VIDANMANTA
Tukuy vidaywan Jehova Diosta servisqaymanta
1947 watapim Jehova Diospa testigonkunata Santa Ana (El Salvador) llaqtapi curakuna llumpayta sasachawarqaku. Sapa semana huñunakusqaykuman hinam misionerokunapaq kaq wasipi Willakuq qellqata lliw iñiqkuna estudiachkarqaniku. Hinaptinmi warmakuna punkuta rumiwan choqayta qallaykamurqaku. Chaymanta qepallatam curakunapas chayaramurqaku achka runakunapiwan, paykunañataqmi hamusqaku santokunata hinaspa achkikunata aparikuspa. Chaypim iskay hora karqaku hinaspam wasita rumiwan chamqamuspanku qaparispa nirqaku: “Kawsachun virgen”, “Wañuchun Jehova”, nispanku. Chay llaqtamanta misionerokuna pasakunankutam munarqaku. Chaypi kasqayraykum tukuy pasasqantaqa allintapuni yuyarini. Chaymantaqa 67 watakunañam pasarun.a
ISKAY wata ñawpaqtam Evelyn Trabert sutiyoq amigaywan 4 kaq Galaad Escuelaman rirqaniku, hinaptinmi Santa Ana llaqtaman rinaykupaq niwarqaku. Yaqa 29 wata misionera kasqaymanta manaraq willakuchkaspaymi, puntata willakuyta munani imanasqa tukuy tiempowan Diosta servinaypaq tanteakusqaymanta.
DIOSTA SERVINAYPAQ IMAKUNA YANAPAWASQANMANTA
1923 watapim nacerqani Spokane llaqtapi (Washington, Estados Unidos). Tayta-mamaymi karqaku luterano religionpi, ichaqa manam allinpaqchu hapirqaku infiernomanta yachachikuytaqa. Manam creerqakuchu kuyakuq Dios runakunata ñakarichinanmantaqa (1 Juan 4:8). Taytaymi llamkapakurqa tanta ruwaypi, chaymi huk tuta hukkaqnin llamkaqmasin willarqa infiernopi runakuna ñakarichisqa kasqankumanta Biblia mana yachachisqanta. Chaymanta qepallatam tayta-mamayqa Testigokunawan Biblia estudiayta qallaykurqaku, hinaspam entienderurqaku Bibliapa yachachisqanman hina imapaq kawsasqanchikmanta chaynataq wañuptinchik ima pasawasqanchikmantapas.
Isqon watallaypiraqmi karqani ichaqa allintam yuyachkani Bibliapa yachachisqanmanta tayta-mamay yachasqankuwan mayna kusikusqankuta. Astawanraqmi kusikurqaku Diospa sutinqa Jehova kasqanmanta yachasqankuwanqa. Yacharurqakutaqmi dios tayta, dios churi, dios espiritu hukllapi kasqanmanta yachachisqanku llulla kasqantapas. Ñoqapas yaqa chaki allpa yakuta soqochkaq hinam Diospa cheqap yachachikuyninkunamanta yachayta qallaykurqani, chayqa Juan 8:32 nisqanman hinam libreyachiwanchik. Manam haykapipas amirqanichu Biblia estudiaytaqa. Estudiayqa anchatam gustawarqa. Hukkunawan rimayta penqakuspaypas tayta-mamaywan kuskam predicaq riq kani. Paykunam bautizakurqaku 1934 watapi, ñoqañataqmi bautizakurqani 16 wataypi kachkaspay 1939 watapi.
1940 watapa julio killanpim tayta-mamay wasiykuta rantikururqaku, hinaptinmi astakurqaniku Coeur d’Alene (Idaho) llaqtaman, chaypim kimsayku precursor karqaniku. Arriendasqa wasipim yacharqaniku chayqa karqa carrokunata allichananku wasipa altosninmi. Chay wasipim huñunakuykunata ruwaq kaniku. Chay tiempopiqa manam achkachu karqa huñunakunanchik Salonkunaqa, chaymi iñiqmasinchikkunaqa wasinkupi otaq arriendasqanku wasikunapi huñunakuqku.
