Huk kanchalla, huk michiqlla

‘Qatiqniykunaqa tiyankichikmi chunka iskayniyoq hatun tiyanakunapi hinaspam juzgankichik chunka iskayniyoq Israel ayllukunata.’ (MAT. 19:28.)

 1. ¿Imaynataq Jehová Dios karqa israelitakunawan, hinaspa imanasqataq ninchik huk nacionniyoq runakunatapas mana qonqasqanta?

JEHOVÁ DIOSMI Abrahamta kuyarqa, chaymi Israelpa mirayninkunatapas kuyarqa hinaspa mana qonqarqachu. 1.500 wata masnintam akllasqa llaqtanta hinaspa ‘kikinpa runankunata’ hina qawarqa (leey Deuteronomio 7:6). Huk nacionniyoq runakunatapas manataqmi qonqarqachu. Israelitakunamanmi hukllawakunanku karqa payta yupaychayta munaspankuqa. Chayna kaspankum sapaqchasqa nacionpa partenñam karqaku, chaymi kasukunanku karqa Diospa kamachisqanta, derechoyoqtaq karqaku wakin israelitakuna hina qawasqa kanankupaq (Lev. 19:33, 34; 24:22).

 2. ¿Imatam Jesus nirqa judiokunaman, hinaspa ima tapukuykunam kachkan?

² Judiokunatam Jesusqa kaynata nirqa: ‘Diospa munaychakusqanmanqa manam yaykunkichikñachu, chaymanqa yaykunqaku paypa munasqanman hina kawsaq [nacionñam]’, nispa (Mat. 21:43). ¿Pikunataq karqaku chay mosoq nacionqa? ¿Imaynatam kunan tiempopi yanapawanchik chayna rurasqan?

Mosoq nacion

3, 4. a) ¿Imatam Pedro nirqa mosoq nacionmanta? b) ¿Pikunam kanku mosoq nacionqa?

³ Pikuna chay mosoq nacion kasqanmantam iñiqmasinkunata Pedro kaynata nirqa: “Qamkunam [. . .] kankichik akllasqa runakuna, reyta servinaykichikpaq sacerdotekuna, Diosllapaqña kawsaq nacion hinaspa Diospa runankuna chaynapi Diospa atiyninmanta willakunaykichikpaq. Paymi tutayaymanta qayasurqankichik admirakuypaq kanchayninpi purinaykichikpaq”, nispa (1 Ped. 2:9). Profeciakunapa cumplikusqanman hinam, chay mosoq nacionta qallarichiqqa karqa Jesuspa Mesias kasqanta chaskiq israelitakuna (Dan. 9:27a; Mat. 10:6). Chaymantañam achka mana judiokunapas chay nacionpa parten karqaku, Pedrom nirqa: “Ñawpaqtaqa manam runankunachu karqankichik, kunanmi ichaqa Diospa runankunaña kankichik”, nispa (1 Ped. 2:10).

⁴ Cartanpa qallariyllanpim Pedro qawachin pikunamanta chayna qellqasqanta. Nirqam: ‘Diosmi [. . .] mosoqmanta nacechiwarqanchik, Jesucristopa kawsarimusqanwanmi confianzawan kawsachiwanchik. Chaynapim qamkunapas chaskinkichik Diospa hanaq pachapi waqaychasqan herenciata, chayqa manam tukunqachu nitaqmi qachachakunqachu’, nispa (1 Ped. 1:3, 4). Chay mosoq nacionqa kanku hanaq pachaman riy suyaqkunam. Bibliam sutichan ‘Diospa Israelnin’ nispa (Gal. 6:16, NM). Paykunamantam revelacionninpi Juan kaykunata yacharurqa: paykunaqa kanku 144.000 runakunam, ‘punta rikurimuq ruru hinam [. . .] Diospaqwan Carneropaq runakuna ukumanta rantisqa’ hinaspa ‘sacerdotekuna’ kanku chaynataq ‘Cristowan gobiernanqaku waranqa wata’ (Apo. 5:10; 7:4; 14:1, 4; 20:6; Sant. 1:18).

¿Hanaq pachaman riqkunallachu kanku?

