Przyjście Jezusa czy jego obecność?

„Co będzie znakiem twojej obecności oraz zakończenia systemu rzeczy?” (MATEUSZA 24:3).

 1. Jaką rolę w działalności Jezusa odgrywały pytania?

JEZUS bardzo umiejętnie posługiwał się pytaniami — pobudzał nimi do myślenia, a nawet skłaniał słuchaczy, by na pewne sprawy spojrzeli z zupełnie innego punktu widzenia (Marka 12:35-37; Łukasza 6:9; 9:20; 20:3, 4). Ale jak to dobrze, że również odpowiadał na pytania! Objawiał wtedy prawdy, których inaczej moglibyśmy nie poznać lub nie zrozumieć (Marka 7:17-23; 9:11-13; 10:10-12; 12:18-27).

 2. Na jakim pytaniu skupimy obecnie uwagę?

² Ewangelia według Mateusza 24:3 zawiera jedno z najważniejszych pytań, na które Jezus udzielił odpowiedzi. Pod koniec swego ziemskiego życia przestrzegł, że świątynia w Jeruzalem zostanie zburzona, co będzie oznaczać koniec systemu żydowskiego. W sprawozdaniu Mateusza powiedziano dalej: „A gdy siedział na Górze Oliwnej, podeszli do niego na osobności uczniowie, mówiąc: ‚Powiedz nam: Kiedy to nastąpi i co będzie znakiem twojej obecności [„twego przyjścia”, Biblia warszawska] oraz zakończenia systemu rzeczy?’” (Mateusza 24:3).

 3, 4. Jaka istotna różnica w sposobie tłumaczenia kluczowego słowa z Ewangelii według Mateusza 24:3 występuje w różnych przekładach Biblii?

³ Miliony czytelników Biblii zastanawia się, dlaczego uczniowie Jezusa zadali mu takie pytanie i jaki wpływ powinna wywrzeć na nas jego odpowiedź. Jezus nadmienił w niej, że pojawienie się liści dowodzi, iż „blisko jest” lato (Mateusza 24:32, 33). Z tego względu wiele kościołów uczy, że apostołowie pytali o znak „przyjścia” Jezusa, znak mający świadczyć o bliskości jego powrotu. W ich przekonaniu owo „przyjście” będzie polegać na zabraniu chrześcijan do nieba, po czym nastąpi koniec świata. Czy twoim zdaniem takie rozumowanie jest poprawne?

⁴ W niektórych tłumaczeniach Biblii, między innymi w Chrześcijańskich Pismach Greckich w Przekładzie Nowego Świata, zamiast słowa „przyjście” użyto wyrazu „obecność”. Czyżby pytanie uczniów i odpowiedź Jezusa dotyczyły czegoś innego, niż uczą kościoły? O co w rzeczywistości zapytano Jezusa i jakiej udzielił odpowiedzi?

O co uczniowie pytali?

 5, 6. Jaki wniosek możemy wysnuć w kwestii tego, co mieli na myśli apostołowie, zadając pytanie zanotowane w Ewangelii według Mateusza 24:3?

⁵ Ponieważ Jezus wspomniał poprzednio o świątyni, więc gdy uczniowie zapytali o ‛znak jego obecności [lub: przyjścia] oraz zakończenia systemu rzeczy [dosłownie: wieku]’, prawdopodobnie mieli na myśli system żydowski. (Dla porównania zobacz wyraz „świat” w 1 Koryntian 10:11, Biblia gdańska, oraz w Galatów 1:4, BT).

⁶ Apostołowie nie w pełni rozumieli wówczas nauki Jezusa. Wcześniej sądzili, że „królestwo Boże ma się ukazać natychmiast” (Łukasza 19:11; Mateusza 16:21-23; Marka 10:35-40). Nawet już po rozmowie na Górze Oliwnej, ale jeszcze przed zesłaniem na nich ducha świętego, zapytali Jezusa, czy w owym czasie przywróci królestwo Izraelowi (Dzieje 1:6).

 7. Co mogło skłonić apostołów do zapytania Jezusa o jego przyszłą rolę?

⁷ Niemniej apostołowie wiedzieli, że Jezus ich opuści, gdyż nieco wcześniej powiedział: „Jeszcze przez krótką chwilę będzie wśród was światło. Chodźcie, dopóki macie światło” (Jana 12:35; Łukasza 19:12-27). Mogli więc zadawać sobie pytanie: Skoro Jezus zamierza odejść, to w jaki sposób rozpoznamy jego powrót? Kiedy pojawił się jako Mesjasz, większość go nie rozpoznała. A ponad rok później w dalszym ciągu się zastanawiano, czy urzeczywistni to wszystko, czego miał dokonać Mesjasz (Mateusza 11:2, 3). A zatem apostołowie nie bez powodu dopytywali się o przyszłość. Czy jednak pytali o znak zapowiadający rychłe przyjście Jezusa, czy też o coś innego?

 8. W jakim języku zapewne toczyła się rozmowa apostołów z Jezusem?

⁸ Wyobraź sobie, że jesteś ptakiem przysłuchującym się tamtej rozmowie na Górze Oliwnej (porównaj Kaznodziei 10:20). Prawdopodobnie usłyszałbyś, że Jezus i apostołowie rozmawiają po hebrajsku (Marka 14:70; Jana 5:2; 19:17, 20; Dzieje 21:40). Ale zapewne znali też język grecki.

