¿Imaynatam runamasinchikta qawana?

“Runamasikichik qamkunapaq allin kaqkuna rurananta munaspaqa qamkunapas paykunapaqyá allin kaqkunata ruraychik.” (LUC. 6:31.)

1, 2. a) ¿Jesuspa maypi yachachisqantaq ancha reqsisqa karqa? b) ¿Imamantam yachasunchik kay estudiopi hinaspa qatiqninpipas?

JESUCRISTOQA Allin Yachachiqmi karqa. Fariseokuna payta presochamunankupaq guardiakunata kachaptinkum, guardiakunaqa hinalla kutimuspanku kaynata nirqaku: “Manam pipas pay hinaqa rimarqachu” nispa (Juan 7:32, 45, 46). Jesuspa yachachisqankunamanta huknin ancha reqsisqa rimasqankunam karqa Orqopi nisqankuna, kaymi tarikun Mateo libropa 5-7 capitulonkunapi. Chay rimasqankunaqa tarikuntaqmi Lucas 6:20-49 versiculokunapipas.a

² Orqopi llapallan rimasqankunamanta, ancha reqsisqa yachachisqanmi willawanchik runamasinchikta imayna qawanamanta, ninmi: “¡Mayna allinkunatam Jesusqa runakunapaq rurarqa! Onqosqakunatam hampirqa, wañusqakunatapas kawsarichirqam. Aswanqa sumaq noticiamantam predicarqa, willasqanta uyariqkunañataqmi allin yanapasqa karqaku (leey Lucas 7:20-22). Jehová Diospa testigonkunapas Diospa Gobiernonmantam sumaq noticiakunata predicanchik, kaymi ancha kusikuyta qowanchik (Mat. 24:14; 28:19, 20). Kay estudiopi hinaspa qatiqninpim yachasunchik predicaymanta Jesuspa ima nisqanta, yachasuntaqmi Orqopi rimasqanman hina runamasinchikwan imayna kananchikmantapas.

Llampu sonqoyá kasunchik

 3. ¿Ima ninantaq llampu sonqo kayqa?

³ Jesusmi nirqa: “Mayna kusisqam llampu sonqoyoqkunaqa, paykunaqariki herenciapaqmi kay pachata chaskinqa”, nispa (Mat. 5:5). Llampu sonqo kayqa ancha allinmi Bibliapa nisqanman hinaqa. Chayqa manso, kuyakuq hinaspa kasukuq kaymi, chayna kananchiktam Diosqa munan. Kayna kasqanchiktam qawachisunchik runamasinchikwan imayna kawsasqanchikpi. Ejemplopaq, llampu sonqo runaqa ‘mana allinta ruraruptinkupas manam chaynatachu kutichin’ (Rom. 12:17-19).

 4. ¿Imanasqataq llampu sonqoyoqkunaqa kusisqa kanku?

⁴ Llampu sonqoyoqkunaqa ‘herenciapaqmi kay pachata chaskinqaku’ chaymi kusisqa kanku. Jesusmi karqa ‘llampu sonqo humillakuq’, paymi nombrasqa karqa ‘tukuy ima herenciata’ chaskinanpaq. Chaymi kay Pachata kamachinanpaq payman qorqa (Mat. 11:29; Heb. 1:2; Sal. 2:8). Ichaqa manam payllachu kamachinan karqa. Bibliam willakurqaña Diospa Munaychakuyninpi Jesuswan kuska hukkunapas kamachinankumanta (Dan. 7:13, 14, 21, 22, 27). Paykunaqa kanku 144.000 hanaq pachaman rinankupaq akllasqa cristianokunam, paykunapas llampu sonqom kanku. Paykunataqmi Diospa “prometekusqan herenciata” Jesucristowan kuska chaskiqkuna kanku (Rom. 8:16, 17; Apo. 14:1). Kanqataqmi Dios Gobiernaptin kay Pachapi wiñaypaq kawsakuy suyaq llampu sonqo runakunapas (Sal. 37:11).

 5. ¿Imaynam kanchik Jesuspa llampu sonqo kasqanta qatipakuspa?

