Genesis

24 Abrahanqa yuyaqyarurqañam, paytaqa tukuypim Jehova Diosqa bendecirqa.+ 2 Huk kutipim unayña tukuy imanmanta nanachikuq serviqninta+ Abrahan nirqa: “Makikitayá piernay ukuman hinaykuy, 3 hinaspayá hanaq pachatawan kay pachata unanchaq Jehova Diospa sutinpi niykuway, kay yachasqay* Canaan allpapi warmiwanqa churiyta ama casarachinaykipaq.+ 4 Aswanqa llaqtayman rispaykim aylluykunamanta warmita akllamunki+ churiy Isaacpaq”, nispa.

5 Chay serviqninñataqmi nirqa: “Chay warmi mana hamuyta munaptinqa, ¿imatam ruwasaq? Icha, ¿lluqsimusqayki allpamanchu churikita pusasaq?”, nispa.+ 6 Abrahanñataqmi nirqa. “Amam imaraykupas churiytaqa pusankichu.+ 7 Hanaq pacha Jehova Diosmi taytaypa wasinmanta hinaspa aylluykunapa kasqanmanta lluqsichimuwarqa.+ Ñuqawan rimaspanmi niwarqa:+ ‘Kay allpatam miraynikikunaman qusaq’,+ nispa. Paymi angelninwan yanapasunki,+ chaynapim churiypaq warmita chay llaqtamanta pusamunki.+ 8 Sichu chay warmi mana hamuyta munaptinqa, manañam qampa huchaykiñachu kanqa. Ichaqa amam churiytaqa pusankichu chay llaqtamanqa”, nispa. 9 Hinaptinmi serviqninqa Abrahanpa piernan ukuman makinta hinaykuspan nirqa tukuy ima nisqanta ruwananpaq.+

10 Chaymi Abrahanpa chunka camellonkunata pusarikuspan chaynataq tukuy ima qusqanta aparikuspan Mesopotamia lawpi Nacorpa llaqtanman rirqa. 11 Llaqtapa hichpanpi pozoman chayaruspanñataqmi camellonkunata samaykachirqa. Chayqa karqa warmikuna yakuta hurquq rinanku tardeykuq horatam. 12 Hinaspam Diosta mañakurqa: “Patronniy Abrahanpa yupaychasqan Jehova Dioslláy, mañakuykim kayman hamusqay mana yanqa kananpaq. Patronniy Abrahantayá kuyapayaykuy*. 13 Kunanmi pozopa waqtanpi kachkani, kay llaqtapi runakunapa warmi churinkuñataqmi yakuman hamuchkanku. 14 Chaynaqa, hukkaqnin sipastam nisaq: ‘Ama hina kaspayá puyñuykipi yakuta quykuway’, nispa. Hinaptinyá payñataq niwachun: ‘Tomaykuyá, apamusaqtaqmi camelloykikunapaqpas’, nispa. Chayna niwaqniy sipasyá yupaychasuqniki Isaacpaq akllasqayki kachun. Chaynapim yachasaq patronniyta imaña kaptinpas kuyasqaykita”, nispa.

15 Mañakuyta manaraqpas tukuchkaptinmi, llaqtamanta lluqsimurqa puyñuta hombrorikuspan Betuelpa churin Rebeca sutiyuq sipas.+ Betuelpa tayta-mamanñataqmi karqa Nacor hinaspa Milca,+ Nacorñataqmi karqa Abrahanpa wawqin. 16 Rebecaqa kuyayllapaqmi karqa, hinaspapas qariwan manaraq puñuq sipasmi karqa. Payqa yaku wisimusqanmantam lluqsimuchkarqa. 17 Hinaptinmi Abrahanpa serviqninqa asuykuspan nirqa: “Ama hina kaspayá puyñuykipi yakuta quykullaway”, nispa. 18 Rebecañataqmi nirqa: “Tomaykuyá taytáy”, nispa. Hinaspam hombronmanta utqayman puyñuta uraykachispan tomanankama hapirqa. 19 Tomaykachispanñataqmi nirqa: “Camelloykikunapaqwanyá yakuta wisiramusaq saksanankukama tomanankupaq”, nispa. 20 Hinaspam puyñupi yakuta artesaman talliykuspa kuti-kutirispan yakuta pozomanta apamurqa. Chaynatam astamurqa llapallan camellokunapaq. 21 Chaymi Abrahanpa serviqninqa ima niytapas mana atispan upallalla qawarqa, hinaspam sunqullanpi nirqa sichu Jehova Dios risqanpi yanapasqanta.