Co napisał Mateusz po grecku

 9. Na czym opiera się większość współczesnych tłumaczeń Ewangelii według Mateusza?

⁹ Różne źródła sięgające II wieku n.e. wskazują, że Mateusz pierwotnie spisał swą Ewangelię w języku hebrajskim. Później najwyraźniej sam przetłumaczył ją na grecki. Przekłady tej Ewangelii na języki współczesne są dokonywane na podstawie licznych greckich manuskryptów, które przetrwały do naszych czasów. Co zatem Mateusz napisał po grecku w swym sprawozdaniu z rozmowy na Górze Oliwnej? Jakim słowem się posłużył na określenie owego „przyjścia” czy też „obecności”, a więc tego, o co pytali uczniowie i o czym później mówił Jezus?

10. (a) Jakim greckim odpowiednikiem słowa „przyjść” często posługuje się Mateusz i co ten wyraz oznacza? (b) Jakie inne greckie słowo budzi nasze zainteresowanie?

¹⁰ W pierwszych 23 rozdziałach Ewangelii według Mateusza ponad 80 razy występuje czasownik érchomai, powszechnie używany grecki odpowiednik wyrazu „przyjść”. Często zawiera on myśl o przybliżaniu się lub podchodzeniu, jak o tym świadczy Ewangelia według Jana 1:47: „Jezus ujrzał przychodzącego doń Natanaela”. W zależności od kontekstu wyraz érchomai może też znaczyć „pójść”, „wejść”, „dotrzeć” lub „przybyć” (Mateusza 2:8, 11; 8:28; Jana 4:25, 27, 45; 20:4, 8; Dzieje 8:40; 13:51). Ale w Ewangelii według Mateusza 24:3, 27, 37, 39 apostoł posłużył się innym słowem, nigdzie indziej nie występującym w Ewangeliach: rzeczownikiem parousía. Skoro Biblia powstała pod natchnieniem od Boga, to dlaczego pobudził On Mateusza, by w trakcie sporządzania greckiej wersji swej Ewangelii użył we wspomnianych wersetach właśnie tego słowa? Co ono znaczy i dlaczego powinno nam zależeć, by się tego dowiedzieć?

11. (a) Jaka treść kryje się w wyrazie parousía? (b) Jak przykłady użycia słowa parousía przez Józefa Flawiusza potwierdzają nasze zrozumienie tego wyrazu? (Zobacz przypis).

¹¹ Mówiąc krótko, parousía znaczy „obecność”. W dziele Expository Dictionary of New Testament Words (Słownik objaśniający wyrazy Nowego Testamentu) W. E. Vine oznajmia: „PAROUSIA (...) dosł[ownie] obecność — złożenie para, ‚z’, oraz ousia, ‚bycie’ (od eimi, ‚być’) — określa zarówno przybycie, jak i następującą po nim obecność. Na przykład w liście napisanym na papirusie pewna dama wspomina, iż konieczna jest jej parousia w określonym miejscu, by mogła zająć się sprawami dotyczącymi jej posiadłości”. Inne leksykony wyjaśniają, że słowo to odnosi się do ‛wizyty władcy’. A zatem chodzi nie tyle o sam moment przybycia, ile o rozpoczynającą się wtedy obecność. Co ciekawe, właśnie w takim sensie używał wyrazu parousía współczesny apostołom historyk żydowski Józef Flawiusz.a

12. Jak sama Biblia pomaga wykazać, co oznacza słowo parousía?

¹² Starożytna literatura wyraźnie poświadcza, że słowo parousía znaczy „obecność”, niemniej chrześcijanie przede wszystkim pragną wiedzieć, w jakim znaczeniu pojawia się ono w Biblii. Odpowiedź brzmi tak samo — w znaczeniu „obecność”. Widać to na przykładach z listów Pawła. Do Filipian napisał on: „Tak jak zawsze byliście posłuszni — nie tylko podczas mojej obecności, ale teraz ze znacznie większą gotowością podczas mej nieobecności — wypracowujcie swoje wybawienie”. Wspomniał także, iż będzie wśród nich przebywał, aby mogli się radować ‛dzięki jego ponownej obecności [parousía] u nich’ (Filipian 1:25, 26; 2:12). Inne przekłady oddają ten fragment następująco: „przez moją ponowną obecność u was” (BT); „gdy znowu będę z wami” (Jerusalem Bible; New English Bible); „gdy znajdę się ponownie wśród was” (Romaniuk). W Liście 2 do Koryntian 10:10, 11 Paweł przeciwstawił swą „osobistą obecność” sytuacji, gdy był ‛nieobecny’. Bez wątpienia w wypowiedziach tych nie chodziło mu o samo przyjście, przybycie; słowa parousía użył w znaczeniu bycia obecnym (porównaj 1 Koryntian 16:17).b Jak zatem rozumieć wzmianki o paruzji Jezusa? Czy dotyczą jego „przyjścia”, czy też wskazują na dłuższą obecność?

13, 14. (a) Dlaczego parousía musi trwać jakiś czas? (b) Co można powiedzieć o długości trwania paruzji Jezusa?

¹³ Paruzja Jezusa budziła zainteresowanie namaszczonych duchem chrześcijan z czasów Pawła. Ten jednak ostrzegł ich, by nie dali się „wytrącić ze swego sposobu rozumowania”. Najpierw musiał się pojawić „człowiek bezprawia”, którym okazał się kler chrześcijaństwa. Paweł napisał, że „obecność owego czyniciela bezprawia odpowiada działaniu Szatana z wszelkim potężnym dziełem oraz kłamliwymi znakami” (2 Tesaloniczan 2:2, 3, 9). Oczywiście parousía „człowieka bezprawia”, czyli jego obecność, nie oznaczała jedynie przybycia na chwilę, lecz trwała przez pewien okres, w którym miał on czynić kłamliwe znaki. Dlaczego to takie istotne?