1941 watapim San Luis (Misuri) llaqtapi asambleaman rirqaniku. Chaypim domingo punchawta niwarqaku 5 watayoqmanta 18 watayoqkama warmakunaqa ñawpaqpi tiyanaykupaq. Chaymi yachachisqanpa tukupayninpiña iñiqmasinchik Joseph Rutherford warmakunata qawariwaspanku niwarqaku: “Diosta hinaspa Gobiernonpi kamachiqta kasukuy munaq warmakuna, ama hina kaspa sayaykuychik”, nispa. Chaymi llapallayku sayarirqaniku. Hinaptinmi iñiqmasinchikqa kallpawan nirqa: “Qawaychik, Diospa Gobiernonmanta willakuq kay 15.000 masnin mosoq testigokunata”, nispa. Chaypim tanteakurqani wañukunaykama precursora kanaypaq.
DIOSTAM TAYTA-MAMAYWAN SERVIRQANIKU
Chay asambleamanta killakuna pasayllatam Oxnard (California) llaqtaman astakurqaniku. Chay llaqtamanqa rirqaniku mosoq congregacionta qallarichiyta munaspaykum. Chaypiqa karqaniku ruedayoq uchuychalla wasichapim. Chayman manaraq riptiykuqa sapallaypaqmi cuartoy kapuwarqa, chay wasichaykupim ichaqa sapa tuta camayta mastaq kaniku mesapa hawanpi.
1941 watapim diciembre killapa 7 kaq punchawninpi, Japón nacionmanta tropakuna Pearl Harbor (Hawái) llaqtaman bombakunata kachaykurqaku, chaywanmi qatiqnin punchawtaqa iskay kaq Hatun Guerrapiña Estados Unidos tarikurqa. Chaymi Californiamanña astakurqaniku. Japonmanta tropakuna yakupa ukunta puriq buquewan lamar qochapa patanta muyuriptinkum, autoridadkuna kamachirqaku tutaqa ima achkitapas mana ratachinaykupaq. Chaynapi tutay-tutay kaptin imatapas mana ruwayta atinankupaq.
Chaymanta killakuna pasayllatam 1942 watapa septiembre killanpi Cleveland (Ohio) llaqtapi asambleaman rirqaniku, chaytam suticharqaku “Asamblea Teocrática del Nuevo Mundo” nispa. Chaypim iñiqmasinchik Nathan Knorrta uyarirqaniku: “Hawkayay... ¿unaypaqchu kanqa?” nisqan yachachikuymanta rimasqanta. Chaypim allinta yachachirqa Apocalipsis libropa 17 capitulonpi rimaq ‘Manchakuypaq Animalmanta’ (Apoc. 17:8, 11). Hinaspam allinta entiendechiwarqaku ‘Manchakuypaq Animalqa’ Sociedad de Naciones nisqanku kasqanmanta hinaspa 1939 watapi chinkarusqanmanta. Bibliam willakurqaña chaypa rantinpi huk rikurimunanmanta, ichaqa rikurimunankamam pisi tiempollapas hawkayay kanan karqa. Chay ‘Manchakuypaq Animalqa’ kaqmantam rikuriramurqa 1945 watapi iskay kaq Hatun Guerra tukuruptin, chayqa karqa Naciones Unidas nisqankum. Chaymantapacham Jehova Diospa testigonkunaqa huk law nacionkunapipas Diosmanta willakuyta qallaykurqaku. Kunankamaqa, ¡astawanmá mirarunchik!
Bibliapa chay willakusqanta entiendesqaywanmi musyakurqani achkaraq ruwanapaq kasqanmanta. Chaymi qatiqnin watapi Bibliamanta Galaad Escuela qallarinanmanta yacharuspay tukuy sonqoywan misionera kayta munarqani. Precursora kaptiymi 1943 kaq watapi Portland (Oregón) llaqtaman kachawarqaku. Chay watakunapiqa gramófono nisqawanmi wasin-wasin Diosmanta willakurqaniku. Chayqa karqa tocadisco kaqllam, chaynintakamam wasiyoqman huk yachachikuyta uyarichispa Diospa Gobiernonmanta willakuq qellqakunata munachiq kaniku. Chay watapiqa misionera kay munasqaypim piensarqani.
¡Anchatamá kusikurqani 1944 watapi amigay Evelyntawan Galaad Escuelaman rinaykupaq invitawasqankumanta! Chaypi yachachiqkunam niwarqaku Bibliata mana amispa estudianaykupaq. Paykunapa mana hatunchakuq kasqankum admirachiwarqaku. Wakin kutipiqa mikusqayku horapim paykuna mikuy haywakuypi yanapakuqku. 1945 watapa enero 22 punchawninpim estudiayta tukurqaniku, chaypim 5 killakuna allin yachachisqa karqaniku.
