Proverbios
8 Yachaymi runa hina qayakuchkan,
allin tantiaq kaymi runa hina qaparichkan.+
2 Yachayqa maymi kananpim kachkan,
ñanpa hawan muqukunapim kachkan,+ ñan pallqaqkunapim kachkan,
3 llaqtaman yaykuna zaguankunapim kachkan,
punkukunapim kachkan.
Yachaymi runa hina kallpawan qaparispan nin:+
4 “Yaw runakuna, llapallaykichiktam qayakamullaykichik,
uyariwanaykichikpaqmi kallpawan rimamuchkani.
5 Yaw mana yuyayniyuqkuna, yuyaytayá hapiychik.+
Yaw ruqru uma runakuna, yachayniyuqyá kaychik.
6 Nisqaytayá uyariychik, ñuqapa rimarisqayqa ancha allinmi,
ñuqaqa allin kaqllatam rimani.
7 Ñuqaqa imam kaqllatam upallallamanta rimani,
ñuqaqa chiqninim llullakuytaqa.
8 Ñuqaqa allin kaqllatam rimani,
manam mayqinpas llullachu nitaq yanqachu.
9 Ñuqapa rimasqaykunaqa yuyayniyuqkuna chaylla entiendenanpaq hinam,
yachayniyuq kaqkunapaqpas allinmi.
10 Qullqita chaskikunaykichikmantaqa rimapayasqaytayá chaskikuychik,
qurita chaskikunaykichikmantaqa yachachisqaytayá chaskikuychik.+
11 Yachayniyuq kaymi lamar quchapi alaqa rumikunamantapas* aswan allinqa,
manam imapas yachayniyuq kaymanta aswan allinqa kanchu.
12 Ñuqa yachayqa allin tantiuyuq kaywanmi kuska yachani*,
ñuqaqa imatapas allintam yachani, hinaspam allinta imatapas tantiani.+
13 Jehova Diosta manchakuyqa mana allin ruwayta chiqniymi.+
Ñuqaqa chiqninim qaritukuyta, hatuntukuyta,+ mana allin ruwayta hinaspa mana allinkuna rimayta.+
14 Ñuqa yachayqa kani allin rimapayakuqmi,
allin yuyaywan imatapas ruwaqmi,+ allin tantiaqmi+ hinaspa atiyniyuqmi.+
15 Ñuqa yanapaptiymi kamachiqkunapas hinalla kamachichkanku,
ñuqa yanapaptiymi kamachiypi yanapakuqkunapas allinta tantiaspa kamachikuykunata rikurichinku.+
16 Ñuqa yanapaptillaymi autoridadkunapas hinalla kamachichkanku,
juezkunapas manam pimanpas sayapakunkuchu.
17 Ñuqaqa kuyawaqniykunatam kuyani,
ñuqata maskawaqniykunaqa tariwanqam.+
18 Ñuqawanmi kachkan quri-qullqipas, ancha riqsisqa kaypas,
unaypaq kaqkunapas* chaynataq allinta ruwaspa kawsakuypas.
19 Ñuqapa imapas qusqayqa qurimantapas aswan allinmi,
ñuqapa imapas qusqayqa qullqimantapas aswan allinmi.+
20 Imatapas allinllatam ruwani,
allin ruwayman hinam kawsakuni.
21 Kuyawaqniykunamanqa kapuqniymantam allinnin kaqta quni,
wasinku huntatam imakunatapas quni.
22 Tukuy ima ruwasqanmanta puntataqa ñuqatam Jehova Diosqa unanchawarqa,+
ñuqataqa ñawpaqtaraqmi unanchawarqa.+
23 Ñawpaqmantaraqmi riqsisqa kanaypaq churaykuwarqa,+
allpa pacha manaraq unanchasqa kachkaptinmi ñuqaqa karqaniña.+
24 Ñuqaqa unanchasqañam karqani* lamar quchapas manaraq kachkaptin,+
pukyukunapas manaraq kachkaptin.
25 Ñuqaqa karqaniñam urqukunapas maymi kananpi manaraq kachkaptin,
muqukunapas manaraq kachkaptin,
26 allpa pachapas manaraq kachkaptin, chakrakunapas manaraq kachkaptin
hinaspa chaki allpapas manaraq kachkaptin.
27 Ñuqaqa karqaniñam cielokunata Dios unanchaptinpas,+
lamar qucha maykamalla kananpaq kamachiptinpas*,+
28 puyukunata altopi takyachiptinpas,
lamar quchapi yakuta huntachiptinpas,
29 lamar quchata kamachiptinpas,
yakunkuna maykamalla chayananpaq kamachiptinpas+
chaynataq allpa pachata takyachiptinpas.
30 Ñuqaqa Dioswan kuskam llamkarqani, paypa alli-allin llamkapuqninmi karqani.+
31 Allpa pacha runakuna chaypi yachananpaq unanchasqa kasqanraykum anchata kusikurqani,
ancha-anchatam runakunatapas kuyarqani.
32 Chaynaqa churillaykuna, uyariwaychikyá.
¡Mayna kusisqam kanku yachachisqayman hina kawsakuqkunaqa!
33 Rimapayasqayta kasukuspayá+ yachayniyuq kaychik,
amayá chaytaqa haykapipas qunqaychikchu.
34 ¡Mayna kusisqam yachachisqayta uyarinanpaq
punkuypiña sapa punchaw achikyaq* runaqa!
¡Mayna kusisqam punkuypiña suyawaqniy runaqa!
35 Pipas tariwaqniyqa hinallam kawsakunqa,+
Jehova Diospa chaskiykusqanmi kanqa.
36 Mana kaqpaqpas hapiwaqniymi ichaqa kikillan mana allinninta maskakun,
chiqniwaqniykunapas wañuynintam maskanku”, nispa.+