¹⁴ Zastanówmy się nad wersetem bezpośrednio poprzedzającym te słowa: „Wtedy zostanie objawiony ów czyniciel bezprawia, którego Pan Jezus zgładzi duchem swoich ust i unicestwi ujawnieniem swej obecności”. Podobnie jak obecność „człowieka bezprawia” miała trwać jakiś czas, tak też obecność Jezusa musiała się rozciągać na pewien okres i osiągnąć punkt kulminacyjny w chwili, gdy unicestwi on tego niegodziwego „syna zagłady” (2 Tesaloniczan 2:8).

Jak to mogło brzmieć po hebrajsku

15, 16. (a) Jakie interesujące nas słowo występuje w wielu tłumaczeniach Ewangelii według Mateusza na język hebrajski? (b) W jaki sposób wyraz boʼ jest używany w Piśmie Świętym?

¹⁵ Zauważyliśmy już, że Mateusz najwyraźniej spisał pierwotnie swą Ewangelię w języku hebrajskim. Jakiego słowa użył w rozdziale 24, a wersetach 3, 27, 37 i 39? Tłumaczenia tej Ewangelii na współczesny język hebrajski zarówno w pytaniu apostołów, jak i w odpowiedzi Jezusa zawierają jedną z form czasownika boʼ. Brzmi to więc mniej więcej tak: ‛Co będzie znakiem twojego boʼ oraz zakończenia systemu rzeczy?’ oraz ‛Jakie bowiem były dni Noego, takie też będzie boʼ Syna człowieczego’. Co oznacza wyraz boʼ?

¹⁶ Hebrajski czasownik boʼ znaczy przede wszystkim „przyjść”, ale może też wyrażać coś innego. Theological Dictionary of the Old Testament (Słownik teologiczny do Starego Testamentu) podaje: ‛Wyraz boʼ, występujący 2532 razy, jest jednym z najczęściej używanych czasowników w Pismach Hebrajskich, a zarazem głównym czasownikiem oznaczającym ruch’ (1 Mojżeszowa 7:1, 13; 2 Mojżeszowa 12:25; 28:35; 2 Samuela 19:30; 2 Królewska 10:21; Psalm 65:3; Izajasza 1:23; Ezechiela 11:16; Daniela 9:13; Amosa 8:11). Gdyby Jezus i jego apostołowie posłużyli się słowem o tak szerokim zakresie znaczeniowym, sens ich wypowiedzi byłby sprawą dyskusyjną. Ale czy użyli właśnie tego wyrazu?

17. (a) Dlaczego brzmienie współczesnych przekładów Ewangelii według Mateusza na język hebrajski nie musi rozstrzygać o tym, co w rzeczywistości powiedzieli Jezus i apostołowie? (b) W jakim innym źródle możemy znaleźć wskazówkę co do tego, jakiego słowa użyli apostołowie oraz Jezus i z jakiego jeszcze powodu to źródło nas interesuje? (Zobacz przypis).

¹⁷ Nie zapominajmy, że współczesne hebrajskie wydania Ewangelii według Mateusza są tłumaczeniami, które mogą nie odpowiadać ściśle temu, co on sam napisał w tym języku. Równie dobrze Jezus mógł się posłużyć innym słowem niż boʼ, słowem wyrażającym tę samą myśl co parousía. Do takiego wniosku skłania książka profesora George’a Howarda Hebrew Gospel of Matthew (Hebrajska Ewangelia Mateusza), wydana w roku 1995. Zwrócono tam uwagę na czternastowieczny utwór polemiczny przeciw chrześcijaństwu napisany przez żydowskiego lekarza Szem-Toba ben Izaaka ibn Szapruta. W dziele tym zawarto hebrajski tekst Ewangelii według Mateusza. Wiele przemawia za tym, iż nie jest to tłumaczenie z łaciny ani greki dokonane w czasach Szem-Toba, lecz bardzo stary tekst sporządzony pierwotnie po hebrajsku.c Możliwe więc, że dokładniej wyraża to, co zostało powiedziane na Górze Oliwnej.

18. Jakiego interesującego słowa hebrajskiego użyto w tekście Szem-Toba i co ono oznacza?

¹⁸ W przytoczonym przez Szem-Toba tekście Ewangelii według Mateusza 24:3, 27, 39 nie występuje czasownik boʼ, lecz pokrewny rzeczownik biʼáh. W Pismach Hebrajskich wyraz ten pojawia się tylko w Księdze Ezechiela 8:5, gdzie oznacza „wejście”. Nie odnosi się tam do czynności przyjścia, lecz określa część budowli; jeżeli ktoś znajduje się w bramie lub na progu, to jest już w budynku. Poza tym w niebiblijnych tekstach religijnych należących do Zwojów znad Morza Martwego często używano wyrazu biʼáh na określenie przybycia zmiany kapłańskiej lub rozpoczęcia przez nią służby (zobacz 1 Kronik 24:3-19; Łukasza 1:5, 8, 23). Słowo to pojawia się również w Ewangelii według Mateusza 24:3, 27, 37, 39 w hebrajskim przekładzie starożytnej syryjskiej (czyli aramejskiej) Peszitty, wydanym w roku 1986. Tak więc istnieją dowody, że w czasach starożytnych rzeczownik biʼáh mógł mieć nieco inne znaczenie niż czasownik boʼ występujący w Biblii. Dlaczego jest to godne uwagi?

19. Jakie wnioski można by wysnuć, jeśli Jezus i apostołowie posłużyli się wyrazem biʼáh?

¹⁹ Bardzo możliwe, że w pytaniu apostołów oraz w odpowiedzi Jezusa pojawił się rzeczownik biʼáh. Nawet jeśli apostołowie mieli na myśli jedynie przyszłe przybycie Jezusa, on sam mógł użyć wyrazu biʼáh, żeby nadać swej odpowiedzi szersze znaczenie. Mógł skierować uwagę na swe przyjście w celu objęcia nowego urzędu, w celu pełnienia odtąd nowej funkcji. Myśl ta harmonizowałaby ze znaczeniem słowa parousía, którym później posłużył się Mateusz. Takie użycie wyrazu biʼáh potwierdzałoby rzecz jasna to, czego od dawna uczą Świadkowie Jehowy, iż złożony „znak” podany przez Jezusa miał świadczyć o jego obecności.