EL SALVADOR NACIONPIM MISIONERA KARQANI
1946 watapa junio killanpim El Salvador nacionman chayarqaniku Evelynwan ñoqa hinaspa Leowan Esther Mahan iñiqmasinchikpas. Chaypi runakunaqa “cosechanapaq” hinam kachkarqaku (Juan 4:35). Chaymanta killakuna pasayllatam Santa Anapi iskay punchaw asamblea apakurqa. Anchatam kallpanchakurqaniku lliw runakunapaq discursoman runakunata invitanaykupaq. Chaymi hamurqaku yaqa 500 runakuna, chayqa llumpaytam kusichiwarqaku. Chaywanmi curakuna anchata piñakururqaku hinaspam qallariypi willakusqayman hina chaykunata ruwarqaku. Ichaqa manam atirqakuchu chay llaqtamanta qarqowaykutaqa. Astawanmi kallpanchakurqaniku Diosman sonqo runakunata yanapanaykupaq. Curakunaqa manam munaqkuchu runakuna Biblia leenankuta, aslla runataqmi rantiytapas atiqku. Chaywanpas achka runakunam cheqapmanta yachayta munarqaku. Paykunaqa allinpaqmi qawarqaku castellanota rimanaykupaq kallpanchakusqaykuta chaynataq Jehova Diospa prometesqan kay Pachapi sumaq huertamanta willasqaykutapas.
Chayllaraq Bibliamanta yachachisqayqa Rosa Ascenciom karqa. Estudiayta qallaykuspanmi servinakusqan runamanta rakikururqa. Tiempo pasasqanman hinam paypas estudiayta qallaykurqa. Casarakuruspankum bautizakururqaku hinaspam Jehova Diosta tukuy sonqonkuwan servirqaku. Rosam karqa Santa Anapib punta kaq precursora.
Rosapam karqa uchuychalla tiendachan. Jehova Dios yanapananmanta mana iskayrayaspanmi predicaq lloqsispanqa wichqaruq. Kutimuspan kichaptinñataqmi tiendanqa huntallaña kaq. Payqa sutillatam qawarqa Mateo 6:33 nisqan cumplikusqanta hinaspam wañukunankama tukuy sonqonwan Diosta servirqa.
Huk kutipim arriendawaqniyku runapa wasinman cura rirqa hinaspam nirqa wasinmanta mana qarqowaptinkuqa paytawan señoranta religionninmanta qarqorunankupaq. Wasi arriendawaqniykuqa qollqeyoq reqsisqa runam karqa, payqa unayñam piñasqa karqa curakunapa sasachawasqankuwan, ichaqa manam manchakurqachu religionninmanta qarqorunankutaqa. Chaymi niwarqaku munasqayku tiempokama wasinpi kanaykupaq.
REQSISQA RUNA TESTIGO KARUSQANMANTA
San Salvador llaqtapim Baltasar Perla sutiyoq ingenieropa señoran huk misionerawan Biblia estudiayta qallaykurqa. Payqa llampu sonqo runam karqa, ichaqa iñiyninpim hukmanyasqa tarikurqa religionkunapi punta apaqkuna mana allin ruwasqankuwan. Payqa manaraq Testigo kaspanpas mana qollqellapaqmi Betel wasipa planonta ruwananpaq hinaspa hatarichinanpaq nirqa.
Betel wasita ruwaypi iñiqmasinchikkunawan llamkaspanmi Baltasarqa musyakururqa cheqap religion tarirusqanmanta. Paymi bautizakurqa 1955 watapa 22 julio killanpi, chaymanta qepallatam señoran Paulinapas bautizakururqa. Iskay churinkunapas tukuy sonqonkuwanmi Jehova Diosta servichkanku. Hukninpa sutinmi Baltasar Perla, payqa Betel (Brooklyn) wasipim 49 wataña kachkan. Chaymantam Allpantinpi predicananchikpaq yanapakun, kunanqa Estados Unidospic Betel Wasimanta Encargakuqkunapa huk kaqninmi.
San Salvadorpi kimsa punchaw asambleata ruwayta qallaykuptiykum, iñiqmasinchik Baltasarqa yanapawarqaku hatun wasita arriendaypi. Qallariypiqa manam huntarqanikuchu, ichaqa Jehova Diospa yanapayninwanmi sapa wata achkayarqaniku. Watakuna pasaytam chay hatun wasiqa manaña haypawarqakuñachu. Chayna huñunakuykunapim Biblia estudiachisqay runakunawan tupaq kani. Anchatamá kusikurqani paykunapa estudiachisqanku iñiqmasinchikkunawan tupaspaypas.