 5. a) ¿Pikunataq ‘Diospa Israelninwan’ sutichasqa kanku? b) ¿Ima ejemplom qawachin Israel nispaqa mana hanaq pachaman riy suyaqkunallamanta rimasqanta?

⁵ Qawasqanchikman hinaqa, ‘Diospa Israelnin’ nispa sutichasqaqa kanku hanaq pachaman riy suyaqkunallam (Gal. 6:16, NM). Ichaqa, ¿haykapipas chayna sutita servichikurqachu huk runakunamanta ninanpaq? Arí, chayna kasqanmantam yachachwan apostolninkunaman Jesuspa kayna nisqanpi: ‘Munaychakunaykichikpaqmi derechota qoykichik [. . .] Taytaypa qowasqanman hina. Munaychakuptiymi qamkunapas ñoqawan mikunkichik hinaspa tomankichik, juezkuna hina tiyaykuspam Israelpa chunka iskayniyoq ayllunkunata juzgankichik’ (Luc. 22:28-30). Juzganqakuqa ‘tukuy imapa mosoqyanan tiempopim’ otaq Waranqa Wata Cristo Kamachiptin (leey Mateo 19:28).

6, 7. Mateo 19:28 hinaspa Lucas 22:30 nisqanpiqa, ¿pikunawantaq tupachisqa kachkan ‘chunka iskayniyoq Israel ayllukunaqa’?

⁶ Cristo Waranqa Wata Kamachiptinmi, 144.000 runakunaqa hanaq pachapi kanqaku reykuna, sacerdotekuna hinaspa juezkuna (Apo. 20:4). Ichaqa, ¿pikunatam juzganqaku hinaspa kamachinqaku? Mateo 19:28 hinaspa Lucas 22:30 nisqanman hinaqa ‘chunka iskayniyoq Israel ayllukunatam’. ¿Pikunawantaq tupachisqa kachkan ‘chunka iskayniyoq Israel ayllukunaqa’? Kaypiqa manam reykunamantawan sacerdotekunamantachu rimachkan, aswanqa Jesuspa wañukusqanpi iñisqankurayku kay Pachapi kawsakuy suyaqkunamantam (yuyarisunchik, ñawpaq tiempopiqa Leviy ayllutaqa manam yuparqakuchu 12 ayllukunapiqa). Kaypiqa chunka iskayniyoq Israel ayllukunatam tupachin mana sacerdotekuna kaspankupas 144.000 sacerdotekunapa rurasqankuwan yanapachikuqkunata. Paykunapas Diospa kuyasqan, chaskisqan hinaspa llaqtanpa partenmi kanku. Chaymi tupachisqa kanku ñawpaq Israelwan.

⁷ Kaypi rimasqanchikqa tupanmi apostol Juanpa revelacionninpi qawasqanwan, rikurqam 144.000 runakuna manaraq llumpa-llumpay ñakariy punchawpi wiñaypaq sellosqa kasqankuta. ¿Imatam qatiqninpi rikurqa? “Llapallan nacionkunamanta” ‘achkallaña runakunatam’ (Apo. 7:9). Paykunaqa llumpa-llumpay ñakariy punchawmanta salvakuspam Cristopa Waranqa Wata Kamachisqanman yaykunku. Manam paykunallachu kamachisqaqa kanqaku, gobiernasqataqmi kanqaku waranqantin kawsarimuqkunapas (Juan 5:28, 29; Apo. 20:13). Kay Pachapi kamachisqa kanankupaq kaqkunam kanku ‘chunka iskayniyoq Israel ayllukunaqa’, paykunatam juzganqaku Jesuswan 144.000 hanaq pachaman riqkuna (Hech. 17:31; 24:15; Apo. 20:12).

