BOCHENEK

Na „bochenek” niekiedy tłumaczy się hebrajskie słowo léchem, które znaczy „chleb”. Bochenki chleba, na ogół jęczmiennego lub pszennego (2Kl 4:42; Jn 6:9; por. Wj 34:22 z Kpł 23:17), często były okrągłe (Sdz 7:13; 1Sm 10:3; Jer 37:21). W gruncie rzeczy hebrajskie słowo kikkár („okrągły bochenek”) dosłownie znaczy „coś okrągłego” (1Sm 2:36). Chleb oczywiście miewał też inne kształty — w pewnym egipskim papirusie wymieniono ich ponad 30.

W krajach biblijnych odnaleziono pochodzące z czasów starożytnych stosunkowo cienkie bochenki lub placki o kształcie okrągłym, owalnym, trójkątnym lub klinowatym, a także bochenki upieczone z podłużnej i grubej bryły ciasta (zob. CHLEB; PLACEK). Wydaje się jednak, że grube bochenki, podobne do tych rozpowszechnionych na Zachodzie, nie były na Bliskim Wschodzie popularne. Nawet obecnie w tej części świata chleb ma na ogół postać płaskich placków o grubości ok. 1—3 cm i średnicy ok. 20 cm.

Ponieważ takie bochenki były cienkie i kruche (jeśli pieczone bez zakwasu), na ogół ich nie krojono, lecz je łamano. A zatem okoliczność, że podczas ustanawiania Wieczerzy Pańskiej Jezus „połamał” chleb (Mt 26:26), nie ma żadnego szczególnego znaczenia — był to normalny sposób dzielenia chleba (Mt 14:19; 15:36; Mk 6:41; 8:6; Łk 9:16; Dz 2:42, 46, Int).