Oczekując punktu kulminacyjnego obecności Jezusa

20, 21. Czego dowiadujemy się z wypowiedzi Jezusa o dniach Noego?

²⁰ Te rozważania dotyczące obecności Jezusa powinny wywrzeć bezpośredni wpływ na nasze życie i oczekiwania. Jezus polecił swym uczniom czuwać. Podał znak umożliwiający rozpoznanie jego obecności, niemniej większość miała nie zwrócić na to uwagi: „Jakie (...) były dni Noego, taka też będzie obecność Syna człowieczego. Bo jacy byli w owych dniach przed potopem — jedli i pili, mężczyźni się żenili, a niewiasty wydawano za mąż, aż do dnia, gdy Noe wszedł do arki, i nie zwrócili na nic uwagi, aż przyszedł potop i zmiótł ich wszystkich — tak będzie z obecnością Syna człowieczego” (Mateusza 24:37-39).

²¹ Pokolenie ludzi żyjących w dniach Noego w większości zajmowało się po prostu swymi codziennymi sprawami. Jezus przepowiedział, że tak samo będzie „z obecnością Syna człowieczego”. Ludzie współcześni Noemu uważali zapewne, iż nic się nie stanie. Jak wiadomo, wydarzenia potoczyły się inaczej. Dni owe, trwające pewien okres, dobiegły końca, gdy „przyszedł potop i zmiótł ich wszystkich”. Łukasz zanotował podobną wypowiedź Jezusa, w której porównał on „dni Noego” z „dniami Syna człowieczego”. Następnie ostrzegł: „Tak samo będzie w owym dniu, w którym Syn człowieczy ma być objawiony” (Łukasza 17:26-30).

22. Dlaczego powinniśmy być bardzo zainteresowani proroctwem Jezusa z 24 rozdziału Ewangelii według Mateusza?

²² Wszystkie te informacje są dla nas bardzo istotne, gdyż za swego życia dostrzegamy wydarzenia zapowiedziane przez Jezusa: wojny, trzęsienia ziemi, zarazy, braki żywności oraz prześladowanie jego uczniów (Mateusza 24:7-9; Łukasza 21:10-12). Sytuacja taka jest wyraźnie widoczna od wybuchu konfliktu, który odmienił historię świata i który nazwano wymownie pierwszą wojną światową. Mimo to większość traktuje nasze czasy jako zwykły fragment dziejów ludzkich. Jednakże prawdziwi chrześcijanie zdają sobie sprawę ze znaczenia tych doniosłych wydarzeń, podobnie jak uważni obserwatorzy uświadamiają sobie bliskość lata, gdy widzą drzewo figowe wypuszczające liście. Jezus radził: „Tak też wy, gdy ujrzycie, iż to się dzieje, wiedzcie, że blisko jest królestwo Boże” (Łukasza 21:31).

23. Dla kogo słowa Jezusa zanotowane w 24 rozdziale Ewangelii według Mateusza mają szczególne znaczenie i dlaczego?

²³ W odpowiedzi udzielonej na Górze Oliwnej Jezus zawarł wiele poleceń dla swych naśladowców. To właśnie oni mieli uczestniczyć w zbawczym dziele głoszenia po całej ziemi dobrej nowiny, dopóki nie nadejdzie koniec. Oni też mieli rozpoznać „obrzydliwość, która sprowadza spustoszenie, (...) stojącą w miejscu świętym”. Mieli także „uciekać” przed nastaniem wielkiego ucisku. Również ich w szczególności dotyczyły dalsze słowa: „Gdyby owe dni nie zostały skrócone, nie byłoby wybawione żadne ciało; ale ze względu na wybranych owe dni zostaną skrócone” (Mateusza 24:9, 14-22). Ale co oznaczają te intrygujące słowa i dlaczego można powiedzieć, że dzięki nim możemy już teraz być szczęśliwsi, ufniej spoglądać w przyszłość oraz pałać większą gorliwością? Odpowiedzi udzieli następny artykuł, w którym przeanalizujemy słowa z Ewangelii według Mateusza 24:22.

[Przypisy]

Jak byś odpowiedział?

◻ Dlaczego powinniśmy zwrócić uwagę na różnicę w sposobie tłumaczenia Mateusza 24:3 w różnych przekładach Biblii?

◻ Co znaczy słowo parousía i dlaczego ma to istotne znaczenie?

◻ Jak przypuszczalnie harmonizują ze sobą tekst hebrajski i grecki Ewangelii według Mateusza 24:3?

◻ Jaka informacja dotycząca czasu ma kluczowe znaczenie w zrozumieniu 24 rozdziału Ewangelii według Mateusza?

[Ilustracja na stronie 10]

Góra Oliwna, wznosząca się ponad Jeruzalem

Czy zostaniesz wybawiony, gdy Bóg przystąpi do czynu?

„Gdyby owe dni nie zostały skrócone, nie byłoby wybawione żadne ciało; ale ze względu na wybranych owe dni zostaną skrócone” (MATEUSZA 24:22).

 1, 2. (a) Dlaczego interesowanie się własną przyszłością jest czymś naturalnym? (b) Jakie doniosłe pytanie zapewne zadano pod wpływem ciekawości?

JAK bardzo ciekawią cię sprawy mające związek z twoją osobą? U wielu ludzi takie zainteresowanie przybiera dziś skrajną postać, przeradzając się w egocentryzm. Niemniej Biblia nie potępia stosownego interesowania się tym, co dotyczy nas osobiście (Efezjan 5:33). Mieści się w tym zainteresowanie własną przyszłością. A zatem to całkiem normalne, że ktoś jest ciekaw, co przyniesie mu przyszłość. Czy ty również chciałbyś to wiedzieć?