⁵ Ima rurasqanchikpipas nanay simiwan rimaptinchikqa, ñoqanchikmantam iñiqmasinchikkuna karunchakunqaku. Ichaqa, Jesuspa llampu sonqo kasqanta qatipakuptinchikqa asuykamuwasunchikmi. Llampu sonqo kayqa Diospa espiritunpa rurunmi, chaynatam Dios yanapan espiritunman hina kawsaqkunata (leey Galatas 5:22-25). Llapanchikmi llampu sonqoyoqkuna hina kayta munanchik, paykunatam Jehová Dios yanapan chuya espiritunwan.

¡Mayna kusisqam llakipayakuqkunaqa!

 6. ¿Imaynam kanku “llakipayakuqkunaqa”?

⁶ Orqopi rimaspanmi Jesusqa kaynatawan nirqa: “Mayna kusisqam llakipayakuqkunaqa, paykunapas llakipayasqam kanqaku”, nispa (Mat. 5:7). “Llakipayakuqkunaqa”, mana allin qawasqa runakunatam kuyapayan hinaspa respetan. Jesusqa ñakariq runakunata ‘llakipayasqanraykum’ milagrokunata ruraspan yanaparqa (Mat. 14:14; 20:34). Hukkunata llakipayanapaqqa kuyapayaq hinaspa respetaq kasqanchikmi yanapawanchik (Sant. 2:13).

 7. ¿Imatam Jesus rurarqa runakunata llakipayaspan?

⁷ Huk kutipim, Jesusqa pisipasqa kaspan samariyta munarqa. Ichaqa, ‘achkallaña runakunata qawaykuspanmi llakipayarikurqa, paykuna mana michiqniyoq ovejakuna hina kaptinku chaymi willarqa achka yachachikuykunata’ (Mar. 6:34). Chaynatam ñoqanchikpas runakunaman willanchik Diospa Gobiernonmanta hinaspa ancha llakipayakuq kasqanmantapas. ¡Maynatam kusikunchik chaynata willaspanchik!

 8. ¿Imanasqataq kusisqa kanku llakipayakuqkunaqa?

⁸ Llakipayakuqkunaqa kusisqam kanku, “paykunapas llakipayasqam kanqaku”. Runakunata llakipayaq kaptinchikqa, paykunapas ñoqanchikwanmi chayna kanqaku (Luc. 6:38). Chaymantapas Jesusmi nirqa: “Huchallikusuqnikichik runakunata pampachaptikichikqa qamkunatapas hanaq pachapi kaq Taytaykichikmi pampachasunkichik”, nispa (Mat. 6:14). Jehová Diosqa kuyapayakuq kaqkunallatam huchankuta pampachanqa hinaspa bendecinqapas.

¿Imanasqataq kusisqa kanku hawka kawsakuqkunaqa?

 9. ¿Imatam rurasun amachakuq kaspanchikqa?

⁹ Jesusqa rimarqataqmi kusikuyta tarinapaq huk sumaq kaymantapas, nirqam: “Mayna kusisqam amachakuqkunaqa paykunaqariki Diospa churinwan sutichasqam kanqaku”, nispa (Mat. 5:9). Amachakuqkuna kaspanchikqa, manachá imata ruraspapas ‘kuyanakuqkunata rakinachisunchu’, ejemplopaq llullakunata rimaspa nitaq saqesunchu hukkuna chayna ruranankutapas (Pro. 16:28). Chaynataqmi congregacion ukupipas otaq hawapipas hawkayay kananpaq yanapasun rimasqanchikwan chaynataq rurasqanchikwanpas (Heb. 12:14). Aswanmi kallpanchakusunchik Jehová Dioswan hawka kananchikpaq (leey 1 Pedro 3:10-12).

10. ¿Imanasqataq kusisqa kanku “amachakuqkunaqa”?