 8. Hucha Pampachana Punchawpi rurasqanku, ¿imatam qawachin hanaq pachaman riqkunawan wakin runakuna imapi tupasqanmanta?

⁸ Hucha Pampachana Punchawpi imakuna pasasqanmanta estudiaspam, yachasun hanaq pachaman riqkunawan wakin runakuna imapi tupasqanmanta (Lev. 16:6-10). Kayqa sapa watam rurakuq, chaypim sacerdotekunapa jefenqa huk torota ofreceq ‘kikinpa huchan [hinaspa] ayllunpa huchan’ pampachasqa kananpaq. Chaynallataqmi Jesuspa wañukusqanpas puntata yanapan hanaq pachaman rispa sacerdote hinaspa reykuna kaqkunata, paykunam Jesusta kasukunku. Ichaqa, Hucha Pampachana Punchawpiqa iskay chivatokunatapas ofreceqkum wakin israelitakunapa huchanku pampachasqa kananpaq. Sacerdotekunapa castanqa tupanmi hanaq pachaman riqkunawan, wakin israelitakunañataq kay Pachapi wiñaypaq kawsakuy suyaqkunawan. Hinaptinqa, Mateo 19:28 ‘chunka iskayniyoq Israel ayllukunaqa’ manam hanaq pachaman riqkunachu, paykunaqa kanku Jesuspa wañukusqanpi iñiq wakin runakunam.a

 9. Diospa templonmanta Ezequielpa qawasqan cumplikusqanpi, ¿pikunam kanku sacerdotekuna hinaspa wakin israelitakuna?

⁹ Huk ejemplotawan qawasun. Ezequielmi revelacionninpi qawarqa Diospa templonta (Eze. 40-48 cap.). Rikusqanpiqa sacerdotekunam templopi llamkaqku, yachachiqku, Diosmanta consejota chaskiqku hinaspa corregisqa kaqku (Eze. 44:23-31). Wakin castamanta kaqkunañataqmi Dios yupaychaq riqku hinaspa ofrendankutapas kañaqku (Eze. 45:16, 17). Qawasqan templopi sacerdotekunaqa tupanmi hanaq pachaman riqkunawan, wakin israelitakunañataq kay Pachapi wiñay kawsay suyaqkunawan. Kay revelacionmi qawachin kay Pachapi kawsay suyaqkuna hanaq pachaman riqkunata chuya yupaychaypi yanapasqankuta.

10, 11. a) ¿Jesuspa ima nisqanpa cumplikusqantam kunan qawanchik? b) ¿Ima tapukuymi sapaq ovejakunamanta kachkan?

¹⁰ Jesusqa rimarqam ‘aslla kaqkunapa’ corralninpi mana tarikuq ‘sapaq ovejakunamantapas’ (Luc. 12:32; Juan 10:16). Paykunamantam nirqa: “Pusamuptiymi vozniyta uyarinqaku, chaynapim kanqa chulla kanchallaña hinaspa chulla michiqllaña”, nispa. ¡Iñiyninchiktam kallpanchan nisqanpa cumplikusqanqa! Hinaptinqa, aslla kaqkuna otaq hanaq pachaman riqkunam, achkallaña sapaq ovejakunawan huñulla tarikunku (leey Zacarias 8:23). Kay Pachapi kawsakuy suyaqkunaqa manam chay templopa uku pationpichu servinku aswanqa hawa pationpim.

¹¹ Qawasqanchikman hinaqa, wakinpim Jehová Diosqa mana sacerdote kaq israelitakunata tupachin sapaq ovejakunawan. Paykunaqa, ¿Jesuspa wañukusqanta yuyariptinchik tantata mikunankuchu hinaspa vinota tomanankuchu? Qawasunyá.

Mosoq contrato

12. ¿Ima mosoq contratomantam Jehová Diosqa rimarqa?

¹² Jehová Diosmi llaqtanwan mosoq contrato rurananta qawachirqa kayna nisqanwan: ‘Israel castakunawanmi contratota rurasaq [. . .]: yachachikuyniytam sonqonkupi churasaq, qellqasaqtaqmi yuyayninkupipas. Paykunapaqmi Diosninku kasaq, paykunañataqmi runaykunaña kanqaku’ (Jer. 31:31-33). Chay mosoq contratowanmi Abrahanman prometesqanta allinta hinaspa wiñaypaq cumplinan karqa (leey Genesis 22:18).