² Apostołowie Jezusa niewątpliwie interesowali się swą przyszłością (Mateusza 19:27). Zapewne między innymi dlatego czterech spośród nich, znalazłszy się z Jezusem na Górze Oliwnej, zadało mu pytanie: „Kiedy to nastąpi i co będzie znakiem, kiedy to wszystko ma się zakończyć?” (Marka 13:4). Jezus nie zlekceważył ich — ani też naszego — naturalnego zainteresowania przyszłością. Wiele razy wskazywał, jak przyszłe wydarzenia odbiją się na jego naśladowcach i czym się skończą.

 3. Dlaczego uważamy, że odpowiedź Jezusa odnosi się do naszych czasów?

³ Odpowiedź Jezusa zawiera proroctwo, którego główne spełnienie przypada na nasze czasy. Dowodzą tego wojny światowe i inne konflikty rozpętane w obecnym stuleciu, trzęsienia ziemi, które pozbawiły życia niezliczone rzesze ludzi, braki żywności będące przyczyną chorób i śmierci, a także zarazy — od pandemii grypy hiszpanki z roku 1918 aż po dzisiejszą plagę AIDS. Jednakże znaczna część wypowiedzi Jezusa urzeczywistniła się także w okresie, który zakończył się w roku 70 n.e. zburzeniem Jeruzalem przez Rzymian. Jezus ostrzegł swych uczniów: „Miejcie się na baczności; ludzie będą was wydawać do lokalnych sądów i będziecie bici w synagogach oraz stawiani przed namiestnikami i królami ze względu na mnie, na świadectwo dla nich” (Marka 13:9).

Co Jezus przepowiedział i jak to się spełniło

 4. Jaką przestrogę Jezus zawarł w swej odpowiedzi?

⁴ Jezus nie poprzestał na przepowiedzeniu, jak inni będą traktować jego uczniów. Wskazał im także, co sami powinni uczynić. Oznajmił na przykład: „Kiedy (...) ujrzycie obrzydliwość, która sprowadza spustoszenie, stojącą tam, gdzie nie powinna (niech czytelnik wykaże rozeznanie), niech potem ci w Judei zaczną uciekać w góry” (Marka 13:14). Równoległe sprawozdanie z Ewangelii według Łukasza 21:20 brzmi: „Gdy ujrzycie Jeruzalem otoczone przez obozujące wojska”. Jak słowa te sprawdziły się za pierwszym razem?

 5. Do czego doszło wśród Żydów w Judei w roku 66 n.e.?

⁵ Pewna encyklopedia biblijna informuje: „Żydzi coraz bardziej się buntowali przeciwko władzy rzymskiej, a prokuratorzy stawali się coraz bardziej zapalczywi, okrutni i nieuczciwi. Otwarty bunt wybuchł w roku 66 po Chr. (...) Wojna rozpoczęła się wtedy, gdy zeloci zdobyli Masadę, a następnie pod wodzą Manahema wyruszyli do Jeruzalem. W tym czasie wymordowano Żydów w Cezarei, będącej siedzibą namiestnika, a wieść o tej masakrze rozniosła się po całym kraju. Na nowych monetach bitych w czasie rewolty widniały napisy ‚Rok 1’ i tak dalej aż po ‚Rok 5’” (The International Standard Bible Encyclopedia, wydanie z roku 1982).

 6. Jak Rzymianie zareagowali na bunt Żydów?

⁶ Z Syrii wyruszył dwunasty legion rzymski pod dowództwem Cestiusza Gallusa i po spustoszeniu Galilei oraz Judei zaatakował stolicę, a nawet zajął górną część ‛świętego miasta Jeruzalem’ (Nehemiasza 11:1; Mateusza 4:5; 5:35; 27:53). Streszczając rozwój wypadków, w książce The Roman Siege of Jerusalem (Oblężenie Jeruzalem przez Rzymian) podano: „Przez pięć dni Rzymianie usiłowali wedrzeć się na mury, ale za każdym razem zostali zmuszeni do odwrotu. W końcu jednak obrońcy, obsypywani gradem pocisków, nie zdołali ich odeprzeć. Żołnierze rzymscy utworzyli tak zwanego żółwia — ochronny pancerz z tarcz uniesionych nad głowami — i zaczęli robić podkop pod murem oraz przygotowywać się do podłożenia ognia pod bramę. Obrońców ogarnęła straszliwa panika”. Chrześcijanie znajdujący się w tym mieście zapewne przypomnieli sobie słowa Jezusa i zrozumieli, że obrzydliwość stoi w miejscu świętym.a Ale jak mogli usłuchać jego rady i uciec z oblężonego miasta?

 7. Co uczynili Rzymianie, gdy w roku 66 n.e. byli już o krok od zwycięstwa?

⁷ Historyk Józef Flawiusz donosi: „Cestiusz [Gallus], który nic nie wiedział o tym, że obrońcy zupełnie upadli na duchu, ani o nastrojach ludu, raptem nakazał odwrót i straciwszy nadzieję, choć nie doznał żadnego niepowodzenia, wbrew rozsądkowi wycofał się z miasta” (Wojna żydowska, II, 540 [xix, 7]). Dlaczego tak postąpił? Bez względu na motywy, odwrotem tym umożliwił chrześcijanom usłuchanie nakazu Jezusa i ucieczkę w góry, gdzie byli bezpieczni.