¹⁰ Jesusmi nirqa “mayna kusisqam amachakuqkunaqa” nispa, ‘Diospa churinwan sutichasqa’ kasqankurayku. Jesucristopi iñispankum ungidokunaqa “Diospa churinña” kanku (Juan 1:12; 1 Ped. 2:24, NM). ¿Ima ninchikmantaq hawka kawsakuq ‘sapaq ovejakunamanta’ otaq kay pachapi kawsakuy suyaqkunamanta? Paykunapaqmi Jesusqa ‘Wiña-wiñaypaq Taytanku’ kanqa Waranqa Wata Kamachisqanpi, chay tiempopim Jesusqa herencia chaskiqmasinkunawan hanaq pachamanta kamachimunqaku (Juan 10:14-16; Isa. 9:6; Apo. 20:6). Hinaptinmi, Waranqa Wata tukuyta Allpapi kawsaq runakunaqa chayraq Diospa churin kanqaku (1 Cor. 15:27, 28).

11. ¿Imaynatam hukkunata qawasun ‘Diosmanta yachayniyoq kasqanchikwan’ yanapachikuspaqa?

¹¹ Jehová Dioswan allin amistad kananchikpaqqa, imayna kasqanmantam hawka kaynintapas qatipakunanchik (Fili. 4:9, NM). ‘Diosmanta yachayniyoq kasqanchikwan’ yanapachikuspaqa, huk runakunawanpas hawkam kawsakusun (Sant. 3:17). Hawkayay kananpaq imatapas ruraspaqa, kusisqam kasunchik.

‘Achkichkaq mechero hinayá kaychik’

12. a) ¿Imatam Jesus nirqa espiritualpi kancharinamanta? b) ¿Imaynatam achki hina kancharinchik?

¹² Yachamusqanchikman hinaqa runamasinchiktam allinta qawananchik. Ichaqa, Diosmanta yachachispam paykunapaq aswan allinta rurasun (Sal. 43:3). Señorninchik Jesucristoqa qatiqninkunatam nirqa ‘achkiy hina kasqankuta’ chaynapi runakuna ‘allin rurasqankuta qawanankupaq’. Paykunaqa predicaspankum ‘runakunapa qayllanpi’ achkirirqaku (leey Mateo 5:14-16). Kunan tiempopipas kancharinchikmi vecinonchikkunata atisqanchikman hina yanapaspa, chaynataq ‘lliw nacionkunapi’ predicacion apakusqanpi yanapakuspapas (Mar. 13:10; Mat. 26:13). ¡Mayna allin ruraymá kayqa!

13. ¿Imakuna rurasqanchikwanmi cristianokunata reqsiwanchik?

¹³ Jesusmi nirqa: “Orqopa puntanpi llaqtaqa manam pakasqachu”, nispa. Chayna llaqtaqa mayna karumantapas sutillam rikukun. Chaynataqmi, Diospa Gobiernonmanta willakuqkunatapas reqsiwanchik allin ruraq kasqanchikwan, controlakuq hinaspa chuya kasqanchikwanpas (Tito 2:1-14).

14. a) ¿Imaynataq punta pachak watapi mecherokuna karqa? b) ¿Imatam rurananchik mechero hina espiritualpi achkisqanchikta mana pakarunapaq?

¹⁴ Jesuspa nisqanman hinaqa, pipas mecherota ratachispaqa manam cajonpa ukunmanchu churaq, ‘aswanqa altomanmi churaq wasipi llapallan kaqkunata achkinanpaq’. Punta pachak watapi mecherokunaqa allpamanta rurasqam karqa, ratarqam aceitunamanta horqosqa aceitewan otaq huk aceitewanpas. Huk mechata churaptinkum hinalla rataq. Kullumanta otaq fierromanta rurasqa candeleropa hawanpim churaqku, chaynapi wasipi kaqkunata achkinanpaq. Manachá pipas churanmanchu karqa tupuna cajonpa ukunpiqa (kayqa karqa yaqa isqon litro [otaq iskay galon parten] yaykuq cajonmi, kaywanmi tupuqku kawsaykunata). Jesusqa manam munarqachu qatiqninkuna espiritualpi kanchasqankuta saqerunankutaqa, aswanmi achkinanku karqa mana imawanpas harkachikuspanku. Amayá haykapipas saqesunchu cheqapmanta willakuytaqa contranchikpi churakuptinku chaynataq qatikachasqa kaspanchikpas.