Huk kaqnin asambleapim, mana reqsisqay huk iñiqmasinchik asuykamuwaspan willawarqa: “Santa Ana llaqtapi punkuykichikta rumiwan chamqamuq huk kaqnin warmam kani”, nispa. ¡Anchatam kusikurqani paypas Jehova Diosta serviqña kasqanmanta yachasqaywan! Chayna willawasqanwanmi musyakuni tukuy tiemponchikwan Diosta serviyqa mana yanqapaq kasqanta.
ÑAKAKUNICHUQAYA TANTEASQAYMANTAQA
El Salvador nacionpim yaqa 29 wata misionera kaspay Santa Ana, Sonsonate, Santa Tecla hinaspa San Salvador llaqtakunapi servirqani. Chaymantam Jehova Diosta achka kutikama mañakuspay 1975 watapi Spokane llaqtaman kutinaypaq tantearurqa. Tukuy sonqonkuwan Diosta serviq tayta-mamay yuyaqña kasqankuraykum yanapanayta necesitarqaku.
Taytaymi 1979 watapi wañukurqa. Chaywanpas hinallam mamayta cuidarqani, ichaqa 1987 watapim wañukurqa 94 watanpi kachkaspan. Chay watakunapiqa llumpay sasachakuypim tarikurqani, pisipasqa hinaspa hukmanyasqam qeparurqani. Chaymantapas llumpayta nanakuq herpes zóster otaq culebrilla nisqanku onqoymi hapiruwarqa. Jehova Diosta mañakuspaymi paypa yanapayninwan chay sasachakuyta atiparqani. Payqa Isaias 46:4 nisqantam cumplirqa. “Soqo umaña” kasqay tiempopim marqayninpi pusawachkaq hina cuidawarqa.
1990 watapim Omak (Washington) llaqtaman astakurqani. Chaypim castellano rimaqkunaman Diosmanta yachachiq kani. Chaywanmi kallpaypi hinaraq tarikuq kani. Biblia estudiachisqaymanta wakinmi bautizakurqaku. Omak llaqtapim wasiy karqa, ichaqa tiempopa risqanman hinam manaña atiendekuyta atirqaniñachu. Chaymi chay wasiyta rantikuruspay 2007 watapi Chelan llaqtapa hichpanman astakuspay taksa wasichallapiña yacharqani. Ñoqallam kay castellano rimaq congregacionpi payachaqa kani, chaymi iñiqmasinchikkunapaq abuelitan hina kani. Paykunatam anchata agradecekuni tukuypi yanapawasqankumanta.
Jehova Diosta tukuy sonqoywan servinayraykum mana casarakurqanichu nitaqmi wawaykunapas kanchu (1 Cor. 7:34, 35). Kay vidapiqa manam lliw munasqanchiktachu tarinchik, chaymi tukuy sonqoywan Jehova Diosta servinaypaq kallpanchakurqani. Achka runakunatam yanaparqani Jehova Diosta reqsinankupaq, chaymi paykunaqa wawaykuna hinaña kanku. Mosoq pachapi kaspayñach tukuy munasqaykunata ruwasaq, chaypiqa tiempoyoqmi kasaq. Salmo 145:16 nisqanmi sonqoyta kusichin, chaypim Jehova Dios prometen: ‘Munasqankuwanmi llapallan kawsaqkunata saksaykachisaq’, nispa.
91 wataypiñam kachkani, ichaqa hinallam precursora kani. Precursora kasqayqa kallpanchawanmi sipas hina sientekunaypaq chaynataq hinalla kawsanaypaqpas. El Salvador nacionman chayaptiyqa chayllaraqmi qallarichkarqa Diospa Gobiernonmanta willakuyqa. Tukuyta ruwaspan Satanas harkakuyta munaptinpas, kunanqa 39.000 runakunañam Diosmanta willakuchkanku. Chayqa iñiyniypim anchata kallpanchawan, Jehova Diosqa llaqtanwanmi kachkan.
a Qaway 1981 watapi Anuario libropa 45, 46 paginankunata.
b Qaway 1981 watapi Anuario libropa 41, 42 paginankunata.
c Qaway 1981 watapi Anuario libropa 66, 67, 74, 75 paginankunata.