¿Imataq runataqa qachachanman?

Jesusqa Galilea lawpim Diosmanta hinalla willakurqa, ichaqa yaqachusmi 32 kaq watapi pascua fiesta chayaramuptin Diospa kamachisqanman hina Jerusalenman rirqa. Ichaqa judio runakuna wañurachiyta munaptinmi mana musyachikuspalla rirqa (Juan 7:1). Hinaspam kaqlla Galilea lawman kutirqa.

Chaymantapas Capernaum llaqtapi Jesus kachkaptinchusmi Jerusalenmanta fariseokunawan escribakuna payta qawaq rirqaku, paykunaqa costumbrenkuta mana ruwasqanmantam imallamantapas tumpayta munarqaku. Chay runakunam Jesusta tapurqaku: “¿Imanasqataq qatiqnikikunaqa mana kasukunkuchu ñawpaq tiempopi runakunapa costumbrenkunataqa? Qatiqnikikunaqa mikunankupaqmi makinkuta mana mayllakunkuchu”, nispa (Mateo 15:2). Fariseo runakunaqa costumbrenkuman hinam makinkutaqa kuchusninkukama mayllakuqku, ichaqa manam Jehova Diosqa chaytaqa kamachirqachu (Marcos 7:3). Chayna kaptinpas fariseokunapaqqa hucham karqa costumbrenkuta mana kasukuyqa.

Jesusñataqmi tumpasqankumanta rimananmantaqa, Diospa kamachikuyninkunata paykuna llullankuta mana kasukusqankumanta nirqa: “¿Imanasqataq qamkunaqa runakunapa costumbrenrayku Diospa kamachikuyninta mana kasukunkichikchu? Diosmi nirqa: ‘Tayta-mamaykita respetay’, nispa. Nirqataqmi: ‘Pipas taytanmanta utaq mamanmanta mana allin rimaqqa wañuchisqam kanan’, nispa. Qamkunam ichaqa ninkichik: ‘Pipas taytanta utaq mamanta “yanapanaypaq imaypas qunay kaqtaqa, Diosmanmi ofrendata hina quykuni” niqqa, manam tayta-mamanta respetananñachu’”, nispa (Mateo 15:3-6; Exodo 20:12; 21:17).

Fariseo runakunaqa niqkum qullqitapas, chakratapas utaq imatapas Diospaqña sapaqchapusqankuqa Diospa wasinpi llamkaqkunapa makinpiña kananmanta. Ichaqa manam rimasqankuman hinachu ruwaqku. Chaymi pi churipas yanqalla ima kapuqninmantapas ‘Diospaq ofrendañam kayqa’ niq, chaytam “corban” niqku. Chaymi chay kapuqninwanqa manaña tayta-mamantaqa imapipas yanapaqñachu, hinaspam munaspanqa kikillanpaq servichikuq. Chaynata ruwaspam tayta-mamankuta yanapanankupaq Diospa kamachisqantaqa manaña kasukuqkuchu (Marcos 7:11).

Diospa kamachisqanta mana kasukusqankuraykum Jesusqa nirqa: “Costumbrekichikraykum Diospa palabranta yanqacharunkichik. Yaw iskay uyakuna, chiqaptapunim Diosmanta willakuq Isaias qamkunamanta willakurqa: ‘Kay runakunaqa simillawanmi hatunchawan, sunqunkum ichaqa ñuqamanta karupi kachkan. Yanqam yupaychawankupas, paykunaqa runakunapa kamachisqallantam yachachinku’”, nispa. Fariseo runakunam ichaqa mana ima niytapas atirqakuchu chaynata Jesus qaqchaptin. Jesusñataqmi wakin runakunata payman asuykunankupaq qayaspan nirqa: “Uyarispaykichikyá kaykunata entiendeychik: Manam siminta yaykuqchu runataqa qachachan, aswanqa siminmanta lluqsimuqmi”, nispa (Mateo 15:6-11; Isaias 29:13).

Chaymanta unaymanmi qatiqninkunañataq wasi ukupiña Jesus kachkaptin kaynata nirqaku: “¿Musyakurqankichu nisqaykiwan fariseokuna piñakurusqankuta?”, nispa. Jesusñataqmi nirqa: “Hanaq pacha taytaypa mana tarpusqan plantaqa sapinmantam chutasqa kanqa. Hinayá kachunku, paykunaqa kanku ñawsamasin pusaqkunam. Ñawsa runa ñawsamasinta pusaspanqa iskayninkum uchkuman wichiykunqaku”, nispa (Mateo 15:12-14).

Chayllamanmi Pedropas llapanku astawan yachaykunankupaq Jesusta tapukurqa runakunata ima qachachasqanmanta. Jesusñataqmi nirqa: “¿Manachu yachankichik runapa mikusqanqa siminta wiksanman yaykuspan chaymanta lluqsisqanta? Simimanta lluqsiqmi ichaqa sunqumanta lluqsimun, chaykunam runataqa qachachan. Sunqumantam lluqsimun mana allin piensaykuna, wañuchinakuykuna, hukwan pierdekuykuna, huchapakuykuna, suwakuykuna, llulla rimaykuna hinaspa insultanakuykuna. Kaykunam runataqa qachachan, manam makita mana mayllakuspa mikuychu”, nispa (Mateo 15:17-20).

Chaywanqa manataqmi nichkarqachu qachallaña kanamantaqa, nitaq makita mana mayllakuspaña yanukunamantaqa utaq imatapas mikunamantaqa. Aswanqa costumbrekunaman hapipakuspa Diospa kamachisqanta chay runakuna mana kasukusqankumantam Jesusqa qaqchachkarqa, chay fariseokunawan escribakunaqa iskay uyakunam karqaku. Chaynaqa, sunqunmanta tukuy mana allinkuna lluqsiqmi runataqa qachachan.