 8. Jak wyglądała druga faza ataku Rzymian na Jeruzalem i co się stało z tymi, którzy przeżyli oblężenie?

⁸ Posłuszeństwo uratowało im życie. Nie minęło bowiem dużo czasu, gdy Rzymianie ponownie wyruszyli stłumić bunt. Wynikiem kampanii wojennej prowadzonej przez Tytusa było oblężenie Jeruzalem, trwające od kwietnia do sierpnia 70 roku n.e. Opisy cierpień Żydów podane przez Flawiusza mrożą krew w żyłach. Jedni zginęli z rąk Rzymian, innych zabiły rywalizujące ze sobą ugrupowania żydowskie, a niektórych głód popchnął do kanibalizmu. Do chwili zwycięstwa Rzymian zmarło 1 100 000 Żydów.b Spośród 97 000 ocalałych wielu wkrótce stracono, a inni trafili do niewoli. Flawiusz oznajmia: „Część tych, którzy mieli ponad siedemnaście lat, posłał związanych na roboty do Egiptu, większość zaś Tytus podarował różnym eparchiom, gdzie mieli zginąć w teatrach bądź od miecza, bądź rozszarpani przez dzikie zwierzęta”. A już w czasie dokonywania tej selekcji 11 000 więźniów zmarło z głodu.

 9. Dlaczego chrześcijanie nie podzielili losu Żydów i na jakie pytanie trzeba jeszcze znaleźć odpowiedź?

⁹ Chrześcijanie mogli się radować, że usłuchali ostrzeżenia Pana i uciekli z miasta przed powrotem wojsk rzymskich. W ten sposób zostali wybawieni, gdyż nie dotknęła ich część tego, co Jezus nazwał „wielkim uciskiem, jakiego [w Jeruzalem] nie było od początku świata aż (...) [do owej chwili] i już nigdy więcej nie będzie” (Mateusza 24:21). Następnie dodał: „Doprawdy, gdyby owe dni nie zostały skrócone, nie byłoby wybawione żadne ciało; ale ze względu na wybranych owe dni zostaną skrócone” (Mateusza 24:22). Co te słowa oznaczały wtedy, a co znaczą obecnie?

10. Jak w przeszłości objaśniano Ewangelię według Mateusza 24:22?

¹⁰ W przeszłości wyjaśniano, że tym ‛wybawionym ciałem’ byli Żydzi, którzy przeżyli dni ucisku dla Jeruzalem w roku 70 n.e. Ponieważ chrześcijanie zdążyli uciec, więc Bóg pozwolił Rzymianom, by dość szybko dokonali zagłady. Innymi słowy, ze względu na to, że „wybranym” nie groziło niebezpieczeństwo, dni ucisku mogły zostać skrócone, dzięki czemu wybawione zostało niejedno „ciało” spośród Żydów. Uważano, iż ci ocaleni Żydzi są pierwowzorem osób, które przeżyją wielki ucisk w naszych czasach (Objawienie 7:14).

11. Co wskazuje na konieczność ponownego przeanalizowania wyjaśnień dotyczących Ewangelii według Mateusza 24:22?

¹¹ Ale czy takie wyjaśnienia harmonizują z tym, co się wydarzyło w roku 70 n.e.? Jezus wspomniał, że jakieś „ciało” miało zostać wybawione z ucisku. Czy jednak użyłbyś słowa ‛wybawieni’ wobec tamtych 97 000 ocalałych, skoro tysiące z nich wkrótce zmarło z głodu lub zginęło w teatrach? O widowiskach w jednym z takich teatrów, w Cezarei, Flawiusz pisze: „Liczba tych, którzy zginęli w walce ze zwierzętami, z samymi sobą i w płomieniach przekroczyła dwa tysiące pięćset”. Chociaż nie zmarli w czasie oblężenia, trudno ich uznać za ‛wybawionych’. Poza tym czy Jezus przyrównałby do nich szczęśliwe osoby, które ocaleją w nadchodzącym „wielkim ucisku”?

Jak doszło do wybawienia „ciała”?

12. Kim w I wieku byli „wybrani”, których losem Bóg się interesował?

¹² W roku 70 n.e. Bóg nie uważał już literalnych Żydów za lud wybrany. Jezus wskazał, że Bóg ich odrzucił i zamierza dopuścić do tego, by ich stolica, świątynia oraz system religijny przestały istnieć (Mateusza 23:37 do 24:2). Obrał sobie nowy naród, którym był Izrael duchowy (Dzieje 15:14; Rzymian 2:28, 29; Galatów 6:16). Składał się on z mężczyzn i kobiet wybranych ze wszystkich narodów i namaszczonych duchem świętym (Mateusza 22:14; Jana 15:19; Dzieje 10:1, 2, 34, 35, 44, 45). Kilka lat przed atakiem Cestiusza Gallusa Piotr napisał list do „wybranych zgodnie ze znajomością rzeczy przyszłych, posiadaną przez Boga, Ojca, z uświęceniem przez ducha”. Tacy pomazańcy byli „rodem wybranym, królewskim kapłaństwem, narodem świętym” (1 Piotra 1:1, 2; 2:9). Bóg miał ich zabrać do nieba, by panowali tam razem z Jezusem (Kolosan 1:1, 2; 3:12; Tytusa 1:1; Objawienie 17:14).

13. Jaki sens mogą mieć słowa Jezusa z Ewangelii według Mateusza 24:22?

¹³ Rozpoznanie, kim są wybrani, jest bardzo pomocne, gdyż zgodnie z zapowiedzią Jezusa właśnie „ze względu na” nich ucisk miał zostać skrócony. Grecki odpowiednik wyrażenia „ze względu na” może też znaczyć „dla dobra” (2 Tymoteusza 2:10, Romaniuk). A zatem Jezus mógł powiedzieć: ‛Gdyby owe dni nie zostały skrócone, nie byłoby wybawione żadne ciało; ale dla dobra wybranych owe dni zostaną skrócone’ (Mateusza 24:22).c Czy wydarzyło się wtedy coś, z czego chrześcijanie uwięzieni w Jeruzalem odnieśliby korzyść, a więc coś ‛dla dobra’ tych wybranych?