13, 14. a) ¿Pikunataq mosoq contratopi kanku? b) ¿Pikunataq chay mosoq contratowan yanapachikunku hinaspa imaynam kanku?

¹³ Manaraq wañukusqan tutam chay mosoq contratomanta Jesus nirqa: “Kay vinoqa yawarniywan rurasqa mosoq contratom. Yawarniyqa qamkunarayku chaqchusqam”, nispa (Luc. 22:20; 1 Cor. 11:25). ¿Lliw cristianokunawanchu mosoq contrato rurakurqa? Manam. Chay tutapi vino upiaq apostolkuna hinam, wakillanku mosoq contratomanqa yaykunku.b Paykunawanmi Jesusqa huk contratota rurarqa paywan kamachinankupaq (Luc. 22:28-30). Arí, Jesuswanmi gobiernamunqaku (Luc. 22:15, 16).

¹⁴ ¿Imatam nichwan Jesus gobiernaptin kay Pachapi kawsay suyaqkunamanta? Paykunaqa yanapachikunkum chay mosoq contratowan (Gal. 3:8, 9). Mana chay contratopi kaspankupas nisqankunata ruraspankum ‘kasukunku’, Isaiaswan Jehová Diospa kayna nisqanman hina: ‘Sichu forastero runakuna ñoqa Tayta Diosta serviwananpaq qatiwaptinkuqa, otaq [. . .] sutiyta kuyaspa serviqniyña kaptinkuqa chaynataq ñoqata kasuwaspa samana punchawpi samaptinkuqa hinaspa contrato rurasqaytapas kasukuptinkuqa ñoqam sapaqchasqay orqoman yaykuchisaq. Hinaspam mañakuwananku wasipi kusichisaq [. . .]. Temployqa “Mañakuwananku Wasiwan” sutichasqam kanqa. Llapallan runakunapa mañakuwananku wasim kanqa’ (Isa. 56:6, 7).

¿Pikunam tantata mikunanku hinaspa vinota tomananku?

15, 16. a) ¿Ima rurayniyoqmi kanqaku mosoq contratopi kaqkunaqa? b) ¿Imanasqataq kay Pachapi kawsakuy suyaqkunaqa tantata mana mikunankuchu nitaq vinota tomanankuchu?

¹⁵ Pablom nirqa chay mosoq contratopi kaqkunaqa ‘chuyay-chuyay sutiyoq cuartoman’ apaq ñanman yaykuy atisqankuta (leey Hebreos 10:15-20). Paykunaqa wiñaypaq takyaq ‘gobiernotam [. . .] chaskinqaku’ (Heb. 12:28). Vinoyoq ‘vasom’ tupachisqa kachkan mosoq contratowan, chaymi tomaqkunaqa kanku hanaq pachaman rispa Cristowan kuska reykuna hinaspa sacerdote kaqkunalla. Paykunamantam Biblia nin Carneropa novian kasqankuta (2 Cor. 11:2; Apo. 21:2, 9). Chaymi Jesuspa wañukusqanta yuyarinapaq huñunakuyman hamuqkunamanta wakinqa tantata mana mikunkuchu nitaq vinotapas tomankuchu, ichaqa qawachinkum respetasqankuta.

¹⁶ Pablotaqmi niwanchik Jesuspa wañukusqanta yuyarinapaq huñunakuypi imanasqa kay Pachapi kawsakuy suyaqkuna tantata mana mikunankumantawan vinota mana tomanankumanta. Hanaq pachaman riqkunatam Pablo nirqa: “Sapa kuti kay tantata mikuspam hinaspa kay vasomanta tomaspam Señorpa kutimunankama [otaq chayamunankama] wañusqanmanta willakunkichik”, nispa (1 Cor. 11:26). ¿Haykapitaq Señorqa chayamunqa? Hanaq pachaman riqkunamanta ultimo kaqta hanaq pachaman apananpaq tiempo chayaramuptinmi (Juan 14:2, 3). Kaymi qawachin Jesuspa wañukusqanta sapa wata yuyariyqa wiñaypaq mana kasqanta. Warmipa mirayninmanta kay Pachapi ‘puchuqkunaqa’ hinallam tantata mikunqaku hinaspa vinota tomanqaku hanaq pachaman llapallanku rinankukama (Apo. 12:17, NM). Sichu kay Pachapi wiñaypaq kawsakuy suyaqkuna tantata mikunankupaq hinaspa vinota tomanankupaq derechoyoq kaptinkuqa, Jesuspa wañukusqanta yuyariyqa wiñaypaqchiki kanman.