22 Camellokuna yaku tomayta tukuruptinñataqmi Abrahanpa serviqninqa Rebecaman quykurqa sinqanpaq qurimanta suqta gramo* llasaq arituta, quykurqataqmi qurimanta makinpaq 114 gramo* llasaq iskay pulserakunatapas. 23 Hinaspam tapurqa: “¿Pipa churintaq kachkanki? ¿Yaqachu taytaykipa wasinpi kay tuta samakuymanku?”, nispa. 24 Rebecañataqmi nirqa: “Taytayqa Betuelmi,+ paypa tayta-mamanñataqmi Nacor hinaspa Milca”, nispa.+ 25 Nirqaraqmi: “Taytaypa wasinpiqa samakuwaqchikmi, kachkanmi animalkuna mikunanpaq hinaspa pajapas”, nispa. 26 Hinaptinmi Abrahanpa serviqninqa Jehova Diospa qayllanpi qunqurakuykuspan pampakama kumuykurqa. 27 Hinaspam nirqa: “Yupaychasqayá kachun patronniy Abrahanpa Jehova Diosninqa, paymi patronniyta mana qunqanchu imaña kaptinpas kuyasqanrayku. Jehova Diosmi yanapawarqa patronniypa ayllunpa wasinman chayamunaykama”, nispa.

28 Chaymi sipasqa wasinman kallpaylla* rirqa tukuy chaykunata mamanman willananpaq. 29 Hinaptinmi Labanqa kallpaylla rirqa chay runata qawaq. Labanqa karqa Rebecapa turinmi.+ 30 Kallpayllaqa rirqa paninpa sinqanpi aritutawan makinpi pulserata rikuykuspanmi chaynataq “chayna nispam chay runaqa niwarqa” nisqanta uyarispanmi. Chaymi chay runawan tupaq rirqa, payqa camellonkunawanmi pozopa waqtanpi kachkarqa. 31 Tuparuspanñataqmi nirqa: “Jehova Diospa yanapasqan taytáy. Hamuy, ¿imanasqataq kaypiqa kachkanki? Samakunaykichikpaqmi wasita allichachimuchkani, allichachimuchkanitaqmi camelloykichikkunapaqpas”, nispa. 32 Hinaptinmi chay runaqa wasiman yaykurqa, Labanñataqmi camellokunapa karunanta paskaykuspan pajatawan pastota qaraykurqa. Aparqataqmi yakutapas chay runakunapa chakinta mayllananpaq. 33 Chaymantam mikuyta qaraykuptinku Abrahanpa serviqninqa nirqa: “Manam mikusaqchu imam ninayta manaraq nichkaspayqa”, nispa. Chaymi Labanqa nirqa: “Niykuwaykuyá”, nispa.

34 Abrahanpa serviqnin runañataqmi nirqa: “Abrahanpa serviqninmi kani.+ 35 Jehova Diosmi tukuy imapi yanapaspan patronniyta apuyarachin, quykunmi ovejakunata, vacakunata, quri-qullqita, serviqninkunata, camellokunata hinaspa asnokunata.+ 36 Patronniypa warmin Saram qari wawata wachakururqa yuyaqyayninpiña,+ chaymi patronniyqa tukuy ima kapuqninta churinman qunqa.+ 37 Hinaptinmi patronniyqa kamachiwaspan niwarqa: ‘Canaan allpapi warmiwanqa amam churiytaqa casarachinkichu.+ 38 Aswanqa taytaypa wasinman rispaykim+ aylluykunamanta warmita churiy Isaacpaq akllamunki’, nispa.+ 39 Ñuqañataqmi patronniyta nirqani: ‘Sichu chay warmi mana hamuyta munaptinqa, ¿imatataq ruwasaq?’, nispay.+ 40 Hinaptinmi payñataq niwarqa: ‘Yupaychasqay Jehova Diosmi+ angelninta kamachimunqa+ yanapasunaykipaq, chaynapim churiypaq warmita aylluymanta hinaspa taytaypa wasinmanta pusamunki.+ 41 Sichu aylluykuna mana qumuyta munasuptikiqa, kamachisqaymantaqa manañam huchayuqchu kanki’, nispa.+

42 Chaymi yaku hurqunankuman chayaramuspay Diosta mañakurqani: ‘Patronniy Abrahanpa yupaychasqan Jehova Dioslláy, kay illasqaypi yanapawaptikiqa 43 tukuy ima ruwasqayyá allin kachun. Kunanmi yaku hurqunankupa waqtanpi kachkani, pi sipaspas yaku hurquq hamuptinmi nisaq:+ “Ama hina kaspayá puyñuykipi yakuta quykullaway”, nispa. 44 Payñataq niwanqa: “Tomaykuyá, camelloykikunapaqpas yakutayá apamusaq”, nispa. Chayna niwaqniy sipasyá Jehova Dioslláy patronniypa churinpaq akllasqayki warmi kachun’, nispa.+