15. ¿Imaynatam allinkuna rurasqanchik wakin runakunata yanapan?

¹⁵ Mecheromanta rimaruspanmi, Jesusqa qatiqninkunata kaynata nirqa: “Chaynayá qamkunapas achkichkaq mechero hina kaychik runakunapa qayllanpi chaynapi allin rurasqaykichikta qawaspanku hanaq pachapi kaq Taytaykichikta paykunapas alabanankupaq”, nispa. Wakin runakunam Jehová Diosta hatunchanku hinaspa servinkupas allin rurasqanchikkunata qawasqankurayku. Kayta yachasqanchikmi kallpanchawanchik hinalla ‘kancharinanchikpaq’ (Fili. 2:15).

16. ‘Runakunapaq achkiy hina’ kasqanchikrayku, ¿imatam rurananchik?

¹⁶ ‘Runakunapaq achkiy hina’ kasqanchikraykum, Diospa Munaychakuyninmanta predicananchik hinaspam yanapananchik Diosta servinankupaqpas. Ichaqa manam chayllachu. Apostol Pablom kaynata nirqa: “Chaynaqa allintayá kawsaychik. Achkiypi hina kawsakuyqa sumaq sonqoyoq kaymi, allinta ruraymi, cheqapman hina kawsakuymi”, nispa (Efe. 5:8, 9). Imayna kawsasqanchikqa Dios servisqanchiktam qawachinan. Arí, apostol Pedropa kayna nisqantapas kasukunanchikmi: “Dios mana adoraqkunapa qayllanpipas allintayá kawsaychik, chaynapim hucha ruraqmanta hina contraykichikpi rimachkaspankupas allin rurasqaykichikta qawaspanku Diosta alabanqaku cuenta mañaq kutimuptin” (1 Ped. 2:12). Chaynaqa, ¿imatam rurachwan iñiqmasinchikwan imapipas pantanakuy kaptin?

Iñiqmasikiwan “allinyanakamuy”

17-19. a) Mateo 5:23, 24 nisqanpi hina, ¿imapaqmi ofrendata aparqaku? b) ¿Imanasqataq allinpuni iñiqmasinchikwan allinyanakuyqa, hinaspa imaynatam Jesus chayta qawachirqa?

¹⁷ Jesusmi Orqopi rimaspan qatiqninkunata yachachirqa iñiqmasinkunawan mana piñakunankupaq chaynataq mana desprecianankupaqpas. Aswanmi nirqa mayqanninwan pantanakuruspapas chaylla allichanankupaq (leey Mateo 5:21-25). Allinta entiendesun Jesuspa chayna nisqanmanta. Piensariy, apachkawaq ofrendaykita templopa altarninman hinaspañataq yuyariruwaq iñiqmasiki qampa contraykipi kasqanta. ¿Imatam ruranayki? Altarpa ñawpaqninpi ofrendaykita saqespaykim paywan allichamunayki. Allicharuspañam kutinayki ofrendaykita qonaykipaq.

¹⁸ Kay ofrendaqa yaqa llapanpim karqa Jehová Diospa templonman apaspa kañanapaq animalkuna. Israelitakunapaqqa ancha allinmi karqa Diosta yupaychaspa chayna ofrendakunata apayqa, chaynatam Ley kamachirqa. Ichaqa, sichu huk israelita yuyarirunman karqa wawqen paypa contranpi kasqanta, chay ofrenda qoymantaqa aswan allinmi karqa sasachakuyta allichayraq. Jesusmi nirqa; “ofrendaykita altarpa ñawpaqninpi saqeykuspayá kutirispa paywan allinyanakamuy hinaspañayá qoy ofrendaykitaqa”, nispa. Hinaptinqa, iñiqmasinwan allinyanakuymi aswan allin karqa, Leypa kamachisqankunata cumpliymantaqa.

