1 Reyes
22 Kimsa watam Siria nacionwan Israel nacionqa manaña pelearqakuñachu. 2 Kimsa wataman richkaspanmi Juda nacionta kamachiq Jeosafat+ rirqa Israel nacionta kamachiq Acabman.+ 3 Hinaptinmi Acabqa yanapaqninkunata nirqa: “Yachankichikmi Ramot-galaad+ llaqtaqa ñuqanchikpa kasqanta ¿aw? Chaywanpas manam Siriata kamachiqmantaqa qichunchikchu”, nispa. 4 Chaymantam Acabqa Jeosafatta nirqa: “¿Riysiwankimanchu Ramot-galaad llaqtapi kaq Siria runakunawan peleaq?”, nispa. Jeosafatñataqmi nirqa: “Arí, qanwanmi risaq. Rinqataqmi runaykunapas caballontinkama”, nispa.+
5 Ichaqa Jeosafatmi Acabta nirqa: “Ama hina kaspayá puntataqa Jehova Diostaraq tapuykuy”, nispa.+ 6 Chaymi Acabqa yaqa 400 willakuq runakunata* huñuruspan nirqa: “¿Riymankuchu Ramot-galaad llaqtapi runakunawan peleaq?”, nispa. Paykunañataqmi nirqaku: “Riyá kamachiqlláy, Jehova Diosmi makikiman churanqa”, nispa.
7 Chaymantam Jeosafatqa nirqa: “¿Manachu kaykaypi kan Jehova Diosmanta willakuq runa? Paytapas tapusunyá”, nispa.+ 8 Acabñataqmi Jeosafatta nirqa: “Jehova Diosta tapukunapaqqa kachkanraqmi huk runa,+ payqa Imlapa churin Micayam. Ichaqa ñuqamanta mana allinkunallata willakusqanraykum+ chiqnini”, nispa.+ Chaymi Jeosafatñataq nirqa: “Amayá chaynataqa niychu”, nispa.
9 Chaymi Israelta kamachiq Acabqa yanapaqninta qayaspan nirqa: “Kunallan pusamuy Imlapa churin Micayata”, nispa.+ 10 Kamachiq Acabwan Judata kamachiq Jeosafatqa Samaria llaqtaman yaykuna irapim kachkarqaku. Iskayninkum kamachinanku pachankuwan trononkupi tiyachkarqaku. Paykunapa ñawpaqninkupitaqmi Diosmanta willakuqkunapas ima pasananmanta willakuspanku kachkarqaku.+ 11 Chaypim Kenaanapa churin Sedequiasqa fierromanta waqrakunata ruwakuruspan nirqa: “Jehova Diosmi nin: ‘Kay waqrakunawanmi Siria runakunata chinkachinaykikama tuksipanki’”, nispa. 12 Wakin willakuqkunapas paypa nisqanta hinam nirqaku: “Riyá kamachiqlláy, Jehova Diosmi makikiman churanqa Ramot-galaad llaqtataqa”, nispa.
13 Qayamunanpaq riq runam Micayata nirqa: “Llapallan willakuqkunapa nisqankum kamachiqpa allinninpaq karqa. Ama hina kaspayá qampas paykunapa nisqankuta hina niy”, nispa.+ 14 Micayañataqmi nirqa: “Jehova Diospa sutinpim nini, Jehova Diospa niwasqallantam rimarisaq”, nispa. 15 Chaymantam Micaya riruptin kamachiq Acab nirqa: “Micaya, ¿riymankuchu Ramot-galaad llaqtapi runakunawan peleaq?”, nispa. Chaymi Micayapas nirqa: “Riyá kamachiqlláy, Jehova Diosmi makikiman churanqa”, nispa. 16 Chaynata willaykuptinmi kamachiq Acabqa nirqa: “¿Hayka kutikamataq nisqayki Jehova Diospa sutinpi imam kaqta niwanaykipaq?”, nispa. 17 Chaymi Micayaqa nirqa: “Israel runakunatam urqupi rikuchkani mana michiqniyuq chiqisqa ovejakunata hina.+ Jehova Diosmi nin: ‘Manam michiqninku kanchu. Sapakamayá hawkalla wasinkuman kutikuchunku’”, nispa.