14. Jak doszło do wybawienia „ciała”, gdy w roku 66 n.e wojska rzymskie nieoczekiwanie wycofały się spod Jeruzalem?

¹⁴ Przypomnijmy, iż w roku 66 n.e. Rzymianie przemierzyli kraj, zajęli górną część Jeruzalem i zaczęli robić podkop pod jego murami. Józef Flawiusz zauważył: „Gdyby on [Cestiusz] choćby trochę dłużej wytrwał przy obleganiu, byłby niechybnie miasto zajął”. Zastanów się: Dlaczegóż to potężna armia rzymska nagle przerwała kampanię i ‛wbrew rozsądkowi wycofała się z miasta’? Rupert Furneaux, specjalista w dziedzinie historii wojskowości, oznajmił: „Żadnemu historykowi nie udało się podać przyczyny dostatecznie uzasadniającej tak dziwną i zgubną w skutkach decyzję Gallusa”. Ale niezależnie od tego, co nim kierowało, w rezultacie ucisk został skrócony. Rzymianie zaczęli się wycofywać, ściągając na siebie gwałtowne ataki Żydów. A co z „wybranymi” — namaszczonymi chrześcijanami, którzy przebywali w obleganym mieście? Koniec oblężenia oznaczał, że zostali wybawieni od śmierci grożącej im w jakiejś masakrze podczas ucisku. A zatem to właśnie ci chrześcijanie odnieśli korzyść ze skrócenia ucisku w roku 66 n.e. i byli owym wybawionym „ciałem”, wspomnianym w Ewangelii według Mateusza 24:22.

Co przyniesie ci przyszłość?

15. Dlaczego rozdział 24 Ewangelii według Mateusza powinien budzić w naszych czasach szczególne zainteresowanie?

¹⁵ Ktoś mógłby zapytać: Dlaczego to dokładniejsze objaśnienie słów Jezusa powinno budzić we mnie jakieś szczególne zainteresowanie? Otóż liczne dowody przemawiają za tym, iż proroctwo Jezusa miało się jeszcze spełnić na większą skalę, wykraczającą poza to, co wydarzyło się do roku 70 n.e. (porównaj Mateusza 24:7; Łukasza 21:10, 11; Objawienie 6:2-8).d Już od dziesiątków lat Świadkowie Jehowy głoszą, że to większe spełnienie, obserwowane w naszych czasach, dowodzi, iż niebawem na całym świecie nastanie „wielki ucisk”. Jak wtedy wypełnią się prorocze słowa z Ewangelii według Mateusza 24:22?

16. Jaką zachęcającą informację co do nadchodzącego wielkiego ucisku zawiera Księga Objawienia?

¹⁶ Przeszło 20 lat po ucisku, który spadł na Jeruzalem, apostoł Jan napisał Księgę Objawienia. Poświadcza ona, że wielki ucisk jest jeszcze przed nami. Ponieważ interesujemy się tym, co dotyczy nas osobiście, więc na pewno z ulgą przyjmiemy zawarte tam prorocze zapewnienie, że niektórzy ludzie przeżyją ów wielki ucisk. Jan zapisał proroctwo o „wielkiej rzeszy (...) ze wszystkich narodów i plemion, i ludów, i języków”. O kogo tu chodzi? Głos z nieba oznajmia: „Są to ci, którzy wychodzą z wielkiego ucisku” (Objawienie 7:9, 14). Oni rzeczywiście ocaleją! Poza tym Księga Objawienia pozwala nam zrozumieć, co się będzie dziać w trakcie nadciągającego wielkiego ucisku i jak spełnią się słowa z Ewangelii według Mateusza 24:22.

17. Co się wydarzy na początku wielkiego ucisku?

¹⁷ Ucisk ten rozpocznie się atakiem na symboliczną nierządnicę zwaną „Babilonem Wielkim” (Objawienie 14:8; 17:1, 2). Wyobraża ona ogólnoświatowe imperium religii fałszywej, w którym na największe potępienie zasługuje chrześcijaństwo. Zgodnie ze słowami z Księgi Objawienia 17:16-18 Bóg ‛włoży do serc’ czynnikom politycznym, by wystąpiły przeciwko tej symbolicznej nierządnicy.e Pomyśl, jakie wrażenie mogłoby to zrobić na „wybranych”, czyli pomazańcach Bożych, oraz na towarzyszącej im „wielkiej rzeszy”. Ten niszczycielski atak będzie zapewne wyglądać tak, jak gdyby miał doprowadzić do starcia z powierzchni ziemi wszystkich organizacji religijnych, nie wyłączając sług Jehowy.

18. Dlaczego w początkowej fazie wielkiego ucisku może się wydawać, że nie zostanie wybawione żadne „ciało”?

¹⁸ Wtedy właśnie spełnią się na większą skalę słowa Jezusa z Ewangelii według Mateusza 24:22. Tak jak kiedyś zdawało się, iż wybrani przebywający w Jeruzalem są w niebezpieczeństwie, tak też w czasie ataku na religię może się wydawać, że sługom Jehowy grozi unicestwienie, że zostanie wytracone wszelkie „ciało” — cały lud Boży. Przypomnijmy sobie jednak, co się wydarzyło w roku 66 n.e. Ucisk spowodowany przez Rzymian został skrócony, co umożliwiło „wybranym”, czyli osobom namaszczonym duchem Bożym, ucieczkę i ocalenie życia. A zatem możemy być pewni, że Bóg nie dopuści do tego, by niszczycielski atak na religię spowodował unicestwienie ogólnoświatowego zboru Jego prawdziwych czcicieli. Wszystko to rozegra się szybko, jak gdyby „w jeden dzień”. Jednakże jakimś sposobem atak ów będzie skrócony, nie zdoła w pełni osiągnąć swego celu, dzięki czemu lud Boży będzie mógł zostać ‛wybawiony’ (Objawienie 18:8).