¹⁹ Ichaqa entiendenanchikmi, Jesusqa manam mayqan ofrenda qoymantachu nitaq mayqan huchamantachu rimachkarqa. Hinaptinqa, sichu huk israelita ima ofrendatapas apachkaspan imamantapas wawqen contranpi kasqanta yuyariruspanqa, manaraqmi ofrendantaqa qonanraqchu karqa. Animalta apaspanqa kawsachkaqtam saqenan karqa sacerdotekunapa kasqan ‘altarpa ñawpaqnin’ patiopi. Sasachakuyta allicharuspanñam ofrendataqa qonan karqa.

20. ¿Imanasqataq chaylla allichananchik wawqe-paninchikwan piñanasqa kaspanchik?

²⁰ Yupaychasqanchikta Dios chaskiwananchikpaqqa, iñiqmasinchikkunawanmi allin kananchik. Israel nacionpi ofrenda qosqankuqa mana valorniyoqmi Diospaq kanman karqa, sichu chay ofrendata qoqkuna wawqe-paninkuta mana allinta qawaptinkuqa (Miq. 6:6-8). Chaymi Jesus qatiqninkunata kallpancharqa, chaylla ‘allinyanankupaq’ (Mat. 5:25). Chaynataqmi apostol Pablopas kaynata qellqarqa: “Piñakuspaqa amataqyá huchallikuychikchu, amayá inti seqaykunankamaqa piñakuruychikchu. Amayá chikantapas dejakuychikchu diablo huchallichisunaykichiktaqa”, nispa (Efe. 4:26, 27). Ichapas kanman razon piñakunapaq, chayna kaptinpas chayllam sasachakuytaqa allichana. Manachayqa ‘piñasqallaña’ kaptinchikmi Diablopas chayna tarikusqanchikta imapaqpas servichikunman (Luc. 17:3, 4).

Runamasinchiktaqa haykapipas respetasunyá

21, 22. a) ¿Imaynatam kasukuchwan Jesuspa nisqankunata? b) ¿Imamantam yachasunchik qatiqnin estudiopi?

²¹ Orqopi kachkaspa Jesuspa kay wakin yachachisqankunata yuyarisqanchikqa, kallpanchawananchikmi kuyapayakuywan chaynataq respetowan runamasinchikta qawanapaq. Pantaq runakuna kaspanchikpas Jesuspa nisqankunataqa kasukuchwanmi, paypas nitaq hanaq pachapi Taytanchikpas manam mañawanchikmanchu mana ruray atisqanchiktaqa. Jehová Diospa yanapayninta mañakuspa chaynataq kallpanchakuspaqa, llampu sonqom kasunchik, kuyapayakuq hinaspa hawka kawsakuqpas. Chaymantapas espiritualpim kancharisunchik Jehová Diosta alabanapaq hinaspam wawqe-paninchikkunawan sasachakuykuna kaptinpas allichaspa hawkalla kawsasunchik.

²² Hinaptinqa, yupaychasqanchikta Dios chaskiwananchikpaqqa runamasinchiktam allinta qawananchik (Mar. 12:31). Qatiqnin estudiopim yachasunchik Orqopi Jesuspa wakin rimasqankunamanta, kaykunapas yanapawasunmi allinkunata ruranapaq. Jesuspa sumaqllaña kayna yachachisqankunapi yuyaymanaspa, tapukusunchik: “¿Allintachu qawani runamasiykunata?”, nispa.

[Willakuy]

¿Imatam niwaq?

• ¿Ima ninantaq ‘llampu sonqo’ kayqa?

• ¿Imanasqataq kusisqa kanku “llakipayakuqkunaqa”?

• ¿Imaynatam achkiy hina kancharichwan?

• ¿Imanasqataq iñiqmasinchikwan pantanakuy kaptin chaylla allichananchik?

[8 kaq paginapi dibujo]

Diospa Gobiernonmanta predicaspanchikmi, achki hina kancharisunchik

[9 kaq paginapi dibujo]

Imayna kawsasqanchikqa qawachinanmi Dios servisqanchikta

[10 kaq paginapi dibujo]

Wawqe-paninchikkunawan sasachakuy kaptin allichanapaq kallpanchakusun