18 Chaymi Israel nacionta kamachiq Acabqa Jeosafatta nirqa: “¿Manachu nirqayki payqa ñuqamanta mana allinkunallata willakusqanta?”, nispa.+
19 Micayañataqmi nirqa: “Jehova Diospa nisqantayá uyariy. Jehova Diostam trononpi tiyachkaqta rikuruni.+ Paypa sapa law waqtanpiñataqmi llapallan angelkuna kachkasqa.+ 20 Paykunatam Jehova Dios nirqa: ‘¿Pitaq Acabta pantarachimunman Ramot-galaad llaqtata rinanpaq, chaynapi wañuchisqa kananpaq?’, nispa. Huk angelmi nirqa hukta, huknin angelñataqmi hukta. 21 Chaymantam huk angel+ Jehova Diospa qayllanman asuykuspan nirqa: ‘Ñuqa pantarachimusaq’, nispa. Jehova Diosñataqmi nirqa: ‘¿Imaynatataq pantachimunki?’, nispa. 22 Hinaptinmi angelñataq nirqa: ‘Rispaymi kamachiqpa willakuqninkunata pantarachimusaq, hinaptinmi llullakunata rimanqaku’, nispa.+ Chaymi Diosñataq nirqa: ‘Arí, riruyá, atinkim pantachiytaqa’, nispa. 23 Jehova Diosqa ñam nirqaña ñakarinaykimantaqa.+ Chaywanpas Jehova Diospa angelninmi llapallan willakuqnikikunata rimachichkan llullakunata”, nispa.+
24 Micaya rimayta tukuruptinmi Kenaanapa churin Sedequiasqa asuykuspan laqichururqa, hinaspanmi nirqa: “¿Chaywanchu qamqa nichkanki Jehova Dios atiyninta qichuruwaspan qamnintakamaña rimasqanta?”, nispa.+ 25 Micayañataqmi nirqa: “Wasi kuchuman pakakunaykipaq yaykuspaykim chayna kasqantaqa yachanki”, nispa. 26 Hinaptinmi Israel nacionta kamachiq Acabqa nirqa: “Micayata pusaychik llaqtata kamachiq Amonmanwan kamachiqpa churin Joasman. 27 Paykunatam ninkichik: ‘Kamachiq Acabmi kaynata nin: “Kay runata wichqaspaykichikyá+ quychik tantatawan aslla yakuta peleasqaymanta kutimunaykama”’”, nispa. 28 Micayañataqmi nirqa: “Sichum peleasqaykimanta hawkalla kutiramunki, hinaptinqa Jehova Dios mana rimapayawasqanmi yachakunqa”, nispa.+ Nirqaraqmi: “Kay nisqaytaqa llapallaykichikmi uyarichkankichik”, nispa.
29 Chaymantam Israel nacionta kamachiq Acabwan Judata kamachiq Jeosafatqa Ramot-galaad llaqtaman rirqaku.+ 30 Risqankupim Acabqa Jeosafatta nirqa: “Ñuqam huk pachawan pachakuruspay peleaq yaykusaq, qamñataqmi kamachinayki pachallaykiwan kanki”, nispa. Chaymi Israelta kamachiq Acabqa mana riqsichikunanpaq huk pachawan pachakuruspan+ peleaq yaykurqa. 31 Siriata kamachiqqa carretawan peleaq soldadokunapa 32 kamachiqninkunatam+ nirqaña: “Amam mayqin soldadowanpas peleankichikchu, aswanqa Israelta kamachiqllawanmi”, nispa. 32 Carretawan peleaq soldadokunapa kamachiqninkunam Jeosafatta rikuruspanku nirqaku: “Paymi Israelpa kamachiqninqa”, nispa. Chaynata nispankum peleanankupaq qatirqaku, Jeosafatñataqmi qayakurqa yanapaykunankupaq. 33 Chay qatiqkunaqa cuentatam qukururqaku mana Israelpa kamachiqnin kasqanta, chaymi manaña qatirqakuchu.