19. (a) Co się okaże po pierwszej części wielkiego ucisku? (b) Do czego to doprowadzi?

¹⁹ Pozostałe elementy ziemskiej organizacji Szatana Diabła będą jeszcze istnieć przez pewien czas, smucąc się z powodu utraty swej starej kochanki — religii (Objawienie 18:9-19). W pewnym momencie zauważą, że prawdziwi słudzy Boży się ostali i „mieszkają bezpiecznie; mieszkają w miejscowościach, które nie mają (...) murów”, toteż powinni stanowić łatwą zdobycz. Jakaż jednak niespodzianka spotka napastników! W tej końcowej części wielkiego ucisku Bóg zareaguje na agresję lub groźbę agresji wobec Jego sług i wykona wyrok na swych wrogach (Ezechiela 38:10-12, 14, 18-23).

20. Dlaczego w trakcie drugiej fazy wielkiego ucisku ludowi Bożemu nie będzie grozić niebezpieczeństwo?

²⁰ Ta druga faza wielkiego ucisku ma swój odpowiednik w tym, co spotkało Jeruzalem i jego mieszkańców podczas drugiego ataku Rzymian w roku 70 n.e. Rzeczywiście okaże się, iż jest to „wielki ucisk, jakiego nie było od początku świata aż (...) [do owej chwili] i już nigdy więcej nie będzie” (Mateusza 24:21). Niemniej możemy być pewni, że wybrani Boży oraz ich towarzysze nie znajdą się w niebezpiecznej strefie, gdzie groziłaby im śmierć. Oczywiście nie schronią się w jakieś jedno miejsce. W I wieku chrześcijanie z Jeruzalem mogli uciec z miasta w rejony górzyste, na przykład do Pelli po drugiej stronie Jordanu. Obecnie jednak wierni Świadkowie Jehowy żyją na całym globie ziemskim, toteż ich przyszłe bezpieczeństwo i ochrona nie będą uzależnione od przebywania w określonym miejscu.

21. Kto będzie walczył w końcowej bitwie i z jakim wynikiem?

²¹ Zagłady tej nie dokona armia rzymska ani żadna inna instytucja ludzka. Przeciwnie, Księga Objawienia wyjaśnia, iż siły egzekucyjne będą pochodzić z nieba. Do tej końcowej części wielkiego ucisku nie dojdzie za sprawą żadnych wojsk ludzkich, lecz „Słowa Boga”, czyli Króla Jezusa Chrystusa, mającego do pomocy ‛wojska, które są w niebie’, między innymi wskrzeszonych pomazańców. „Król królów i Pan panów” wykona wyrok znacznie dokładniej, niż to uczynili Rzymianie w roku 70 n.e. Usunie wszystkich ludzi sprzeciwiających się Bogu — królów, dowódców wojskowych, wolnych i niewolników, małych i wielkich. Wszelkie człowiecze organizacje szatańskiego świata przestaną istnieć (Objawienie 2:26, 27; 17:14; 19:11-21; 1 Jana 5:19).

22. W jakim jeszcze sensie „ciało” zostanie wybawione?

²² Przypomnijmy, że „ciało” składające się z ostatka pomazańców oraz „wielkiej rzeszy” zostanie wybawione już wtedy, gdy nastąpi szybka i całkowita zagłada Babilonu Wielkiego w początkowej fazie owego ucisku. W jego końcowej części również dojdzie do wybawienia „ciała”, które wcześniej zdecydowało się na ucieczkę, to znaczy opowiedziało się po stronie Jehowy. Jakże odmienne będzie położenie takich osób w porównaniu z losem, który przypadł w udziale buntowniczym Żydom w 70 roku n.e.!

23. Czego mogą oczekiwać ludzie, którzy będą stanowić ocalone „ciało”?

²³ Rozmyślając o przyszłości, jaka czeka ciebie i twych najbliższych, zwróć uwagę na obietnicę zawartą w Księdze Objawienia 7:16, 17: „Nie będą już więcej głodować ani już więcej pragnąć ani nie porazi ich słońce ni żadna spiekota, ponieważ Baranek, który jest pośrodku tronu, będzie ich pasł i poprowadzi ich do źródeł wód życia. A Bóg otrze z ich oczu wszelką łzę”. Bez wątpienia będzie to prawdziwe ‛wybawienie’ — cudowne i trwałe.

[Przypisy]

Jak byś odpowiedział?

◻ W jakich dwóch etapach przebiegał atak wojsk rzymskich na Jeruzalem?

◻ Dlaczego „ciałem” wspomnianym w Mateusza 24:22 nie może być 97 000 Żydów, którzy przeżyli oblężenie w roku 70 n.e.?

◻ Jak zostały skrócone dni ucisku, który spadł na Jeruzalem, i jak doszło wtedy do wybawienia „ciała”?

◻ W jaki sposób nastąpi skrócenie dni i wybawienie „ciała” w nadchodzącym wielkim ucisku?

[Ilustracja na stronie 16]

Żydowska moneta bita po wybuchu powstania. Hebrajski napis głosi: „Rok drugi”, co oznacza rok 67 n.e., drugi rok autonomii

[Prawa własności]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Ilustracja na stronie 17]

Rzymska moneta z roku 71 n.e. Po lewej stronie widać uzbrojonego Rzymianina, a po prawej Żydówkę pogrążoną w żałobie. Słowa IVDAEA CAPTA znaczą „Judea pojmana”

[Prawa własności]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.