpoczynał, (...) jest kłamcą i ojcem kłamstwa”. Tutaj w tekście greckiego oryginału podobnie jak w Ewangelii Jana 1:1, orzeczniki rzeczownikowe („zabójca”, „kłamca”) w obu wypadkach występują przed czasownikiem i nie poprzedza ich rodzajnik. Każdy z nich wskazuje na jakąś cechę lub skłonność Diabła, kreśli jego charakterystykę, zalicza go do określonej kategorii (zabójców, kłamców). (Zobacz też Marka 11:32; Jana 4:19; 6:70; 9:17; 10:1, 13, 21; 12:6).

„Pan mój i Bóg mój”

13, 14. Dlaczego Tomasz mógł nazwać Jezusa ‛swoim Bogiem’, bynajmniej nie sugerując, że Jezus jest Jehową?

¹³ Zwolennicy dogmatu o Trójcy szukając poparcia dla swoich twierdzeń, powołują się też na werset z Jana 20:28, zawierający słowa Tomasza wypowiedziane do Jezusa: „Pan mój i Bóg mój!” Jak wykazano powyżej, nie można nic zarzucić nazwaniu Jezusa bogiem. Harmonizuje to z faktem, że Jezus w swym bycie przedludzkim rzeczywiście był bogiem, to znaczy potężnym bytem boskim. Z całą pewnością też stał się takim po swej śmierci i zmartwychwstaniu do życia niebiańskiego. Sam Jezus zresztą powołał się na Księgę Psalmów, aby wykazać, że nawet niedoskonali ludzie dzierżący władzę bywają nazywani „bogami” (Psalm 82:1-6; Jana 10:34-36). Apostoł Paweł zaznaczył, że istnieje „wielu ‛bogów’ i wielu ‛panów’” (1 Koryntian 8:5). Również o Szatanie mówi się jako o „bogu tego systemu rzeczy” (2 Koryntian 4:4).

¹⁴ Chrystus piastuje o wiele wyższe stanowisko niż grzeszni ludzie albo Szatan. Jeżeli ich się nazywa „bogami”, to tym bardziej można tak nazwać Jezusa. Z uwagi na swą wyjątkową pozycję wobec Jehowy jest on „jednorodzonym bogiem” (Jana 1:18). „Potężnym Bogiem” (Izajasza 9:6 [9:5, Bw]) i „bogiem” z Ewangelii według Jana 1:1. A zatem nie było nic niestosownego w tym, że tak się o nim wyraził Tomasz. Powiedział on, że Jezus jest dla niego bogiem — kimś potężnym, boskim. Nie mówił, iżby Jezus był Jehową, i dlatego oświadczył: „mój” Bóg, a nie — jak zwykle — „Bóg”.

15. Jak werset z Jana 20:31 wyraźnie określa tożsamość Jezusa?

¹⁵ Zaledwie trzy wersety dalej, w Jana 20:31 (Bw), czytamy: „Te zaś są spisane, abyście wierzyli, że Jezus jest Chrystusem, Synem Boga”. Rozprasza to wszelkie wątpliwości co do tego, o czym mógł myśleć Tomasz. Ewangelista Jan wyraźnie stwierdza, że Jezus jest Synem Bożym, a nie samym wszechmocnym Bogiem.

Nie jest równy Bogu

16. Z czym wystąpili Żydzi? Jak Jezus obalił ich zarzut?

¹⁶ Rzecznicy nominalnego chrześcijaństwa lubią ponadto przytaczać werset z Ewangelii według Jana 5:18. Czytamy tam, że Żydzi chcieli zabić Jezusa, gdyż „Boga nazywał swoim Ojcem, stawiając siebie na równi z Bogiem”. Ale kto mówił, że Jezus uważa się za równego Bogu? Na pewno nie on sam. Zaraz w następnym wersecie (19) wyjaśnił: „Syn nie może niczego podejmować z własnej inicjatywy, lecz tylko to, co widzi, że czyni Ojciec”. Jezus zatem wcale nie twierdził, jakoby był wszechmocnym Bogiem lub Mu dorównywał. Wykazał Żydom, iż są w błędzie, gdyż nie jest Bogiem, tylko Synem Bożym, i jako rzecznik Najwyższego nie może działać z własnej inicjatywy. Czy jest do pomyślenia, żeby Władca wszechświata powiadał, że nie może nic uczynić z własnej inicjatywy? Żydzi postawili Jezusowi zarzut, on zaś go odparł.

17. (a) Czego wyraźnie uczy natchnione Słowo Boże o Jehowie, Jezusie Chrystusie oraz o duchu świętym? (b) Jak należy postąpić z każdym wersetem, na który by się powoływali trynitarianie, aby usprawiedliwić swoje wierzenia?

