¿Imataq yanapasunkiman qunqayllamanta unquruptikiqa?

¿Haykapipas qunqayllamanta unqururqankichu? Chaywanqa yaqapaschá hukmanyarurqanki chaynataq qullqikitapas achkata gastarurqanki. Qunqayllamanta unquruptikiqa, ¿imataq yanapasunkiman? Utaq aylluyki, riqsinakusqayki qunqayllamanta unquruptinkuqa, ¿imaynatataq yanapawaq? Bibliaqa manam hampikunamantachu yachachin, ichaqa chaypi yachachikuykunaqa yanapasunkimanmi imapaqpas allinta tantiakunaykipaq.

• Doctorman riy.

  Bibliapa nisqan: “Sano runakunaqa manam necesitanchu doctortaqa, unquqkunam ichaqa necesitanku” (Mateo 9:12).

  ¿Imatam kayqa yachachisunki?: Unquruspaykiqa doctormanmi rinayki.

  Ichapas kayta ruwawaq: Bibliaqa kallpanchawanchik unquruspaqa doctorman rinapaqmi. Hampichikunaykipaqqa allin doctortam maskawaq, iskay-kimsa doctorkunamanmi riwaq qawachikunaykipaq, chaynapi ima unquywan kasqaykita yachanaykipaq (Proverbios 14:15). Imam kaqtam doctormanqa willakunayki (Proverbios 15:22). Chaymantapas allintam uyarinayki doctorpa ima nisusqaykita, chayman hina ruwanaykipaq.

• Mana aswanyarunaykipaq kaykunata ruway.

  Bibliapa nisqan: ‘Ejercicio ruwayqa yanapawanchikmi’ (1 Timoteo 4:8).

  ¿Imatam kayqa yachachisunki?: Kallpanchakuy ejerciciota ruwanaykipaq.

  Ichapas kayta ruwawaq: Ejerciciokunata ruwanaykipaq tiempochakuy, qanchis utaq pusaq horata puñuy, hinaspa allin mikuykunata mikuy. Doctorkunapas chaykunata ruwanapaqmi ninku, chayqa yanapasunkimanmi allinyanaykipaq. Chaykunata ruwaspaykipas ama saqiychu doctorpa nisusqayki kaqkuna ruwaytapas.

• Amistadnikikunata niy yanapasunaykipaq.

  Bibliapa nisqan: ‘Tukuy tiempopim chiqap amigoqa kuyakun. Sasachakuy tiempopipas wawqi hinaraqmi kuyakun’ (Proverbios 17:17).

  ¿Imatam kayqa yachachisunki?: Sasachakuypi tarikuptikiqa amistadnikikunam kallpanchasunkiman hinaspa yanapasunkiman.

  Ichapas kayta ruwawaq: Amistadnikiman willakuy imayna tarikusqaykimanta, chaynata ruwaynikiqa yanapasunkim llumpayta mana hukmanyarunaykipaq. Aylluykikunaqa utaq amistadnikikunaqa yanapaykusuynikitachá munanqaku unqusqaykirayku, chaynaqa niykuwaqmi imapi yanapaykusunaykipaq. Amayá suyaychu paykunalla lliwta ruwanankutaqa, aswanqa agradecekuyá yanapaykususqaykimanta. Amistadnikikuna watukamususqayki kusichisuptikipas chaskinaykipaq hina mana tarikuspaykiqa sumaqllatam niykuwaq haykapi utaq imay hora watukamusunaykipaq.

• Allin kaqkunapi piensay.

  Bibliapa nisqan: ‘Kusisqalla sunquyuq runaqa sanoy-sanoymi kanqa. Llakisqalla sunquyuq runam ichaqa unqusqalla kanqa’ (Proverbios 17:22).

  ¿Imatam kayqa yachachisunki?: Allin kaqkunapi piensasqaykiqa hinaspa kusisqalla kasqaykiqa yanapasunkim unqusqaykiwan llumpayta mana hukmanyanaykipaq.

  Ichapas kayta ruwawaq: Unqusqaykirayku atisqallaykita ruwanaykipaq kallpanchakuy, amayá hukwanqa tupachikuychu nitaq sanoyaraq kaspayki ruwasqaykikunawanqa tupachikuychu (Galatas 6:4). Imakuna ruway munasqaykita qillqay hinaspa chayta ruwanaykipaq kallpanchakuy, chayqa yanapasunkim mana hukmanyarunaykipaq (Proverbios 24:10). Amayá unqusqallaykipiqa llumpaytaqa piensaychu. Atisqaykiman hina hukkunapaq allin kaqkunata ruway, bibliam nin qukuykuq runaqa kusisqa kawsakusqanmanta (Hechos 20:35).

Arí, bibliam nin chayna tarikuptinchik Jehova Diosa yanapaykuwananchikmanta. ¿Imaynatam Diosqa yanapawanchik?

Hawkayayta quwaspanchikmi. Bibliam nin: “Diospa hawkayayninmi sunquykichiktawan yuyaynikichikta Cristo Jesusnintakama waqaychanqa, chay hawkayayqa runapa mana entiendey atinanmi”, nispa (Filipenses 4:6, 7). Chay hawkayayta chaskinanchikpaqqa Diostam mañakunanchik, chaymi yanapawasun llumpayta mana llakikunanchikpaq (1 Pedro 5:7).

Yachayta quwaspanchikmi. Jehova Diosqa yanapaykuwachwanmi imatapas allinta tantiananchikpaq (Santiago 1:5). Chaypaqqa bibliapa nisqantam yachananchik, chayman hinataqmi kawsakunanchik, chaykunam yanapawasun yachayniyuq kanapaq.

Manaña unqunanchikmanta willawaspanchikmi. Jehova Diosmi niwanchik hamuq tiempopiqa pipas manaña unqunanmanta (Isaias 33:24). Kay willakuyqa anchatam kallpanchan llumpay unquqkunatapas hinalla aguantanankupaq (Jeremias 29:11, 12).