45 Sunqullaypi mañakuyta manaraqpas tukuchkaptiymi Rebecaqa llaqtamanta lluqsimuchkasqaña puyñunta hombrorikuspan, pozomanta yakuta wisiramuptinmi nirqani: ‘Ama hina kaspayá yakuykita tomaykachillaway’, nispa.+ 46 Rebecañataqmi hombronmanta utqayman puyñunta uraykachispan niwarqa: ‘Tomaykuyá taytáy,+ camelloykikunapaqpas yakutayá aparamusaq’, nispa. Chaymi tomaykuptiy camelloykunapaqpas yakuta apamurqa. 47 Chaymantam tapurqani: ‘¿Pipa churintaq kachkanki?’, nispa. Payñataqmi niwarqa: ‘Taytayqa Betuelmi, paypa tayta-mamanñataqmi Nacor hinaspa Milca’, nispa. Chaymi quykurqani sinqanpaq arituta hinaspa makinpaq pulserata.+ 48 Hinaspam Jehova Diospa qayllanpi qunqurakuykuspay pampakama kumuykurqani, patronniy Abrahanpa Jehova Diosnintam yupaycharqani.+ Payqa patronniypa wawqinpa willkanta pusanaypaq yanapawaqniymi. 49 Kunanyá sunqumanta niykuwaychik patronniyta ancha kuyasqaykichikta*. Mana munaspaykichikqa niykuwaychikyá alliqmanpas* utaq ichuqmanpas* pasakunaypaq”, nispa.+

50 Hinaptinmi Labanwan Betuelqa nirqaku: “Tukuy kaykunaqa Jehova Diosmantam. Ñuqaykuqa manam ‘arí’ nitaq ‘manam’ niymankuchu. 51 Rebecataqa pusakuychikyá, chaynapi Jehova Diospa nisqanman hina patronnikipa churinpa warmin kananpaq”, nispa. 52 Chayta uyarispanmi Abrahanpa serviqninqa qunqurakuykuspan pampakama kumuykurqa Jehova Diospa qayllanpi. 53 Chaymantam payqa quri-qullqimanta alaqakunatawan pachata hurquykuspan Rebecaman quykurqa. Quykurqataqmi turinmanpas chaynataq mamanmanpas. 54 Chaymantam riqmasinkunawan kuska saksanankukama mikurqaku, chaypitaqmi samarqakupas.

Paqarinnintinta hatariruspanñataqmi nirqa: “Patronniyman kutinaypaqyá aviallawaychik”, nispa. 55 Rebecapa turinwan mamanñataqmi nirqaku: “Rebecaqa ñuqaykuwanyá chunka punchawllapas qipaykuchunraq, chaymantañayá rinkichik”, nispa. 56 Abrahanpa serviqninñataqmi nirqa: “Amañayá suyachikuwaychikchu Jehova Dios yanapawachkaptinqa. Patronniyman kutinaypaqyá aviawaychikña”, nispa. 57 Hinaptinmi paykunaqa nirqaku: “Rebecata qayaspayá kikinta tapuykusunchik”, nispa. 58 Chaymi Rebecata qayaykuspa tapurqaku: “¿Rinkichu kay runawan?”, nispa. Payñataqmi nirqa: “Arí, risaqmi”, nispa.

59 Chaymi Rebecataqa aviarqaku wawa kaptin uywaqnin warmitawan kuskata,+ aviarqakutaqmi Abrahanpa serviqnintapas chaynataq riqmasinkunatapas. 60 Hinaspam Rebecata nirqaku: “Wara-waranqayá miraynikikunaqa kachun, hinaspayá chiqniqnin llaqtakunata munaychakuchunku”, nispa.+ 61 Chaymantam Rebecawan serviqnin warmikunaqa qipichakurqaku, hinaspam camellokunapi sillakuykuspanku chay runawan rirqaku. Chaynatam Abrahanpa serviqninqa Rebecata pusarikuspa kutikurqa.

62 Isaacñataqmi yachasqan Negueb qichwaman+ kutiramurqa Beer-laai-roi lawmanta.+ 63 Hinaspam Isaacqa tutaykuqtaña yuyaymanaspan purichkarqa.+ Qawarispanmi rikururqa camellokuna hamuchkaqta. 64 Rebecapas qawarispanmi Isaacta rikururqa, hinaspam camellomanta chaylla uraykurqa. 65 Chaymi Rebecaqa pusaqnin runata nirqa: “¿Pitaq wak hamuq runaqa?”, nispa. Payñataqmi nirqa: “Payqa patronniymi”, nispa. Hinaptinmi Rebecaqa uyanta tapakuykurqa. 66 Chaymi serviqninqa tukuy ima ruwamusqanmanta Isaacman willarqa. 67 Chaymantam Isaacqa Rebecata pusarqa maman Sarapa carpanman.+ Chaynapim Rebecaqa Isaacpa warminña karqa. Isaacqa Rebecawanmi sunqunta suwarachikurqa,+ chaymi mamanpa wañukusqanmantaqa manaña llumpaytaqa llakikurqachu.+