¹⁷ Zawarte w natchnionym Piśmie Świętym przekonywające wypowiedzi samego Boga oraz Jezusa, jak również jego uczniów dowodzą niezbicie, że wszechmocny Bóg i Jezus Chrystus to dwie odrębne osobistości — Ojciec i Syn. Ponadto wynika z nich jasno, że duch święty nie jest trzecią osobą jakiejś Trójcy, tylko czynną mocą Bożą. Nic nie da wyrywanie wersetów biblijnych z kontekstu lub takie naciąganie ich, by potwierdzały naukę o Trójcy. Każdy z takich wersetów musi pozostawać w zgodzie z resztą nieodpartego świadectwa biblijnego.

Skąd się wziął dogmat o Trójcy?

18. Skąd się wzięło pojęcie Trójcy?

¹⁸ Czytając „Historię rozwoju nauki o Trójcy” na stronie 18, zapewne zauważysz, iż pojęcie „trójcy” wywodzi się z pogaństwa. Doktryna ta nie pochodzi z Biblii, tylko została przejęta przez chrześcijaństwo w IV wieku. Jednakże już znacznie wcześniej znano triady bóstw w starożytnym Babilonie, Egipcie oraz w innych miejscach. Tak więc chrześcijaństwo włączyło do swych wierzeń wyobrażenie zapożyczone z pogaństwa. Przyczynił się do tego rzymski cesarz Konstantyn, który w tej sprawie bynajmniej nie dociekał prawdy, tylko dążył do zespolenia mieszkańców swego imperium po części pogan, a po części odstępczych chrześcijan. Przyjęcie koncepcji Trójcy absolutnie nie świadczyło o rozwoju nauk chrystianizmu, lecz jedynie o tym, że chrześcijaństwo odeszło od poglądów Chrystusa i w to miejsce przyswoiło sobie wierzenia pogańskie.

19. Dlaczego nauka o Trójcy znalazła poparcie?

¹⁹ Dlaczego taka doktryna w ogóle się pojawiła? Z pewnością nie jest nią zainteresowany Bóg, skoro Jemu samemu, jak też Jezusowi Chrystusowi oraz duchowi świętemu nadaje ona cechy istot tajemniczych i niepojętych. Zamęt taki nie służy też wcale dobru ludzi. Natomiast im bardziej pogmatwane są wyobrażenia na temat Boga i Jego zamierzeń, tym lepiej służy to interesom przeciwnika Bożego, Szatana Diabła, ‛boga tego świata’, który robi, co tylko może, aby ‛zaślepić umysły niewierzących’ (2 Koryntian 4:4, Bw). A ponieważ doktryna ta wywołuje wrażenie, iż jedynie teologowie mogą rozumieć nauki biblijne, odpowiada ona również przywódcom religijnym chrześcijaństwa. Łatwiej im utrzymać władzę nad prostym ludem.

20. (a) Czym w gruncie rzeczy jest nauka o Trójcy? (b) Co będzie dla nas oznaczać nabywanie dokładnej wiedzy o wyzwalających prawdach?

²⁰ Tymczasem prawda w omawianej kwestii jest tak oczywista, że potrafi ją pojąć nawet dziecko. Mały chłopiec wie, że nie jest swoim ojcem, gdyż on i jego tata to dwie różne osoby. Podobnie gdy Biblia podaje, że Jezus Chrystus jest Synem Bożym, należy jej słowa rozumieć właśnie w ten sposób. Jest to prosta prawda, w przeciwieństwie do dogmatu o Trójcy, który okazuje się kłamstwem. Twórcą jego musi więc być stworzenie duchowe, nazwane „Diabłem i Szatanem, który wprowadza w błąd całą zamieszkaną ziemię” (Objawienie 12:9). Natomiast proste, ożywcze informacje o Bogu, Jego Synu i potężnym, świętym duchu Bożym wyzwalają ludzi z niewoli fałszywych nauk, tkwiących korzeniami w pogaństwie i pochodzących od Szatana. Szczerych poszukiwaczy prawdy Jezus zapewnił: „Poznacie prawdę, a prawda was wyswobodzi” (Jana 8:32). Nabywanie dokładnej wiedzy w zakresie tych oswobadzających prawd oraz kierowanie się nimi ‛oznacza życie wieczne’ (Jana 17:3).

Jaką dasz odpowiedź:

◻ Dlaczego tak ważna jest dokładna wiedza o Bogu i Jego Synu?

◻ Co miał na myśli Jezus, gdy powiedział: „Ja i Ojciec jedno jesteśmy”?

◻ Jak w Jana 1:1 odróżniono Słowo od Boga?

◻ Dlaczego Tomasz słusznie mógł nazwać Jezusa ‛swoim Bogiem’?

◻ Skąd się wywodzi doktryna o Trójcy i kto jest jej twórcą?