34 Ichaqa huk runam llutanpi flechaspan Israel nacionta kamachiq Acabta hapirachirqa qasqu harkachikunanpa kakllunpi. Chaymi Acabqa carretan apaqta nirqa: “Flecham hapiruwan, carretata muyuchimuy kaymanta hurquwanaykipaq”, nispa.+ 35 Chay punchawqa llumpaytam pelearqaku, chaymi Acabtaqa carretapi sayachirqaku Siria soldadokuna qawanankupaq. Carreta ukumanmi yawarnin sutukurqa. Chaymantam Acabqa inti siqaykuyta wañururqa.+ 36 Yaqa inti siqaykuytam soldadokuna kayna willakuyta uyarirurqaku: “¡Kutikusun llaqtanchikman hinaspa allpanchikman!”, niqta.+ 37 Israelta kamachiq wañuruptinmi Samaria llaqtaman apaspanku pamparurqaku. 38 Jehova Diospa nisqanman hinam Samaria pozopa waqtanpi carretata mayllachkaptinku Acabpa yawarnintaqa allqukuna llaqwarqa, chaypim chuchumika* warmikuna bañakurqaku*.+
39 Kamachiq Acabpa imayna kawsasqanmanta, tukuy ima ruwasqanmanta, marfilwan+ wasinpi imapas ruwasqanmanta hinaspa llaqtakunata hatarichisqanmantaqa Israelpi kamachiqkunamanta willakuq libropim qillqasqa kachkan. 40 Acab wañukuptinmi+ churin Ocoziasña+ kamachiyta qallaykurqa.
41 Israelpim tawa wataña Acab kamachichkarqa, hinaptinmi Asapa churin Jeosafatqa+ Judapi kamachiyta qallaykurqa. 42 Jeosafatqa 35 watanpim kamachiyta qallaykurqa. Jerusalen llaqtamantam kamachirqa 25 wata. Jeosafatpa mamanmi karqa Silipa churin Azuba. 43 Jeosafatqa taytan Asa hinam+ allin kaqkunata Jehova Diospa qayllanpi ruwarqa.+ Yupaychanapaq ruwasqa muqukunatam ichaqa mana chinkachirqachu, chaymi runakunaqa chay muqukunapi hinalla animalkunata kañaspanku qusnichiqku.+ 44 Jeosafatqa hawkallam karqa Israelta kamachiqwanqa.+ 45 Kamachiq Jeosafatpa imayna kawsakusqanmanta, munayniyuq kasqanmanta hinaspa imayna peleasqanmantaqa Judapi kamachiqkunamanta willakuq libropim qillqasqa kachkan. 46 Jeosafatqa taytacha-mamachankuta yupaychaspa qarimasillanwan kakuqkunatam+ Judamanta qarqururqa. Paykunaqa karqaku taytan Asapa kawsakusqanmantaraq puchuqkunam.+
47 Chay punchawkunapiqa manam karqachu Edom+ allpapi kamachiqqa. Aswanqa kamachiqpa rantinpim huk runa nanachikuq.+
48 Jeosafatqa ruwarachirqataqmi Tarsis lawman riq botekunatapas Ofir lawmanta qurita apamunanpaq.+ Ichaqa Ezion-gueber lawpim pakipakururqa.+ 49 Acabpa churin Ocoziasmi Jeosafatta nirqa: “Runaykikunawan runaykunayá botekunawan riruchunku”, nispa. Jeosafatmi ichaqa mana munarqachu.
50 Jeosafat wañukuptinmi+ pamparurqaku ñawpaq abuelonkupa pampakusqan Davidpa llaqtan sutiyuq llaqtapi. Hinaptinmi churin Jeoramña kamachiyta qallaykurqa.+
51 Judapim 17 wataña Jeosafatqa kamachichkarqa, hinaptinmi Acabpa churin Ocoziasqa+ Israelpi kamachiyta qallaykurqa. Kamachirqaqa iskay watam Samaria llaqtamanta. 52 Ocoziasqa Jehova Diospa qayllanpim mana allinkunata ruwarqa. Hinaspapas tayta-mamanta hinaspa Israel runakunata huchallichiq Nebatpa churin Jeroboantam qatipakurqa.+ 53 Ocoziasqa Baal taytachata yupaychaspanmi+ taytan Acab hina Israelpa yupaychasqan Jehova Diosta piñachirqa.+