Proverbios
14 Yachayniyuq warmiqa wasinpi kaqkuna allinlla kawsakunankupaqmi anchata yanapan*,+
mana yuyayniyuq ruqru uma warmim ichaqa llumpay sasachakuyman churan*.
2 Allin kawsakuq runaqa Jehova Diostam manchakun,
mana allinpi kawsaq runam ichaqa mana kaqpaqpas hapinchu.
3 Mana yuyayniyuq ruqru uma runakunapa hatuntukuspa rimasqankuqa azote hinam,
yachayniyuq runakunapa rimasqanmi ichaqa imamantapas harkaykun.
4 Torokuna mana kaptinqa qarananku artesapas mana imayuqmi,
torokuna kaptinmi ichaqa kawsaykunapas achkallaña qispin.
5 Rikusqanmanta imam kaqta willakuq runaqa manam llullakunchu,
rikusqanmanta mana imam kaqta willakuq runam ichaqa llullakuqllaña.+
6 Runamasinmanta asikuq runaqa yachayniyuq kayta munaspanpas manam atinqachu,
yuyaysapa runam ichaqa imatapas chaylla yacharun.+
7 Amayá hukllawakuychu mana yuyayniyuq ruqru uma runawanqa,
paymantaqa manam imallatapas yachankichu.+
8 Allin tantiaq runaqa yachayniyuq kasqanraykum imayna kawsakuyta yachan,
mana allinta tantiaq runañataqmi yachayniyuq kasqanta piensaspanpas mana allinpi kanqa*.+
9 Ruqru uma runakunaqa mana allin ruwasqankumantam asikunku*,+
allinta kawsakuq runakunam ichaqa imaña kaptinpas hawkayayta maskanku.
10 Runaqa sapakamam llakisqa sunquyuq kasqanta yachakun,
runaqa sapakamataqmi yachan kusisqa sunquyuq kasqantapas.
11 Mana allin runakunapa wasinqa tuñichisqam kanqa,+
allinta kawsakuq runakunapa carpanmi ichaqa allinta takyanqa.
13 Asi-asillaña kaq runaqa sunqunpim llakisqallaña kachkanman.
Kusirikuyllapi kaq runaqa llakipim tarikunman*.
14 Mana kasukuq runaqa mana kasukuq kasqanraykum mana allinpi tukunqa,+
allin sunquyuq runam ichaqa allinkuna ruwasqanrayku allinlla kanqa.+
15 Mana yuyayniyuq runaqa tukuy ima nisqankutam chaylla creerun,
yuyayniyuq runam ichaqa imapaqpas allinta tantian.+
16 Yachayniyuq runaqa allinta tantiarispanmi mana allinmanta asurikun,
mana yachayniyuq runam ichaqa qaritukuspanraq* kikillanpi hapipakun.
17 Chaylla piñakuruq runaqa ruqru uma runa hinam imatapas ruwan,+
imatapas allinta tantiarispa ruwaq runam ichaqa chiqnisqa.
18 Mana ancha yuyayniyuq runakunaqa ruqru umam rikurirunqa,
yuyayniyuq runakunam ichaqa coronata churakuchkaq hina yachayniyuq kanqaku.+
19 Mana allin runakunaqa allin runakunapa ñawpaqninpim kumuykunqaku,
mana allin runakunaqa allin ruwaq runakunapa punkunpim qunqurakunqaku.
20 Wakcha runataqa hichpanpi yachaq* runakunapas chiqninmi,+
apu runapam ichaqa kuyaqnin runakuna achkallaña kan.+
21 Runamasinta chiqniq runaqa huchallikuchkanmi,
wakcha runata llakipayaykuq runam ichaqa kusisqa kawsakun.+
22 ¿Manachum mana allinllata ruway munaq runaqa mana allinpi kanqa?
Allin kaqta ruway munaq runakunam ichaqa imaña kaptinpas hinalla kuyasqa* kanqaku, manam pipas paykunataqa llullakunqachu*.+
23 Anchata llamkakuq runaqa allinmi kanqa,
rimaylla-rimaq runam ichaqa wakchayaypi kanqa.+
24 Yachayniyuq runapa kapuqninqa* umanpi corona hinam sumaqllaña,
ruqru uma runakunañataqmi hinalla mana yuyayniyuq kanqaku.+
25 Rikusqanmanta imam kaqta willakuq runaqa hukkunatam hinalla kawsakunankupaq yanapan,
imam kaqta mana willakuq runam ichaqa llullallata imamantapas riman.
27 Jehova Diosta manchakuq runaqa
wañuymanta ayqikuspam hinalla kawsakunqa.
28 Achkallaña runata kamachiqqa ancha riqsisqam,+
mana pipas kamachinanpaq kaptinmi ichaqa pinqaypi kanqa.
29 Mana chaylla piñakuruq runaqa ancha yuyayniyuqmi,+
chaylla piñakuruq runam ichaqa mana yuyayniyuq kasqanta qawachikun.+
30 Llampu sunqu runaqa allinllam kawsakun,
kapuqninrayku runamasinta chiqniq* runam ichaqa tullunpi unquyniyuq hina.+
31 Wakcha runata llamkachispa mana pagapuq* runaqa unanchaqnin Diostam piñachichkan,+
wakcha runamasinta llakipayaqmi ichaqa Diosta hatunchan.+
32 Mana allin runaqa mana allinkunata ruwasqanraykum kikillan sasachakuypi tarikun,
allin ruwaq runam ichaqa allinkunata ruwasqanrayku allinlla kawsakun.+
33 Yachayniyuq runaqa yachaysapa kaspanpas upallallam,+
mana yuyayniyuq ruqru uma runam ichaqa yachaysapa kasqanta piensaspan rimakachan.
34 Allin kaqta runakuna ruwaptinqa llaqtapas hatunchasqam,+
runakuna huchallikuptinkum ichaqa llaqtapas pinqayman churasqa.