Pytania czytelników

Czy pisarz Przysłów 30:19 naprawdę uważał za „zbyt cudowne” podstępne uwiedzenie panny przez mężczyznę?

Takie może być znaczenie wersetu z Księgi Przysłów [Przypowieści] 30:19, choć trzeba przyznać, że nie jest on łatwy do zrozumienia.

Chcąc pojąć sens tego wersetu, nie możemy pomijać kontekstu. Tuż przedtem natchniony pisarz wymienia cztery rzeczy, które pod jakimś względem są nienasycone (Przypowieści 30:15, 16). A potem sporządza następujący wykaz: „Trzy są sprawy, które okazały się zbyt cudowne dla mnie, a cztery, do których poznania nie doszedłem: droga orła na niebie, droga węża po skale, droga okrętu w sercu morza i droga krzepkiego mężczyzny z panną” (Przysłów 30:18, 19, NW).

Cóż „cudownego” miałoby łączyć te cztery sprawy?

Niektórzy uczeni wyjaśniają — być może sądząc, że słowo „cudowne” musi się odnosić do czegoś pozytywnego i dobrego — iż każda z tych czterech rzeczy odzwierciedla mądrość Bożego dzieła stwórczego: cudem jest to, jak wielki ptak może latać, jak beznogi wąż potrafi poruszać się po skale, jak ciężki okręt może się unosić po wzburzonym morzu, oraz to, jak krzepki młodzieniec zakochuje się bez pamięci w miłej pannie, żeni się z nią, a potem wydają na świat cudowne dziecko. Pewien profesor dostrzegł w tych czterech rzeczach inne podobieństwo, mianowicie: w każdym wypadku zawsze chodzi o nową drogę — orzeł, wąż i okręt nie mają żadnego wyznaczonego szlaku, a losy miłości budzącej się między dwojgiem ludzi są nie do przewidzenia.

Jednakże te cztery rzeczy wcale nie muszą być „cudowne” w dobrym sensie, jak gdyby ich wspólny mianownik był czymś pozytywnym. Przysłów 6:16-19 wymienia ‛sześć rzeczy, które w nienawiści ma Jahwe’ (BT). I jak już zauważono, bezpośrednio przed omawianymi wersetami Przysłów 30:15, 16 (BT) wylicza rzeczy (Szeol, niepłodne łono, ziemię niesytą wody i ogień), które nigdy nie mówią „dość!” Z pewnością nie są one zadziwiająco, cudownie dobre.

Hebrajskie słowo oddane w Przysłów 30:18 przez „cudowne” oznacza „oddzielać, odróżniać; czynić coś wyróżnionym, niezwykłym, cudownym”. Rzecz wyróżniona, niezwykła czy podziwiana jako cudowna niekoniecznie musi być dobra. Daniela 8:23, 24 (NW) przepowiada nadejście okrutnego króla, który miał burzyć „w cudowny sposób” i „niszczyć potężnych”, ze świętymi włącznie. (Porównaj Powtórzonego Prawa [5 Mojżeszowa] 17:8, NW; 28:59; Zachariasza 8:6).

Pewnej wskazówki odnośnie do tego, co właściwie trudno było zrozumieć pisarzowi, może dostarczyć werset następujący po fragmencie z Przysłów 30:18, 19. Werset 20 wspomina mianowicie o cudzołożnej kobiecie, która „je i obciera sobie usta, i mówi: Nic złego nie uczyniłam”. Być może zgrzeszyła w tajemnicy i podstępnie, ale skoro nie ma śladu jej przestępstwa, mogłaby się podawać za niewinną.

Podobnie było z rzeczami wymienionymi wyżej. Orzeł wzbija się w niebo, wąż ślizga się po skałach, okręt tnie fale — a żaden z nich nie pozostawia śladu i trudno byłoby wytropić ich szlak. Jeżeli taka jest wspólna cecha tych rzeczy, to co powiedzieć o czwartej — o „drodze krzepkiego mężczyzny z panną”?

Bywa ona również nie do wyśledzenia. Młody człowiek potrafi użyć podstępu, słodkich słówek i przebiegłych metod, by wśliznąć się w łaski niewinnej dziewczyny. Ponieważ jest niedoświadczona, może nie przejrzeć jego sztuczek. A nawet po uwiedzeniu nieraz nie potrafi wyjaśnić, jak ją zdobył; także osobom postronnym może być trudno to wytłumaczyć. A przecież wiele młodych kobiet straciło niewinność przez podstępnych uwodzicieli. Niełatwo wyśledzić drogę takich przebiegłych mężczyzn, mimo że mają określony cel, tak jak ma go lecący orzeł, pełzający wąż czy okręt na morzu. Uwodziciel zmierza do wykorzystania kobiety.

W świetle powyższego zasadnicza myśl wersetu z Przysłów 30:18, 19 nie dotyczy naukowych czy mechanicznych aspektów dzieła stwórczego. Udziela on raczej przestrogi moralnej, tak jak Przysłów 7:1-27 ostrzega przed natarczywą prostytutką. Chrześcijańska siostra może wziąć sobie do serca przestrogę z Przysłów 30:18, 19 między innymi w ten sposób, że odniesie ją do mężczyzn, którzy twierdzą, iż chcieliby poznać Biblię. Jeżeli przyjaźnie usposobiony mężczyzna, nawet współpracownik, wydaje się okazywać takie zainteresowanie, siostra powinna go skierować do jakiegoś brata w zborze. Może on pomóc każdemu szczerze zainteresowanemu człowiekowi, nie narażając się na niebezpieczeństwa czyhające na „drodze krzepkiego mężczyzny z panną”.