REFAICI
Plemię lub ród rosłych ludzi. Nie da się dokładnie ustalić znaczenia ani pochodzenia tej nazwy. Refaitami nazwano ich prawdopodobnie dlatego, że byli potomkami człowieka imieniem Rafa. W 2 Samuela 21:16 występuje określenie haRafáh (imię Rafa poprzedzone przedimkiem), co sugeruje, że imienia przodka użyto w odniesieniu do całego rodu olbrzymów.
W zamierzchłych czasach Refaici najwyraźniej mieszkali na wsch. od Morza Martwego. Moabici, którzy zajęli ich ziemię, nazywali ich Emitami („przerażające rzeczy”), Ammonici zaś — Zamzummitami (prawdopodobnie od rdzenia oznaczającego: „zamyślać; knuć”) (Pwt 2:10, 11, 19, 20). Kiedy król Elamu Kedorlaomer wyruszył na zach., by walczyć niedaleko Morza Martwego z pięcioma zbuntowanymi królami (w czasie tej wyprawy uprowadził Lota), pokonał Refaitów w Aszterot-Karnaim (Rdz 14:1, 5). Oznaczałoby to, że Refaici mieszkali wtedy w Baszanie, na wsch. od Jordanu. Wkrótce potem Bóg powiedział, że da potomkom Abrahama Ziemię Obiecaną, która obejmowała tereny zamieszkane przez Refaitów (Rdz 15:18-20).
Przeszło 400 lat później, tuż przed wkroczeniem Izraelitów do Kanaanu, Baszan dalej nazywano „ziemią Refaitów”. Izraelici pokonali tam Oga, króla Baszanu (Pwt 3:3, 11, 13; Joz 12:4; 13:12), jedynego, który „pozostał z reszty Refaitów”. Nie wiadomo, czy chodziło o to, że był to ostatni król Refaitów, czy też ostatni z Refaitów mieszkających na tych terenach, bo krótko potem pojawiają się wzmianki o Refaitach mieszkających na zach. od Jordanu.
W Ziemi Obiecanej Izraelici mieli kłopoty z Refaitami, którzy pozostali w lasach górzystego regionu Efraima. Synowie Józefa bali się ich wypędzić (Joz 17:14-18). Kiedy Dawid walczył z Filistynami, razem ze swymi sługami zabił czterech mężczyzn, którzy „urodzili się Refaitom w Gat”. O jednym z nich powiedziano, że był „mężem nadzwyczajnego wzrostu, mającym po sześć palców u rąk i u nóg, razem dwadzieścia cztery”. Opis ich zbroi wskazuje na to, iż wszyscy wyróżniali się okazałą posturą. Należał do nich „Lachmi, brat Goliata Gittyty” (1Kn 20:4-8). Goliat, którego zabił Dawid, miał sześć łokci i piędź wzrostu (2,9 m) (1Sm 17:4-7). Sprawozdanie z 2 Samuela 21:16-22 mówi o „Goliacie”, a nie jak 1 Kronik 20:5 o „bracie Goliata”, co może sugerować, że było dwóch Goliatów (zob. GOLIAT).
Hebrajskie słowo refaʼím występuje też w Biblii w innym sensie. Czasami nie odnosi się do określonego ludu, lecz do zmarłych. Niektórzy uczeni łączą to słowo z rdzeniem oznaczającym „opadać; odpoczywać” i uważają, że znaczy ono także „pogrążeni; bezsilni”. W wersetach, gdzie słowo to występuje właśnie w takim znaczeniu, w Przekładzie Nowego Świata oddano je jako „bezsilni w śmierci”, a inne przekłady używają takich określeń, jak „umarli”, „zmarli”, „cienie” i „królestwo śmierci” (Hi 26:5; Ps 88:10; Prz 2:18; 9:18; 21:16; Iz 14:9; 26:14, 19).