“Paykunañataqmi kanqa runaykuna”

17, 18. ¿Imaynatam cumplikun Ezequiel 37:26, 27?

¹⁷ Serviqninkuna huñulla kanankumantam Dios nirqa: “Hawka kawsakunankupaqmi ñoqaqa paykunawan rurasaq huk contratota, chay contratoqa kanqa wiñaypaqmi. Paykunataqa allin takyaqta ruraspam achka-achkaman mirachisaq hinaspam paykunapa chawpinpi santuarioytapas wiñaypaq churasaq. Chaynapim paykunawan yachaspa paykunapa Diosnin kasaq, paykunañataqmi kanqa runaykuna”, nispa (Eze. 37:26, 27).

¹⁸ Lliw cristianokunam yanapachikunku ‘hawka kawsakunapaq [. . .] contratopa’ cumplikusqanwanqa. Diosmi prometen kasukuspa hawkayay tarinankumanta. Paykunaqa kawsanku chuya espiritupa yanapasqanman hinam. Diospa ‘santuarionpas’ kaypiqa tupan cheqap yupaychaywanmi hinaspa ‘paykunapa chawpinpim’ tarikun. Diospa llaqtanmi kanku, taytacha-mamacha yupaychayta saqespankum Jehová Diosllataña yupaychanku.

19, 20. a) ¿Pikunatawanmi Jehová Diosqa nin “runaykuna” nispa? b) ¿Imakunam rurakurun mosoq contratorayku?

¹⁹ ¡Mayna admirakunapaqmi hanaq pachaman riqkunawan kay Pachapi kawsakuy suyaqkunapa huñulla kasqankuta qawayqa! Kay Pachapi kawsakuy suyaqkuna hanaq pachaman riyta mana suyaspankupas, ancha kusisqam tarikunku paykunawan llamkaspanku. ‘Diospa Israelninwanmi’ kuska tarikunku, chaymi paykunatapas Jehová Diosqa nin ‘runankuna’ kasqanta. Paykunapim Bibliapa kayna nisqan cumplikun: “Achkallaña nacionkunam Tayta Diosman hukllawakunqaku. [. . .] Ñoqapa runaykunañam kanqa kay huklaw nacionniyoq runakunapas. Qamkunawanñam kawsasaq ñoqapas” (Zac. 2:11; 8:21; leey Isaias 65:22 hinaspa Apocalipsis 21:3, 4).

²⁰ Diosmi tukuy chaykunata rurarun mosoq contratowan. Huk nacionniyoq millonnintin runakunam paypa favorecesqan nacionninpa parten kanku (Miq. 4:1-5). Kallpanchasqam tarikunku chay contratota kasukunankupaq (Isa. 56:6, 7). Chaynapim Diospa Israelninwan kuska hawkayayta haykapipas tarinku. ¡Mayna sumaqmi kunanpas hinaspa wiñaypaqpas chayna bendecisqa kayqa!

[Willakuykuna]

¿Yacharunkichu kaykunamanta?

• ¿Pikunataq kanku 144.000 runakunapa juzgananku 12 ‘Israel ayllukunaqa’?

• Mosoq contratorayku, ¿imaynam tarikunku 144.000 runakunawan kay Pachapi kawsakuy suyaqkuna?

• ¿Lliw cristianokunachu Jesuspa wañukusqanta yuyariptinchik tantata mikunanku vinota tomananku?

• ¿Diospa llaqtan imayna kanamantam Biblia willakurqaña?

[25 kaq paginapi dibujo]

(Imayna kasqanmanta yachanapaq qaway kay qellqata)

Achkam Diospa Israelninwan kuska llamkachkanku

7,313,173

4,017,213

1,483,430

373,430

1950 1970 1990 2009